20

Nasz przewodnik

16­29 sierpnia 2013 nr 15 (187) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Pocztówka z Przemyśla

Kochani, postanowilam zwiedzić Przemyśl! Z czym kojarzylo mi się to miasto? Z pieszym przejściem granicz-

nym. Z dworcem. Z bezosobowością i przejezdnością. Taki Przemyśl pamiętalam z czasów szkolnych. Minęlo

ponad pięć lat od mojej ostatniej wizyty w tym mieście. Bezpośrednie polączenia Lwów ­ Warszawa sprawily,

że piesze przejście poszlo w zapomnienie.

od wspólczesnych starsze. Slowem,

zachwycą nie tylko milośników tego

atrybutu, ale i takich niewtajemniczo-

nych jak ja. Okazalo się, że Przemyśl

byl od dawna ośrodkiem fajkarstwa,

bo fajki powstawaly tu już od XIX wie-

ku. Zaś ekspozycja dzwonów to nie

tylko przeróżne eksponaty, dzwony

i ,,falszywe dzwony", lecz także liczne

informacje oraz historia przemyskich

ELŻBiETa LEWaK

ludwisarni. Dla zwyklych zwiedzają-

tekst i zdjęcia

cych, którzy nie są znawcami tema-

tu, pracownicy muzeum przygotowali

Przemyśl przestal być bezosobo-

wielkie plansze, na których przedsta-

wy w momencie, gdy poznalam kilku

wili cykl powstawania tych pięknych

jego mieszkańców, w tym moich ró-

kolosów.

wieśników. Później przyjechalam tam

Następnie powędrowalam do

na spektakl lwowskiego Polskiego

Muzeum Narodowego Ziemi Prze-

Teatru Ludowego (Ciotunia Fredry)

myskiej (gmach glówny mieści się

i stwierdzilam, że muszę zwiedzić to

przy placu plk. B. Josolewicza),

miasto. Na spokojnie, poświęcając

które posiada wystawy stale i cza-

mu choćby kilka dni.

sowe. Credo na dwa glosy ­ taki ty-

Przygotowalam się więc: zdoby-

tul nosi stala, robiąca niesamowite

lam mapę, informacje, zapoznalam

wrażenie wystawa o tematyce reli-

się z historią poszczególnych za-

gijnej. Eksponowane tam byly licz-

bytków i obiektów, z ofertą muzeów

ne dewocjonalia, naczynia i szaty

i teatrów.

Panorama Przemyśla z wieży katedralnej

liturgiczne obrządków wschodniego

Ruszylam w drogę. Dwie godziny

(postać orantki to najstarsza forma

i zachodniego. Polecam Państwa

dzielnej gablocie zaraz przy wysta-

światowej. Można tam zobaczyć nie

tluklam się w marszrutce Lwów­ Sze-

ikony). Przedmiot stary i niezwykle

uwadze zgromadzone tam ikony,

wie o tematyce sakralnej byl tą pilnie

tylko militaria i fotografie, przygotowa-

hynie, wysiadlam na stacji autobuso-

cenny. Zostal przypadkowo odnale-

malowidla, mszaly i carskie wrota.

chronioną bizantyjską gemmą ­ amu-

ne plansze oraz mapy, ale i obejrzeć

wej i z duszą na ramieniu ruszylam

ziony w 1897 roku, w czasie wojny

Znalazlo się tam również miejsce

letem typu ,,hestera" wykonanym z

unikatowe filmy, przedstawiające sce-

na przejście. Dobrze pamiętalam, jak

byl przechowywany przez pracowni-

na rzeźby i obrazy o tematyce sa-

heliotropu. Przy gablocie umieszczo-

ny walk w Przemyślu na początku XX

się przekracza granicę pieszo. Nie

ków Muzeum (Aniela Leśniak nosila

kralnej, a wśród dziel wielu znanych

no tablicę z jej historią oraz licznymi

wieku. Prawdziwa gratka dla milośni-

dzialala tu zasada pierwszeństwa,

ją we wlosach zwiniętych w kok).

twórców, trafilam między innymi na

informacjami na jej temat. Znajdują-

ków historii.

ale sily i mocniejszego lokcia, przy

ce się na amulecie greckie napisy

Takich amuletów jest zaledwie pięć

prace Artura Grottgera i Leli Pawli-

Z kolei w Muzeum Historii Miasta

czym tylko przylgnięcie do osoby

na calym świecie. I wlaśnie Przemyśl

kowskiej.

sugerują jego greckie pochodzenie,

Przemyśla (tuż przy Rynku) obejrza-

przed tobą moglo ci zagwarantować,

posiada jeden z nich!

