19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16­29 sierpnia 2013 nr 15 (187)

Ilu Polaków

Rekultywacja

Boryslawia i Stebnika

sprawą wspólną

jest na Ukrainie

Przed tygodniem na wydziale biologicznym

Uniwersytetu Pedagogicznego im. Franki zapre-

To pytanie zawsze wywolywalo i nadal wywoluje dużo kontrowersji.

zentowano unijny projekt ,,Integracja środowisk

naukowych Polski i Ukrainy na terenach transgra-

Wedlug danych radzieckich, a potem i ukraińskich, wynika, że istnieje

nicznych". Projekt będzie realizowany wspólnie

spadkowa tendencja liczby Polaków mieszkających na Ukrainie. Jeżeli w

przez naukowców wydzialu biologii uczelni dro-

1989 roku na Ukrainie zamieszkiwalo 220 tys. osób narodowości polskiej,

hobyckiej i wydzialu agrobiologicznego Rzeszow-

to wedlug spisu powszechnego (pierwszego w niepodleglym państwie

skiego Uniwersytetu im. Królowej Jadwigi.

ukraińskim), który zostal przeprowadzony w grudniu 2001 roku, dane

wykazaly, że Polaków na Ukrainie jest zaledwie 144 tys. Co jest źródlem

powstania takiego zjawiska? Co przyczynilo się do tego stanu rzeczy?

do Polski na studia. Polskie organi-

Stanislaw Kostecki, przewodni-

aNDRzEJ PiETRUSzKa

zacje na Ukrainie odczuwają pewien

czący Partii Polaków Ukrainy od 2011

Drohobycz

niedosyt mlodej energii, ponieważ

roku, byly przewodniczący Związku

po studiach w Polsce na Ukrainę

Polaków na Ukrainie, mówi o tym, że

W ZSRR rzeczywiście można

wracają tylko jednostki.

proces ,,budzenia się Polaka w Pola-

bylo spotkać się z pewnymi prześla-

Obecnie niektóre ukraińskie źró-

ku" jest dlugi i wymaga trochę czasu,

dowaniami wobec Polaków i dlatego

dla podają, że Polaków na Ukrainie

ponieważ wiele osób boi się mówić

wielu z nich ukrywalo swoje pocho-

jest już nie 144 tys., lecz 112 tys.

językiem ojców.

dzenie, a potem także asymilowalo

Przed kilku laty zaistniala możliwość

Następną przyczyną zmniejsze-

się. W niepodleglej Ukrainie nikt już

uzyskania Karty Polaka, która miala

nia się ilości Polaków jest fakt, że

nie stwarza żadnych problemów, że

na celu zadośćuczynić tym wszyst-

powoli odchodzi starsze pokolenie,

ktoś jest przedstawicielem tej czy

na dwa lata i sklada się z dwóch

LEonID goLBERg

kim, którzy wiernie wytrwali w duchu

które wykazywalo się dużym patrio-

innej mniejszości narodowej. Można

części: integracyjnej wymiany stu-

tekst i zdjęcie

polskości oraz umożliwić powrót do

tyzmem, bylo ostoją polskości na

spotkać się z pewnymi uprzedzenia-

dentów (docelowo okolo 300 osób)

korzeni przodków tym, którzy nie

tych terenach. Ci ludzie nie ukry-

i prac naukowo-badawczych. W tej

mi, ale powoli one zanikają. Więc, jak

Projekt Unii Europejskiej polega

mogli tego zrobić w czasach ZSRR.

części projektu przewidziane jest

na nawiązaniu kontaktów pomiędzy

wali, że są Polakami. Starsi odcho-

widzimy, po 1991 roku nie bylo powo-

opracowanie rekultywacji skażonych

polskimi i ukraińskimi naukowcami w

Czy to nie wystarcza, żeby obecnie

dzą, a mlodzi wychowani często w

dów, żeby ukrywać swoje polskie po-

i zasolonych terenów w Stebniku, a

czasie wspólnych seminariów, konfe-

liczba Polaków byla większa albo

duchu polskości przez pokolenie

chodzenie. Wlaśnie wtedy pojawily

także odpadów wydobycia ozokery-

rencji i badań laboratoryjnych w dzie-

chociażby nie malala? Moim zda-

dziadków, niestety, ukrywają swoje

się dobre warunki dla samoidentyfi-

tu w Boryslawiu. Odebrane próbki

dzinie biologii, ekologii i gospodarki

niem, żeby w pelni omówić tę kwe-

pochodzenie (chociaż są wyjątki od

kacji narodowej, ponieważ wszystko

roślin i gruntu zostaną przekazane

wiejskiej. Planowane jest opracowa-

stię, trzeba doczekać się kolejnego

reguly). Potrzebna efektywna polity-

zależalo od wlasnej woli czlowieka, bo

do Rzeszowa na dokladne badania.

