7

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 17–30 czerwca 2014 nr 11 (207)

tu mówi Berdyczów

marginesie Rady Europejskiej (czyli

szczytu UE - PAP) i to nie wydaje się

zagrożone – poinformowały źródła

dyplomatyczne.

Formalna decyzja ws. pod-

pisania umowy z Ukrainą

waż łączy ona wszystkie media na

Z  JERZYM  SOKALSKIM,

za tydzień. amk, 11.06.2014

Wschodzie. Dzięki temu możemy

redaktorem „Polskiego Ra-

mówić wspólnym głosem, żeby nasze

dia Berdyczów”, rozmawiał

W związku z nieprzewi-

postulaty dotarły do różnych urzę-

WOJCIECH JANKOWSKI.

dywalnością dalszego

dów. Chcę tu podziękować Fundacji

rozwoju sytuacji bez-

Wolność i Demokracja, za wsparcie

Proszę opowiedzieć o so-

pieczeństwa na części terytorium

tej inicjatywy i wspieranie mediów na

bie.

Ukrainy, tj. w obwodzie Donieckim,

Urodziłem się w Berdyczowie,

Ukrainie na najwyższym poziomie.

Zaporoskim i Ługańskim, Minister-

w obw. żytomierskim na Ukrainie.

Dzięki tej inicjatywie będziemy roz-

stwo Spraw Zagranicznych po raz

Moja rodzina też pochodzi z Berdy-

wijać media polskie i krzewić słowo

kolejny wzywa obywateli polskich

czowa. Przed rewolucją 1917 roku

polskie na Kresach.

przebywających w tych regionach do

babcia była właścicielką przysiółka

Jakie ma pan plany na

ich natychmiastowego opuszczenia.

Cyplajewo pod Berdyczowem. Po

przyszłość?

Jednocześnie MSZ informuje,

rewolucji został rodzinie odebrany.

Rozszerzenie zasięgu sygnału

że podjęta została decyzja o czaso-

Babcia pochodziła z wielodzietnej

naszej rozgłośni, zwiększenie przez

wym zawieszeniu działalności Kon-

rodziny. Jeden z jej braci był dobrym

to naszego audytorium i nowe cie-

sulatu Generalnego RP w Doniecku.

lekarzem. Studia ukończył z trudem

kawe projekty. Ale o tym później –

W związku z tym dotychczasowe

przez swoje pochodzenie. Przez całe

skokatolickiej kaplicy w Berdyczowie.

riałów. Mam montażystę, pracowni-

żeby nie zapeszyć. Chcę tu też po-

zadania tego urzędu przejmuje Kon-

życie pracował w klinice w Kijowie,

Mieliśmy u nas dwóch legendarnych

ka radia, z którym montujemy audy-

dziękować Radiu Wnet za interesu-

sulat Generalny w Charkowie.

był ginekologiem. Gdy przyjeżdżał

księży Mickiewiczów – ks. Ambroże-

cje. Kolega prowadzi stałą rubrykę.

jące audycje i reportaże z Kresów,

Zawieszenie działalności

w odwiedziny do Berdyczowa dużo

go i ks. Bernarda. Wywodzili się z

Tak powstaje to radio i tworzone są

które dzięki internetowi słuchamy.

Konsulatu Generalnego RP

kobiet przychodziło do niego na

rodu poety. Dziadkowie nie bali się

kolejne audycje.

Jak może pan zachęcić

w Doniecku. 12.06.2014

konsultacje, ponieważ opracował

chodzić do kaplicy. Dziadek nie wstą-

Czy jak proszą pana o

turystów do zwiedzenia Ber-

nowatorskie, na tamte czasy, metody

pił do partii komunistycznej, chociaż

adres, to mówi pan: „Pisz na

dyczowa?

– Władimir Putin prze-

leczenia niepłodności.

był głównym księgowym na fabryce,

Berdyczów jest bardzo intere-

Berdyczów”?

prowadził w czwartek

Natomiast mój dziadek pocho-

a było to dość wysokie stanowisko.

