15

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 26 marca–15 kwietnia 2013 nr 6 (178)

List do redakcji

staje na dzień w schronisku. Głów-

Była też sztuka Artaban – o

nie chodzę z członkami naszego

czwartym mędrcu, który nie zdążył

klubu górskiego.

Światło ich wiary

pokłonić się Jezusowi w Betlejem.

Pani Wisia cytuje dziś z pamięci jej

Tomasz Jędrzejewski, przed-

długie fragmenty: mędrzec Artaban

stawiciel sekretariatu Progra-

całe życie szuka Jezusa, jednak

mu „Pl-bY-uA 2007-2013”

wciąż się spóźnia na spotkania z

W logo programu mamy

„Niech inni sy jadą, dzie mogą,

Nim. Chciał Mu wręczyć perłę, rubin

dwie cyfry – 2007 i 2013. Co

i szafir, ale ostatecznie płaci nimi,

dzie chcą, do Widnia, Paryża, Lon-

będzie po 2013 roku?

żeby pomóc napotkanym ludziom,

dynu… A ja si zy Lwowa ni ruszym

Formalnie działamy już od 2006

którzy znaleźli się w potrzebie. W

za próg!” – śpiewało wielu lwowian,

roku, wtedy rozpoczęliśmy przygo-

kulminacyjnym momencie włączano

ale tylko nieliczni zrealizowali to, o

towywanie pierwszych projektów

rzutnik i na ciemnej ścianie pojawił się

czym mówi refren.

w ramach naszego Programu. Co

obraz jaśniejącego krzyża. To przed-

Dni były liche i czasy Kainowe,

stawienie było zrobione tak dobrze,

ale Irena i Jadwiga Zappe zostały we

będzie dalej? Na tym program się

że wielu widzów nie mogło opanować

Lwowie. Dziś są to leciwe panie, po-

na pewno nie zakończy. Na razie

emocji.

godzone z losem, choć wiele w życiu

Działalność sióstr zwróciła uwa-

przeszły. Właśnie tym, którzy cierpieli

gę ówczesnych władz. Uderzono

dla sprawiedliwości, poświęcamy

dopiero w 1976 roku. Tajniacy prze-

w Roku Wiary nasze wspomnienia,

prowadzili rewizję w ich domu, prze-

przypominając o ich wierności wierze

trząsnęli wszystkie szuflady. Szukali

oraz wykorzystanej szansie – na-

pieniędzy, sądząc, że siostry brały

uczały religii i przekazywały wiarę

pieniądze od dzieci, za co musiały-

w czasach wojującego ateizmu, kiedy

by ponieść odpowiedzialność karną.

karany był każdy, kto przyznawał się

Komentowali, że działalność sióstr

do Boga.

wspiera Watykan i Zachód – siostrom

Pani Wisia, jak ją zdrobniale na-

groził wyrok 13 lat więzienia. Prze-

zywano, nie była ani nauczycielką,

słuchano dzieci i młodzież związane

ani katechetką. W czasach trudnych

z siostrami. Dzieci na ogół zgodnie

dla Kościoła nauczanie dzieci wiedzy

potwierdzały, że „te panie” tylko po-

katechizmowej przy braku katechi-

magały im odrabiać lekcje. Była to

zmów i literatury religijnej odbywało

prawda, choć oczywiście nie cała.

się po kryjomu, bez kapłanów – prze-

Po trzech miesiącach okazało

ważnie podejmowali się tego zadania

się, że prokuratura jednak nie oskar-

ludzie świeccy. Tak, można powie-

Przewodnik z przemyskiego

ży sióstr. Zostały przesłuchane w

dzieć, rozpoczęło się spontanicznie

PTTK Jolanta Kawalec

charakterze świadków i nie poniosły

głoszenie Ewangelii wszelkiemu

konsekwencji.

stworzeniu…

Pytano je, po co przychodzą te

W 1952 roku sąsiadka zapytała

dzieci. „Pomagamy im w nauce” –

Jadwigę Zappe, czy nie poświęciła-

odpowiadały.

by czasu czworgu dzieciom, półsie-

Dziś wychowankowie okazują

rotom, które całe dnie spędzają na

swą wdzięczność Jadwidze i Irenie

ulicy, zdarza im się coś ukraść... Wi-

Zappe. Niektórzy z nich byli wycho-

sia wahała się. Na chwilę wyszła do

wywani przez system na ateistów,

sąsiedniego pokoju. Wisiał tam obraz

ale pod wpływem rozmów z Jadwigą

Najświętszego Serca Pana Jezusa. –

o wierze i nauce stawali się prakty-

Łagodny wzrok Jezusa dodał odwagi

kującymi katolikami.