a datę powstania określa się różnie:

lam ekspozycję wnętrz mieszczań-

pomiędzy VI a X wiekiem. Na wypu-

Na ostatnim piętrze muzeum

skich z XIX/XX wieku oraz wypo-

znajduje się wystawa ,,Twierdza Prze-

klej stronie przedstawiona jest glowa

sażeń XX-wiecznych domów. Trzy

myśl", przybliżająca historię jednej z

z otaczającymi ją ośmioma wężami,

sale zostaly zamienione w atelier

a na plaskiej ­ Matka Boska Orantka

najbardziej znanych warowni I wojny

fotograficzne, gdzie przedstawiono

dzialalność dwóch przemyskich foto-

grafów: Bernarda Hennera i Adama

Wysockiego.

Muzeum przedstawia również

diachroniczną historię miasta od jego

początków, poprzez wiek XIV, aż do

XIX/XX. Nie zabraklo więc materia-

lów o II wojnie światowej, obronie

Fajki zakopiańskie ­ Muzeum Dzwonów i Fajek

miasta, nie zabraklo mundurów, od-

znaczeń i zdjęć, swoje miejsce ma

że nikt nie wepcha się przed ciebie.

W sali obok znajdowaly się pra-

historia ludności żydowskiej.

Tym razem granica mnie zaskoczy-

ce Józefa Wilkonia, ilustratora, rzeź-

Następnie ruszylam zwiedzić naj-

la. Prawie nie bylo kolejki. Ludzie

biarza, malarza, historyka sztuki.

bliższe kościoly, których. jak się oka-

przede mną stali grzecznie jeden

Byly tu rzeźbione zwierzęta, ptaki,

zalo jest w Przemyślu calkiem sporo.

za drugim, a osoby za mną również

smoki i różne inne stwory, których

Zobaczylam Bazylikę Archikatedral-

grzecznie zatrzymaly się za mną.

zwiedzające muzeum maluchy wca-

ną, kościól karmelitów, franciszkanów,

Przekroczenie granicy nie zajęlo mi

le się nie baly, ale z którymi chętnie

jezuitów, reformatów! Tyle tego bylo,

wiele czasu, żaden wopista nie za-

się zaprzyjaźnialy.

a przecież nie zdążylam zwiedzić

pytal mnie gdzie i w jakim celu jadę

Tak bardzo chcialam zobaczyć

(i za chwilę wytlumaczę ­ dlaczego)

(co bylo dość dziwne i niemalże mnie

prace Wilkonia, że o maly wlos nie

kościola karmelitanek, reformatów,

urazilo), a po zaledwie trzydziestu

przeoczylam najcenniejszego ekspo-

benedyktynek, salezjanów, domini-

minutach siedzialam wygodnie w bu-

natu muzeum. Tuż przy przejściu do

kanek, dominikanów i bonifratrów.

sie i pokonywalam ostatnie kilometry

,,sali Wilkonia", w rogu, stala niewiel-

Przyczyną mojego pośpiechu

dzielące Medykę od Przemyśla.

ka, mojego wzrostu gablota z pod-

byly Bolestraszyce, a dokladniej ­

Pierwszym punktem na mojej

świetlonym kamyczkiem. (Jak mo-

mieszczące się w nich Arboretum.

liście obiektów do zwiedzania bylo

glam! ­ ,,kamyczkiem"...) Już mialam

O Arboretum slyszalam dawno ­ od

Muzeum Dzwonów i Fajek. Muzeum

ją minąć, gdy zwrócila się do mnie

rodziców, od dyrektora i aktorów Te-

mieści się w Wieży Zegarowej,

pani pracownik muzeum, siedząca

atru Ludowego we Lwowie. Chcialam

przez co sale muzealne są nieduże,

przy tej gablocie: ,,A czy widziala już

i musialam tam trafić. I trafilam!

polożone jedna nad drugą. Prze-

pani naszą gemmę?" Gemmę? ­ za-

Przesylam serdeczne pozdro-

myskie muzeum posiada ogromne

pytalam zdziwiona. ­ Nie, nie widzia-

wienia z Przemyśla i obiecuję już nie-

zbiory fajek z różnych stuleci, są tu

lam, a cóż to jest ta gemma?

bawem przyslać kolejną pocztówkę

fajki polskie i zagraniczne, tytoniowe

Jak się okazalo, wlaśnie ów nie-

Tarcza z herbem Przemyśla ­ eksponat Muzeum Historii

­ tym razem z pięknego Arboretum!

i wodne, fajki wspólczesne i o wiele

wielki kamyczek umieszczony w od-

Miasta