14

Przegląd wydarzeń

20 grudnia 2013–16 stycznia 2014 nr 23–24 (195–196) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Tłumacze i pisarze bez granic O zapomnianym

polskim dziennikarzu

W niedzielę, 1 grudnia, we Wrocławiu zakończyło prace II

Międzynarodowe Seminarium Translatorskie „Tłumacze bez gra-

Rosyjskie Towarzystwo im. Aleksandra Puszkina we

nic”. Uczestniczyło w nim 45 młodych pisarzy i tłumaczy języka

Lwowie i dyrekcja opery lwowskiej zorganizowały

rosyjskiego, białoruskiego, ukraińskiego, litewskiego i polskiego.

spotkanie poświęcone 210. rocznicy urodzin Stanisła-

W dniach 24 listopada – 1 grudnia, w ramach seminarium odbyły

wa Lubicz Jaszowskiego.

się warsztaty i spotkania otwarte, recitale i wieczory poetyckie.

JURIJ SMIRNOW

tekst i zdjęcia

Organizatorem Seminarium jest Kolegium Europy Wschodniej

im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, współorganizatorami są Pen

Jaszowski (1803–1842) był pol-

skim dziennikarzem, pracował we

Club oraz Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku. Dyrekto-

Lwowie. Życie zawodowe związał z

wieloma pismami lwowskimi, współ-

rem Seminarium jest Adam Pomorski, szef polskiego Pen Clubu.

pracował z redakcjami „Rozmaito-

ści”, „Pszczółki”, „Wandy”, „Lwowia-

O swoim udziale w Seminarium Trans-

nina”, „Biblioteki Ossolińskiej”. Prof.

latorskim pisze

Stanisław Nicieja pisał o Jaszow-

DMYTRO ANTONIUK:

skim, że „jest on dziś niemal zu-

pełnie zapomniany, ale w pierwszej

Uczestniczyłem w tegorocznym

połowie XIX wieku był nadzwyczaj

Seminarium Translatorskim we Wro-

czynnym i płodnym pisarzem, poetą,

Aleksander Truchanienko

cławiu. Ogłoszenia o takich impre-

krytykiem, historykiem, felietonistą,

zach często pojawiają się na łamach

Jaszowski pisał kilka lat wcześniej

który zmarł młodo, bo w wieku 39

Kuriera. Przed wyjazdem zastana-

niż lwowianie usłyszeli o twórczości

lat”. Gdy w drugiej połowie XIX wie-

wiałem się, czy nie należy zrezygno-

Mickiewicza (Sporne stwierdzenie.

ku zaczęto przenosić na cmentarz

wać z udziału: dwa dni wcześniej

Artykuł Jaszowskiego pt. „Puszkin”

Łyczakowski prochy znanych i za-

ukazał się we Lwowie w 1824 roku,

służonych ludzi, to proces ten zapo-

pan Azarow ogłosił rezygnację rządu

na łamach „Rozmaitości”. W latach

czątkowano właśnie przeniesieniem

Ukrainy ze stowarzyszenia z UE. W

Szkolenia i warsztaty. Adam Pomorski (od lewej), Siarhiej

dwudziestych poezje Mickiewicza

szczątek Stanisława Jaszowskiego

takich warunkach nie myślałem o

Pryłucki, Andrej Chadanowicz

były już znane we Lwowie, a nawet

z cmentarza Żółkiewskiego.

zawiłościach przekładów, bo tysiące

pojawili się pierwsi naśladowcy po-

Spotkanie odbyło się w gabine-

mieszkańców Kijowa wychodziło już

nowsze publikacje przekładów utwo-

W sobotę 30 listopada, gdy ro-

ety, o czym pisze Wilhelm Bruch-

cie dyrektora opery lwowskiej Tadeja

na Majdan. Jak na wydarzenie, które

rów klasyki polskiej – „Zemsty” Alek-

zeszła się wiadomość o brutalnym

określało przyszłość Ukrainy, ludzi na

sandra Fredry (Andrej Chadanowicz)

rozpędzeniu Majdanu, Ukraińcy i nasi

wiecu było bardzo mało. Zdecydowa-

i „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego

zagraniczni koledzy nie zdołali wy-

łem się jednak na wyjazd do Polski,

(Ławon Barszczeuski). Oświęcimskie

trzymać siedzenia na wykładach. W

bo nie wierzyłem, że pomarańczowa

opowiadania Tadeusza Borowskiego

takim trudnych czasie podtrzymało

rewolucja może się powtórzyć.

