2

Przegląd wydarzeń

17–30 maja 2013 nr 9 (181) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Dajmy spokój Ukrainie

Czas by zadać sobie pytanie, kiedy Polacy naprawdę zaczną dostrzegać Ukrainę. Bo to, o czym

mówią, co analizują, z czym usiłują współpracować jest raczej ich wyobrażeniem o tym kraju, niż

rzeczywistym państwem.

przańskich realiów i nadszedł mo-

a długie lata nad Wisłą zakładano,

ścieżką i najchętniej zawisłoby po-

ińcom zamarzy się utworzenie silnej

ment, w którym powinniśmy, punkt

że realny jest scenariusz, w którym

między Moskwą a Brukselą, to siłą

grupy regionalnej, grupy państw

po punkcie, zacząć je sobie tłuma-

wschód kraju z radością odda się

napędową przemian może stać się

powiązanych swą obecnością nad

czyć, lecz tym razem nie wedle wła-

w opiekę Rosjanom i nasz sąsiad

grupa wciąż uważana w Polsce za

Morzem Czarnym, być może przy

snego widzimisię, a na podstawie

rozpadnie się na dwie części. Mało

zachowawczą i prorosyjską, zatem

wsparciu dalekich i abstrakcyjnych

skrupulatnej analizy rzeczywistości.

kto brał przy tym pod uwagę, że z

najbogatsi Ukraińcy mający wpływ

Chin.

Wciąż jednak nie potrafimy za-

jednej strony byłoby to kłopotem dla

na władzę. Ci, podzieliwszy pomię-

Gdy patrzymy na Ukrainę z ukra-

akceptować tego, czego nie rozu-

Kremla i wzięciem na swoje barki

dzy siebie schedę po ZSRR, kształcą

ińskiej perspektywy nie poznajemy

miemy i tkwimy w siatce schematów.

kosztownych problemów wschod-

dziś dzieci na zachodzie, tam lokują

kraju, o którym mówią polscy polity-

AGNIESZKA SAWICZ

Choćby rosyjskojęzyczny Kijów nie

niej Ukrainy, do czego nikomu się

pieniądze i kupują domy, a Wiktor

cy. Państwo, które Warszawa chętnie

Trudno dłużej ukrywać, że nad

mieści się w naszym pojęciu ukra-

nie spieszyło, a z drugiej byłoby po-

Pinczuk poprzez spotkania Jałtań-

widziałaby jako pozornie partnerskie,

Wisłą nie istnieje polityka wschod-

ińskości, a przecież nie podważamy

czątkiem końca oligarchów, którzy

skiej Strategii Europejskiej uświada-

a jednak stojące stopień niżej z wy-

nia. To iluzja i nieudolna kalka z

niezależności i przywiązania do

„na swoim” dzierżą władzę, a pod

mia wszystkim jak silnie oligarchowie

ciągniętą ręką proszące o pomoc,

koncepcji, które ktoś wypracował

narodowej kultury i tradycji miesz-

rosyjskim panowaniem nie dość, że

powiązani są z Zachodem.

realizuje politykę dla Polaków nie-

przed dziesiątkami, ba, setkami lat.

kańców Republiki Irlandii, którzy w

spadliby do roli podrzędnych biznes-

Jest to środowisko doskonale

zrozumiałą, a na pewno niezgodną

Odwoływanie się do tradycji jest

znakomitej większości na co dzień

menów, to mieliby szanse podzielić

odnajdujące się w świecie i mające

z polskimi wizjami. Ta rozbieżność

piękne i chwalebne, ale jeśli to jedy-

posługują się językiem angielskim,

los Chodorkowskiego.

zapewne świadomość, że wkrótce

będzie obecna dopóty, dopóki nie

ne co mamy, to czas by zastanowić

się, dlaczego przestaliśmy myśleć.

