21

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 18 lipca–14 sierpnia 2014 nr 13 (209)

WIDOkÓWkI Z WOŁYNIA –

jedną stronę jest około dwadzieścia

kilometrów. Dlatego wczesnym ran-

kiem zaplanowaliśmy przejażdżkę

autostopem. Po raz kolejny chciał-

bym zwrócić uwagę na życzliwość

POJEZIERZE SZACkIE

i otwartość Portugalczyków. W chwili,

gdy tylko wyszliśmy na drogę, zaczę-

liśmy łapać stopa, minął nas samo-

chód, ale następny się zatrzymał

Tuż przy granicy z Polską, w odległym zakątku wołynia leży grupa trzydziestu

i okazało się że kierowca podrzuci

nas do przystanku Roca, stamtąd

malowniczych jezior, co roku przyciągająca tłumy spragnionych wypoczynku

będziemy musieli przejść jeszcze

urlopowiczów. Pojezierze Szackie, mimo, że oddalone od centrum obwodu

pięć kilometrów i dojdziemy do celu.

Wskoczyliśmy do samochodu, za-

o prawie dwie godziny jazdy samochodem, jest najpopularniejszym celem

częliśmy rozmawiać o sytuacji na

wakacyjnych wyjazdów mieszkańców Łucka. na pytanie o plany urlopowe

Ukrainie, na Krymie, o miejscowych

mieszkańcach i zwyczajach. Tak się

od swoich znajomych słyszę najczęściej, że mają zamiar wybrać się „na

Świtaź”, ewentualnie „na ozera”. w rezultacie, w sezonie nad jeziorami jest

tłoczno i głośno, zdecydowanie polecam wybrać się w okolice Szacka

wiosną lub jesienią.

ELŻBIETA ZIELIŃSKA

tekst i zdjęcia

Etymologia nazwy pojezierza

odwołuje się do starosłowiańskie-

rozgadaliśmy, że kierowca dowiózł

go słowa „oszatnist”, które można

nas do Cabo da Roca. Podziękowa-

tłumaczyć jako „piękno”. Miłośnicy

liśmy serdecznie, on życzył Ukrainie

tutejszej przyrody prześcigają się w

szybkiego rozwiązania konfliktu i od-

barwnych porównaniach i metafo-

jechał.

rach, próbując oddać urok poleskich

Rozejrzałem się dookoła. I jak

jezior. Najbardziej przypadło mi do

zaczarowany stałem przez kilka

gustu stwierdzenie, że z lotu ptaka

minut, bo właśnie taki obrazek wi-

okolice Szacka przypominają zielo-

działem we śnie, kiedy planowałem

ny kobierzec, na który ktoś rozsypał

wycieczkę po Europie. Latarnia mor-

garść szafirów.

ska, ocean, skaliste zbocza, błękitne

Pojezierze usytuowane jest w

niebo, mnóstwo zieleni...

międzyrzeczu Prypeci i Bugu, co

Przylądek Roca albo po prostu

ciekawe, leży na wododziale dwóch

Cabo da Rocka – to 140 metrowa

mórz: Bałtyckiego i Czarnego. Na

ogromna skała nad oceanem. Na

początku XX wieku przekopano ka-

szczycie urwiska znajduje się wspo-

nał między jeziorem Świtaź i Prype-

mniana latarnia morska z XIX wieku

cią, łącząc w ten sposób zlewiska

i obelisk z tablicą, na której jest cytat

obu mórz. Przyroda chroniona jest

z trzeciej pieśni eposu „Os Lusĭadas”

jezierza Szackiego, o których wiesz

Na zachodnim brzegu jeziora

Jeden z moich ulubionych współ-

tu za sprawą założonego w 1983

portugalskiego poety XVI wieku Lu-

(choć masz wrażenie, jakby były w

wznoszą się tzw. Tatarskie Góry,

czesnych ukraińskich prozaików,

roku Szackiego Parku Narodowe-

ísa de Camõesa, który potwierdza

całkiem innej, odległej krainie – w

które Mieczysław Orłowicz w swoim

Taras Prochaśko, który ma niesamo-

go. Osobliwością jest wysoka za-

wyjątkowość tego miejsca: „Aqui,

najdalszym zakątku Wołynia), już z

przewodniku po Wołyniu, wydanym

witą zdolność opisywania przyrody,

wartość srebra w wodach jezior, co

onde a terra se acaba e o mar come-

daleka starasz się wypatrzyć pierw-

w 1929 roku określił, jako „ogromne

w swojej najnowszej książce „W

polepsza jej przejrzystość i czyni

ça” („Gdzie ląd się kończy, a morze

sze oznaki ich bliskości. Zaczynasz

przestrzenie nagich piasków”. Dziś

gazetach tego nie napiszą” stworzył

pojezierze atrakcyjnym dla miłośni-

zaczyna”).

się jej domyślać, gdy za Roztoczem

grupa wydm porośnięta jest gęsto

piękny szkic z pojezierzem w roli

ków nurkowania.

