14

Przegląd wydarzeń

16­29 sierpnia 2013 nr 15 (187) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Obchody 72. rocznicy mordu w Czarnym Lesie

Jak co roku, w rocznicę mordu przedstawicieli polskiej inteligencji Stanislawowa, kilkadziesiąt osób, Polaków

urodzonych w dawnym Stanislawowie , a przez polityczne zawirowania powojenne zmuszonych do wyjazdu

do innych części Polski, spotkalo się pod pomnikiem upamiętniającym ofiary niemieckiej zbrodni z 1941 roku.

swe wiadomości innym, przeka-

SaBiNa RÓŻYCKa

zywali kulturę, ale czy to bylo wy-

tekst i zdjęcie

godne niemieckim nazistom? Dla-

Towarzyszyli im miejscowi Po-

tego wyniszczyli oni inteligencję.

lacy, glównie z Towarzystwa Kultu-

Najlepszym darem dla tych, kto tu

ry Polskiej ,,Przyjaźń", które od lat

spoczywa, nie są wspaniale kwiaty

opiekuje się tym miejscem. To wla-

i znicze, które przywieźliście, ale wa-

śnie oni, we wspóldzialaniu z polską

sza pamięć i modlitwa" ­ zakończyl

Radą Rady Ochrony Pamięci Walk

ks. Pawelko.

i Męczeństwa. oraz miejscowymi

Jerzy Hickiewicz, profesor Poli-

wladzami ukraińskimi doprowadzili

techniki Opolskiej, którego ojca roz-

do postawienia w 2011 roku nowego

strzelano w Czarnym Lesie, wspo-

pomnika na miejscu kaźni.

mnial, że jednymi z pierwszych, kto

Delegacji z Polski przewodni-

dotarl na to miejsce byli Adam Ru-

czyla prezes Kola Stanislawowian w

baszewski z synem Pawlem. ,,Dwa

Krakowie Krystyna Stafińska, która

lata temu odbyly się tu uroczystości

opuścila miasto mając zaledwie rok.

poświęcenia nowego pomnika, któ-

Przybylych jednoczyla wspólna pa-

re bez wsparcia miejscowych wladz

mięć, wspomnienia i... groby. Wszy-

i was, Polaków ze Stanislawowa, nie

scy oni pozostawili w Stanislawowie

bylyby możliwe ­ podkreślil profesor

groby rodziców, krewnych, znajo-

Hickiewicz. ­ Takich pochówków na

mych. Wśród bliskich zmarlych są

świecie jest wiele, a szczególnie na

też osoby, rozstrzelane przez Niem-

Ukrainie. Masowe egzekucje odby-

ców w Czarnym Lesie.

waly się we Lwowie, w Krzemieńcu

Wspólna pamięć i modlitwa

Modlitwie pod pomnikiem prze-

i w innych miejscach. Te zawilości

wodniczyl proboszcz parafii Chrystu-

historii odbily się na naszych lo-

Info:

sa Króla ze Stanislawowa ks. Bazyli

sach, na losach naszych dzieci, bo

Mordu w Czarnym Lesie dokonano wkrótce po zajęciu Stanislawowa przez Niemców w 1941 roku. Na polecenie

Pawelko, który w homilii na miejscu

nasze rodziny zaznaly wielkich strat

Hansa Krügera, szefa Gestapo w Stanislawowie, 8 i 9 sierpnia 1941 roku policja ukraińska dokonala aresztowań

tragedii podkreślil: ,,Dla każdego z

w latach 40. Ale każdy z nas ma

polskiej inteligencji, glównie nauczycieli. Nauczycieli aresztowano podstępem po zwolaniu ich na naradę w związku

was slowa ,,urodzony w Stanislawo-

swoje życie. Inaczej wygląda ono

ze zbliżaniem się roku szkolnego. Pozostale osoby byly zabierane z domów przez policję ukraińską. Polakom tlu-

wie" nie powinny zniknąć z pamięci,

na Ukrainie, nieco inaczej w Polsce.

maczono, że są wzywani na krótkie przesluchanie. Spokojne i uprzejme zachowanie policjantów sprawilo, że aresz-

bo czlowiek silny jest dzięki swym

Cieszę się bardzo, że wspólpraca

korzeniom. A wasze korzenie są tu.

Iwano-Frankiwska z Polską uklada

towani nie nabierali podejrzeń wobec zamiarów Niemców i poddawali się biegowi wypadków. Ogólem w dniach 8-9

To wasz powrót do dzieciństwa, do

się pomyślnie ­ wspólpracują wladze,

sierpnia 1941 roku aresztowano blisko 300 Polaków.

maleńkich uliczek, starych budyn-

uczelnie, mlodzież i artyści".

Aresztowanych przetrzymywano w więzieniu Gestapo i wykorzystywano przy pracach budowlanych w okolicach

ków i po prostu do miejsc, gdzie

Przemawiali też przedstawiciele

ogrodów Bracha. Początkowo można bylo z nimi nawiązać kontakt. Po kilku dniach strażnicy ukraińscy zaczęli

staly domy waszych rodziców. Nie

TKP ,,Przyjaźń" ­ Lucyna Kubicka

strzelać do osób próbujących zbliżać się do pracujących więźniów.

możecie ominąć mogil, szczególnie

i Witalij Czaszczin, w krótkich slo-

W nocy z 14 na 15 sierpnia 1941 roku większość aresztowanych Polaków, okolo 250 osób, przewieziono cięża-

tu w Czarnym Lesie. Spoczywa tu

wach opowiadając zebranym o hi-

rówkami do Czarnego Lasu w okolicy wsi Pawelcze, rozstrzelano, ich zwloki zakopano na miejscu. Z kaźni ocalal

kwiat inteligencji polskiej Stanisla-

storii upamiętnienia tego miejsca.

