14

Przegląd wydarzeń

30 kwietnia–16 maja 2013 nr 8 (180) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Znaki pamięci

List do redakcji

TAJEMNICA BARW NARODOWYCH

czyli Nie zapomnijcie o dziedzictwie,

Dla Stanisława Szarzyńskiego ten peron, ta rampa kolejowa przy ul.

któremu na imię Polska

Mickiewicza w Przemyślu utkwiły w pamięci dawno temu, w głębokim

Co wspólnego mają słowa Jana

Te uchwalone przez Sejm kolory

Pawła II z naszą flagą, a właściwie z

szybko się upowszechniły wśród woj-

dzieciństwie. Z pobliskiej kamienicy było widać tłumy polskich rodzin,

naszymi biało-czerwonymi barwami

ska i polskiego społeczeństwa. Po

wygnanych zza nowej, wschodniej, granicy. Przywożono ich przeważ-

narodowymi?

upadku Powstania Listopadowego

W książce „Pamięć i tożsamość”

przejęte od wojska stały się prawdzi-

nie w wagonach bydlęcych. Wcześniej, podczas okupacji sowieckiej

Ojciec Święty tak pisze o polskości:

wie narodowe.

w 1939-41, wywożono stąd Polaków na Syberię.

„historycznie polskość ma za sobą

Ta cytowana wyżej ustawa o na-

bardzo ciekawą ewolucję. Takiej

szych barwach narodowych została

ewolucji nie przeszła prawdopodob-

ponownie przypomniana przez Komi-

kOnStanty CZaWaGa

nie żadna inna narodowość w Euro-

tet Organizacyjny obchodów 125 rocz-

tekst

pie. Naprzód w okresie zrastania się

nicy uchwalenia konstytucji 3 maja.

eUGeniUSZ SałO zdjęcie

plemion Polan i Wiślan i innych to

W 1916 roku w toku toczącej się

oraz zdjęcie z archiwum

polskość piastowska była elementem

I wojny światowej Niemcy w celu po-

Stanisława Szarzyńskiego

jednoczącym: rzec by można była to

zyskania Polaków wyrazili zgodę na

polskość „czysta”. Potem przez pięć

zorganizowanie tej uroczystości.

Kilka lat później, po wojnie, ty-

wieków była to polskość epoki jagiel-

Komitet Organizacyjny nie tylko

siące zmęczonych podróżą Polaków

lońskiej: pozwoliła ona na utworzenie

przypomniał tę ustawę, informując,

ze Lwowa, Stanisławowa, Tarnopola

Rzeczypospolitej wielu narodów, wie-

że zgodnie z zasadami heraldyki

i okolicznych miejscowości czasem

lu kultur, wielu religii. Wszyscy Polacy

kolor biały jako symbol godła – Orła

po kilka dni, a nawet tygodni prze-

nosili w sobie tę religijna i narodową

siadywało na tej rampie pod gołym

Białego i białej Litewskiej Pogoni wi-

różnorodność. Sam pochodzę z Ma-

niebem już komunistycznej Polski.

nien być na górze, na dole zaś kolor

Siedzieli oczekując na pociąg, który

łopolski, z terenu dawnych Wiślan,

czerwony jako kolor tarczy herbo-

miał ich doprowadzić na zachód czy

silnie związanych z Krakowem. Ale

wej, ale także udzielił praktycznej

północ, na nieznane im „ziemie od-

nawet i tu w Małopolsce – może na-

rady jak tę flagę szybko zrobić.

zyskane”. Tymczasem sprzedawali

wet w Krakowie bardziej niż gdziekol-

Otóż z rosyjskiej biało-błękitno-

przemyślanom jakieś rzeczy.

wiek czuło się bliskość Wilna, Lwowa

czerwonej flagi należy wyciąć kolor

Stanisław przynosił przesiedleń-

i Wschodu.

błękitny, następnie połączyć z sobą

com chleb z piekarni obok domu,

(…) A więc polskość to w grun-

dwie pozostałe części i mamy pol-

gdzie mieszkała rodzina Szarzyń-

cie rzeczy wielość i pluralizm, a nie

ską flagę.

skich. Te obrazki i losy tych ludzi

ciasnota i zamknięcie. Wydaje się

Przez kilka dziesięcioleci gene-

były na tyle przejmujące, że nie

jednak, że ten „jagielloński” wymiar

za naszych barw narodowych oraz

mógł przestać o tym myśleć. Przejął

polskości, o którym wspomniałem,

ich symbolika była celowo fałszo-

się losem Polaków ze Wschodu tak

przestał być niestety w naszych

wana. Nawet teraz, kiedy od ponad

dalece, że przez całe swoje życie

czasach czymś oczywistym”.

