2

Opinie

15–28 listopada 2013 nr 21 (193) * kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Zagadnienia ukraińskie

Na szczęście to się nie udało. Myślę,

się na Ukrainie. Ukraińcy chcą, żeby

na Ukrainie. Janukowycz nie chce

z tragedią wołyńską już nie ma, bo

Zbliża się szczyt Partner-

że obecnie stosunki Polski z Ukrainą

Ukraina funkcjonowała wedle zasad

spełniać roli gubernatora w imperium

minęło 70 lat, a ludzie którzy o tym

stwa Wschodniego w Wilnie

rosyjskim, być zawsze zależnym

na prawdę się poprawią, bo oprócz

unijnych, a przynajmniej podążała

mówią są dziećmi i wnukami uczest-

podczas, którego ma zostać

od Kremla. Polityka Ukrainy nie jest

kwestii historycznych nie mamy in-

za tymi regułami.

ników tych wydarzeń.

podpisana umowa stowa-

przejrzysta. Nie ma wyraźnego ukie-

nych problemów.

Bardzo ważne jest też podpisa-

Sytuację komplikuje też to, że

rzyszeniowa Ukrainy z Unią

Nie uważam też, że cała zachod-

nie tej umowy dla wewnętrznej poli-

runkowania na Europę. Natomiast

gdy mowa jest o ukraińskim punk-

Europejską. O znaczeniu

nia Ukraina jest tak radykalnie na-

tyki Ukrainy. Nie wszyscy zdają sobie

wewnętrzna polityka Ukrainy w wielu

cie widzenia, to przedstawiana jest

tego spotkania dla Ukraiń-

przypadkach zależy od oligarchów.

cjonalistyczna. Warto spojrzeć na to

sprawę z tego jak działa ustawodaw-

głównie pozycja zachodniej Ukrainy

ców, o nadziejach politycz-

choćby pod kątem tego ilu ludzi stoi

stwo unijne. Wielu Ukraińców pyta

reprezentowanej przez ukraińskich

Paradoksalnie prezyden-

nych oraz trudnych relacjach

przed Konsulatem Generalnym RP

dlaczego Unia nie zamrozi rachun-

nacjonalistów. Nakręcają oni sytu-

tura Wiktora Janukowycza

i uwikłaniach – z historykiem

we Lwowie, ilu chce wyjechać do Pol-

ków bankowych naszych oligarchów,

ację w sposób szczególny chcąc po-

może być zupełnie inaczej

WASYLEM RASEWYCZEM

ski do pracy czy turystycznie, ilu ludzi

którzy ukradli pieniądze i wywieźli je

kazać, że są prawdziwymi patriotami,

oceniona  przez  historię:

rozmawiał WOJCIECH JAN-

mniej więcej rozmawia po polsku.

za granicę? Dlaczego UE na to nie

którzy walczą z Polakami. Sugerują,

zaczęła się od umowy char-

KOWSKI.

reaguje?” Odpowiadam moim znajo-

że Polska chce odebrać Ukrainie te-

Od tego spotkania Ukraińcy

kowskiej i floty czarnomor-

Powiedział pan, że histo-

mym, że UE nie może podjąć takich

reny zachodnie. Są to głupstwa, bo

oczekują bardzo dużo. Duża część

skiej, a obecnie kieruje się

ria „jest jaka jest”. A co po-

działań. Przede wszystkim jest to

nikt z poważnych polityków o takich

Ukrainy marzyła o integracji, ale nie

cząć z tymi dwiema narra-

ku zachodowi.

