11

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14–27 lutego 2014 nr 3 (199)

Lwów po polsku”

trzy lata. To musi potrwać. Będzie

to bardzo ważna pozycja, która po-

każe nam całą złożoność jego życia

i jego postawę życiową.

Jego przeżycia w czasie okupacji

sowieckiej, potem niemieckiej i znów

sowieckiej, gdy zobaczył, że te ideały

Trudno jest zaskoczyć nową książką lub przewodnikiem po Lwowie. Ukraińscy i polscy autorzy

cywilizacji śródziemnomorskiej, któ-

oraz wydawcy zasypali rynek licznymi publikacjami. Wśród nowych wydawnictw zwraca uwagę

re od zawsze były kultywowane we

Lwowie, są brutalnie niszczone przez

praca dwóch młodych lwowianek Kseni Borodin i Iwanny Honak „Lwów po polsku”.

totalitaryzmy. Dla niego ideały huma-

nistyki i estetyki były najważniejsze

JURIJ SMIRNOW

i to wyłania się z jego wierszy.

tekst i zdjęcia

Czy Instytut Książki nie

planuje wydania twórczości

Książka ma podtytuł: „Miejskie

Herberta po ukraińsku?

życie na co dzień”, który jest wska-

Herbert był tłumaczony na język

zówką, że to już nie pierwsze wyda-

ukraiński. Ukazały się eseje i poezje.

nie z tą nazwą. Autorki wydały już

Rozmawiałem przy okazji z redak-

przed rokiem pierwszą część pod

torem pisma kulturologicznego „JI”

tytułem: „Lwów po polsku. Imię domu

Tarasem Woźniakiem o wydaniu nu-

oraz inne napisy”. W planach mają

meru monograficznego poświecone-

wydanie całej serii książek m.in.

go Herbertowi. Miałyby to być teksty

„Dialog z Bogiem”, „Listy do wiecz-

o Herbercie, pisane przez ukraiń-

ności”, „Zagadki monogramów”. W

skich literaturoznawców, ale i teksty

opublikowanych materiałach autorki

polskich znawców jego twórczości

demonstrują oryginalne podejście

do tematu, odnalazły swój styl.

przetłumaczone na ukraiński. Byłby

Książka została podzielona na sie-

to hołd dla jego osoby i zarazem jego

Okładka książki „Lwów po

Iwanna Honak (od lewej) i Ksenia Borodin

dem rozdziałów poświeconych edu-

promocja na Ukrainie. Umawiam się

polsku. Miejskie życie na co

pamięć żyje nie tylko w historycz-

dynków w śródmieściu. Niestety ta-

kacji, finansom, medycynie, produkcji,

z redaktorem, żeby ten numer ukazał

dzień”

nych i statystycznych informacjach,

kie zabytki dawnego Lwowa są nie

turystyce, zakupom, życiu codzien-

sie wcześniej. Chodzi o to, żeby był

nie tylko w pamięci ludzi, ale też w

tylko zamalowywane i przykrywane

szukając i pielęgnując każdy stary na-

nemu i odpoczynkowi mieszczan w

dostępny w Czerniowcach na festi-

zwykłych napisach.

nowym tynkiem, ale też systema-

pis, Ksenia Borodin i Iwanna Honak

okresie międzywojennym. Wszystko

walu Celanowskim, a potem tu na

Autorki nie tylko odnotowują

tycznie niszczone. Mało kto rozumie,

szukają ducha starego Lwowa, men-

to zostało przedstawione przez wy-

Forum we Lwowie. Planujemy spo-

stare szyldy, napisy i tablice pamiąt-

że są to ślady historii dawnego Lwo-

talności jego dawnych mieszkańców,

szukane i opisane stare polskie na-

tkanie autorów – z Polski i Ukrainy –

kowe. Postawiły przed sobą też inne

wa, które często mają już ponad 100

sygnalizują, że tradycja jednak żyje,

pisy na murach lwowskich kamienic,

podczas Forum i zrobienie takiej roz-

zadanie: przez napisy reklamowe,

lat. Nikogo nie interesuje ich ochrona

nie została zniszczona i przerwana,

wnętrz gmachów użyteczności pu-

szerzonej prezentacji tego numeru.