W XXI wieku wciąż analizujemy

spuściznę Michnika, Giedroycia, Pił-

sudskiego. Co więcej, dyskutujemy

czy w relacjach ze Wschodem po-

dążać szlakiem wytyczonym przez

Piastów, czy przez Jagiellonów, lecz

niczego nie dodajemy do odgrzewa-

nych starych treści, nie adaptujemy

ich do nowej rzeczywistości. Może

słusznym by było otoczyć wreszcie

ministrów specjalistami, odesłać

ich do lektury opracowań ośrod-

ków analitycznych czy kazać im

wysłuchać głosów padających pod-

czas konferencji naukowych, gdzie

Polacy i Ukraińcy żywo dyskutują

nad problemami obu państw i coraz

częściej postulują, by nie były to

tylko czcze pogawędki we własnym

gronie. Nauka ma w końcu misję do

spełnienia, tylko że wyraźnie widać,

że jej kłopotem nie jest brak na-

ukowców o otwartych umysłach, a

brak odbiorców ich słów.

Wsłuchiwanie się w te głosy, bę-

zatem językiem dawnego okupanta.

Gdybyśmy o tym pomyśleli nie

środki zainwestowane w rodzimym

nauczymy się Ukrainy rozumieć i nie

dące efektem realnego dyskursu, a

Poza zachodnią częścią Zielonej

bylibyśmy dziś zdziwieni, że Donieck

kraju mogą przestać przynosić spo-

zaakceptujemy symbolicznego faktu,

nie politycznych uzgodnień, byłoby

Wyspy usłyszeć gaelic na ulicy to

nie tylko nadal leży na Ukrainie, ale

dziewane zyski, ze względu cho-

iż „rosyjskojęzyczny” nie oznacza tu

być może niewygodne i zburzyłoby

znaczy otrzeć się o cud i mimo, iż

rozdaje karty w strukturach władzy

ciażby na przestarzałe technologie,

„prorosyjskiego”. Oczywiście, może-

przekonanie o tym, jak potrzebna

język ten jest obowiązkowym przed-

i prawdopodobnie będzie kreował

energochłonność produkcji oraz wy-

my nadal twierdzić, że spośród euro-

ma być Polska Ukrainie. To patrząc

miotem w szkołach, a starając się

się na środowisko proukraińskie,

czerpujące się surowce naturalne.

pejskich państw to Polska najbardziej

poprzez ten pryzmat budujemy od

o pracę w policji, szkolnictwie czy

gdyż oligarchowie mają świado-

Prostą konsekwencją wydaje się w

predestynowana jest do tego, by

lat relacje dwustronne i można przy

chcąc dostać się na studia trzeba

mość tego, że chcąc utrzymać wła-

tej sytuacji zbliżenie z inwestorami z

wprowadzić nowy kraj w orbitę unij-

tym odnieść wrażenie, że to Ukra-

zdać egzamin z jego znajomości, to

dzę muszą wyjść naprzeciw ocze-

zagranicy mogącymi wspomóc roz-

nych wpływów. Tyle, że skutkować

ina potrzebna jest Polsce, jako jej

Irlandczycy zwykle nie używają oj-

kiwaniom społecznym. Ukraina nie

wój nowych rozwiązań, a aby tego

to będzie brutalnym przebudzeniem

sztandarowe hasło i upragniony,

czystej mowy w życiu codziennym.

jest Rosją i daleko jej do Białorusi,

dokonać trzeba będzie zmienić usta-

w momencie, gdy okaże się, że to

jedyny sukces na międzynarodowej

Dopiero 19 grudnia 2006 roku rząd

więc scenariusz silnej władzy sku-

wodawstwo, wprowadzić przejrzyste

Wiedeń, Praga czy Pekin są partne-

arenie.

w Dublinie przyjął strategię, dzięki

pionej w rękach jednego człowieka,

reguły funkcjonowania na rynku,

rami dla Kijowa, nie Warszawa.

