19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 kwietnia–16 maja 2013 nr 8 (180)

„Od roku 1834, kiedy wszedł

Wiedeń i Budapeszt. Walczył w kam-

nego”, „Przyjaciela Domowego” i wielu

wiastą” Turowskiego. Miał na swoim

odmówił. Żył w zgodzie ze sobą i na-

na pole literackie mnóstwo napisał

panii węgierskiej w oddziale generała

innych pism. Wydawał powieści, szki-

koncie próby dramatyczne „Iskra

wet skrajna bieda nie zmusiła go do

artykułów i rozpraw prócz powieści

Wysockiego. Po zamachu na Józefa

ce i opowiadania. Wracał do domu

poezji” „Krzywda i odwet”, a powieść

zmiany poglądów i zachowań.

wszystkie nacechowane znakomi-

Bema przez Wrocław wydostał się do

po całonocnych imprezach, często

historyczną „Uniwersał hetmański”

W powieściach społecznych, któ-

tym talentem. Zbiór prac zmarłego

Drezna i dalej do Francji.

zakrapianych, kładł zimny okład na

przetłumaczono na język niemiecki.

re tworzył zawsze interesował go me-

zebrany, na co zasługują, stanowił-

Przebywał w Paryżu, kiedy zmarł

głowę, smarował wąsy amoniakiem

Jego powieści rozchwytywano, o ar-

chanizm, w jaki sposób pieniądz pełni

by kilkadziesiąt tomów. Zasilał niemi

Słowacki. Uczestniczył w pogrze-

i zasiadał do kilkugodzinnej nieprze-

tykuły jego pióra się starano, lecz nie

niszczycielską rolę łamiąc człowieka

tak pisma lwowskie, krakowskie, po-

bie poety. Był to drugi pobyt pisarza

rwanej pracy, aby nadążyć z kolej-

wpłynęło to na jego stan majątkowy,

i uzależniając go od siebie.

znańskie jak warszawskie” – pisano

w Paryżu, to wtedy poznał Adama

nymi zleceniami. Na przemian pisał

bo nie potrafił radzić sobie z finansa-

w nekrologu po jego śmierci. Pierw-

Mickiewicza. Na zachodzie pozo-

artykuły, powieści i korespondencje.

mi i wciąż chodził zadłużony. Opowia-

naJZnakOMitSZy

sze wydanie dzieł Józefa Dzierz-

stał do 1851 roku. Po powrocie do

Zdziwionym tłumaczył, że taki system

dano, że głodnemu i bosemu Dzierz-

taLent naSZeGO kraJU

kowskiego, zebranych w ośmiu to-

Lwowa został postawiony przed sąd

pracy odświeża mu umysł. W 1862

kowskiemu proponował książę Leon

Józef Dzierzkowski nie wziął

mach, wyszło we Lwowie w latach

austriacki, miał zeznawać w sprawie

roku przeniósł się na krótko do Kra-

Sapieha spłatę długów i stanowisko

bezpośredniego udziału w powstaniu

1875-1876.

wydarzeń 1848 roku.

kowa i współpracował z pismami kra-

redaktora, ale Dzierzkowski, któremu

styczniowym jako żołnierz (w 1863

Lata mijały, Dzierzkowski stawał

kowskimi „Kronikami” Powidaja i „Nie-

obce były poglądy konserwatystów

r. miał 56 lat), ale też nie zachował

się pisarzem zapomnianym, malało

się biernie wobec działań powstań-

„Lecz się już czas spokoju

zainteresowanie wobec zaangażo-

czych. Współpracował z organiza-

zbliża, gdy nie mógł przyjść

wanych społecznie i tendencyjnych

cjami konspiracyjnymi. Po ukazaniu

czas opamiętania”

lektur. Wadą jego warsztatu pisar-

- pisał Dzierzkowski kilka lat przed

się w kronice Dziennika Narodowe-

skiego było zbyt małe zaintereso-

śmiercią, rozgoryczony i zawiedzio-

go artykułu o Napoleonie III („rewo-

wanie mechanizmami psychologicz-

ny, jakby przeczuwając bliski koniec

lucja europejska nie da narodowi

nymi postaci, upraszczał postacie

i podsumowując burzliwe życie.

francuskiemu zażywać spokoju” pi-

marginesowo traktując motywację

Zamieszkał po powrocie w Male-

sał Dzierzkowski) został skazany na

ich działań, przez co traciły i drażniły

chowie koło Lwowa. Pisał i wydawał

karę więzienia. Był 1864 rok, miasto

papierowością i przewidywalnością.