Myślę, że tak. Janukowycz po

problem ukraiński, z którym Ukraina

rzeczach nawet nie myśli. Ale jest

widziała i nie miała żadnej szan-

cjami, które się wzajemnie

sama powinna się uporać. Ukraińcy

swojej elekcji rozczarował dużą

to wykorzystywane podczas wieców

sy wstąpienia do UE. Oczekiwano

wykluczają?

część społeczeństwa, które stało na

Na historię można spojrzeć nie

powinni rozpocząć procesy sądowe

i spotkań wyborczych. Obserwuję

najwyżej stowarzyszenia. Nastąpiła

tylko z punktu widzenia nacjonalistów

jednak szybka zmiana w relacjach

polskich czy ukraińskich. Można po-

politycznych, której nikt od Ukrainy

patrzeć na wspólną historię to znaczy

nie oczekiwał. Sami Ukraińcy również

bez ideologicznego zaangażowania

nie spodziewali się większych zmian,

i zauważymy wówczas całe okresy

ale wszystko załatwiła Rosja. Polityka

pokojowego współistnienia naszych

Rosji w stosunku do Ukrainy nigdy nie

narodów, bez konfliktów, wojen czy

była partnerska. Rosja wyszukiwała

ludobójstwa. Niestety jednak ukraiń-

różnych możliwości, żeby włączyć

ska historia od czasów Hruszewskie-

Ukrainę do Unii Celnej, ale nie było

go pisana jest w narodowym stylu,

np. żadnych partnerskich propozycji

akcentującym nie naród czy nację,

ze strony Rosji, dotyczących otwarcia

ale chłopocentryzm. We współcze-

rynku. Po prostu były naciski. Rosja

snych podręcznikach nadal możemy

popełniła też błędy w relacjach z ukra-

przeczytać, że naród ukraiński to na-

ińskimi elitami politycznymi. Państwo

ród chłopski, bez magnatów, księży,

ukraińskie jest niezwykle uzależnione

szlachty, arystokracji, królów. Wpro-

od swoich elit. Oligarchowie mają

wadzenie do historii króla Daniela to

ogromny wpływ na politykę ukraińską.

już taka współczesna modyfikacja

Gdyby doszło do wstąpienia Ukrainy

historii Hruszewskiego. Moglibyśmy

do Unii Celnej, skutki dla oligarchów

powiedzieć współczesnym studentom

byłyby negatywne.

historii, że tacy magnaci jak Ostrog-

Wiadomo, że nasz prezydent też

scy czy Sapiehowie byli pochodzenia

nigdy nie był proeuropejski, nigdy nie

ruskiego i w różnych okolicznościach

popierał integracji z UE, ale sytuacja

nie mieli tożsamości narodowej, byli

przeciwko tym oligarchom, ich struk-

pozycjach proeuropejskich. Prezy-

taką sytuację na przykładzie partii

bardzo się zmieniła w ciągu ostatnich

dent Janukowycz ukierunkowując

wyznania prawosławnego, potem

turom i to Ukraińcy powinni zainicjo-

„Swoboda”, która odniosła sukces na

miesięcy. Słowo „rodzina” jest dla

obecną politykę wykorzystał błędy

greckokatolickiego, rozmawiali po ru-

wać postępowanie karne wobec tych

poprzednich wyborach, szczególnie

niego bardzo istotne. Jego synowie,

sku, po łacinie, po polsku i to wcale nie

osób, jeśli zostanie udowodnione, że

rosyjskiej polityki wewnętrznej i jej

na zachodzie, ale obecnie widać, że

ludzie którzy współpracują z jego

oznacza, że przestali być Rusinami.

te pieniądze zostały faktycznie ukra-

polityki względem Ukrainy. Polityka

ten sukces nie był polityczny ani ide-

rodziną, w ciągu dwóch lat stali się

Putina zmieniła Janukowycza w po-

Jeżeli przywrócimy tych ludzi historii,

dzione. Dopiero wówczas kolejne

owy. Był to protest przeciwko brutal-

potężnymi oligarchami. I to też jest

lityka europejskiego. Nie rozumiem

to otrzymamy całościowy obraz spo-

kroki może podejmować UE. Wielu

nej polityce Partii Regionów. Jest to

ważny czynnik w stosunkach Rosji

jednak dlaczego tak przeciągana jest

łeczeństwa. Współcześnie przekaz

Ukraińców mówi, że powinni przyjść

partia utrzymywana przez oligarchów

z Ukrainą. To znaczy, że nie zechcą

historyczny to tylko wojny i konflikty,

europejczycy, bo sami nie potrafimy

sprawa Julii Tymoszenko. Być może

– mamy już sporo publikacji na ten

dopuścić żadnej konkurencji, a me-

a nie ma przekazu życia codzien-

rządzić w kraju. Jest to myślenie in-

rozgrywając sprawę w czasie Janu-

temat. Ci sami oligarchowie finansują

tody stosują podobne do rosyjskich.