przez stare nazwy ulic, placów, willi,

i zachowanie, nikt nie ponosi od-

nie zważając na niekorzystne zmiany

blicznej, lub zwykłego mieszkania, na

Jakie inne plany wydaw-

banków itp. chcą opowiedzieć o lu-

powiedzialności za ich niszczenie.

polityczne i narodowościowe. Jest to

drzwiach którego zachował się napis

nicze ma Instytut?

dziach, którzy tu niegdyś mieszkali,

Wielu po prostu drażnią polskie lub

jeden z fenomenów naszego miasta,

„Listy”. Skąd takie zainteresowania

Oprócz tej działalności promocyj-

o instytucjach, które działały, o lwow-

żydowskie napisy. Ale są też ludzie,

ale i ten fenomen może zniknąć, za-

dwóch młodych Ukrainek?

nej zagranicą prowadzimy w Polsce

skim przemyśle, medycynie, finan-

którzy rozumieją historyczne znacze-

ginąć, gdy się tego nie pielęgnuje.

Wyniosły go z nauki na Uniwersy-

działalność na rzecz budowy nowych

sach, szkołach. Lata całe poszukiwa-

nie tych napisów i dlatego odnawiają

Omawiana książka również sprzyja

tecie Lwowskim i ze studiów na Uni-

bibliotek, rozszerzania i propagowa-

ły informacji w lwowskich archiwach,

je i konserwują. W tych miejscach

szlachetnemu zadaniu.

wersytecie Śląskim w Katowicach.

nia czytelnictwa. Jednym z aspektów

starych czasopismach, wydaniach

zwykłe napisy reklamowe stają się

Na pracę młodych autorek zwró-

Zaś chęć wyszukiwania starych na-

naszej działalności jest wychowanie

o lwowskim handlu oraz przemyśle.

dokumentem historii i są bardzo waż-

cił uwagę też Konsulat Generalny

pisów wzbudziły w nich romantyczne

i wykształcenie nowej generacji tłu-

Autorki mają lekkie pióro, informacje

nym elementem organizacji prze-

RP we Lwowie, dlatego książka zo-

nazwy starych lwowskich willi, np.:

maczy z języka polskiego na inne

podają interesująco, załączają aneg-

strzeni starego miasta.

stała wydana przy wsparciu polskiej

„Willa Przystań”, „Willa Marzenie”, lub

języki, w tym i ukraińskiego. Mamy

doty i ciekawostki.

Najwyższy czas abyśmy zrozu-

placówki dyplomatycznej i jednej z

też „Niuta”, „Ewusia”, „Lala”, „Wiera”.

wielu dobrych tłumaczy z polskiego

„Lwów po polsku” jest bogato ilu-

mieli i zaakceptowali fakt, że Lwów

polskich firm turystycznych, organi-

Od kilku lat autorki „polują” na

strowany zdjęciami starych napisów,

był w ciągu wieków miastem wielo-

zującej wycieczki sentymentalne do

stare napisy, zwłaszcza reklamowe,

na ukraiński, ale chcemy rozsze-

starymi fotografiami i widokówkami z

narodowym, w którym większą część

naszego miasta.

którymi przed wojną dekorowane

rzyć krąg tych ludzi. Bo tłumaczenie

lat międzywojennych. Pieczołowicie

ludności stanowili Polacy i Żydzi. Ta

były ściany prawie wszystkich bu-

KG

literatury to nie tylko dobre opano-

wanie obu języków. Należy tu mieć

również rozeznanie historyczne,

Dzień Życia konsekrowanego w Mościskach

rozumieć okoliczności powstanie

utworów itd.

Ostatnio aktualnym dla nas jest

1 lutego parafia Mościska po raz pierwszy stała się miejscem spotkania osób konsekrowanych

kształcenie tłumaczy na język turecki.

archidiecezji lwowskiej.

