24

Niezwykłe historie

14–27 lutego 2014 nr 3 (199) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

WYBRZEŻE SZkIELETÓW

To miejsce wygląda ślicznie, ale tylko z samolotu lub na zdjęciach satelitarnych.

Jeżeli ktoś znajdzie się tam jako turysta, niech lepiej zmyka jak tylko może naj-

szybciej. Ci natomiast, którzy znaleźli się tam z powodu awarii swojego środka

transportu, niech wiedzą, że ich życie właśnie dobiegło końca…

by się w tej wodzie kąpać. Zimny

prąd płynący tuż koło afrykańskiego

wybrzeża spowodował powstanie

pustyni. Zimna woda w otaczającym

ją ciepłym powietrzu prawie nie paru-

je. W dodatku ochładza też powietrze

przylegające do niej, co uniemożliwia

mu wznoszenie się do góry. To powo-

duje, że nie mogą się tworzyć chmu-

SZYMON KAZIMIERSKI

ry, a na wybrzeże Afryki nie spadnie

nawet jedna kropla deszczu. Tak

Tu kończy się świat?

W roku 1487 król Portugalii Jan

wiec tuż przy bezkresnym oceanie,

II wysłał swojego najlepszego żegla-

na lądzie powstała pustynia nazwana

rza Bartolemeo Diasa w celu zbada-

Namib, czyli w tłumaczeniu na polski

nia, czy można opłynąć kontynent

„miejsce, gdzie niczego nie ma”. Pu-

afrykański. Ekspedycja wyruszyła

stynia Namib, to najstarsza pustynia

w sierpniu 1487 i płynąc niedaleko

na świecie. Ma już 80 milionów lat.

brzegu Afryki, mając ląd wciąż w za-

W południe temperatura powietrza

sięgu wzroku, dzielnie posuwała się

nad pustynią wynosi z reguły +40

na południe. Afryka, ku zaskoczeniu

stopni Celsjusza, zaś temperatura

portugalskich żeglarzy ciągnęła się

piasku dochodzi do +80 stopni! W

jednak bez końca. Po wielu tygo-

nocy znowu panuje zimno, bo tem-

dniach takiej podróży statek ogarnęły

peratura spada do +5 .

ciężkie mgły, narastające coraz bar-

Gdy nad zimną wodę prądu

dziej. Coś się zaczęło dziać z mo-

Benguela napłynie ciepłe i wilgotne

rzem. Burzyło się i gotowało. Mgła

powietrze znad oceanu, następuje

była jednak tak gęsta, że z pokładu

tworzenie bardzo gęstych mgieł.

Wybrzeże Szkieletów. Jesteś tu między oceanem a pustynią

nie było widać wody! Dodatkowo zro-

Wilgotne powietrze się wychładza,

biło się przeraźliwie zimno. Załoga

w podstępną pułapkę. I jeszcze coś

poszczęściło mu się, a przeciwnie.

dersson i zespół jego pracowników

a para wodna w nim zawarta konden-

może jeszcze nie wpadła w panikę,

ważnego. Na tym morzu siła mięśni

Znalazł się w potrzasku. Mógł próbo-

pokazali się na Wybrzeżu Szkieletów

suje się. Powstaną tak zwane mgły

ale była mocno przestraszona. Prze-

ludzkich jest niewystarczająca. Prąd

wać stąd odpłynąć, ale prąd mu na

w roku 1859. Szwedzi byli przerażeni

adwekcyjne, bardzo gęste i trwałe.

strach brał się z ówczesnej koncepcji

ma tendencję wrzucania wszystkie-

to nie pozwalał. Mógł czekać, że ktoś

tym, co zastali. Andersson napisał:

Warstwa tych mgieł osiąga kilkaset

budowy świata, która zakładała, że

go na brzeg, więc może zepchnąć

mu pomoże. Ale prawie nigdy nikt

„Śmierć byłaby lepsza od wygnania

metrów grubości. To one tak przestra-

ziemia jest płaską tarczą, której cen-

na plażę łódź, statek czy człowieka

nie próbował pomóc. Mógł szukać

do takiej krainy”.

szyły Diasa i jego zabijaków. Teraz

trum zajmuje biegun północny, zaś

płynącego wpław. Ale powrotu już

ratunku gdzieś w głębi lądu. Przed

Wybrzeże Szkieletów usłane jest

też, zdarza się, że gęste mgły utrzy-

na jej obwodzie znajduje się bariera

nie będzie. Chyba, że motorówką o

sobą miał strome i wysokie urwisko,

wrakami statków. Niektórzy twierdzą,

mują się przez większość dnia i czło-

lodowa zamykająca wody świato-

sprawnym silniku. Pływak czy nawet

na które jeśli nawet się wspiął, zoba-

że znajduje się tam około tysiąca

wiek sam już nie wie, czy lepiej żeby

wego oceanu i niepozwalająca na

łódź wiosłowa od tego brzegu nigdy

czył nieskończone połacie pustyni,

różnych wraków. Kolekcja obejmuje

zostały, bo chronią przed słońcem,

spływanie tych wód gdzieś tam,

nie odpłynie! Siłą rąk nawet wielu lu-

ciągnące się setkami kilometrów pia-

czy może lepiej, żeby się rozwiały?