20 lat żyjemy w wolnej i suwerennej

pielęgnuje pamięć o Kresach. Cięż-

„Epoka jagiellońska” nie wzięła

konstanty Czawaga (od lewej) i Stanisław Szarzyński

Polsce ta wiedza nie może dotrzeć

ko znaleźć taki zakątek powiązany

się z powietrza.

do programów nauczania i podręcz-

przedstawicieli Rodzin Kresowych

dzonych na mszę św. W koncelebrze

w wydarzeniami historycznymi na

Myśl polityczna naszych elit

ników. Nie może dotrzeć do świado-

i Katyńskich, Sybiraków, pocztów

był też ks. Michał Hołdowicz ze Zło-

dawnych ziemiach Rzeczpospolitej,

sprzed ponad 600 laty doprowadzi-

mości naszego społeczeństwa. Jest

sztandarowych przemyskich szkół

czowa w archidiecezji lwowskiej.

którego jeszcze nie odwiedził Stani-

ła do połączenia się dwóch wrogich

to ewidentna, nadal realizowana

i instytucji oraz wielu mieszkańców

– Co mamy wynieść z dzisiejszej

sław Szarzyński. Opowiada o nich w

sobie dotąd państw Polski i Litwy i to

spuścizna po komunie, kiedy to unię

miasta nad Sanem. To właśnie Sta-

uroczystości? Mamy być strażnikami

Polsce, również na Ukrainie prezen-

trzeba było zaznaczyć w nowym pań-

polsko-litewską przedstawiano w

nisław Szarzyński był inicjatorem

pamięci narodowej, głosić ewangelię

tując swoje liczne wystawy fotogra-

stwowym herbie.

negatywnym świetle.

nadania rondu usytuowanemu przy

miłości i cywilizacji życia. W miejsce

ficzne. Ciągle organizuje pielgrzymki

Odtąd na czterodzielnej czerwo-

Bardzo duże nadziei wzbudził

nowej obwodnicy i drodze wylotowej

nienawiści nieść przebaczenie –

do miejsc pamięci narodowej Pola-

nej tarczy herbowej znajdować się

Dzień Flagi uchwalony przez posłów

z centrum miasta i prowadzącej na

wzywał w homilii ks. prałat Stanisław

ków na Kresach. Można go spotkać

będzie Orzeł Biały i biała Litewska

IV kadencji w 2004 roku, wbrew woli

wschód, w kierunku Lwowa, imienia

Czenczek. Zaznaczył, że wyrazem

w Hucie Pieniackiej, Zadwórzu, Ko-

Pogoń. Te herb był symbolem Rze-

Senatu, rządu Leszka Millera, Ligi

Kresowian.

pamięci stało nadanie w listopadzie

marnie, Rumnie... Po każdej uroczy-

czypospolitej przez ponad 500 lat.

Polskich Rodzin, Samoobrony.

Uroczystości pod hasłem „Kresy,

ubiegłego roku nazwy ulic przy nowej

stości przywozi stąd garstkę ziemi.

Nawet w okresie zaborów ten herb

Była to inicjatywa zwykłych oby-

Syberia, Katyń, Smoleńsk – pamię-

obwodnicy Przemyśla. – Ulica Za-

A w rodzinnym Przemyślu Stanisław

istniał w świadomości Polaków,

wateli ze Stowarzyszenia Rodu Ro-

tamy. Pamiętaj i Ty” rozpoczęto 11

dwórzańska, rondo Kresowian, rondo

Szarzyński od lat dokłada wielu sta-

czego dowodem są liczne wydaw-

dziewiczów, wsparta przez Koło PO

kwietnia na wieczornicy w Piwnicy

Ofiar Wołynia, ulica św. Andrzeja Bo-

rań, aby upamiętnić Kresową Atlan-

nictwa.

w Wesołej. Jako poselska inicjatywa

Artystycznej pod Niedźwiadkiem.

boli, – wymieniał kaznodzieja. – Ileż

tydę poprzez różne znaki pamięci,

W okresie Powstania Listopado-

ustawodawcza Platformy Obywatel-

Uczestniczyła w tym spotkaniu za-

historii mieści się w tych nazwach. Ilu

często są to uroczystości, spotkania

wego ten herb został uproszczony

skiej, uzyskała wsparcie PiS-u, czę-

angażowana w różne przedsięwzię-

ludzi przejeżdżających przez nasze

i obchody z udziałem odchodzących

na dwudzielny, łączący na czerwo-

ści PSL-u i części SLD.

cia kresowe poetka Teresa Paryna,

miasto musi pomyśleć o tych, których

już świadków tragicznych wydarzeń

nej tarczy godło Polski i Litwy – Orła

Był to wspaniały przykład dzia-

zabrzmiały piosenki i pieśni patrio-

te nazwy przywołują.