– wspomina po latach…

Siostry doczekały ogłoszone-

Ta scena zrobiła na Wisi szcze-

czegoś o Bogu i poznały niezakła-

chodzi o urodziny. Krzesła stały jed-

go przez Ojca Świętego Benedykta

gólnie wrażenie i tak się zaczęło.

Tomasz Jędrzejewski – se-

maną wersję historii. Co miesiąc

nak tylko w pierwszym rzędzie. Z tyłu

XVI (dziś papieża-emeryta) Roku

Wkrótce zaczęli się zjawiać inni lwo-

siostry uczyły nową grupę, ale były

stała dorosła publiczność, szczelnie

kretariat Programu „Pl-bY-

Wiary. Nadeszła stosowna chwila,

wiacy. „A może weźmie pani moje-

też dzieci, które chodziły do sióstr

wypełniając każdy metr przestrzeni.

by na „świeczniku postawić to świa-

go synka?”, „a moją córkę?”. Jedni

uA 2007-2013”

stale, przez wiele lat. Wiadomość,

Młodzież stawała na stołach i pod

tło ich Wiary” – trzeba wydobyć na

drugim przekazywali adres sióstr

realizujemy programy, które uzy-

że siostry Zappe uczą religii, prze-

oknami.

światło to, co dla wielu było ukryte

Zappe. Po pracy w Bibliotece Osso-

skały naszą akceptację, a na kolej-

kazywano sobie w tajemnicy, zwykle

Któregoś dnia jeden z chłopców

– takie postanowienie podjął jeden

lineum Jadwiga chodziła do dzieci

ny okres budżetowy Unii też mamy

krążyła wśród ludzi chodzących do

zapytał, kiedy będą następne jasełka.

z wychowanków i uczestnik tamtych

– polskich, ukraińskich, żydowskich

przeznaczone fundusze i będziemy

kościoła katolickiego.

„Nie będzie, – tłumaczyła Wisia, – bo

wydarzeń, dokładając wszelkich

i rosyjskich, a później to one przy-

kontynuować naszą działalność.

idzie Wielki Post”. „Hmm? A nie może

starań, by odtworzyć Artabana we-

chodziły do niej. Uczyła je religii,

Jak pan ocenia obecny

pani napisać takie jasełka na Wielki

dług napisanego scenariusza i tym

historii i języka polskiego, pomagała

Takie jasełka na post

Ryzyko, które się z tym wiązało,

Post?” – rzucił chłopak. Jadwiga za-

samym podziękować Panu Bogu

w nauce. Siostry Zappe były bardzo

projekt?

widać siostrom nie wystarczało, bo

częła więc przygotowywać kolejne

Jest to bardzo ważny i interesu-

i wszystkim tym, którzy pomagali

dobrze wykształcone. Wisia studio-

już w 1952 roku zaczęły organizować

przedstawienia i coraz poważniejszy

trwać i wytrwać w wierze ojców, a

wała na politechnice, a Irena na uni-

jący projekt i bardzo sie cieszę, że

w swoim mieszkaniu jasełka. Dzieci

repertuar. Podczas wystawienia sztu-

wśród nich Jadwidze i Irenie Zap-

wersytecie i weterynarii.

Stowarzyszenie otrzymało ten grant.

występowały, a dorośli byli widzami.

ki „Częstochowa” chłopcy wdrapali się

pe, Zofii i Krystynie Pankównym,

Zapisywały na naukę tyle dzie-

Będziemy go wspierać i realizować

To było już „nielegalne zgromadze-

wysoko, schowali się za kurtyną i roz-

Marii Homme ze Lwowa, Antoninie

ci, ile się zgłosiło, a że nikomu nie

wspólnie i nasza współpraca będzie

nie”. W mieszkaniu bywało 150 osób!