kolejne powieści. W 1857 wydał „Uni-

Lwów prawie w stanie oblężenia, de-

Józef Słotwiński wiązał taki stan z

wersał hetmański”, powieść histo-

cyzją austriackiego sądu wojennego

usposobieniem  Dzierzkowskiego,

ryczną z II połowy XVII wieku, książka

osadzono Dzierzkowskiego w wię-

którego zacięcie oscylowało raczej

miała dobre recenzje – „to niezawod-

zieniu u Karmelitów. Przeziębiony,

wokół publicystyki i działalności po-

nie pierwsza powieść historyczna

opuszcza zawilgocone mury 4 stycz-

litycznej: „Dzierzkowski był bowiem

polska” pisał Kornel Ujejski. Kolejno

nia 1865 roku, po czym zachorował

przede wszystkim doskonałym dzien-

pojawiały się „Król dziadów”, „Znaj-

na zapalenie płuc. Kilka dni przed

nikarzem i moralistą, a nie literatem.

da” i wiele innych.

śmiercią zakończył pierwszą część

Zawód powieściopisarza uważał za

W 1858 roku ostentacyjnie roz-

powieści „Chrzest Polski”. Zmarł 13

rodzaj publicystyki i zaniedbywał

stał się z bliskim mu niegdyś Janem

stycznia. Pochowano go na cmen-

stronę artystyczną dla ostateczne-

Dobrzańskim. Wydarzenia polityczne

tarzu Łyczakowskim, na jego grobie

go efektu”. Współpracując z Dzien-

poróżniły znajomych, rozstając się z

ustawiono zwykły kamienny krzyż.

nikiem Mód Paryskich, Gazetą

Dobrzańskim Dzierzkowski nazywał

„W niedzielę, dnia 15 bm – pisała

Lwowską, Nowinami, Dziennikiem

go w swoim liście otwartym „redak-

„Gazeta Narodowa” – odprowadzili-

Literackim, Przyjacielem Domo-

torem, który prócz korekty, pióra nie

śmy śp. Dzierzkowskiego na cmen-

wym, Przeglądem Powszechnym,

umacza, chyba żeby podjazdowy

tarz Łyczakowski. Trumnę niosła na

Dziennikiem Polskim pozostał na

puścić paszkwilik”. Założył we Lwo-

barkach młodzież rozmaitego stanu,

wiele dziesięcioleci filarem publicy-

wie gazetę polityczną „Przegląd Po-

a za nią postępował niezliczony or-

styki i dziennikarstwa lwowskiego,

wszechny” i zajął się publicystyką

szak publiczności, w której oprócz

wykonał ogromną pracę na rzecz

polityczną.

szlachty wszystkie warstwy naszej

aktywizacji życia umysłowego na

Był tytanem pracy, pisał do

ludności były zastąpione. Była to po-

Józef Dzierzkowski został pochowany na cmentarzu ły-

terenie Polski pod zaborem au-

„Dziennika Mód”, „Nowin”, „Dziennika

sługa oddana jednemu z najznako-

czakowskim we Lwowie. na jego grobie ustawiono zwykły

striackim.

Literackiego”, „Przeglądu Powszech-

mitszych talentów naszego kraju”.

kamienny krzyż

kim był Alfred Blaha?

Z kolei Kazimierz Michałowski w

moc w rozwiązaniu kolejnej zagadki.

swoim związku małżeńskim z Aliną

Dlaczego Alfred Blaha zmarł w 1939

(Alicją) Kozerą miał dwóch synów

roku w Mińsku na Białorusi? Jak

Zbigniewa i Adama. Na nich nieste-

jego córka trafiła do Oświęcimia?

Po zakończonej sukcesem akcji odnalezienia rodziny Kazimierza Szpa-

ty gałąź rodziny Blahów się kończy.

Jak potoczyły się losy żony pana

czyńskiego, przedwojennego komendanta Lwowskiej Straży Pożarnej

Przynajmniej tak wynika z interneto-

Alfreda – Stefy Zofii? Czy Zofia Bla-

wego drzewa genealogicznego.

howa repatriowała do Polski po woj-

trafiły do mnie kolejne dokumenty mieszkańca Lwowa Alfreda Blahy. Kim

Tu apeluję do naszych czytelni-

nie? Dlaczego pozostały po niej we

był? Bez pomocy naszych czytelników chyba znów się nie obejdzie.

ków we Lwowie i za granicą o po-

Lwowie rodzinne pamiątki?

