11

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 kwietnia–16 maja 2013 nr 8 (180)

Pamięci majora

Międzynarodowa konferencja

Wiktora Zarembińskiego

Dialog kultur narodowych

28 kwietnia, w 70. rocznicę śmierci skauta – ułana – cicho-

ciemnego majora Wiktora Zarembińskiego, Polacy ze Lwowa

Winniczyzny”

złożyli kwiaty i zapalili znicze przy tablice pamięci poległych.

Wiktor Zarembiński był działaczem AK, zginął tragiczną śmier-

cią w więzieniu przy ul. Łąckiego we Lwowie w kwietniu 1943

Pod koniec kwietnia w Winnicy odbyła międzynarodowa konfe-

roku. W rocznicę śmierci w kościele św. Marii Magdaleny we

rencja „Dialog kultur narodowych Winniczyzny”, mająca na celu

Lwowie została odprawiona msza św. w intencji majora

Zarembińskiego.

przedstawienie obecnego stanu aktywności różnych mniejszo-

kOnStanty CZaWaGa

ści narodowych na terenie całego obwodu.

tekst i zdjęcie

Z materiałów, które udostępnił re-

W trakcie konferencji wygłoszo-

dakcji Kuriera Krzysztof Willmann do-

no kilkanaście krótkich wystąpień

wiadujemy się, że Wiktor Zarembiński

– przez przedstawicieli obwodo-

urodził się 11 października 1903 roku

wych władz, prezesów organizacji

na lubelszczyźnie. W 1913 razem

społecznych, a także kadrę pedago-

z rodzicami wyjechał na Podole. Do

giczną Winnickiego Instytutu Pod-

szkoły średniej uczęszczał w Niemi-

wyższania Kwalifikacji Pedagogów

rowie. W styczniu 1918 roku przerwał

– głównego organizatora imprezy.

naukę w V kl. gimnazjalnej i zaciągnął

Posłuchać o życiu i aktywności

się jako ochotnik do szwadronu 6 Puł-

przedstawicieli różnych narodowości

ku Ułanów, który wówczas tworzony

był w Winnicy i wchodził w skład II

na terenach obwodu winnickiego,

Korpusu Polskiego w Rosji. Po roz-

a także wypowiedzi przedstawicieli

brojeniu przez Niemców 9 maja 1918

władz na temat odrodzenia i funkcjo-

Wiktor Zarembiński

roku przez 3 tygodnie przebywał w

nowania nowych organizacji społecz-

niewoli, w czasie transportu koleją

nych, zrzeszających przedstawicieli

na majora 3 września 1942 roku. W

zbiegł i zamieszkał z ojcem na wsi.

różnych grup etnicznych, przyszli

nocy z 3/4 września 1942 roku (oper.

W pierwszej połowie kwietnia 1919

zmierza w złym kierunku, wybierając

nauczyciele z różnych szkół i uczelni,

Aleksiej Gawryłow, reprezentu-

lotn. „Measles”, ekipa 12) wykonał

ojciec jego został aresztowany przez

Unię Europejską, jako wektor i wzór

studenci oraz ci, o których najwięcej

jący obwodowy ośrodek organizacji

skok na placówkę odbiorczą „Żaba”,

bolszewików i następnie rozstrzela-

dla własnego rozwoju. Białoruś, jak

mówiono na sali konferencyjnej – Po-

„Ukraina-Polska-Niemcy”, na przy-

położoną 12 km na południe od Ło-

ny. W połowie maja 1919 roku udało

twierdził pan prezes, jest przykładem

lacy, Żydzi, Czesi, Białorusini i inni.

kładzie Bałanówki (rejon berszadz-

wicza. Po przyjeździe do Warszawy

mu się przekroczyć granicę polsko-

szybko rozwijającego się państwa,

Strukiewicz Oleksy, profesor

ki) i gminy Morawica z Polski opisał

dość długo nie mógł odnaleźć punk-

sowiecką. Takim sposobem powrócił

tu kontaktowego przy ul. Puławskiej

do kraju. Z 6 Pułkiem Ułanów odbył

zajmując 50 miejsce w światowym

WIPKN, przedstawił krótko uczest-

jak może wyglądać współpraca na

24/23 u Alfreda Bartnika.

kampanię bolszewicką jako ułan.

rankingu dobrobytu, poziom docho-

ników konferencji, wśród których

poziomie gmin.