nie rozwiązań rekultywacji terenów

spisu powszechnego, który ma być

ka ze strony polskich organizacji na

tylko jednostka decydowala do jakiej

Ogólna wartość prac finansowanych

skażonych w okolicach Boryslawia

przeprowadzony w grudniu 2013

Ukrainie, żeby zachęcać tych mlo-

narodowości chce należeć i kim się

z funduszy europejskich wynosi pra-

i Stebnika i poszukiwanie metod

roku. Wyniki na pewno nas zasko-

dych Polaków, ażeby pozostali przy

czuje. Nie czyniono żadnego nacisku,

wie 3 mln hrywien.

rekultywacji ekosystemu rejonu dro-

czą, ale kto wie, może pozytywnie?

polskości i nie wyrzekli się swego

a więc śmialo można bylo powiedzieć:

Koordynator projektu ze strony

hobyckiego. Projekt przyczyni się

Musimy jeszcze zaczekać. Wyni-

pochodzenia. Zadanie to jest bar-

ukraińskiej Myron Cajtler podkreślil,

,,Jestem Polakiem". W rzeczywistości

do wspólpracy pomiędzy lokalnymi

ki spisu z 2001 roku są już trochę

że projekt ma praktyczne znaczenie,

spolecznościami, samorządami w

dzo trudne. Z tego wynika jeszcze

wyglądalo to tak, że wiele osób, które

bo jest związany z problemami eko-

dziedzinie ochrony środowiska, a

nieaktualne i nie odtwarzają w pelni

inna kwestia, a mianowicie studia w

mialy polskie pochodzenie, po prostu

logicznymi regionu. Skażone tereny

także slużyć będzie wymianie infor-

struktury narodowościowej.

Polsce realizowane dla mlodzieży

nie przyznawaly się do polskości.

należy nie tylko rekultywować, ale

macji w tej dziedzinie. Na cele pro-

Niektórzy badacze, podobnie jak

polskiej ze Wschodu, które mają ją

Miniona epoka reżimu komunistycz-

można je wykorzystywać pod wysa-

jektu zostanie zakupione wyposaże-

część pracujących na Ukrainie księ-

utwierdzić w tym, że są Polakami.

nego pozostawila niezatarte ślady w

dzanie roślin energetycznych, a od-

nie laboratoryjne.

ży przybylych z Polski, prognozowali,

Państwo polskie organizuje przez

umyslach ludzi, dlatego często bali

pady surowców potasowych i namuly

Pierwszym etapem projektu byla

że na przelomie XX i XXI wieku licz-

wlasne placówki dyplomatyczne na

się powiedzieć, kim są naprawdę.

z oczyszczalni można stosować jako

międzynarodowa konferencja ,,Za-

ba Polaków w tym państwie będzie

Ukrainie egzaminy rekrutacyjne na

Oczywiście, byli Polacy, którzy nigdy

nawozy.

pewnienie funkcjonowania transfor-

wynosić od 500-800 tys. do milio-

studia w Polsce dla mlodych Pola-

nie wstydzili się tego, że są Polakami,

Na konferencji naukowej przed-

mowanych systemów ekologicznych

na. Oczekiwano, że w zmienionych

ków z Ukrainy, lecz ilość miejsc jest

chociaż spotkali się z obelgami i nie-

stawiono szereg prelekcji ukraińskich

terenów przygranicznych (Polska-

warunkach politycznych wiele osób

ograniczona. Nie wszystkim udaje

i polskich naukowców. Uczestnicy

przyjemnymi sytuacjami.

Ukraina)". Spotkania odbyly się w

ujawni swoją tożsamość. Prognozo-

spotkania odwiedzili Boryslaw, gdzie

dniach 24­26 lipca br. Swietlana

się dostać na wymarzone studia

Niestety, w niepodleglej Ukra-

zapoznano się z wydobyciem ozoke-

Woloszańska i Nadija Skotna z UP

wano, ale co najważniejsze spodzie-

w Macierzy, większość studiuje na

inie nie udalo się uniknąć asymilacji.

rytu.

podkreślily wagę projektu jako krok

wano się, że Polaków będzie o wiele

Ukrainie. Wprawdzie istnieją sty-

Obecnie mlode pokolenie nie za-

Kolejne spotkanie w ramach pro-

Ukraińców do UE.

