16

Nasz przewodnik

15–28 listopada 2013 nr 21 (193) * kurier Galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Byle nie zapeszyć

Wydaje się, że rok bieżący można będzie zapisać

jako wyjątkowo udany pod względem ochrony

spuścizny historycznej na Ukrainie. Odnawiane

są świątynie, stojące przez dziesięciolecia puste,

przekazywane są muzeom pałace, do których

jeszcze niedawno nie było dostępu. Byle nie

zapeszyć.

Wnętrze kościoła w Międzybożu

poleona Ordy. Wewnątrz wieży prace

Na zasadach wolontariatu

Podczas wędrówek po prawo-

również są na ukończeniu, powsta-

brzeżnej Ukrainie w czasie zbierania

nie tu muzeum sanktuarium. Otwarto

materiałów o klasztorach katolickich

plac widokowy, z którego rozlega się

przydarzyło mi się wiele przyjemnych

wspaniały widok na były ośrodek bra-

niespodzianek, powiązanych nie tyl-

ci kaznodziejów.

Pałac Sanguszków w Izasławiu częściowo oczyszczony od śmieci i zarośli

ko z zabytkami sakralnymi. Przykła-

W praktyce europejskiej wolon-

dem może być pałac Sanguszków w

tariat jest rzeczą od dawna oczywi-

„1693–1769–1903”. Świątynię de-

wnętrz trwała jeszcze półtorej dzie-

DMYTRO ANTONIUK

Izasławiu. Wzniesiony w 1770 roku

stą, ale w naszych warunkach wy-

korował malarz Soznański. W 1945

sięciolecia. Oprócz fresków Aleksan-

tekst i zdjęcia

w miejscu dawnych umocnień przez

wołuje on zachwyt i podziw. Jestem

roku UPA spaliło świątynię i od tego

dra Rolińskiego, które, prawdopo-

Włocha Paolo Fontanę. Teren zamku

pewien, że dopóki u steru Ukrainy

czasu nie była odnawiana.

dobnie wzorowane były na malowi-

Okopy św. Trójcy

został oczyszczony ze śmieci i zaro-

stoją „twardzi gospodarze”, wolon-

Podczas pobytów w Okopach

dłach rzymskiego architekta Andrea

powstają z ruin

śli. Inicjatorami akcji byli wolontariu-

tariuszy, gotowych ratować opusz-

Chyba co drugi Polak, odwiedza-

największy żal wywoływał we mnie

Pozzo, cenną dekoracją wnętrza były

sze z woj. chmielnickiego, do których

czone przez władzę zabytki, będzie

jący Podole, odwiedza zazwyczaj

stan kościoła – ruina z zapadniętym

rzeźby Jana Jerzego Pinzla. Między

z czasem dołączyło kilkuset miesz-

coraz więcej.

opiewane przez Zygmunta Krasiń-

dachem służyła miejscowym jako ma-

innymi „ofiara Abrahama” i „Samson

kańców miejscowości. Usunięto

skiego Okopy św. Trójcy pod Kamień-

gazyn siana. W tym roku mieszkaniec

ze lwem” (dziś są w Muzeum Pinzla

drzewa ze zwieńczenia murów, za-

cem Podolskim. Warto odwiedzić

Okopów, Wasyl Kryworuczko, miesz-

we Lwowie). W świątyni od 1856 roku

Czy to cud?

rośla na dziedzińcu i pod mostem

Wspaniała neogotycka rezyden-

Okopy, tym bardziej, że położone są

kający tuż obok kościoła, wspólnie z

był cudowny obraz MB Bolesnej, któ-

zamkowym, uprzątnięto zwały śmie-

cja, należąca w przeszłości do Da-

prawie na trasie do Chocimia obok

proboszczem katedry kamienieckiej

ry w okresie międzywojennym ukoro-

ci z zabudowań pałacowych książąt

chowskich, uchowała się w Leśkowej

Żwańca z jego kościołem ormiańskim

ks. Romanem Twarogiem zainicjo-

nował lwowski arcybiskup Bolesław

Zasławskich. Teraz można przynaj-

w rejonie monastereckim w obwodzie

i ruinami zamku. W Okopach panuje

wali prace renowacyjne w świątyni.

