24

Niezwykłe historie

17–30 maja 2013 nr 9 (181) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

koszmary z Szorii

Górna Szoria zajmuje południową część Obwodu Kemerowskiego, położonej na Zachodniej Syberii jednostki administra-

cyjnej Federacji Rosyjskiej. Tubylczą ludnością tej krainy są Szorowie, nieliczny naród pochodzenia tureckiego,

spokrewniony z Ojrotami, kultywujący swoje specyficzne tradycje. Z roku na rok wyrastają w Szorii nowe obiekty tury-

styczne, przede wszystkim hotele dla narciarzy, których tu wciąż przybywa. Lokalne trasy zjazdowe, wprawdzie niezbyt

długie, wyróżniają się wielką malowniczością. Choć bowiem Szoria znajduje się stosunkowo blisko Kuzbasu, najwięk-

szego zagłębia górniczego w Rosji, liczne zdroje i rzeki są tutaj krystalicznie, powietrze nadzwyczajnie czyste i rześkie, a

nieskażona, przepyszna natura sprawia, że w jej otoczeniu można zapomnieć o wszelkich strapieniach, jakie niesie cywili-

zacja. Jak szum wody i szelest liści, jak śpiew tajgi dźwięczą szorskie nazwy: Temirtau, Tasztagoł, Szeregesz, Szałym.

głupie, ale padłem na kolana, wprost

WoJCIECH GrZELAK

w trawę i nie spuszczając wzroku z

tekst i zdjęcia

tego, co znajdowało się przede mną,

Ten sielankowy obraz mącą jed-

zacząłem, ciągle na kolanach, powoli

nak wieści dobiegające z najbar-

wycofywać się. Dopiero wtedy, gdy

dziej niedostępnych zakątków Szorii.

poczułem, że jestem już bezpieczny,

Mówią one o niewytłumaczalnych

zerwałem się na równe nogi i ucie-

i zatrważających zjawiskach, któ-

kłem. Za żadne pieniądze więcej tam

re rzadko wszak opisywane są ze

nie wrócę.

szczegółami. Czasami doniesienia

Jaszyn miał sporo szczęścia.

te na pierwszy rzut oka sprawiają

Iwan Bukin, który wraz z nim włóczył

wrażenie pospolitej kaczki dzienni-

się nieopodal uroczyska, przepadł

karskiej. W marcu tego roku lokalną

bez wieści. Jaszyn z tego powodu był

prasę obiegły wzmianki o przeraże-

nawet podejrzewany o popełnienie

niu, jakie ogarnęło kilku zbieraczy

przestępstwa, ale ostatecznie zwol-

brzozowego soku w górach południo-

niono go z braku dowodów. Prowa-

wo-wschodniej Szorii. Z drzew try-

dzone niemrawo i w ograniczonym

snęła gęsta, ciemnoczerwona ciecz,

zakresie poszukiwania Bukina nie

która wyglądała jak krew. Ale w kilku

dały rezultatów.

mało uczęszczanych rejonach Szo-

Z niepojętym i budzącym strach

rii zachodzą wypadki nieporównanie

oddziaływanie Dharkanu najczęściej

bardziej dramatyczne. Ilość tych

stykają się pracownicy leśni oraz

zdarzeń w ostatnim czasie wzrosła.

myśliwi, oni to bowiem najczęściej

rzeka Sałair na rubieży Ałtaju i Szorii

Miejsc, które wolno uznać za ośrodki

zbliżają się do tego fatalnego punktu.

„zaburzeń realności”, jest w szorskich

Jeden z drwali opowiadał, jak kiedyś

lasach przynajmniej pięć. Wszystkie

wieczny półmrok. Czasami pnie są

Niektórzy powiadają, iż tam właśnie

zabrał bukłak z wodą, a gdy go otwo-

Szorii” z przymrużeniem oka; w od-

wyróżnia uczucie przygnębienia, któ-

niepokojąco poskręcane, przyroda

odprawiali tajemne rytuały szamani

rzył (rzecz jasna w odpowiednim,

ległym o 150 kilometrów Nowokuź-

remu poddaje się każdy, kto zapuści

zdaje się tu ulegać jakiejś złowrogiej,

dawno zaginionego ludu. Najczę-

jak przypuszczał, oddaleniu od uro-

niecku owe szorskie bajdy wywołują

się w te najdziksze ostępy Szorii.

chorobliwej mocy. Zwierzęta, w które

ściej jednak miejscowi mówią: „Uro-

czyska), naczynie było pełne długich

najczęściej sceptyczne uśmiechy.

