12

Przegląd wydarzeń

17–30 maja 2013 nr 9 (181) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Proste słowa – poważne konsekwencje

Rzeszów – stolica sąsiadującego z Ukrainą Podkarpacia, przyciąga coraz więcej sąsiadów zza wschodniej granicy.

Zjawisko to szybko zostało zauważone przez lokalne instytucje i przedsiębiorców, którzy zaczęli podejmować coraz szersze

spektrum działań, ukierunkowanych właśnie na przybyszów z terenu Ukrainy. Coraz więcej uczelni posiada odrębną ofertę

dla ukraińskich studentów, kancelarie prawne ukierunkowują się na sprawy z udziałem Ukraińców, aktywnie działają

prokuratury i sądy w zakresie międzynarodowej pomocy prawnej z Ukrainą. Jedną z najpoważniejszych barier w tych

kontaktach jest język.

stracyjnych, statutów, umów, pełno-

dokumenty sprawiają wrażenie nale-

ADAM KuLCZyCKI tekst

mocnictw, a więc bardzo ważnych

żących do różnych osób. Urzędnicy

zdjęcie archiwum autora

dokumentów z punktu widzenia

odmawiają przyjęcia dokumentów,

Niemal wszystkie formy kontaktu

inwestora. Przedsiębiorcy i polsko-

odsyłają interesanta do konsulatów

z Ukraińcami na jakiejkolwiek płasz-

ukraińscy tłumacze niestety często

lub innych urzędów czy tłumaczy

czyźnie wymagają pomocy tłumacza,

nie są świadomi, że przecież treść

przysięgłych. Jako modelowy wręcz

gdyż niewielu Ukraińców posługuje

tych tłumaczeń ma wpływ nie tylko

przykład Katarzyna Litwin podaje sy-

się biegle językiem polskim, a jeszcze

na bieżącą działalność podmiotu, ale

tuację, w której z materiałów praso-

mniej Polaków posługuje się ukraiń-

również na ochronę interesów same-

wych dowiedziała się o zatrzymaniu

skim. Pomocy nie byle jakiej, bo wy-

go przedsiębiorcy. Jako prawnicy do-

Ukraińca, podejrzanego o popełnie-

konywanej przez specjalistów (trudno

skonale zdajemy sobie sprawę, jak

nie przestępstwa, który „ukrywał się

bowiem wyobrazić sobie „amatorskie”

istotna jest kwestia zabezpieczenia

pod różnymi nazwiskami”.

tłumaczenia na poziomie kontaktów

przedsiębiorcy poprzez odpowiednio

- Kiedy zostałam powołana w

biznesowych czy korespondencji

sporządzoną dokumentację, wiemy

charakterze tłumacza w tej sprawie

pomiędzy organami państwowymi).

również, że skutki błędnie przygo-

i zapoznałam się z aktami, okazało

Trudności z tłumaczeniami dotyczą

towanego tłumaczenia prawnicze-

się, że ten cudzoziemiec w różnych

zarówno studentów, osób starających

go mogą spowodować po stronie

dokumentach został zapisany w

się o osiedlenie w Polsce, jak i coraz

przedsiębiorcy niepowetowane straty:

oparciu o odmienne sposoby trans-

liczniej inwestujących i kupujących

przedsiębiorcy mogą stracić zainwe-

literacji. Zapisy różniły się tak dale-

nieruchomości w Polsce biznesme-

stowane w swoje projekty ogromne

ce, że ledwo były do siebie podobne

nów z Ukrainy.

środki. Realia te doskonale rozumie

– komentuje Katarzyna Litwin, która

Kancelarie prawne, w tym zrze-

tłumacz przysięgły Katarzyna Litwin,

sporządza opinie dla organów pań-

szone w rzeszowskim Instytucie Inte-

wyspecjalizowana w tłumaczeniach

stwowych dotyczące transliteracji

gracji Europejskiej, specjalizujące się

prawnych i prawniczych, która już

imion i nazwisk Ukraińców alfabe-

w obsłudze prawnej firm międzynaro-

kilka lat odpowiada w Instytucie In-

tem łacińskim.

dowych wchodzących na rynek Ukra-

tegracji Europejskiej za poziom języ-

Tłumacze UKRAINNIKI starają

iny, bądź prowadzących działalność

kowy dokumentów sporządzanych w

się ujednolicać ten zapis. Konsultują

na Ukrainie apelują: błędne tłumacze-

języku ukraińskim z zakresu prawa

się z urzędnikami, badają dokumenty

Zespół ukrainniki

nia to często tragedia osób, których

pracy, prawa handlowego i celnego

cudzoziemca, a także polskie i ukra-

kształcenia i praktyki, badanie dane-

dotyczy tłumaczenie! Te osoby prak-

– dzieli się swoim doświadczeniem

fliktach sądowych pomiędzy polskimi

ińskie akty prawne regulujące w róż-

go zagadnienia jeszcze bardziej kom-

tycznie nie są w stanie skontrolować

Grażyna Dzwonkowska, pre-

a ukraińskimi przedsiębiorcami bar-

nych latach kwestię sposobu trans-

plikuje problem tłumaczeniowy.