Twardowski. Od tej chwili hodowicka

mniej wejść na dziedziniec.

czerkaskim. Od czasów wojny sta-

atmosfera romantyczno-rycerska. To

Pan Wasyl zaczął zbierać datki na

świątynia stała się sanktuarium ma-

W 2011 roku mieszkańcy Między-

cjonowała tu jednostka wojskowa,

właśnie stąd hetman wieki koronny

odnowienie kościoła, z których na-

ryjnym. Podczas wysiedlenia Pola-

buża zaczęli w czynie społecznym

która magazynowała w komnatach

Stanisław Jabłonowski z rozkazu

kryto najpierw prezbiterium świątyni,

cy zabrali obraz do wrocławskiego

opiekować się zamkiem Sieniaw-

pałacowych przeterminowane środki

Jana III Sobieskiego robił wypady

a wkrótce nowym dachem zabezpie-

kościoła św. Augustyna. Do świątyni

skich i zrujnowanym w 1962 roku

chemiczne i medykamenty. Wszystko

przeciwko Turkom, ufortyfikowanym

czono całość. Obecnie pracownicy z

Bożego Ciała – również we Wrocła-

przez dyrektora kołchozu kościołem

to doprowadziło do zniszczenia za-

w zajętym przez nich Kamieńcu i

Kamieńca szykują się do tynkowania

wiu – trafił krucyfiks z Hodowicy wy-

św. Trójcy. Porządkowanie terenu

bytkowych wnętrz pałacowych. Gdy

właśnie tu dzielnie walczyli przeciw-

budowli wewnątrz, naturalnie w taki

konany przez Pinzla.

zainicjowały cztery studentki-wolon-

przygotowywałem materiały do publi-

ko przeważającym siłom rosyjskim

tariuszki z Kijowa, które własnymi

kacji o polskich zamkach i rezyden-

konfederaci barscy Kazimierza Pu-

rękoma wyniosły stosy śmieci z pa-

cjach na Ukrainie, udało mi się trafić

łaskiego.

łacu i kościoła. W tym samym roku

na teren jednostki dzięki łapówce

Okopy św. Trójcy – to obóz wa-

i w następnych, szlachetną sztafetę

(sprytnie udając weselnego fotogra-

rowny, który jako-tako się jeszcze

przejęli wolontariusze pod kierun-

fa wręczyłem ochroniarzom flaszkę

zachował. Od strony drogi na Borsz-

kiem prof. Denisa Monastyrskiego i

wódki). Teren parku był całkowicie

czów zachowały się wielkie wały, na

członków polskiego Towarzystwa im.

zarośnięty, a zdziczałe drzewa nawet

których w okresie międzywojennym

Juliusza Słowackiego z Chmielnicka.

w zimie nie pozwalały na dobre uję-

wykładano z kwiatów herb Rzeczy-

W kościele jest jeszcze wiele pracy –

cia zdjęć pałacu. Już wtedy, w 2010

pospolitej, obok stoi Brama Lwowska.

zapadła się posadzka, wszystko za-

roku, mówiono o tym, że wojskowi

Prawie identyczna – Kamieniecka –

rosło krzewami, zasypane jest śmie-

wyprzedają majątek nuworyszom.

znajduje się przy wyjeździe z obwa-

ciem – potrzebna jest pomoc więk-

Pomyślałem wówczas, że wątpliwe

rowań w kierunku Kamieńca. Obec-

szej ilości ludzi. Ale wokół świątyni,

jest, aby zwykli turyści mogli kiedyś

nie jest to centrum miejscowości.