w języku ukraińskim przedstawił Alek-

nas na duchu wspólne oświadczenie

Już na lotnisku w Żulanach tra-

sander Bojczenko (książka ukaże się

polskiego, białoruskiego i litewskiego

fiłem na towarzystwo poetów Olega

w przyszłym roku w czerniowieckim

Pen Clubów, w którym znaleźliśmy

Kocarewa z Charkowa i Siarhieja

wydawnictwie).

wsparcie dla ukraińskich zwolenni-

Pryłuckiego z Brześcia. Też lecieli do

Prawie każdy dzień seminarium

ków przyszłości europejskiej i po-

Wrocławia, ale przed wylotem odwie-

urozmaicały spotkania z gwiazdami

tępienie dla działania ukraińskich

dzili Majdan. We Wrocławiu dołączyli

literatury współczesnej z krajów, któ-

władz. W takiej chwili bardzo wyraź-

do nas poeci Andrij Liubka z Wino-

re kiedyś stanowiły Rzeczpospolitą.

nie odczuwaliśmy zjednoczenie z

gradowa, Orest Nożak z Czortkowa,

Oksana Zabużko przedstawiła swoją

sąsiadami-przyjaciółmi.

Julia Stachiwśka z Żytomierza i inni.

książkę „Ukraiński palimpsest” – cykl

Jeden po drugim przedstawiciele

Uczestnicy spotkania

Mniej więcej tyle samo ludzi parają-

rozmów z Izą Chruślińską. Książka

Ukrainy rezygnowali ze spotkań, ku-

Edera. Rosyjskie Towarzystwo za-

nalski w pracy „Pierwsze utwory

prosiło niestety tylko kilku swoich

Mickiewicza naśladowane w litera-

członków, choć referat wygłoszony

turze galicyjskiej 1822–1830” – red.

przez dr. Aleksandra Truchanienkę,

B. K.).

zasługiwał na znacznie liczniejsze

Prezes Towarzystwa im. Puszki-

audytorium. Truchanienko jest w tej

na Oleg Lutikow podkreślił, że człon-

chwili jedynym badaczem twórczo-

kowie Towarzystwa odszukali grób

ści Jaszowskiego. Polskiemu dzien-

Stanisława Jaszowskiego na Cmen-

nikarzowi poświęcił kilka artykułów

tarzu Łyczakowskim i uporządkowali

naukowych i monografię „Romans

skromny nagrobek. Z pomocą dyrek-

z Europą”, wydaną w 2012 roku we

cji Cmentarza Łyczakowskiego uda-

Lwowie. Rosyjskiego badacza inte-

ło się oczyścić i odczytać napis na

Uczestnicy seminarium

resują przede wszystkim zaintere-

nagrobku, który wcześniej uważany

sowania Jaszowskiego dotyczące

był za zaginiony. Obecnie Towarzy-

powali bilety powrotne na najbliższe

ukazała się po polsku. Swe utwory

cych się przekładami przyjechało z

literatury rosyjskiej z lat 20–30 XIX

stwo poszukuje funduszy na odno-

połączenia do Kijowa czy Lwowa.

przedstawiali również Serhij Żadan,

Białorusi, trochę mniej z Litwy. Była

wieku i propagowanie twórczo-

wienie nagrobka Stanisława Lubicz

Nie mogli pozostać we Wrocławiu.

Tomasz Venclova, Olga Tokarczuk,

jedna dziewczyna z Rosji i dwie z

ści Aleksandra Puszkina w prasie

Jaszowskiego.

Na uroczyste wręczenie dyplomów,

Herkus Konsus. Na seminarium i na

Azerbejdżanu. Kuratorami szkoleń

lwowskiej.