Wiele jest pytań w tej sprawie.

Może uda nam się wspólnie znaleźć

(miejsce urodzin i imiona rodziców

krZySZtOF SZyMaŃSki

na nie odpowiedzi.

nieznane) i zmarł (zginął) w 1939

Dokumenty, które do mnie do-

roku w Mińsku na Białorusi. Jego

tarły są nieco innego rodzaju, niż w

żoną była Stefa Zofia Stieber, uro-

informacje prosimy nadsyłać

poprzednim przypadku. Jako jedyny

dzona w 1888 roku, córka Emila Jó-

na adres redakcji

dokument ze zdjęciem potwierdza-

zefa Stiebera i Marii Taupee, a córką

lub na maila:

jący osobę mamy „Kartę tożsamości

– wspomniana już Janina. Zachował

krzszymanski@wp.pl

osoby przy jazdach na polskich kole-

się dokument o poznańskim rodo-

jach państwowych” z roku 1921. Są

wodzie rodziny Taupee. Po śmierci

Apel rodziny Rozwadowskich

też inne, bardziej rodzinne pamiątki:

męża Zofia Blachowa wynajmowała

fotografie rodzinne i w gronie kolegów

mieszkanie samotnie we Lwowie.

z pracy. Najbardziej wzruszające są

Analizując kolejne pokolenia

Rodzina Rozwadowskich zwraca się z uprzejmą prośbą o kontakt

listy, a właściwie laurki, które córka Ja-

Blahów według informacji pojawia-

do osób, które dysponują wiedzą o obecnym miejscu spoczynku śp.

nina rysowała własnoręcznie i dedyko-

jących się w Internecie, dochodzimy

generała Tadeusza Jordan Rozwadowskiego. Prochy generała zostały

wała ojcu z okazji imienin na początku

do małżeństwa Janiny Blahówny ze

przeniesione z jego grobu w bezpieczne miejsce podczas dewastacji

lat dwudziestych XX wieku. Zachowały

Zbigniewem Antonim Michałowskim.

Cmentarza Orląt przez władzę radziecką.

się też jej pamiętniczki z lat szkolnych.

Z tego związku we Lwowie w 1940

Rodzina poszukuje wszelkich informacji o miejscu spoczynku gene-

alfred Blaha

Z pamiątek można wywnioskować,

roku urodził się syn Kazimierz. Nie-

rała Rozwadowskiego.

Wpisując nazwisko „Blaha” do

że był on osobą zasłużoną: odznaki

stety Janina Blaha-Michałowska zgi-

Prosimy o kontakt telefoniczny we Lwowie:

wyszukiwarki internetowej, otrzymuje-

i medale okolicznościowe z uroczy-

nęła w 1942 roku w obozie w Oświę-

(032) 237 60 16, w Polsce: + 48 601 442 890

my informację m.in. na łamach Gaze-

stości bankowych i cegiełka-medal

cimiu. Pan Zbigniew Antoni ożenił się

ty Bankowej (nr 9, 1930). Znalazłem

Ligi Morskiej i Kolonialnej z 1935 roku,

ponownie z Aliną Stieber.

POLSkI REPREZENTACYJNY ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA

tam Alfreda Blahę, dyrektora Banku

plakietki wystawy lotniczej we Lwowie.

ZIEMI LWOWSkIEJ WESELI LWOWIACY”

Polskiego we Lwowie. Był członkiem

Na zachowanych fotografiach widzi-

Kolegium Sądu Rozjemczego Giełdy

my rodzinę Blahów na wypoczynku

Zaprasza młodzież od 12 lat i wzwyż do nauki polskich tańców narodowych,

Pieniężnej we Lwowie.

gdzieś na południu Europy, na plaży,

regionalnych i lwowskich. Próby zespołu odbywają się w szkole nr 10 w śro-

Trafiłem również na drzewo ge-

na deptaku w strojach wieczorowych.

dy i piątki od godz. 19:30 do 21:00. Zgłoszenia przyjmujemy podczas prób

nealogiczne, z którego wynika, że

Są również zdjęcia z wypadu na nar-

lub pod nr tel.: 261 54 87 lub 0505087433. Serdecznie zapraszamy!

Alfred Blaha urodził się w 1882 roku

ty (chyba do Zakopanego).

kierownik zespołu edward Sosulski