więcej niż jedynie 144,1 tys. Wyniki

pendia, które są przeznaczane dla

wsze przyznaje się do swego pol-

jektu przewidziane jest na paździer-

Koordynator projektu ze strony

mówią same za siebie. Wedlug spi-

Polaków studiujących na ukraińskich

skiego pochodzenia, a zawierając

nik br.

polskiej Jan Gąsior powiedzial, że

su powszechnego liczebność Pola-

uczelniach, które są prawie zachętą

malżeństwa z Ukraińcami, przejmu-

program wspólpracy rozliczony jest

KG

ków w poszczególnych obwodach

do pozostania na ojcowiźnie. Jeżeli

je zwyczaje oraz tradycje ukraińskie.

wygląda następująco (dane z oficjal-

chodzi o studia w Polsce, to mają

Takie przypadki zdarzają się coraz

Pomóżmy Marysi Pyż

nej strony internetowej ukraińskiego

one na celu wyksztalcić mlodą inte-

częściej, chociaż są także i malżeń-

spisu powszechnego): największe

ligencję, a ona natomiast, wyjeżdża-

stwa mieszane, w których to osoba

skupisko Polaków na Ukrainie to Ży-

jąc po ukończeniu studiów w swoje

pochodzenia ukraińskiego przyjmuje

Lwowianka, mama 3,5 letniej Syl-

tomierszczyzna (49 tys.), następnie

rodzinne strony na Ukrainie, ma

zwyczaje polskie, uczęszcza do ko-

wii, redaktor Radia Lwów, podopiecz-

obwód chmielnicki (23 tys.), potem

krzewić polskość. W rzeczywistości

ściola rzymskokatolickiego, a nawet

na naszej fundacji ­ Marysia Pyż,

obwód lwowski (19 tys.), obwód tar-

wygląda to zupelnie inaczej. Przyjeż-

bardzo dobrze rozmawia po polsku,

od kilku lat choruje na stwardnienie

nopolski (3.8 tys.), obwód winnicki

dżając do Polski, osoby te pozostają

lecz takie zjawisko nie należy do

rozsiane. By móc w miarę możliwości

(3.7 tys.), obwód czerniowiecki (3.3

tam już na stale i nie mają zamiaru

częstych. Istnieją także i takie mal-

­ normalnie funkcjonować w tej cho-

tys.), obwód kijowski (2.8 tys.), ob-

wracać na Ukrainę. Sytuacja ekono-

żeństwa, gdzie nikt nie wyrzekl się

robie, potrzebna jest rehabilitacja, a

wód rówieński (2.0 tys.) oraz Krym

miczna w państwie ukraińskim nie

swego pochodzenia, kultywowane

także leki nowej generacji, pomagają-

(3.8 tys.). Przewiduję, że najbliższy

pozwala na to, żeby osiągnąć jakieś

są tradycje obu narodów, w domu

ce w ogólnej motoryce ruchowej. Ma-

spis ludności wykaże jeszcze mniej-

cele życiowe i zrobić karierę. Dlate-

rozmawia się w dwóch językach.

rysia nie jest w stanie samodzielnie

szą liczbę osób narodowości polskiej

go mlodzi Polacy szukają lepszego

Malżeństw typowo polskich, czyli ta-

pokryć kosztów turnusów rehabilita-

na Ukrainie, lecz to zjawisko dotknę-

życia w Polsce, a nawet w innych

kich, w których oboje malżonkowie

cyjnych w Polsce, a także zaplacić za

lo praktycznie wszystkie mniejszości

krajach Unii Europejskiej. Program

są Polakami, jest coraz mniej. Naj-

lekarstwa. Zwracamy się z prośbą do

narodowe zamieszkale na Ukrainie.

dla mlodzieży polskiej jest realizowa-

częściej można spotkać się wlaśnie

Czytelników KG o pomoc dla Marysi.

Nie ominęlo to też samych Ukraiń-

ny od lat dziewięćdziesiątych aż do

ze zjawiskiem asymilacji, ukrywa-

Dla ewentualnych wplat, udostępniamy konto naszej fundacji: BGŻ SA 23

ców, którzy stanowią jedynie 77%

dnia dzisiejszego. Korzystala z pro-

niem swego polskiego pochodze-

2030 0045 1110 0000 0222 0700 z dopiskiem z dopiskiem ­ ,,Maria Pyż".

ludności Ukrainy.

gramu calkiem spora liczba mlodych

nia, co negatywnie wplywa na stan

Monika Narmuntowska-Michalak

Polaków z Ukrainy, którzy wyjechali

ilościowy Polaków na Ukrainie.

KG

www.fundacjamosinga.zgora.eu