Zebrani z zainteresowaniem wy-

koncert i bankiet nie pozostał prak-

imprezach dało się wyczuć atmosfe-

byli najlepsi mistrzowie słowa: ukra-

Prelegent podkreślił, że społe-

słuchali referatu, który odkrył zapo-

tycznie żaden reprezentant Ukrainy,

rę dawnego tworu geopolitycznego,

iński krytyk i publicysta Aleksander

czeństwo galicyjskie w tym okre-

mnianą postać wybitnego lwowiani-

nie wyłączając mnie. Jako pierw-

który jednoczył narody; atmosferę

Bojczenko, wybitny tłumacz i prezes

sie nie znało literatury rosyjskiej,

na i przedstawił przykład zaintereso-

szy wyjechał Andrij Liubka, który,

z renesansowych czasów zygmun-

polskiego Pen Clubu Adam Pomor-

a artykuły Jaszowskiego stały się

wania mieszkańców XIX-wiecznego

mam nadzieję, zdążył na samolot z

towskich. W szczególny sposób

ski, znany poeta i prezes białoruskie-

prawdziwą sensacją. O Puszkinie

Lwowa kulturą rosyjską.

Warszawy. Miał wylądować w Kijo-

przejawiło się to podczas spotkania

go Pen Clubu Andrej Chadanowicz

wie przed południem w niedzielę 1

z Adolfem Józwenką, który opro-

oraz attache ds. kultury ambasady

Pomoc dla pani Zofii

grudnia, gdy protesty na Majdanie

wadził nas po wrocławskim Ossoli-

Litwy w Polsce Rasa Rimickaite.

zgromadziły już około 700 tys. obu-

neum (zajęcia odbywały się m.in. w

W ciągu 6 dni szkoleń bardzo

rzonych działaniami Janukowycza

murach tej legendarnej biblioteki).

dokładnie analizowano przekłady z

Zwracamy się z prośbą do Czytelników Kuriera Galicyjskiego o pomoc

Ukraińców. Spisuję swoją relację w

Oglądaliśmy kopie bezcennych rę-

języka polskiego na języki reprezen-

dla pani Zofii Romanowicz z Gródka Jagiellońskiego.

autobusie, siedząc już drugą godzi-

kopisów Mickiewicza, Słowackiego

towane przez przedstawicieli innych

Pani Zofia jest po ciężkim złamaniu kości udowej. W wyniku złamania

nę na przejściu granicznym Doro-

i innych klasyków, które są w zbio-

państw. Okazało się, że do spróbo-

musiała poddać się operacji, której koszt wyniósł ponad 3600 zł. Dziś, ta nie-

husk-Jahodyn. Piszę i nie wiem, co

rach zakładu. Miałem przyjemność

wania sił w przekładzie natchnęła

zasobna rencistka potrzebuje pomocy, by spłacić dług, a także potrzebne są

dzieje się w moim, nareszcie zbun-

sprezentować dyrektorowi swoje

nas twórczość Wisławy Szymbor-

środki na dalsze leczenie i rehabilitację. Jeśli ktoś chciałby wesprzeć panią

towanym, Kijowie. Jestem jednak

dwutomowe wydanie „Polskie zam-

skiej – swoje warianty tekstów poetki

Zofię, prosimy o wpłaty na konto fundacji: BGŻ SA 23 2030 0045 1110 0000

pewien, że Ukrainę otaczają praw-

ki i rezydencje na Ukrainie” – sporą

przedstawiło najwięcej uczestników.

0222 0700 – z dopiskiem – „Zofia Romanowicz”.

dziwi przyjaciele, na których można

część materiałów wykorzystanych w

Były też przekłady Czesława Miłosza,

Monika Michalak

liczyć w trudnych chwilach.

opracowaniu zawdzięczam właśnie

Tomasza Venclovy i innych literatów.

Fundacja dr. Mosinga, Zielona Góra

zbiorom Ossolineum.

Białoruscy koledzy przedstawili naj-

kg