treści podpisywanych dokumentów

zes Instytutu Integracji Europejskiej,

dzo często tłumaczenia oraz inter-

literacji imion i nazwisk Ukraińców

Jak to rozwiązuje zespół UKRA-

dostarczonych przez tłumaczy. Pod-

która obecnie wraz z Katarzyną Li-

pretacja umów i przepisów prawnych

alfabetem łacińskim. Naświetlają ten

INNIKI? Każde tłumaczenie specja-

pisanie wadliwych tłumaczeń to czę-

twin opracowuje nową wersję tłuma-

na podstawie tych tłumaczeń odgry-

ważny problem na konferencjach na-

listyczne opracowywane jest wielo-

sto nie tylko utrata zainwestowanych

czenia Kodeksu Celnego Ukrainy na

wają największą rolę.

ukowych, zgłaszają w Ministerstwie

poziomowo przez zespół prawników

środków, to również droga do spraw

język polski.

Rzeszów przyciąga coraz więcej

Sprawiedliwości,  organach  pań-

i ekonomistów – rodowitych Polaków

sądowych, w tym nierzadko karnych!

Dlatego też w 2008 roku Ka-

obywateli Ukrainy, którzy „biorą się”

stwowych, z którymi współpracują w

i Ukraińców. Nie ma więc obaw, że

Z akt spraw prowadzonych przez

tarzyna Litwin zainicjowała po-

za tłumaczenia, w fałszywym przeko-

zakresie międzynarodowej pomocy

tekst zostanie źle zrozumiany przez

rzeszowskie sądy i prokuratury wy-

wstanie UKRAINNIKI, która skupia

naniu, że opanowali już język polski

prawnej w sprawach cywilnych i kar-

tłumacza, czy nieprawidłowo sfor-

łania się „rzeczywistość”. Wychodzi

międzynarodowy zespół wyspecja-

na odpowiednim poziomie. Zresztą

nych.

mułowany w języku tłumaczenia.

na jaw brak podstawowych informa-

lizowanych korektorów i tłumaczy

polski i ukraiński „są takie podobne”.

Zespół UKRAINNIKI nie tylko

cji na temat obowiązującego prawa

języka ukraińskiego i rosyjskiego –

Większość z nich dość swobodnie

działa na polu tłumaczeń, ale bierze

zarówno przez polską, jak i ukraiń-

prawników i ekonomistów. Szybko

podchodzi do realizacji tłumaczeń,

również udział w międzynarodowej

różnice w sposobie

ską stronę, brak znajomości języka

zdobyła zaufanie rzeszowskich orga-

uważając to za zajęcie przyjemne

wymianie doświadczeń, stawia na

transliteracji imion i nazwisk

Katarzyna Litwin zwraca uwagę

prawnego i terminologii prawniczej

nów państwowych, instytucji i wielu

i niezobowiązujące. Z chęcią podej-

rozwój świadomości oraz uczestni-

na jeszcze jeden, bardzo znaczący

nie tylko przez podpisujących, lecz

firm w zakresie tłumaczeń prawnych

mują się tłumaczeń nawet bez odpo-

czy w coraz to nowych polsko-ukra-

problem: różnic w sposobie trans-

niestety również przez tłumaczy pol-

i prawniczych. Prócz działalności tłu-

wiedniego przygotowania, nie zdając

ińskich projektach. Obecnie opraco-

literacji imion i nazwisk Ukraińców

skich i ukraińskich.

maczeniowej, zespół UKRAINNIKI

sobie sprawy ze skutków prawnych

wuje polsko-ukraiński i ukraińsko-

alfabetem łacińskim w dokumentach.

Według aktualnych danych, tylko

zajmuje się działalnością naukową -

tych tłumaczeń. W obliczu wielu

polski słownik terminologii prawnej

Zauważa, że dokumenty, wydawane

w 2011 roku organizacje pozarządo-

uczestniczy w konferencjach nauko-

terminów zaliczanych do „nieprze-

i prawniczej oraz organizuje kursy

na Ukrainie, sporządzane są zgodnie

we i jednostki samorządu terytorial-

wych w Polsce i na Ukrainie, prezen-

tłumaczalnych” (z powodów różnic

prawniczego języka ukraińskiego dla

z przepisami tego kraju, wielokrot-

nego oraz administracja rządowa w

tując i wygłaszając referaty z zakresu

w systemach prawnych), większość

tłumaczy i polskich prawników. We

nie zmienianymi od czasów ZSRR.

