34

Refleksje po euro 2012

14 grudnia 2012–14 stycznia 2013 nr 23-24 (171-172) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

1612, 1812 ,…, euRo 2012

Miłośnicy mistycyzmu, poszukujący związków polskiej ekspansji na Wschód z chronografią historyczną

będą rozczarowani. Poczynając od czasów Iwana Groźnego, były one zawsze tylko częścią mesjanizmu

europejskiego. Mesjanizmu, który właściwy jest kulturze każdego dojrzałego narodu w poczuciu sensu

swego istnienia, również zespołów narodów, jakim np. ostatnio jest Unia Europejska.

nie eksponować poprzednich ocen

tej daty w polsko-rosyjskiej historii.

Relacjonowano o tym w telewizji

polskiej przed meczem. W końcu

wynik tego meczu (1:1) ostatecznie

zaspokoił „gorące głowy”. W końcu

pocieszającym można nazwać żal

jednego z rosyjskich kibiców o to, że

EURO 2012 szybko się skończyło

ALEKSANDER NIEWIŃSKI

dla narodowych drużyn jak Rosji,

tekst

tak również i Polski.

zdjęcia archiwalne

Na Ukrainie podsumowanie

EURO 2012 początkowo zapowiada-

Kilka słów o mesjanizmie

ło się nie mniej imponująco. Popular-

i wolności

ny program publicystyczny na pierw-

Mesjanizm nigdy nie był wyłącz-

szym narodowym kanale telewizji

nie polską specyfiką. Co więcej, dzi-

ukraińskiej „Szuster Live” jeszcze 29

siaj nie sięga się (od bardzo dawna)

czerwca br. zaproponował temat do

po uzasadnienia religijne. Oczywi-

dyskusji o roli EURO 2012 w polityce.

ście, mówiąc ogólnie o mesjanizmie,

W czasie programu ktoś z obecnych

tym polskim czy np. europejskim, nie

w studium przypomniał o staraniach

zawsze można odszukać racjonalną

prezydentów Polski i Ukrainy śp.

odpowiedź na pytanie o jego cel. By-

Lecha Kaczyńskiego i Wiktora Jusz-

łoby jednak naiwnym poszukiwać tej

czenki o wspólną organizację EURO

odpowiedzi wyłącznie w płaszczyźnie

2012 i… to wszystko. Dalej niestety

zysków ekonomicznych czy finanso-

dyskusja zeszła do podliczania zy-

wych. Są ku temu dowody. Wbrew

sków na terenach Ukrainy, bez wspo-

zakłamanemu stereotypowi, istotą

mnienia o dużo droższej wartości

polskiego mesjanizmu nigdy nie było

ukraińskich boisk od polskich.

tylko powiązanie emocji narodowych

Owszem nie było koniecznym

z religijnymi. „Było nią sarmackie po-

wspominać, że Polacy byli w Mo-

czucie dumy z posiadanej wolności,

skwie w 1612 r. wspólnie z Kozaka-

z panującej w narodzie szlacheckim

mi, czyli z Ukraińcami, a w 1812 r. już

równości i ze sposobu, w jaki tych

bez Ukraińców, lecz z Francuzami.

szczególnych wartości dawna Rze-

Może dostatecznie było przypo-

czypospolita udziela innym – nie w

mnieć, w kontekście tematu, że dla

drodze podboju, ale poprzez poko-

zwycięstwa nad Anglikami na EURO

jowe dopuszczenie całych narodów

2012 ukraińskiej drużynie narodowej

do swych obyczajów i przywilejów:

potrzebne było zwycięstwo nad Fran-

w taki sposób dobrodziejstwem złotej

cuzami, do czego zresztą nie doszło.

wolności objęte zostały Litwa, Ruś

Natomiast w polityce europejskiej

czy Inflanty” (R. Ziemkiewicz, Polska

różnie bywa. Można było też nadgło-

dumna z wolności, „Uważam Rze”,

sić, że holenderskich kibiców, ubra-

s. 52–54 z 16-21 sierpnia 2011 r.).

nych w pomarańczowe tradycyjnie

Trudno pomylić własne pojęcie za-

Napoleon nadaje konstytucję Księstwu Warszawskiemu 22 lipca 1807 r., obraz pędzla

kolory narodowe, witano na wscho-

ściankowości z osiągnięciami naro-

marcella Bacciarellego

dzie Ukrainy nie mniej radośnie, niż

dów Polski i Ukrainy.

zwolenników „pomarańczowej rewo-

lucji” w Kijowie w końcu 2004 r.

dzom Republiki Francuskiej opierała

rze polscy zdobyli Lublin, Zamość,

W chwili rozpoczęcia wojny Na-

Wschodnie podsumowanie

Można było, lecz nic takiego

się na świadomości narodowej Pola-

Radom, Sandomierz i Lwów, co

poleon odwołał się do nadziei Pola-

EURO 2012,

miejsca nie miało.

ków w „ratowaniu ducha narodowe-

zmusiło Austriaków do opuszczenia

ków na odbudowę Rzeczypospolitej

w tym kijowskie

Choć na terytorium byłego

Można zostawić oceny polskiej

go” i w zamyśle miała doprowadzić

Warszawy. Działania Poniatowskie-

w dawnych granicach, po czym armia

Związku Sowieckiego ostatnio wielu

ekspansji na Wschodzie poważnym

do odzyskania niepodległości przez

go uwieńczyło zajęcie Krakowa.

francuska (prawie 600 tys. żołnierzy)

ludzi dojrzało do europejskiego spo-

historykom. O pewnym epizodzie, z

Rzeczypospolitą.