kowycz chce załatwić jakieś bonusy

nego. Mówimy, że był król Daniel,

fantylne.

też partię komunistyczną. Dofinanso-

Nie ma żadnej przejrzystości, jasnych

od Europy dla swojej rodziny bądź

który założył Lwów, a potem przyszli

Co zaś dotyczy Wilna i sprawy

wują dwie skrajne siły polityczne, aby

zasad, tylko manipulacje i działania

dla swoich interesów. Bardzo ważne

Polacy i wszystko zrujnowali. Nie ma

Tymoszenko: jej losy są bardzo waż-

ułatwić sobie rządzenie całą Ukrainą.

nie do końca zgodne z prawem. Z

mowy o ślubach, połączeniach dyna-

ne dla Ukrainy nie tylko dlatego, że

dla Ukrainy jest podpisanie umowy w

Są też dowody na finansowanie tych

tego wynikło napięcie, które zaistniało

stycznych, wspólnym dziedzictwie.

była politykiem opozycyjnym i zosta-

Wilnie i to będzie początek nowej dro-

sił politycznych przez Rosję. Dopro-

pomiędzy Putinem a Janukowyczem.

gi. Jest to wielka szansa dla Ukrainy,

W wyniku tego rozumiemy tylko tyle,

ła skazana na więzienie, ale przede

wadziło to do spadku popularności

Napisałem o tym artykuł. Putin nie

ale jednak musi dalej działać sama

że Polacy przyszli na nasze ziemie,

wszystkim ponieważ jej proces nie

partii „Swoboda” na zachodzie kraju.

widzi żadnych skutków współpracy

i musi dostosować swoją politykę do

zabrali je i przez 800 lat Ukraińcy

był uczciwy. Słychać głosy, że nie

Partia ta zainicjowała weryfikację

polsko-ukraińskiej, bo po prostu nie

walczyli o swoje. Jest to bardzo pry-

można dopuścić, żeby od losu jed-

norm unijnych.

symboli polskich we Lwowie, które

widzi w Ukrainie partnera. Wymaga

mitywnie skrojona koncepcja, która

nego człowieka zależał los całego

mają związki z ukraińską historią i

od Ukrainy całkowitej kapitulacji. W

Przejdźmy teraz do sto-

jest szkodliwa dla samych Ukraiń-

państwa. Ważne jednak jest to, aby

są symbolami dominacji Polski nad

jego pojęciu nawet oficjalnie nie ma

sunków polsko-ukraińskich.

ców. Ukraińska historia składa się

Ukraina naprawiła uchybienia praw-

Ukrainą. Ta historia jeszcze się nie

miejsca dla ukraińskiego państwa –

Kończy się trudny rok w tych

z oddzielnych fragmentów: nagle

ne, których dopuściła się względem

zakończyła i „Swoboda” ciągle dąży

Ukraina musi wstąpić do Unii Celnej

relacjach. Czy uważa pan, że

pojawia się walczący z Polakami

niej i w przyszłości nie stosowała

do prowokacji. Są to ciągle ci sami

i już. A tymczasem Janukowycz za-

miał on dość łagodny prze-

Bohdan Chmielnicki, potem od razu

podobnych metod. Podpisanie umo-

ludzie i, jak zwykle w tym wypadku,

smakował w byciu prezydentem nie-

bieg?