która przez pewien czas – jak podają

tu zawitać. Jednak po licznych pety-

Dodam jeszcze, że nad Zbruczem

źródła – należała do dominikanów,

cjach społeczności wsi Leśkowa do

zachowała się baszta Pułaskiego,

widać oznaki uporządkowania. Tych,

władz regionu i województwa stała

niestety budowla jest w ruinie. Ser-

którzy pamiętają stan obiektu sprzed

się rzecz niewiarygodna: czerkaski

cem twierdzy był kościół pod wezwa-

Kościół w Okopach jesienią 2009 roku

lat, cieszy widok obecny.

gubernator Serhij Tułub na począt-

niem św. Trójcy, ufundowany razem

W sąsiednim Latyczowie też jest

ku lipca zawiadomił mieszkańców,

sposób, aby nie uszkodzić zacho-

z fortyfikacjami przez Jana III Sobie-

Po zamknięciu kościoła w 1961

wiele zmian. Sanktuarium MB Laty-

że „administracja obwodowa w cią-

wanych fragmentów fresków Sozań-

skiego. 8 marca 1769 roku zginęli w

roku unikatowe rzeźby trafiły do

czowskiej odzyskuje wygląd z okresu

gu trzech miesięcy opracuje plany

skiego. Chociaż w Okopach nie ma

nim ostatni konfederaci, którym nie

Lwowskiej Galerii Obrazów. W ze-

swego rozkwitu, oprócz tego niedaw-

zabezpieczenia i rekonstrukcji za-

już katolików, świątynię przekazano

udało się przeprawić wraz z Pułaskim

szłym roku były one wystawiane w

no odnowiono malowidło na fasadzie

bytkowego zespołu krajobrazowo-

jednak kurii i wyznaczono kapłana.

na turecki brzeg Dniestru. Żołnierze

paryskim Luwrze na ekspozycji dzieł

przedstawiające św. Rozalię. Trwają

architektonicznego Rezydencja Da-

generała Lwa Izmajłowa, według nie-

Pinzla. Prace mistrza wywołały takie

prace w kaplicach, a staraniem pro-

chowskich. Zrobimy wszystko, aby

których przekazów, wymordowali le-

wrażenie na Francuzach, że w lipcu

Pomógł Pinzel

boszcza kościoła o. Adama Przywu-

goście mieli możliwość odwiedzania

Jedną z najwybitniejszych prac

żących w kościele rannych, a według

honorowy konsul Francji we Lwo-

skiego boczna wieża twierdzy, ota-

tego unikatowego zabytku”.

architekta Bernarda Meretyna, która

innych – podpalili świątynię razem z

wie Danyło Jarema zapowiedział,

czającej niegdyś klasztor, otrzymała

Okazało się, że deputowany

stała się wzorcem dla świątyń w Bu-

nimi. W 1903 roku Towarzystwo Miło-

że strona francuska pomoże odno-

oryginalne zwieńczenie z herbem

Ukrainy Anton Jacenko wniósł 18

czaczu, Rawie Ruskiej, Busku i Ło-

śników Historii odnowiło kościół wraz

wić kościół Wszystkich Świętych w

Potockich i wiatrowskazem z datą

czerwca br. pod obrady Rady Naj-

patynie jest kościół p.w. Wszystkich

z bramami, które przez cały okres

Hodowicy, który po pożarze w 1974

„1598”. Taki właśnie widok zwykliśmy

wyższej projekt „dofinansowanie ze-

Świętych w Hodowicy pod Lwowem.

austriacki stały w ruinie. Wtedy na

roku stoi bez dachu i sklepienia. Po-

oglądać na XIX-wiecznej rycinie Na-

społu krajobrazowo-architektonicz-

Powstał w 1758 roku, a dekoracja

fasadzie ustawiono tablicę z datami:

zostaje jedynie dodać: „z Bogiem!”.