3

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 17–30 maja 2013 nr 9 (181)

Wołyń: nowe wezwania

Co dalej z Partnerstwem

Wschodnim?

naukowców i teologów

Partnerstwo Wschodnie, jego dotychczasowe przedsię-

wzięcia i dalsze perspektywy, były jednym z tematów

Naukowcy z Ukrainy i Polski, duchowieństwo Kościoła rzymskokatolic-

rozmów podczas VI Forum UE – Ukraina, które odbyło

się w Budapeszcie. Nie brakło przy tym głosów krytycz-

kiego na Ukrainie i ukraińskiego Kościoła prawosławnego patriarchatu

nych, wydaje się jednak, że nie zawsze uzasadnionych.

moskiewskiego uczestniczyli w sympozjum „Verbum Domini – Słowo

nić. Unia Europejska musi posiadać

Pańskie”. Spotkanie odbyło się 14 maja na Wschodnioeuropejskim

DArIuSZ MAtErNIAK

instrumenty do prowadzenia polityki

Uniwersytecie Narodowym im. Łesi Ukrainki w Łucku.

na wschód od swoich granic, zwłasz-

W wystąpieniach podczas dys-

cza, że kraje graniczące z nią od tej

kusji poświęconej programowi Part-

strony mają kluczowe znaczenie dla

nerstwa Wschodniego można było

bezpieczeństwa całej UE, przede

usłyszeć między innymi, że inicjatywa

wszystkim w sferze energetyki. A o

ta jest nieefektywna i nie spełnia za-

tym znaczna część decydentów na

łożonej roli, jaką było przyśpieszenie

zachód od Renu zdaje się nie pamię-

reform w krajach objętych tym pro-

tać, co może w konsekwencji mieć

gramem. W związku z powyższym,

katastrofalne konsekwencje dla całej

zdaniem części komentatorów, nale-

Unii Europejskiej.

żałoby podjąć zdecydowaną reformę

Z kolei stwierdzenie, jakoby to

programu lub doprowadzić do jego

Unia Europejska, pośrednio, czy

zakończenia. Ponadto, w wystąpie-

bezpośrednio przez swoją politykę

niu jednego z panelistów pojawił się

w ramach Partnerstwa Wschodniego

także zarzut pod adresem UE, że

była odpowiedzialna za fiasko reform

wprowadzając w życie program Part-

w Mołdawii czy w jakimkolwiek innym

nerstwa Wschodniego wobec Mołda-

kraju jest co najmniej nadużyciem,

wii, doprowadzono do zatrzymania

nie mającym żadnego pokrycia w

programu reform demokratycznych,

faktach. Należy bowiem pamiętać

zwiększenia poziomu korupcji, za-

o tym, że każdy z krajów będących

paści gospodarczej i pogorszenia warun-

członkami programu, lub też aspiru-

ków życia społeczeństwa. Wszystko to,

jący w bliższej czy dalszej przyszłości

miało być efektem polityki prowadzo-

do stowarzyszenia lub członkostwa

nej przez Brukselę, a w szczególno-

w UE powinien mieć na uwadze, że

ści wdrożenia programu PW w tym

przeprowadzanie reform leży przede

kraju.

wy w kuluarach, możliwość wymiany

niczący w sympozjum „Verbum Do-

KoNStANty CZAWAGA

wszystkim w jego własnym interesie

Jak wiadomo, program Partner-

swoich doświadczeń, swoich spoj-

mini – Słowo Pańskie” zwrócili uwagę

tekst i zdjęcie

i wymaga w pierwszej kolejności za-

stwa Wschodniego został zainicjo-

rzeń. Myślę, że wszystkich obecnych

na bardzo wysoki poziom jego orga-

angażowania i determinacji własnych

wany przez Polskę i Szwecję w 2009

Organizatorami spotkania były

to ubogaciło, – mówił Kowalów.