Przydzielony do Okręgu AK

Pozostał w wojsku. 14 sierpnia 1931

du w tym państwie na jedną osobę

znalazło się dwóch prezesów pol-

Ciekawy wykład, dotyczący

Lwów jako zastępca komendanta

roku odkomenderowany do 14 Pułku

stanowi 12 341 USD. Niestety obecni

skich organizacji społecznych – Jan

działalności żydowskich organizacji

Inspektoratu Rejonowego Lwów

Ułanów Jazłowieckich we Lwowie.

na sali nie podzielili optymizmu pana

Glińczewski, Jerzy Wójcicki oraz

społecznych wygłosił Anatol Kerż-

Miasto i jednocześnie komendant

W kampanii wrześniowej 1939 roku

Tyszkiewicza, przez co ten ostatni

Alicja Ratyńska, tym razem w roli

ner, członek zarządu Żydowskiego

Dzielnicy Południowej (styczeń –

nadal dowodził IV szwadronem w 24

musiał skrócić swoje wystąpienie.

zastępczyni wydziału ds. mniejszości

Obwodowego Centrum Kultury. Ży-

kwiecień 1943), w listopadzie 1942

Pułku Ułanów w ramach X BKPanc.

Pani Alicja Lipska, powszechnie

narodowych i religii.

dzi są bardzo aktywni w regionie. Po-

r. przyjechał do Lwowa i zamiesz-

płk. Stanisława Maczka (Armia „Kra-

znany kustosz muzeum krajoznaw-

Podczas „Dialogu kultur narodo-

magają w repatriacji do Izraela człon-

kał u dr Dreszerowej przy ul. Le-

ków”) na całym szlaku jej walk, od

czego zachęcała by naukowcy ko-

wych” najczęściej wypowiadanym

kom swoich wspólnot, uczą języka

ona Sapiehy. W lutym 1943 złamał

Jordanowa, w rejonie Rzeszowa i

rzystali z ogromnego zapasu zbiorów

słowem była Polska. O wsparciu

i kultury przodków. Przy okazji pan

nogę i wbrew zasadom konspiracji

Jarosławia oraz Żółkwi i Lwowa. 18

utrzymywał kontakty organizacyjne

września 1939 przekroczył granicę

muzeum – zarówno ze zbiorów litera-

Polski opowiadali zarówno ukraińscy

Kerżner zainteresował się udziałem

w miejscu zamieszkania, a nie w

polsko-węgierską na Przełęczy Ta-

tury jak i archiwum. Wspomniała, że

nauczyciele, uczestniczący w projek-

żydowskiego zespołu artystycznego

punkcie kontaktowym. 17 kwietnia

tarskiej.

pierwszy dyrektor muzeum Brilling

tach, finansowanych przez Rzecz-

w polskim festiwalu „Lwowska Fala”,

1943 roku aresztowany został przez

Dalej los poprowadził go przez

(Niemiec z pochodzenia) uratował

pospolitą Polską, Aleksiej Gawryłow

który planowany jest na 1 czerwca

Gestapo w mieszkaniu dr Dresze-

Francję do Anglii. Zgłosiwszy się do

przez bolszewikami dużo cennych

(deputowany do rady miejskiej), Ali-

br.

rowej, całkowicie zdekonspirowany.