Tak. Mówię to tradycyjne powie-

sującym miastem. Mamy tu sank-

rozmowę telefoniczną z

dził z Gródka na Podolu. Z powodu

dzenie i cieszę się, że jest znane i

tuarium p.w. Matki Boskiej Berdy-

Jak wyglądał pana kon-

Petrem Poroszenką, podczas której

polskiego pochodzenia jego rodzinę

popularne. Powiedzenie to świadczy

czowskiej, mamy kościół św. Barbary,

takt z polskością i językiem

ukraiński prezydent poinformował

też dotknęły represje – zostali prze-

o tym, że Berdyczów kiedyś był zna-

gdzie brał ślub z panią Hańską Ho-

polskim?

go o swoim planie uregulowania

siedleni do Kazachstanu. Rodzice

Dzięki dziadkom miałem polski

nym miastem. Odbywały się tu jar-

noriusz Balzac. Obecnie otwieramy

sytuacji na południowym wschodzie

zmarli, a on opiekował się młod-

na stale w domu. Później, po uzy-

marki. Na przełomie XIX-XX wieków

muzeum Józefa Konrada Korzeniow-

Ukrainy – przekazał rzecznik prezy-

szym rodzeństwem. Jednak udało

skaniu niepodległości przez Ukrainę

mieszkało tu około 100 tys. ludzi.

skiego, pisarza, który urodził się w

denta Rosji Dmitrij Pieskow. Putin

mu się jakoś przyjechać do Berdy-

powstało u nas Polskie Zrzeszenie

Berdyczowie. Ekspozycja muzeum,

A więc historia okrutnie

poinformował, że rozmowa z Poro-

czowa i tam ożenił się z moja bab-

Kulturowo-Oświatowe. Stałem się

opracowana  dzięki  Ministerstwu

potraktowała Berdyczów, je-

szenką trwała około 15 minut. Ro-

cią i osiadł w tym mieście. Pracował

członkiem rady Stowarzyszenia.

Kultury i Dziedzictwa Narodowego,

żeli obecnie stracił na zna-

syjski prezydent pozytywnie ocenił

przez całe życie jako księgowy na

Zaczęliśmy działać w kierunku krze-

jest już gotowa i czekamy tylko na

czeniu?

deklaracje ukraińskiego przywódcy

fabryce obrabiarek.

wienia kultury i języka polskiego.

Szkoda, ale obecnie miasto jest

oficjalne otwarcie. Berdyczów jest

o potrzebie położenia kresu prze-

Więź z polskością w naszej ro-

Jeździłem na różne fora mediów,

podupadłe. Boli mnie to. Byłem trzy-

wielkim polskim ośrodkiem. Kiedyś

mocy we wschodniej Ukrainie.

dzinie była od zawsze. Gdy była taka

uczestniczyłem w spotkaniach me-

krotnie radnym miasta, poruszałem

bardzo liczna była w mieście gmina

„Mogę jedynie pozytywnie przy-

możliwość dziadek prenumerował

diów polonijnych w Tarnowie.

wiele aktualnych problemów, ale

żydowska i przyjeżdża do nas wieli

jąć stanowisko Poroszenki w spra-

„Życie Warszawy”, słuchał Polskiego

niestety na szczeblu lokalnym małe

pielgrzymów z Izraela, bo mieliśmy

Dlaczego postanowił pan

wie konieczności natychmiastowego

Radia, Radia Watykan. Babcia czy-

miasta upadają. Rozwija się Kijów,

dwóch wybitnych, o międzynaro-

robić audycje radiowe?

zakończenia rozlewu krwi na wscho-

tała „Kobietę i Życie”, „Przyjaciółkę”,

Powstała taka inicjatywa, któ-

duże miasta przemysłowe, stolice

dowej sławie rabinów: Elizer Liber

dzie Ukrainy” – oznajmił wtedy Putin,

śpiewała polskie piosenki te patrio-

rą poparł Rafał Dzięciołowski. To

obwodów, a cała reszta potrzebuje

przeżył 104 lata; drugi – cadyk Lewi-

dodając, że nie jest w stanie określić,

tyczne i te ludowe. Tę miłość do pol-

dzięki niemu powstał projekt „Pol-

wsparcia. Wiele nadziei wiążemy z

Icchak, słynął też z mądrych rad, ale

jak to będzie realizowane. Podkreślił,

skiego, do Polski zaszczepili swoim

skiego Radia – Berdyczów” i już od

wejściem do UE. Jedynie to może

i dyskusji, a nawet sporów, jakie pro-

że pierwszym krokiem powinno być

dzieciom, a później i nam, wnukom.