dmuchiwali podarte bibułki. W mdłym

Mandyczewskiej z Kamionki Stru-

odmawiały – wkrótce było ich bez

się układała jak najlepiej. Sekreta-

W trakcie spektakli okna zasłaniano

świetle nocnej lampki bibułki wyglą-

miłłowej (obecnie Buskiej), Marii

liku. Dzieci, które słuchały z szeroko

riat ze swej strony będzie pomagał

grubymi kotarami. Siostry Zappe

dały jak prawdziwy śnieg. Powoli opa-

Jasińskiej i Genowefie Pszoniak

otwartymi oczami i buziami. Siostry

w jego realizacji. Jest to projekt nie-

usypiały też czujność niewtajemni-

dały na „scenę”, która przypominała

z Mościsk oraz wielu innym zapo-

uczyły nie tylko religii, ale także etyki,

zwykle ważny – dotyczy poprawy

czonych sąsiadów metodą „przez za-

mury jasnogórskiego klasztoru. I na

mnianym i nieznanym wyznawcom

estetyki i w ogóle życia.

bezpieczeństwa, a to znaczy, że

skoczenie”. Przed przedstawieniem

ojca Kordeckiego, który chodził po

wiary katolickiej i apostolskiej.

Część dzieci pochodziła z trud-

dotyczy nas wszystkich. Służy to

pukały do nich i prosiły: „Proszę nam

murach i chuchał w dłonie. Pomysły,

nych środowisk i wychowywała się

też zbliżeniu naszych społeczności

pożyczyć krzesełka, bo będą goście”.

jak przygotować występ i dekoracje,

na ulicy, ale sporo przyprowadzali

ks. Władysław derunow

i jest to bardzo istotne, bo jesteśmy

Sąsiedzi dawali krzesła, sądząc, że

przychodziły same.

też rodzice, żeby dowiedziały się

we wspólnej Europie.

Budujemy budynki i… stosunki międzynarodowe

Apel

Rodzina Rozwadowskich zwraca

Starosta powiatu olkuskiego Jerzy Antoni Kwaśniewski odwiedził Kałusz w woj. iwano-frankiwskim z roboczą wizytą.

się z uprzejmą prośbą o kontakt do

osób, które dysponują wiedzą o obec-

- Powinniśmy uczyć się od swo-

jeszcze nad czym pracować, bo w

przerwa, lecz od roku 2011 stosunki

SAbINA rÓŻYCKA

nym miejscu spoczynku śp. generała

ich sąsiadów, choćby tego, że depu-

planach jest wymiana młodzieży,

nabrały nowego kształtu.

Tadeusza Jordan Rozwadowskiego.

towani wybierają starostę, który może

Na spotkaniu z przewodniczą-

pracowników kultury, nauczycieli,

- Już mamy pewne wyniki w

Prochy generała zostały przeniesio-

nie być i wybrańcem narodu, ale po

cym administracji rejonu Wasylem

naszych stosunkach – mówi dzien-

spotkania biznesowe. Chcemy po-

ne z jego grobu w bezpieczne miej-

prostu dobrym gospodarzem. Naj-

Petriwem, przewodniczącym rady

nikarce Kuriera Wasyl Petriw. –

magać w przetwórstwie produktów

sce podczas dewastacji Cmentarza

ważniejsze – to być dobrym gospo-

rejonu Wasylem Dzyndrą i innymi

Mamy nadzieję, że nasi partnerzy

rolnych.

Orląt przez władzę radziecką.

darzem – z fascynacją mówi Wasyl

przedstawicielami władz lokalnych

przekażą nam książki, szczególnie

Wasyl Petriw i Jerzy Kwaśniew-

Rodzina poszukuje wszelkich

Dzyndra. – Sprawozdanie składa on

omówiono współpracę pomiędzy

do szkół w miejscowościach Gołyń

ski oboje są z wykształcenia inży-

informacji o miejscu spoczynku ge-

nie przed wojewodą czy państwem, a

rejonem kałuskim i powiatem olku-

i Dobrowlany, gdzie są prowadzone

nierami-budowniczymi. Stąd i moż-

nerała Rozwadowskiego.

przed swoją społecznością.

skim.

dodatkowe zajęcia z języka pol-

liwa jest współpraca i w tej sferze.

Prosimy o kontakt telefo-

Na zakończenie wizyty starosta

Gości witano muzyką i chlebem

skiego. Nasi goście przekonali się

Gościom z Polski pokazano wielką

niczny we lwowie: /032/ 237

i jego trzyletni wnuk zostali obdaro-

i solą. W czasie rozmów przyznano,

o poziomie wiedzy z języka polskie-

fermę hodowlaną i dumę przemysłu

60 16, w Polsce: + 48 601 442

wani haftowanymi koszulami.

że we wzajemnych stosunkach była

go, bo odwiedzili obie szkoły. Jest

Przykarpacia – rafinerię ropy.

890