służby w kraju, przeszedł szkole-

rzeczy pochodzących z majątków

cja Lipska (starszy naukowy specja-

Dość krytyczny w swojej ocenie

Po przewiezieniu do więzienia przy

nie konspiracyjne ze specjalizacją

polskich ziemian na Podolu, dzięki

lista Winnickiego Obwodowego Mu-

wobec władz miasta i obwodu w

ul. Łąckiego 1 wkrótce popełnił sa-

„dywersja” i 7 kwietnia 1942 został

czemu to dziedzictwo przetrwało do

zeum Krajoznawczego) i oczywiście

sprawie wsparcia niektórych inicja-

mobójstwo przez powieszenie, nie

zaprzysiężony w Oddziale VI Szta-

dziś. Lipska opowiedziała o architek-

Polacy z Podola.

tyw Konfederacji Polaków Podola był

wydając nikogo.

bu NW w Londynie. Awansowany

turze sakralnej Podola, zaczynając od

Ciekawe fakty oraz cyfry, doty-

prezes Jan Glińczewski. Negatywnie

świątyń unickich, które uległy kasacie

czące mniejszości narodowych na

ocenił opór miejscowych władz przy

w zaborze rosyjskim, opowiedziała o

Winniczyźnie podała pani Ratyńska.

organizacji polskojęzycznej szkoły w

katolickich kościołach i klasztorach

Odwołując się jeszcze do ostatniego

Winnicy. Glińczewski przypomniał, że

oraz o synagogach żydowskich.

powszechnego spisu ludności, któ-

już na początku XVII wieku, w Winni-

To tylko niektóre z omawianych

ry miał miejsce w 2001 roku przy-

cy powstała jedna z pierwszych pla-

zagadnień. Trudne niekiedy tematy,

pomniała, że narodowość inną niż

cówek edukacyjnych na Bracławsz-

poruszone na konferencji „Dialog

ukraińską, zadeklarowało wówczas

czyźnie – szkoła przy klasztorze

Mniejszości Narodowych Winni-

11 mln obywateli Ukrainy – najwię-

oo. Jezuitów. Dziś, według prezesa

czyzny”, zostały wysłuchane przez

cej Rosjan i Polaków. Po 1991 roku

polskiej organizacji, nie ma miejsca

wszystkie strony. To dobry progno-

zaczęły powstawać organizacje spo-

na świętowanie 400. rocznicy tego

styk na przyszłość. Właśnie w wa-

łeczne, zrzeszające osoby należące

wydarzenia...

runkach dialogu można odchodzić

do różnych grup etnicznych. Naj-

Białorusin Tyszkiewicz Michał

od stereotypów i rozwiązywać kon-

szybciej mnożyły się stowarzyszenia

Mojżeszowicz,  honorowy  prezes

flikty. Cel organizatorów zdaje się

polskie i żydowskie. Dziś w obwodzie

stowarzyszenia „Siabry na Winni-

być osiągnięty.

zarejestrowanych jest 70 narodo-

czyźnie” chciałby większej współpra-

wych organizacji społecznych, z cze-

cy pomiędzy Białorusią a Ukrainą.

wizyt.net

go 50 aktywnie.

Według pana Tyszkiewicza, Ukraina

W obwodzie winnickim wandale zniszczyli 66 starych mogił

W miasteczku Dżuryn (rejon

zało się, że w sprawę są zamieszani

raz częściej dochodzi do podobnych

szarogrodzki) wandale prawie do-

3 niepełnoletni chłopcy, dwóch z nich

zajść. Ostatnio na terenie polskiej

szczętnie rozgromili żydowski cmen-

ma po 14 lat, trzeci – 18. Twierdzą,

nekropolii w Brahiłowie w rodzinnym

tarz. Odpowiedni wniosek do milicji

że spacerowali wzdłuż cmentarza i

grobowcu Siengielewiczów wandale

skierowała żydowska wspólnota

chcieli sprawdzić na ile mocno sie-

zniszczyli 150-letnią płaskorzeźbę,

obwodu.

dzą w ziemi zabytkowe macewy.

przedstawiającą mękę Chrystusa.

Miejscowi potwierdzają znisz-

Sprawcom grozi mandat albo 3

Przy tablicy na budynku dawnego więzienia nkWD przy ul.

wizyt.net

czenie 66 zabytkowych mogił. Oka-

lata więzienia. Niestety na Podolu co-

łąckiego we Lwowie