czterech lat na falach stacji Life.FM

dać impuls do rozwoju. Sytuacja

wadził z Jahwe. Obaj mają tu swoje

zakończenie „operacji karnej”: na

Dziadek przeżył bardzo ciekawe

mamy audycje w języku polskim. W

jest trudna: przedsiębiorstwa poza-

groby – cel pielgrzymek chasydów z

wschodzie Ukrainy, ponieważ „tylko

życie. Można powiedzieć, że ocalał

okolicach Berdyczowa i w samym

mykane, duże bezrobocie.

całego świata.

tak można stworzyć warunki do roz-

cudem: w latach 30. był więziony, za-

mieście mieszka około 10 tys. Pola-

Berdyczów leży trochę

Co  ciekawego  jeszcze

poczęcia realnego procesu rozmów

chorował ciężko, myślano, że zmarł.

ków. Ponieważ mamy sanktuarium

niefortunnie – jakby na ubo-

jest w Berdyczowie?

ze zwolennikami federalizacji”.

Niesiono go do wspólnej mogiły, ale

karmelitańskie, to co roku w lipcu

Mamy stary cmentarz, główną

czu?

Prezydent Putin rozmawiał

jeden z niosących potknął się i trum-

mamy odpust i wtedy wielu ludzi

Niektórzy twierdzą, że miasto

jego częścią jest polski cmentarz, są

telefonicznie z prezydentem

na spadła. Dziadek poruszył się i lu-

zjeżdża się do Berdyczowa. Obec-

ma dobrą lokalizację, bo do Kijowa

tam bardzo stare pochówki. Niektó-

Poroszenką. 12.06.2014

dzie zobaczyli, że żyje. Gdyby nie ten

nie coraz więcej ludzi przyznaje się

mamy tylko 180 km, do Żytomierza

re liczą sobie ok. 200 lat. Cmentarz

przypadek, nie byłoby go na świecie.

do swych polskich korzeni, bo chce

– 40. Kiedyś pociąg Kijów-Warszawa

potrzebuje renowacji, bo jest bardzo

Informacje o tym, jako-

otrzymać Kartę Polaka. Młodzież

jeździł przez Berdyczów. Teraz ma

zaniedbany. W zeszłym roku mieli-

Czy represje dotknęły

by separatyści zatrzy-

marzy o studiach w Polsce. Nawet

zmieniona trasę. Kiedyś było wiele

śmy grupę młodzieży z naszego mia-

jeszcze kogoś z pana rodzi-

mali zagranicznych najemników,

wielu Ukraińców chce jechać na

zakładów przemysłowych, a obecnie

sta partnerskiego, Jawora. Oczyścili

ny?

wśród których znajdują się też Po-

Represje dotknęły rodzinę dziad-

płatne studia za granicę, bo uważają

potrzebujemy inwestycji. Chociaż

część terenu, zrobili dokumentację

lacy, obiegły ostatnio światowe i pol-

ka, a babcia straciła majątek po re-

Polskę za państwo stabilne, demo-

ostatnio w Berdyczowie powstało

polskich nagrobków. Mieli również

skie media. I mimo zdementowania

wolucji.

kratyczne i z nim wiążą swoje plany

przedsiębiorstwo wyrobów mięsnych

przyjechać i w tym roku, ale z powo-

tych wiadomości przez polskie MSZ

na przyszłość.

we współpracy z Polakami. Jest to

du obecnej sytuacji na Ukrainie, chy-

Czy pamięta pan moment,

nie ustają coraz to nowe wieści o

bardzo nowoczesna fabryka.

ba ten wyjazd nie dojdzie do skutku.

gdy polskie gazety przestały

Dlaczego postanowił pan

tym, że na Ukrainie za pieniądze

docierać? Było to chyba w

związać swoje życie z ra-

Może warto do nich zwró-

Czy odczuwacie to, że Po-

działają wynajęci żołnierze.

latach 80.?

diem, a nie np. z gazetą?

cić się o sponsoring?