Polaków. Zaprasza na te spotkania

Białego i białą Litewską Pogoń.

łania ponad podziałami partyjnymi.

tyczne w wykonaniu dzieci i mło-

Po mszy św. uczestnicy uroczy-

młodzież i dzieci.

W dniu 7 lutego 1831 roku Sejm

(…)

dzieży ze świetlicy Wzrastanie.

stości ruszyli w towarzystwie pocz-

W tym roku przypada 73. rocz-

Królestwa Polskiego przyjął uchwa-

Szkoda, że pomimo, iż po raz

„A myśmy szli i szli dziesiątko-

tów sztandarowych i orkiestry dętej

nica wywózki Polaków na Sybir,

łę następującej treści:

dziesiąty będziemy obchodzili to

wani. Przez tajgę, stepy plątaniny

na rondo Kresowian. Po poświęcenia

jest to również 73. rocznica mordu

święto, nadal jego wymiar edukacyj-

dróg...” – wszyscy na stojąco odśpie-

ronda Stanisław Szarzyński rozsypał

katyńskiego i 3. rocznica katastrofy

ny jest pomijany.

Izba Senatorska i Posel-

wali hymn Sybiraków.

tam ziemię przywiezioną z Zadwórza.

smoleńskiej – Stanisław Szarzyński

Czy nie warto zatem przypo-

ska po wysłuchaniu wnio-

A wieczorem 13 kwietnia w ko-

Dalej wszyscy z zapalonymi zniczami

stał się pomysłodawcą i głównym

mnieć nam Polakom, a także świa-

sków komisji sejmowych

ściół na Błoniu nie był w stanie pomie-

przeszli na Peron Zesłańców Sybe-

inicjatorem uroczystości poświęcenia

tu, że przed wiekami nasi przodko-

zważywszy potrzebę nada-

ścić wszystkich chętnych, uczestni-

ryjskich i Wygnańców Kresowych. W

Ronda Kresowian, uroczystości połą-

wie utworzyli państwo kierujące się

nia jednostajnej oznaki pod

czących w uroczystościach, zgroma-

szeregach marszu pamięci byli m.in.

czono z marszem pamięci z udziałem

podobnymi zasadami jak współcze-

która winni łączyć się Pola-

Zofia Rutkowska, przewodnicząca

sna nam Unia Europejska, której

cy Postanowiły i stanowią:

Przemyskiej Rodziny Katyńskiej, cór-

jesteśmy członkami. Tym czym dla

Art.1

ka oficera Bolesława Kluzy, który zgi-

niej jest Rzym, Nicea, Amsterdam,

Kokardę Narodową stano-

nął w Katyniu oraz ks. Tadeusz Pater,

Maastrich, Lizbona, Schengen, tym

wić będą kolory herbu Króle-

odznaczony w zeszłym roku przez

dla nas Polaków jest Krewo, Horo-

stwa Polskiego i Wielkiego

IPN tytułem „Świadek Historii”. Jest

dło, Lublin.

Księstwa Litewskiego to jest

on autorem książki „Rumno w woje-

W 2013 roku jest ku temu wy-

kolor biały z czerwonym.

wództwie lwowskim. Księga rodzin

śmienita okazja – 600. rocznica Unii

Art. 2

polskich w latach 1910-1945”. Zgro-

Horodelskiej

Wszyscy Polacy, miano-

madzeni zapalili na rampie znicze

pamięci i modlili się w intencji zamor-

wicie Wojsko Polskie te ko-

dowanych na Syberii, w Katyniu i za

Leszek rodziewicz

lory nosić mają w miejscu,

ofiary katastrofy smoleńskiej. W tym

prezes Stowarzyszenia

gdzie takowe oznaki dotąd

miejscu zostały złożone też kwiaty.

rodu rodziewiczów

noszonymi były.

Poświęcenie ronda kresowian