Niestety Rosja nadal nie zga-

przekroczyła Niemen. W jej zesta-

sobu myślenia. Sposób myślenia

1612 r. jednak przypomniano pod-

Już w 1806 r., podczas prowa-

dzała się na ówczesne zmiany w

wie, oprócz innych sprzymierzeń-

nie oznacza jeszcze wiedzy.

czas EURO 2012. Nie gdzie indziej,

dzenia wojny z Prusami Napoleon

układzie europejskim. Gdy podczas

ców, było wojsko polskie, którego

lecz w Warszawie. Nie kiedy indziej,

Bonaparte przekonał się, że Polacy

negocjacji nad Niemnem między

liczebność określano na 85 tysięcy,

lecz 12 czerwca 2012 r., czyli w

potrafią stanowić awangardę armii

Napoleonem a carem Aleksandrem

przed rozpoczęciem kampanii skła-

„Dał nam przykład

dniu meczu „Polska–Rosja”. Część

francuskiej, gdy mówi się o wolno-

w 1807 r. Bonaparte rozwodził się

dało się z 17 pułków piechoty i 16

Bonaparte jak zwyciężać

rosyjskich kibiców zażyczyła sobie

ści i odbudowie ojczyzny. W wyniku

nad tym, czego Europa potrzebuje

pułków jazdy. Mniejszą połowę tego

mamy…”

No cóż, w cieniu EURO 2012

przejść w marszu, demonstracyjnie,

powstania Wielkopolan i udziału

i pragnie lub co musi posiadać, car

wojska (11 pułków piechoty i 5 puł-

i podsumowania jego wyników pozo-

w zwartej kolumnie na warszawski

wojsk polskich (liczba przekroczyła

przerwał mu, pytając czym jest ta

ków jazdy) ujęto w jedną całość pod

stała 200. rocznica jednej z najwięk-

stadion przed meczem. Władze war-

w tym czasie 30 tys.). Latem 1807

Europa. Następnie sam sobie odpo-

naczelnym dowództwem ks. Józefa

szych wojen XIX stulecia – pochód

szawskie wyraziły na to zgodę. Incy-

r. powstało Księstwo Warszawskie.

wiedział: „Europa – to my”, myśląc o

Poniatowskiego. Pomimo oczeki-

wojsk Napoleona na Moskwę. Trudno

dentów z policją jednak nie uniknięto.

Car Rosji Aleksander I oraz król

przywódcach wielkich mocarstw. Po

wań, Litwa wystawiła zaledwie 20-

zignorować wspomnienie o tym wy-

Politycznej przyczyny tego marszu

pruski Fryderyk Wilhelm po prostu

powstaniu Republiki Francuskiej taki

tysięczne wojsko. Przyczyn po temu

darzeniu z kilku powodów. Rzeczy-

rosyjskich „kibiców” nie da się ukryć.

byli zmuszeni wyrazić zgodę na po-

sposób myślenia był anachroniczny.

jest kilka, lecz przypomnimy jedynie

wiście, w odróżnieniu od Rosjan, nie

Właśnie mijała 400 rocznica „wypę-

wstanie choć niewielkiego państwa

Pamiętne są też słowa Napoleona

o kłamliwej propagandzie rosyjskiej

zmieniamy słów hymnu narodowego.

dzenia polskich okupantów z Mo-

polskiego.

z odezwy do wojska z 23 czerwca

w stosunku armii napoleońskiej. Car

Pamiętamy nie tylko o Henryku Dą-

skwy” (w 1612 r.). Zbliżała się też

W poczuciu niezależności Księ-

1812 r., która była jednocześnie wy-

Aleksander I udał się nawet do za-

browskim, ale również o tym, że wład-

kolejna rocznica Bitwy Warszawskiej.

stwa utwierdziła Polaków wojna

powiedzeniem wojny Rosji: „…pokój,

straszenia własnego narodu wojną

ca Francuzów nazywał ten pochód

Widocznie w celu ubezpieczenia się

1809 r. Gdy naczelny wódz wojsk

który po niej zawrzemy, (…), położy

religijną…

„drugą wojną polską”. Prawidłowo, bo

przed następnymi prowokacjami

polskich książę Józef Poniatowski

nieprzebytą tamę dumnemu wpływo-

W tej kampanii Polacy, podobno

idea stworzenia Legionów Polskich,

własnych „kibiców”, przedstawicie-

przeniósł działania na ziemie trze-

wi, jaki Rosja od lat 50 na stosunki

jak wcześniej, nie zawiedli Napole-

złożona przez Dąbrowskiego wła-

le rządu rosyjskiego byli zmuszeni

ciego zaboru austriackiego, żołnie-

europejskie wywierała”.

ona, będąc często na najtrudniej-