lacy boją się w tym roku jeź-

Publikowane są nawet „dowody”

Do chwili słynnej „pierestrojki” z

Jestem zawodowym dziennika-

Dopiero startują z produkcją i nie

dzić na Ukrainę?

w postaci np. zdjęcia Jerzego Dzie-

ZSRR prasa polska była dostępna.

rzem. Ukończyłem studia dzienni-

wiem czy mają fundusze na sponso-

Tak, odczuwamy. W Berdyczo-

wulskiego, którego ponoć miano w

Chociaż ta prasa była też cenzuro-

karskie i pracowałem jako redaktor

rowanie. Produkują naprawdę dobre

wie sytuacja jest spokojna, ale ciągle

ubiegłym tygodniu sfotografować w

wana, ale jednak można było z niej

naczelny tygodnika „Berdyczów”,

wędliny według polskich technologii.

przeżywamy brak stabilizacji, szcze-

Słowiańsku, przedstawiając go jako

dowiedzieć się o wiele więcej niż z

pisałem do prasy regionalnej w Ży-

gólnie na wschodzie Ukrainy. Wiele

Czy polskie wędliny zna-

doradcę ds. bezpieczeństwa byłego

gazet sowieckich. Np. z Polskiego

tomierzu, działałem w regionalnej

ludzi jest w stresie, obawiają się o

ne są na Ukrainie?

prezydenta Polski, eksperta anty-

Radia dziadek dowiedział się o kata-

telewizji kablowej. Radio odpowiada

Nie mamy ich na Ukrainie, ale

swoją przyszłość, o to, co czeka ten

terrorystycznego. I nie jest istotne,

strofie w Czarnobylu, bo sowieckie

mi najbardziej i to jest mój zawód.

może dzięki fabryce pojawią się w

kraj.

że opublikowane zdjęcie niewiele

media milczały na ten temat.

sklepach. Rozmawiam ze swymi

Czemu poświęcone są au-

Wspomniał pan o kawiar-

przypomina Jerzego Dziewulskiego.

przyjaciółmi z Polski, to mówią, że

Czy ludzie uwierzyli w tę

dycje „Radia Berdyczów”?

ni w Berdyczowie, w której

Rosyjskiej propagandzie chodzi o

Przedstawiamy materiały wyda-

na Ukrainie nie ma dobrych wyro-

wiadomość?

można znaleźć polskie ak-

to, aby szkodzić Polsce za pomocą

Uwierzyli, bo w powietrzu był

rzeń z winnickiego okręgu konsular-

bów mięsnych. A dodać trzeba, że

centy?

czarnego PR. Rosji zależy na uwypu-

jakiś taki inny posmak, taki niena-

nego, w obw. Żytomierskim, w Ber-

ceny produktów spożywczych na

Prowadzi ją pani Irena, która do-

kleniu i epatowaniu świata obrazem

turalny, specyficzny zapach. Potem

dyczowie. Mamy relacje z polskich

Ukrainie są wyższe niż w Polsce.

brze mówi po polsku. Nazwa kawiar-

zaogniającej konflikt Polski, stąd

zaczęli przyjeżdżać z Kijowa ludzie

świąt narodowych, wywiady z inte-

ni – „Karta Polaka”. Właścicielka była

Przyjechał pan do War-

usiłuje prefabrykować niezaistniałe

i mówić o katastrofie, o ewakuacji

resującymi ludźmi. Innymi słowami –

na stażu w Polsce i stara się zapro-

szawy w związku z powoła-

obiektywnie fakty.

dzieci z miasta, ale jednak demon-

polskie życie na naszych terenach.

ponować atmosferę typowej polskiej

niem Federacji Polskich Me-

Polscy najemnicy

stracja pierwszomajowa odbyła się.

kawiarni w naszym mieście. Potrze-

Tworzy pan audycje sam?

diów na Wschodzie?

na Ukrainie?

Dziadek zmarł w 1987 roku. Przez

Mam kilku wolontariuszy, którzy

Uważam to powołanie za bardzo

bujemy tej kultury, tych polskich sma-

13.06.2014

całe życie chodzili z babcią do rzym-

pomagają mi w gromadzeniu mate-

dobrą i korzystną inicjatywę, ponie-

ków – polskiej kuchni.