Właściwie tak, ale przed nami

jest listopad 1918 roku, powstanie

wy w Wilnie musi być potwierdzone

wiadomo kto za tym stoi.

podległego państwa. Sprzeciwił się

są kolejne rocznice. Historia nas nie

Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Lu-

europejską polityką państwa i euro-

polityce Putina i teraz nie ma innej

Czyli wynika z tego, że

opuści, bo Polacy i Ukraińcy mają

dowej i znowu walka z Polakami.

pejskimi standardami.

drogi dla Janukowycza poza europej-

„Swoboda” jest tzw. konce-

Takie podawanie historii w pod-

wspólną historię, która nie zawsze

ską. Podpisanie umowy w Wilnie jest

Kolejna sprawa to stano-

sjonowaną partią?

ręcznikach stwarza wrażenie ciągłej

była łatwa. Kiedy politycy instru-

Największy problem ukraińskiej

bardzo ważne, ale to dopiero począ-

wisko Rosji wobec Ukrainy.

mentalizują historię, to kolejne daty i

walki Ukraińców przeciwko Pola-

opozycji polega w tym, że ma w swo-

tek długiej drogi, która zacznie się dla

Według pana, to właśnie Ro-

jubileusze im w tym pomagają. Prze-

kom, historia walki chłopów prze-

ich szeregach taką partię. Nawet nie-

Ukrainy. Do tej pory Ukraina nie miała

sja wyprowadziła Ukrainę z

widuję, że nasze wzajemne stosunki

ciwko panom. Ta koncepcja niestety

które partie europejskie protestowały

żadnej określonej polityki dotyczącej

polityki wielowektorowości?

dominuje do dziś.

Rosja i politycy rosyjscy bardzo

będą się rozgrywały na zupełnie in-

przeciwko takiemu kształtowi opozy-

współpracy i integracji z UE. Są to czu-

dobrze ocenili sytuację, że bez Ukra-

nym poziomie. Nie będziemy dużo

cji. „Swoboda” ma w swoim statucie

łe i drażliwe tematy, jeśli weźmiemy

W literaturze ukraińskiej

mówić o historii, bo na ten temat

iny nie odbudują imperium rosyjskie-

zapis o etnicznym nacjonalizmie, co

pod uwagę, że cała polityka państwa

istnieje termin „Rzeczpospo-

powiedziano bardzo wiele, ale uwa-

go. Polityka Putina skierowana jest

wykracza poza europejskie normy

jest zależna od porozumienia między

lita”, ale nie ma wyjaśnienia

żam, że nie można naprawić błędów

całkowicie na odbudowę imperium.

demokratyczne. Jednak nacjona-

dwoma prezydentami, jeżeli polityka

jakim była państwem. Koja-

Okres prezydentury Leonida Kuczmy

historii z dzisiejszego punktu widze-

lizm ukraiński jest bardzo popularny

państwa zależy od tego, czy ktoś ko-

rzy się głównie z Polską.

Mamy różne szkoły historyczne

minął. Minęły też czasy prezydenta

nia. Historia w pewnym okresie toczy

na zachodzie kraju. Inaczej jest to

goś lubi albo nie, czyli takich zupełnie

się w określony sposób. Ale zawsze

i tylko jedna prezentuje Rzeczpo-

Juszczenki. Rosjanie mieli nadzieję,

postrzegane w Kijowie. Tam podob-

subiektywnych czynników. Bardzo

będą istniały ugrupowana po każdej

spolitą, jako państwo trojga narodów.

że prezydent Janukowycz jest bar-

ne problemy są postrzegane jako

ważne dla społeczeństwa ukraińskie-

stronie, które będą wyciągały pewne

Jest to szkoła Natalii Jakowenko, któ-

dzo prorosyjskim politykiem i odda

regionalne, a nie ogólno ukraińskie.

go jest podpisanie tej umowy rów-

ra pracuje w Kijowie i napisała bardzo

Ukrainę Unii Celnej i zawsze będzie

wydarzenia historyczne i wykorzysty-

Ale 40 deputowanych z partii „Swo-

nież dlatego, że Ukraińcy chcą, aby

cenne książki. Jej zdaniem historii

przytakiwał linii rosyjskiej w polityce.

wały je do mobilizacji swego elekto-

boda” w Radzie Najwyższej próbuje

europejskie instytucje miały wgląd w

ratu. Np. zbrodniarzy związanych

Ukrainy należy przywrócić wszystkie

Nie zauważyli jednak zmiany sytuacji

narzucić swoją wizję całej Ukrainie.

politykę ukraińską i w to, co odbywa