Biuro informacyjnie podaje, że

głównej: Dojeżdżając do Jezior Po-

powierzchnia się prostuje, pojawia-

lasem sosnowym.

Największe spośród jezior – Świ-

5593 kilometry dzieli Cabo da Roca

ją się lasy sosnowe i dębowe. (…)

taź, jest równocześnie najgłębszym

od znajdującego się po drugiej stro-

Droga stopniowo staje się węższa,

(58,4 m) jeziorem w kraju i drugim

nie Atlantyku przylądka Henlopen w

widać po niej, że to koniec krainy,

co do wielkości, przez co bywa na-

amerykańskim stanie Delaware.

wciśniętej gdzieś między Polskę

zywane Ukraińskim Bajkałem. Mimo

Gdy podeszliśmy bliżej wyłonił

i Białoruś. Lasy obstępują wąską

znacznej głębokości, latem tempera-

się prześliczny krajobraz. Widok

drogę. Pojedyncze drzewa są jakieś

tura wody na powierzchni dochodzi

oceanu hipnotyzuje swoją wielko-

nie takie, bo to już Polesie. Domy

do 20 stopni. Czyste wody jeziora

ścią i potęgą, prosto z morza wyra-

znacznie mniejsze, wyraźnie bied-

są naturalnym siedliskiem węgorzy,

stają różowe skały, o które rozbijają

niejsze, w starszych – drewniane

leszczy, okoni, szczupaków i sumów.

się spienione wody Atlantyku. Tury-

okiennice (…) Bliżej jeziora ziemia

W 2008 roku jezioro zostało wpisane

ści skarżą się na silny wiatr, ale aku-

niemal w całości składa się z pia-

na listę siedmiu przyrodniczych cu-

rat tego dnia mieliśmy chyba dużo

sku. Gdybym nie wiedział, że idę do

dów Ukrainy. Wypoczynek nad naj-

szczęścia, bo pogoda była przepięk-

jeziora, to byłbym zaskoczony nie-

głębszym jeziorem Ukrainy paradok-

na, a wiaterek przyjemny i ciepły.

spodziewanym pojawieniem się ta-

salnie jest ceniony zwłaszcza przez

To nie jest miejsce, które trzeba

kiej tafli wody w samym środku lasu.

rodziny z małymi dziećmi. Dzięki

odwiedzić, bo „to jest piękne”. W tym

Inaczej, niż zieleń, powierzchnia

specyficznej budowie, nawet ponad

miejscu chce się po prostu milczeć

jeziora w ciągu dnia zmienia swój

sto metrów od brzegu woda sięga

i obserwować rozległy ocean, który

kolor znacznie częściej i wyraźniej.

dorosłemu najwyżej do pasa. Nieste-

hipnotyzuje. Stojąc na brzegu i pa-

Jeśli pamięta się wodę z rana, pod

ty, co za tym idzie, o pływaniu w Świ-

trząc hen w dal przypomniały mi się

wieczór można jej nie rozpoznać

tazi właściwie można zapomnieć.

sceny z dzieciństwa, kiedy marzyło

(tłum. Renata Rusnak).

Nad brzegiem jeziora, we wsi

się o dokonywanych odkryciach i da-

Jeśli czytając te słowa nie zde-

Świtaź stoi cerkiew Świętych Pio-

lekich krajach jak z powieści Juliusza

cydowaliście się na odwiedzenie

tra i Pawła. Została wybudowana w

Verne a, a wiara, że przynależy się

Szackich Jezior, może przekona

1846 roku, z fundacji rodziny Branic-

do czegoś wielkiego była na wycią-

Was fragment wiersza Liny Kosten-

kich. W 2002 roku przy cerkwi zaczął

gnięcie ręki.

ko:

działać skit (wspólnota mnichów,

A jeszcze na Cabo da Roca moż-

prowadzących bardziej surowy, niż

na wypowiedzieć życzenie. Wchłania

Я хочу на озеро Світязь,

w klasztorze tryb życia), który stop-

je ocean i powinno koniecznie się

в туман таємничних лісів.

niowo przerodził się w monastyr.

spełnić.

Воно мені виникло звідкись,

Architektura cerkwi nawiązuje do

Dobrze by było częściej bywać

у нього сто сот голосів.

świątyń petersburskich, a zabudowa-

w takich magicznych miejscach,

Воно мені світить і світить,

nia klasztorne i gospodarcze organi-

gdzie przychodzi refleksja, że warto

таке воно в світі одне.

zują przestrzeń wokół, oddzielając

żyć dla takich chwil.

strefę kultu od niedalekiej plaży.

Cerkiew w Świtazi

KG