nizacji. – A więc nasza katedra po

elit i instytucji oraz nacisku ze strony

roku. Objął swoim zasięgiem sześć

Centrum UCRAINICUM Katolickie-

Ks. Witold Józef Kowalów opo-

raz pierwszy była gospodarzem spo-

społeczeństwa. Czynniki zewnętrz-

państw Europy Wschodniej i Kauka-

go Uniwersytetu Lubelskiego i kate-

wiedział, że parafia w Ostrogu też

tkania naukowców świeckich i teolo-

ne, a do takich zaliczyć trzeba Unię

zu – Białoruś, Ukrainę, Mołdawię oraz

dra lingwistyki stosowanej uczelni w

potrzebuje takiego mszału. – Oczy-

gów, – powiedziała kierownik katedry

Europejską, mogą co najwyżej w tym

Gruzję, Azerbejdżan i Armenię. Jego

Łucku a także Instytut Neofilologii w

wiście w Ostrogu większość wier-

lingwistyki stosowanej prof. dr hab.

pomóc. Jednak ostateczna decyzja

nadrzędnym celem było zbliżenie

Chełmie, Państwowa Wyższa Szko-

nych przychodzi na mszę św. w języ-

Iryna Biskub. Zapewniła, że katedra

o tym, czy wprowadzać zmiany i wy-

krajów objętych programem do Unii

ła Zawodowa w Chelmie, Ośrodek

ku polskim, – zaznaczył kapłan. – Ale

będzie kontynuować współpracę z

brać drogę zbliżania z UE czy też nie,

Europejskiej poprzez przyśpieszenie

Badań Historii i Tradycji Metropolii

mamy już na mszy ukraińskiej więk-

Kościołami. Już można mówić o kon-

należy do zainteresowanych.

reform demokratycznych, wspólne

Lwowskiej (łacińskiej) i Towarzystwo

szą grupkę, kilka rodzin z różnych

kretnych tematach. Także jej uczelnia

Krajem kluczowym dla sukcesu

działania w oparciu o europejskie

Kultury Polskiej na Wołyniu im. Ta-

pokoleń. W ostatnim czasie mieliśmy

zaangażować swych młodych aspi-

całej inicjatywy Partnerstwa Wschod-

normy i wartości, a w konsekwencji

deusza Kościuszki.

takie zalecenie administratora diece-

rantów i studentów, ponieważ widać

niego jest niewątpliwie Ukraina.

stworzenie dla nich perspektywy

- Jeśli nauka i religia będą współ-

zji łuckiej biskupa Szyrokoradiuka,

wśród nich wielkie zainteresowanie

Szczególna rola Kijowa dla programu

podpisania umów o stowarzyszeniu

pracować ramię w ramię w badaniu

żeby przenieść msze św. ukraińską

tymi zagadnieniami. W otwarciu kon-

PW wynika przede wszystkim z po-

z UE. I choć sam program nie za-

tych zagadnień, wówczas nasze

z wieczornej pory na przedpołudnie.

ferencji uczestniczył konsul RP w

tencjału Ukrainy, jako państwa, bez

wiera bliżej określonej obietnicy czy

społeczeństwo będzie lepiej rozu-

Zostało to wykonane. Nie wszyscy ci,

Łucku Krzysztof Sawicki.

którego trudno mówić o jakiejkolwiek

gwarancji członkostwa, to ma szan-

mieć Biblię i lepiej uświadomi sobie

którzy chodzili ma msze św. wieczor-

Po zakończeniu obrad uczestni-

integracji czy choćby szerszej współ-

sę stać się jednym z narzędzi, jakie

głoszenie orędzia samego Chrystusa

ne chodzą na przedpołudniową. Tak,

cy konferencji zapoznali się z zabyt-

pracy krajów Europy Wschodniej z

okażą się pomocne tym krajom na

Zbawiciela, – powiedział rektor wo-

że wieczorna msza została, ale tylko

kami kultury polskiej w Łucku.