ramach pomocy rozwojowej na tere-

prawa ukraińskiego i polskiego, pisze

tłumaczy przepisuje „słowo za sło-

współpracy z Komendą Wojewódz-

Natomiast w Polsce część tłumaczy

nie Ukrainy zrealizowały 37 projektów

publikacje prawnicze. Wydaje opinie

wem” tłumacząc na drugi język – wy-

ką i Komendą Miejską Państwowej

przysięgłych opiera się na przepi-

(w tym 4 projekty realizowane wspól-

na temat poprawności tłumaczeń, wy-

korzystując pozorne podobieństwa

Straży Pożarnej w Rzeszowie bierze

sach ukraińskich, część na polskim

nie dla kilku krajów) na kwotę 8 734

konuje korekty tłumaczeń, wykona-

języka polskiego i ukraińskiego. Stąd

udział w realizacji Projektu „Rozwój

rozporządzeniu (regulującym kwestię

636 złotych, a Ambasada RP w Kijo-

nych przez innych tłumaczy. Pomaga

też liczne nieporozumienia, niepra-

transgranicznego systemu zarzą-

transliteracji imion i nazwisk osób na-

dzania zagrożeniami naturalnymi na

wie jeszcze 8 projektów na kwotę 330

kancelariom prawnym rozwiązywać

widłowa interpretacja niezawodowo

leżących do ukraińskiej mniejszości

granicy polsko-ukraińskiej” w ramach

625 zł. Możemy sobie tylko wyobrazić

trudności, które wyniknęły w związku

sporządzonych tłumaczeń, mogąca

narodowej alfabetem łacińskim), a

Programu Europejskiej Współpracy

jak olbrzymia jest odpowiedzialność

z niepoprawnie sporządzonymi tłu-

skutkować poważnymi konsekwen-

niektórzy nawet dokonują „spolszcze-

Transgranicznej Polska – Białoruś –

za dysponowanie takimi środkami.

maczeniami.

cjami. Odpowiedzialność spoczy-

nia” imion (np. Ivan – Jan) i nazwisk.

Ukraina 2007-2013, którego celem

Wykorzystanie tych środków odby-

- W szczególności „pułapki ję-

wająca na tłumaczach jest zatem

Katarzyna Litwin podkreśla i uzasad-

jest zwiększenie efektywności ochrony

wa się na podstawie odpowiednich

zykowe” – wyrazy o podobnym lub

olbrzymia. Często już oryginalny

nia na podstawie własnego doświad-

środowiska naturalnego na obszarze

umów, a umowy podpisuje się prze-

identycznym brzmieniu, mające różne

tekst dokumentu prawniczego jest

czenia w zakresie obsługi tłuma-

pogranicza polsko-ukraińskiego.

cież na podstawie tłumaczeń.

znaczenie – mogą narazić cudzoziem-

niezrozumiały dla prawnika, wymaga

czeniowej, że powoduje to ogromny

Perspektywa współpracy, budo-

ca na znaczące utrudnienia w komu-

poświęcenia wielu godzin na analizę

chaos w komunikacji międzynarodo-

wania pozytywnych relacji bizneso-

nikacji. Bywa, że prowadzą wręcz do

i interpretację. A przecież tłumacz

Złe tłumaczenia umów

wej - niektóre osoby posiadają nawet

wych z naszymi wschodnimi sąsiada-

poważnych nieporozumień w kontak-

musi nie tylko zrozumieć ten tekst, ale

czy dokumentów

cztery i więcej różnych zapisów swo-

mi jest bardzo obiecująca. Myśląc o

tach biznesowych. Niejednokrotnie

i przekazać go w drugim języku. Przy

przyczyną nieporozumień

jego imienia i nazwiska, co nierzadko

wielkich sprawach nie można jednak

- Jako kancelaria prawna, ob-

braliśmy udział w wyjaśnianiu takich

tekstach prawnych i prawniczych jest

wyklucza jednoznaczne ustalenie

zapomnieć o podstawach, a podsta-

sługująca klientów prowadzących

nieporozumień, głównie w kwestiach

to nie lada wyzwanie. Zawodowy tłu-

ich tożsamości, tak ważne w sferze

wą jest odpowiednia komunikacja, w

biznes na Ukrainie, na co dzień spo-

finansowych – opowiada Katery-

macz analizuje różne teksty prawne,

prawa czy biznesu. Niejednokrotnie

której bariery językowe powinny być

tykamy się z tłumaczeniami tekstów

na Kuzmina, tłumacz w zespole

komentarze prawnicze i podręczniki.

różnice między nimi są tak duże, że

niezauważalne.

prawniczych, np. dokumentów reje-

UKRAINNIKI. – Szczególnie w kon-

Jeśli nie posiada odpowiedniego wy-