Tyle tylko, że nawet jeśli Partner-

której kraj ma w ciągu 20 lat stać

który nie musi liczyć się z poparciem

a najlepiej dogadać się wreszcie z

Przy tym wcale nie jest pew-

stwo Wschodnie i stosunki z Ukrainą

się dwujęzycznym, ale już można

i pieniędzmi środowiska biznesowe-

Unią Europejską.

nym, że polscy politycy zauważą, że

miałyby być nazwane sukcesem, to

zapytać, na ile skuteczne okażą się

go, jest tu mało prawdopodobny.

Chyba, że znów ten przewidy-

przegrali kolejnego partnera, które-

należałoby postawić pytanie, co tym

odgórne dyrektywy.

Polskich „specjalistów od wchodu”

walny scenariusz okaże się zbyt

go jak dotąd trzymają się desperac-

chwalebnym osiągnięciem tak na-

Czy ta sytuacja nie przypomina

może zatem czekać kolejna niespo-

prosty, a zamiarem oligarchów nie

ko mimo, iż nie mają na wzajemne

prawdę jest. Po upływie ponad 20 lat

tego, co dzieje się na Ukrainie? Dla-

dzianka w postaci oligarchów dba-

będzie ani podążanie ścieżką ku

relacje pomysłu. I mimo, iż nie do

od rozpadu Związku Radzieckiego

czego nie możemy przyjąć, że po-

jących o język ukraiński, wyborców

UE, ani ku jakiejkolwiek unii z Ro-

końca wiedzą, kim są Ukraińcy i w

nadal, w swoim przekonaniu, mamy

dobnie postrzegają obecność języ-

i dobre relacje z Unią Europejską.

sją, a wytyczenie własnej drogi, przy

jaki sposób myślą.

misję do spełnienia i nie pojmujemy,

ka rosyjskiego w życiu codziennym

Może już warto by przygotować się

jednoczesnym czerpaniu korzyści z

W tym miejscu nasuwa się re-

jakim cudem Kijów mógłby widzieć

Ukraińcy? Czy ma na to wpływ nasz

na to, jak o takim fenomenie pisać?

dobrych stosunków z obiema wspo-

fleksja, że może należałoby dać

swoją drogę inaczej, niż my mu ją

strach przed Rosją? Dlaczego nie

Polacy będą wówczas musieli

mnianymi stronami. Tej możliwości

spokój Ukrainie i zająć się własnymi

wymyśliliśmy (i niczego nie nauczyła

wierzymy tym, którzy po rosyjsku

zmierzyć się z obrazem nieprzy-

nikt nad Wisłą raczej nie bierze na

sprawami, skoro nie pojmujemy cu-

nas gorzka lekcja w postaci nienaj-

mówią z pełnym przekonaniem, że

stającym do ich wyobrażeń o osa-

poważnie. Przecież Kijów musi być

dzych? Może zaimponujemy światu

lepszych relacji z Litwą, która także

są Ukraińcami i kochają swój kraj?

dzonych w postradzieckich realiach

od kogoś uzależniony – od Moskwy,

rozwiązując własne problemy, a nie

zrealizowała pomysł na siebie nie

Lecz jeśli stolicę próbujemy ja-

„nowych Ukraińcach”, których czas

Brukseli, Berlina, Waszyngtonu czy

sąsiadów?  Niekoniecznie  chyba

oglądając się na Warszawę). Nasze

koś wytłumaczyć, to rosyjskojęzycz-

już przecież minął. Świat nie stanął

swego adwokata na międzynarodo-

musimy być czyimś protektorem.

oceny ukraińskiej rzeczywistości

ny Donieck jest często uważany za

w miejscu. Nawet, jeśli społeczeń-

wej arenie, Warszawy. Jakże mogli-

Przecież nie każdy ma ku temu pre-

zwykle nijak mają się do naddnie-

bliższy Moskwie, niż Tarnopolowi,

stwo boi się zmian idących za unijną

byśmy przypuszczać, że może Ukra-

dyspozycje.