Unią Europejską. Trzeba również

drodze do UE.

łyńskiego seminarium duchownego

po polsku. Ale mszał jest jak najbar-

Zdaniem dyrektora centrum

zauważyć, że pomimo rozlicznych

Wydaje się, że na tak zdecydo-

UKP PM o. Rustyk Kapauz. Powitał

dziej potrzebny. Wiele lat korzysta-

UCRAINICUM z KUL-u prof. dr. hab.

trudności, to właśnie Ukraina jest naj-

wane oceny, jakie padły podczas

gości w imieniu prawosławnego me-

liśmy z wydania studyjnego, gdzie

Włodzimierza Osadczego, pomysło-

bliżej podpisania umowy o stowarzy-

obrad w Budapeszcie jest zdecydo-

tropolity łuckiego i wołyńskiego Nifon-

były tylko ważniejsze teksty. Teraz

dawcy i głównego organizatora kon-

szeniu z UE. Dlatego wydaje się, że

wanie za wcześnie lub są w znacznej

ta (Sołoduchy) i przekazał wszystkim

jest możliwość nabycia całego msza-

ferencji międzynarodowej „Verbum

można pokusić się o stwierdzenie, że

części one zdecydowanie chybione.

to właśnie od polityki i dalszych dzia-

O ile można zgodzić się ze stwier-

Domini – Słowo Pańskie”, poświęco-

obecnym jego błogosławieństwo.

łu. Myślę, że będzie to takim wielkim

łań władz w Kijowie zależą dalsze

dzeniem, że Partnerstwo Wschodnie

nej stosowaniu słownictwa religijnego

W ramach seminarium sekretarz

wydarzeniem, że nie będziemy już

losy Partnerstwa Wschodniego. Taki

potrzebuje reformy, być może nawet

współczesne społeczeństwo ukraiń-

komisji liturgicznej Episkopatu Rzym-

odprawiać z tego Mszału studyjnego

stan rzeczy nakłada na ukraińskie

głębokiej, to ta konieczność wynika w

skie już od dawna czekało na rozpo-

skokatolickiego Ukrainy o. Konstanty

czy z kartek, czy z zeszytu. Zresztą to

elity bardzo wielką odpowiedzialność.

pierwszej kolejności z niedostatecz-

częcie takiego dzieła. – Jest to bardzo

Morozów OFM Cap z Winnicy pre-

jest bardzo dobra inicjatywa, że jest

Ukraina ma bowiem potencjał do

nej liczby instrumentów, w jakie wy-

ważne zagadnienie, które istotne jest

zentował wydanie mszału w języku

tekst liturgii na każdy dzień. No, duża

zajęcia pozycji regionalnego lidera,

posażyły je państwa unijne, zwłasz-

dla różnych wyznań funkcjonujących

ukraińskim i omówił o specyfikę wy-

cena jest tego Mszału. I powiedźmy

którego przykład i doświadczenia we

cza te, które są skłonne postrzegać

obecnie na Ukrainie, w tym też ko-

korzystania słownictwa rzymskokato-

taki wydatek, żeby do każdej parafii

wprowadzaniu reform mogą stać się

ten projekt jako konkurencyjny wo-

ścioła rzymskokatolickiego, – zazna-

lickiego w społeczności ukraińskiej.

kupić mszał, a chcę i dla siebie – to

modelowym przykładem, z którego

bec programów współpracy z krajami

czył prof. Osadczy. – Nie dziwi więc,

- To praktyczne seminarium w

jest bardzo poważny wydatek.