Polak, leśniczy z Solotwiny, który korzystając z deszczu i nieuwagi konwojentów, zsunąl się z ciężarówki i uciekl. Tuż

wowa, obok leżą również zamor-

Na koniec ks. Bazyli Pawelko

przed egzekucją Niemcy zebrali grupę chlopów z Pawelcza i nakazali jej wykopanie dolów w Czarnym Lesie.

dowani Żydzi i Ukraińcy. Polaków

przedstawil zebranym propozycję

Los ofiar ukrywano przed ich rodzinami, które w dalszym ciągu czynily starania o zwolnienie uwięzionych. We

mordowano jedynie za to, że byli

wydania książki o tragedii w Czar-

wrześniu 1941 roku rodziny zaniepokojone brakiem informacji wyslaly delegację do siedziby Gestapo, Hans Krüger

mądrzy. Spoczywają tu dyrektorzy

nym Lesie w wersji dwujęzycznej ­

zapewnil jednak że nauczyciele żyją i są w trakcie śledztwa. Pozwolil na przysylanie paczek żywnościowych i odzie-

gimnazjów, profesorowie, nauczy-

po polsku i po ukraińsku.

ży na zbliżającą się zimę. Żywność ta byla dawana psom, a odzież rozdzielali między siebie dozorcy więzienni.

ciele, inżynierowie. Przekazywali

KG

Odpust w niezwróconym kościele

Pierwszy Rajd Wolyński"

Marii Magdaleny we Lwowie

11-14 lipca 2013 roku odbyl

się pierwszy ,,Rajd Wolyński" ­ rajd

motocyklistów z różnych regionów

Polski, w tym z Lublina, Bydgoszczy,

Pulaw i Warszawy. Uczestnicy zwie-

dzali zabytkowe miejsca wolyńskie-

go, rówieńskiego oraz tarnopolskie-

go obwodów Ukrainy. 26 uczestni-

ków ,,Rajdu Wolyńskiego" zlożyli hold

rodakom poleglym podczas Rzezi

Wolyńskiej.

Pierwszy Rajd Wolyński zostal

zorganizowany przez Fundację ,,Pro

Nabożeństwo rozpoczęla proce-

Jak co roku, 22 lipca, na wzgó-

Bono Futuro" i Wolyńskie Stowarzy-

sja kaplanów do oltarza. Piętnastu

rzu sykstuskim we Lwowie, odbyl

szenie Lekarzy Polskiego Pocho-

się odpust w kościele p.w. św. Marii

księżom przewodniczyl ksiądz infulat

dzenia, pod patronatem Konsulatu

Magdaleny. Przybyli gremialnie para-

Józef Pawliczek wraz z proboszczem

Generalnego RP w Lucku, w związku

fianie oraz wierni z innych kościolów

kościola św. Marii Magdaleny ks.

z obchodami 70. rocznicy tragedii

Następnego zwiedzali Dubno,

W drodze na granicę uczestnicy

we Lwowie ze swymi proboszczami.

Wlodzimierzem Kuśnierzem. Homilię

wolyńskiej.

Krzemieniec, Zbaraż, Mikulińce oraz

rajdu motocyklowego zwiedzali miej-

Przyjechali także pielgrzymi z Polski,

wyglosil ks. Miroslaw Lech z Droho-

Po przekroczeniu granicy pań-

Tarnopol.

sce w którym do sierpnia 1943 roku

którzy swą obecnością potwierdzili

bycza.

stwowej motocykliści z Polski, wraz

14 lipca 2013 r. uczestniczyli w

byla wieś Ostrówki. We wsi podczas

solidarność z kościolem św. Marii

Z powodu remontów okolicznych

z czlonkami Wolyńskiego Stowarzy-

uroczystej mszy świętej poświęconej

mordów na Wolyniu zabito ponad

Magdaleny. Ze swoimi parafianami

ulic nie mogla się odbyć procesja

szenia Lekarzy Polskiego Pochodze-

70. rocznicy tragedii wolyńskiej w ko-

1000 osób polskiej narodowości,

dookola kościola. Nie można bylo

z kościola św. Antoniego przybyl

nia, wzięli udzial w mszy świętej na

ściele św. Apostolów Piotra i Pawla.

glównie kobiety i dzieci.

zablokować jedynej ulicy, po której

proboszcz o. Wladyslaw Lizun, z

polskim cmentarzu na wsi Pawliwka

Po mszy uczestnicy ,,Rajdu Wolyń-

Wlodzimierz Danyluk

odbywa się ruch samochodów oraz

księżmi z parafii w Rzęsnej ks. Wik-

stowarzyszenie Lekarzy

(dawny Poryck). Zwiedzili cmentarz

skiego" powitali prezydenta Broni-

Polskiego Pochodzenia

autobusów miejskich.

tor Palczyński, ks. Andrzej Jagielko

we wsi Kisielin, gdzie zlożyli hold po-

slawa Komorowskiego i mieli okazję

na Wolyniu

ze Zboisk.

leglym 11 lipca 1943 roku Polakom.

krótkiego spotkania z nim.

STaNiSLaW DURYS