W tym roku obchodzimy szczególną

datę – 600 lat nieprzerwanych sto-

mieli przed sobą wiele przeszkód, jak

sunków dyplomatycznych pomiędzy

KONSTANTY CZAWAGA

niezrozumienie w swoim otoczeniu,

Polską i Turcja. Są to najdłużej trwa-

tekst i zdjęcie

dotkliwy brak środków utrzymania

jące stosunki dyplomatyczne, które

Pod przewodnictwem metropo-

czy dolegliwości fizyczne, a jednak

przetrwały okresy wojen, najazdów,

lity lwowskiego abp. Mieczysława

ich ducha nie można było zgasić”

nigdy ich nie zerwano. Nawet w cza-

Mokrzyckiego obchodzono tam rów-

– zauważył biskup. Jako przykład

sie rozbiorów Polski Turcja nie uznała

nież 200-lecie urodzin bł. Edmunda

przywołał działalność bł. Edmunda

tego aktu. Jest taka ciekawostka, że

Bojanowskiego, założyciela Zgro-

Bojanowskiego, bł. Honorata Koź-

w tamtych czasach w pałacu sułtana

madzenia Sióstr Służebniczek NMP

mińskiego, św. Zygmunta Szczę-

zawsze wywoływany był ambasador

Niepokalanie Poczętej, pracujących

snego Felińskiego, bł. Marceliny Da-

Polski, na co prowadzący ceremonię

we Lwowie i w Krysowicach koło

rowskiej. „Żadne niepowodzenia nie

odpowiadał: „Jeszce nie przybył”.

Mościsk. Ziemia mościska, gdzie

mogły zgasić charyzmatu założycieli

Tu we Lwowie i na Kresach na-

znajdują się skupiska Polaków, cie-

– zaznaczył bp Mały. – Jakże ważne

leżało by o tym pamiętać, bo Polska

szy się dużą liczbą powołań do ży-

jest dla nas dzisiaj, abyśmy jako na-

i Turcja obchodzą to bardzo uroczy-

Uroczystości przewodniczył ks. arcybiskup Mieczysław

cia konsekrowanego.

stępcy założycieli naszych zgroma-

ście. Na Targach książki w Stambule

Mokrzycki

„Zawdzięczamy to rodzinom

dzeń pozostawali wierni charyzmato-

jesienią tego roku będzie specjalne

katolickim, ponieważ za czasów so-

wi naszego zgromadzenia”.

zem z nimi pomagała chorym, a w

Matki Bożej Nieustannej Pomocy.

stoisko Polski.

wieckich w całej okolicy tylko jeden

Podczas mszy św. odnowio-

2002 r. wstąpiła do Zgromadzenia

Tam podczas Mszy św. biskup po-

Jak pan postrzega współ-

kościół parafialny w Mościskach był

no śluby i przyrzeczenia zakonne.

Sióstr Służebniczek NMP Niepo-

mocniczy archidiecezji lwowskiej

czesna literaturę ukraińską

czynny” – zaznaczył proboszcz pa-

Uczczono również relikwie bł. Ed-

kalanie Poczętej i teraz pracuje w

Leon Mały w homilii wspomniał, że

i czy ukraińscy autorzy są

rafii ks. Władysław Derunow.

munda Bojanowskiego. Na zakoń-

przedszkolu im. bł. Edmunda Boja-

we Lwowie przed II wojną światową

popularni w Polsce?

S. Kamila Sadowa, służebnicz-

czenie uroczystości w Mościskach,

nowskiego przy parafii św. Michała

było o wiele więcej zakonów i zgro-

Popularni są bez wątpienia An-

ka, pochodząca ze Strzelczysk koło

w Domu Ludowym odbyło się przed-

Archanioła na Sichowie we Lwowie.

madzeń, niż dzisiaj. Potężne mury

druchowycz, Żadan, Zabużko, jesz-

Mościsk powiedziała, że poznała

stawienie „Ziarno wrzucone w zie-

Po adoracji w parafialnym ko-

byłych klasztorów także obecnie

cze może Śniadanko. Ale uważam,

działalność służebniczek śląskich

mię” o bł. Edmundzie Bojanowskim.

ściele Narodzenia św. Jana Chrzci-

usposabiają do modlitwy i kontem-

że współczesna literatura ukraińska

w sąsiedniej wsi Krysowice i tam

Zdaniem bp. Leona Małego dzieło

ciela i poświęceniu świec metropolita

placji. Kaznodzieja zaznaczył, że za-

jest za mało znana w Polsce. Nale-

przez rekolekcje i spotkania w domu

aktorów teatru parafialnego jest

lwowski poprowadził procesję przez

łożyciele zgromadzeń nigdy nie mieli

żałoby publikować więcej dobrych

sióstr poznała życie zakonne. Ra-

przykładem nowej ewangelizacji.

centrum Mościsk do sanktuarium

sprzyjających warunków. „Zawsze

utworów.