będą w kolejnych latach korzystać

Afryki Północnej. Takie podejście,

że tak wielkie było zainteresowanie

Łucku ma wielkie znaczenie bo jest

- Tutaj na Wołyniu, nauczyłem

pozostałe państwa objęte programem

prezentowane przez część krajów

środowisk akademickich też z Polski

to spotkanie i naukowców – filologów-

się tolerancji i lojalności, – powie-

Partnerstwa Wschodniego – a w przy-

Europy Południowej, jest tyle szkodli-

tym wydarzeniem. Dyskusja odbywa-

lingwistów, ale także teologów – po-

dział w swoim wystąpieniu nauko-

szłości istnieją wszelkie przesłanki do

we, co nieuzasadnione, jako że oba

ła się na różnych poziomach. Poru-

wiedział dla „Kuriera” ks. Witold Józef

wiec i dziennikarz z Chełma doc. dr

tego, aby Kijów zajął miejsce lidera

te kierunki powinny być uznawane

szano aspekty religijne, aspekty ści-

Kowalów, proboszcz parafii rzymsko-

Andrzej Wawryniuk, który od lat przy-

Europy Wschodniej, podobną do tej,

nie za konkurencyjne, ale za kom-

śle filologiczne, aspekty stosowane.

katolickiej w Ostrogu i redaktor cza-

jeżdża z wykładami do Łucka i pisuje

jaką ma aktualnie Polska wśród kra-

plementarne z punktu widzenia inte-

Spodziewamy się, że to wydarzenie

sopisma „Wołania z Wołynia”. – Pań-

do gazet na Ukrainie. Na konferencji

jów Europy Środkowej. Pozostaje w

resów Unii Europejskiej jako całości.

będzie miało wymiar cykliczny i w ko-

stwo Ukraińskie istnieje już ponad

dzielił się doświadczeniem przedsta-

tym miejscu mieć nadzieję, że rzą-

Nie można bowiem stwierdzić, że in-

lejnych latach będziemy się spotykać

20 lat, ale widzimy różne problemy,

wiania w środkach masowego prze-

dzący na Ukrainie mają świadomość

teresy UE na południu są ważniejsze

na uczelni w Łucku, albo organizo-

w tym właśnie problemy lingwistycz-

kazu uroczystości religijnych prawo-

ciążącej na nich odpowiedzialności

od tych na Wschodzie, należałoby

wać symetrycznie jakieś wydarzenia

ne, terminologiczne. Są to problemy

sławnych na wschodnim pograniczu

i wagi decyzji, jakie podejmują i będą

raczej kierować się w tym wypadku

w Lublinie. Po raz kolejny doświad-

związane ze sprawami duchowymi,

polskim.

podejmować w najbliższych miesią-

zasadą zrównoważonego rozwoju na

czyliśmy bardzo dobrej atmosfery,

religijnymi czy wyznaniowymi. Wiele

Wschodnioeuropejski  Uniwer-

cach, kluczowych dla wyniku szczytu

każdym z tych kierunków.

bardzo dobrej dyskusji naukowej. Wi-

wyznań mówi jakby swoim językiem,

sytet Narodowy im. Łesi Ukrainki w

Partnerstwa Wschodniego w Wilnie,

Odnosząc się zaś do pomysłów

dać, że ziemia wołyńska, środowisko

używa swojego nazewnictwa. Nie ma

Łucku stał się miejscem już kilku mię-

zaplanowanego na listopad 2013

zakończenia projektu PW należy

Łucka jest bardzo dobrym terenem

jeszcze wspólnej dla wszystkich. Dla-

dzynarodowych konferencji z udzia-

roku. Tym bardziej, że będą miały one

stwierdzić, że jak na razie nie widać

do prowadzenia tego rodzaju dys-

tego takie spotkanie, takie wydarze-

łem duchowieństwa, naukowców Ka-

wpływ nie tylko na przyszłość Ukrainy,

niczego, co mogłoby zastąpić ten

kusji, – podkreślił prof. Włodzimierz

nie ma wielkie znaczenie. Nie tylko te

tolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

ale i całego regionu.

program – i nie zanosi się, aby w

Osadczy.

wystąpienia naukowe, ale też rozmo-

oraz innych uczelni z Polski. Uczest-

źródło: www.polukr.net

najbliższym czasie miało się to zmie-