Wybrzeże Szkie-

poza świat. Według tych opowieści,

dzi nie można pokonać siły prądu.

chy, które od początku świata nie wi-

letów jest usłane

krawędzie świata były pokryte nie-

Północna część pustyni stykają-

działy kropli deszczu. Jak Państwo

Nie da się tu przeżyć

przeniknionymi tumanami gęstych

ca się z oceanem nosi nazwę Wy-

myślicie? Uratował się na piachu

nawet kilku dni

szkieletami rozbi-

i zimnych mgieł. Teraz załoga miała

brzeża Szkieletów. W tym miejscu

o temperaturze +80? Już pierwsi

Mamy więc z jednej strony roz-

tych statków

to wszystko przed sobą. Marynarze

wszystkie zagrażające człowiekowi

Portugalczycy nazywali wybrzeże

palona pustynię, a po drugiej stronie

i martwych ludzi.

i dowództwo statku byli pewni, że za

czynniki, o których pisałem, kumulu-

Bramą Piekieł albo Piachy z Pie-

zimne wody oceanu. Żeby tylko zim-

chwilę mogą spaść z ziemi! Jedyna

ją się. Pozostawiony w tych warun-

kła, a wśród marynarzy od zawsze

ne! To jest przede wszystkim bardzo

Statki najczęściej

droga ucieczki z tego miejsca, gdzie

zabłądziły tu w gę-

się znaleźli, prowadziła na zachód.

stej mgle i zderzyły

Na wschodzie mieli ląd afrykański,

się z podwodnymi

a na wprost krawędź świata. Kapitan

wydał rozkaz do gwałtownego skrętu

rafami lub weszły

w prawo i już za chwilę statek zaczął

na mieliznę. Inne

oddalać się od brzegów Afryki. Po

zostały zepchnięte

jakimś czasie mgła zaczęła rzednąć,

robiło się coraz cieplej, aż wreszcie

przez morski prąd

statek wyszedł na pełne słońce. Przy

po awarii i unieru-

doskonałej widoczności nigdzie nie

chomieniu okręto-

widać było bariery kończącej świat.

wych maszyn.

Żeglarzom szybko powrócił dobry hu-

Model płaskiej ziemi

mor i co więcej, pomyślnie ukończyli

wręcz całą historię żeglugi morskiej

wyprawę, znajdując zakończenie

kach człowiek może tylko umrzeć.

istniał wręcz zabobonny strach przed

silny prąd morski, czyli szeroka rzeka

od średniowiecznych, drewnianych

kontynentu afrykańskiego niedaleko

Jakoż nazwa wybrzeża nie wzięła

tym cholernym wybrzeżem, gdzie za

morskiej wody napierająca na brzeg,

galeonów do nowoczesnych statków

okropnego morza mgieł. Takie było

się z niczego. Wybrzeże po prostu

dnia kona się z upału, a nocą dygoce

przenosząca ze sobą miliony ton pia-

oceanicznych i rybackich trawlerów,

pierwsze spotkanie podróżników z

usłane jest szkieletami rozbitych

z zimna, gdzie jedyną wodę można

chu, który w jednym miejscu zabiera,

zaś kilka kanonierek reprezentuje

tym przerażającym morzem.

statków i martwych ludzi. Statki naj-

uzyskać zlizując z kamieni skroploną

by usypywać go w innym, tworząca

marynarkę wojenną. Statki najstar-

Morze tam jest naprawdę wred-

mgłę. Proszę nie mieć złudzeń. W

zdradliwe płycizny, wciąż zmieniająca

częściej zabłądziły tu w gęstej mgle

sze, drewniane, rozsypują się już na

ne, choć nie ma na nim krawędzi,

tych warunkach nie da się przeżyć

ich położenie, zasypująca i odsłania-

i zderzyły się z podwodnymi rafami,

proch rozwiewany wiatrem, zaś sta-

będącej końcem świata. Głównym

lub weszły na mieliznę. Inne zosta-

nawet kilku dni. O tym, że Wybrze-

jąca leżące na dnie kamienie i rafy.

lowe powoli stają się nierozpozna-

sprawcą tych wszystkich strachów

ły zepchnięte przez morski prąd po

że Szkieletów jest podstępną pu-

Wszystko to powoduje, że żegluga

walną kupą pordzewiałych blach,

jest bardzo silny prąd morski, zwa-

awarii i unieruchomieniu okrętowych

łapką wiedziano od bardzo dawna.

po takim morzu jest praktycznie nie-

łańcuchów i jakichś niewiadomych,

ny prądem Benguela, prowadzący

maszyn. Ludzie, to najczęściej pa-

Holenderski żeglarz z XVII wieku

możliwa. Nawet ustawianie nowocze-

rozsypujących się elementów. Gi-

zimne wody z Antarktydy wzdłuż po-

sażerowie tych statków, marynarze

pisał: „Jeśli ktoś przeżył katastrofę u

snych, elektronicznych znaków nawi-

nęły tutaj całe pokolenia marynarzy,

łudniowo-zachodnich brzegów Afryki

i rybacy. Co mógł zrobić rozbitek,

Wybrzeża Szkieletów, był to dopiero

gacyjnych nie rozwiązuje niczego,

których białe szkielety raz po raz

z południa, na północ. Temperatura

który w pierwszej chwili uważał, że

początek jego kłopotów”.

bo prąd morski w każdej chwili może

odsłania spod piasku wciąż wiejący

wody wynosi tam 12–13 stopni, czyli

spowodować, że znaki zamiast po-

mu się poszczęściło, gdy lądował po

Pierwszy, który badał Wybrzeże,

wiatr i tłukące o plażę morskie fale.

raczej nikomu nie przyjdzie do głowy,

magać, będą wciągać załogi statków

katastrofie na Wybrzeżu? Otóż nie

szwedzki podróżnik Karol Jan An-