Szczególnie posępne wrażenie

obfituje Szoria, unikają Dharkanu.

czysko Darkhan jest niedobre. Tak

czerwonych robaków. Leśnik Diere-

Oczywiście wyłącznie u kogoś,

czynią okolice uroczyska Dharkan,

W języku ojrockim nazwa ta znaczy

było zawsze. Lepiej tam nie cho-

wiannow z Adyaksy podczas obcho-

kto nigdy nie znalazł się w tej części

leżącego w pobliżu źródła rzeki

„Martwa krew”. Nikt o zdrowych zmy-

dzić”. Pośród mieszkańców Górnej

du zaczepił połą fufajki o kolczasty

szorskich gór, gdzie bierze swój po-

Mrassu. Tutaj przyroda, tak dotąd

słach nie odważy się choćby zbliżać

Szorii krążą przerażające opowieści

krzew. – Ale kiedy odwróciłem się, to

czątek rzeka Mrassu.

wspaniała, pokazuje się z najgor-

do uroczyska. Z wielkim prawdopo-

o tym, co spotkało śmiałków, którzy

wcale nie był krzak – opowiada zaci-

- Późną wiosną 2004 roku wy-

szej strony. Omszałe skały i zwalone

dobieństwem można założyć, że po

zapuścili się na rubieże Dharkanu.

skając z emocji pięści, choć od tamtej

brałem się z trójką przyjaciół na wę-

pnie, podobne do kości olbrzymów,

niezbyt długim czasie spędzonym w

O ile jednak w wioskach położonych

chwili minęło już pięć lat. – Widziałem

drówkę po południowych rejonach

zagradzają drogę, a nierozważna

tym miejscu nawet wiedźma z lasu

najbliżej uroczyska budzi ono panicz-

wyraźnie, jak zaroślach znika łapa ja-

Szorii – opowiada Gleb Jaszyn,

próba ich obejścia może skończyć

Blair dostałaby gęsiej skórki.

ny lęk, a mieszkańcy Adyaksy, Bug-

kiegoś wielkiego drapieżnego zwie-

mieszkaniec Nowokuźniecka. – Gdy

się pochłonięciem przez wciąż nie-

Od dawna miejsce to otoczone

zasu czy Kantusa bardzo niechętnie

rzęcia. Właściwie wyglądało to tak,

po kilku dniach dotarliśmy nad bezi-

nasycone bagno. Dziwaczne, po-

było bardzo złą sławą. Najdziwniej-

wymieniają tę przeklętą nazwę, o tyle

jakby część krzewu zamieniła się na

mienny potok, jeden z lewych dopły-

kryte ohydnym szarawym liszajem

sze jest to, że nikt z tubylców nie

w miejscowościach bardziej oddalo-

moment w olbrzymiego czerwonego

wów górnej Mrassu, nieoczekiwanie

drzewa stoją gęsto, panuje śród nich

potrafi wyjaśnić, dlaczego tak jest.

nych opowiada się „legendy Górnej

kota – takiego nigdy w życiu nie wi-

Sasza oznajmił, że dalej nie idzie.

działem, a potem, zanim zdążyłem

Wymawiał się bólem brzucha, ale nie

dobrze się obejrzeć, wróciła do daw-

brzmiało to przekonująco. Zawrócił, a

nej postaci. Dopiero w domu okazało

razem z nim poszedł Locha. Dotarli

się, że zdrapania były bardzo głębo-

do Nowokuźniecka bez przygód.

kie. Przecięły fufajkę, spodnie i moją

Ruszyłem w dalszą wędrówkę z Iwa-

skórę. Rany bardzo źle się goiły, do

nem: zabłądziliśmy, mijaliśmy po dro-

tej pory mam na nodze cztery długie

dze przedziwne miejsca, wolę o nich

szramy.

nie mówić. Nie pamiętam zresztą

Jesienią ubiegłego roku wstrzą-

tego zbyt dobrze, byłem jak w letargu.

sająca przygoda stała się udziałem

W pewnym momencie Iwan został w

Innokientija Trojegubowa, myśliwego

tyle, lecz nie zwolniłem kroku – coś

z wioski Kamzas. Oto jego opowieść:

pchało mnie na przód. Gdy na dobre

- Zapuściłem się kiedyś w stronę

rozłączyłem się z moim towarzyszem,

uroczyska Dharkan w pościgu za

wyszedłem na skraj dużej polany.

rannym łosiem. Jestem wprawnym

Po jej przeciwnej stronie ujrzałem

myśliwym i byłem przekonany, że

czerwonoszarą ścianę uschniętego

oddałem śmiertelny strzał. Zdarza

lasu i naraz poczułem, że coś mnie

się jednak często, iż nawet celnie

obserwuje. Nie była to jedna czy też

trafione zwierzę rzuca się do uciecz-

kilka par oczu spoglądających z ukry-

ki, aby paść po kilkudziesięciu lub

cia spoza drzew: miałem wrażenie,

stu metrach. Ten byk był potężny

że ten las i jego otoczenie patrzą na

i silny. Później uświadomiłem sobie,

mnie jakby całą swoją powierzchnią,

że musiałem go tropić przez ponad

poczułem się niczym pyłek na czyimś

dwadzieścia kilometrów, ale wtedy,

oku. To było coś niesamowitego, nie

rozlewisko w górze rzeki Mrassu, Szoria

podniecony łowami, nie zważałem na

potrafię tego w ogóle opisać. Może to