37

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 19 grudnia 2014–15 stycznia 2015 nr 23–24 (219–220)

Sakartwelo gaumardżos!

czyli Niech żyje gruzja!

Zbliża się świąteczny czas, nieodłącznie związany rodzinnymi spotkaniami przy suto zasta-

wionym stole i biesiadami w gronie przyjaciół i znajomych – dlatego ten tekst będzie poświę-

cony narodowi, który ucztowanie opanował do perfekcji. Zapraszam w podróż do Gruzji.

ma sobie równych. Nigdzie nie zje-

ELŻIETA ZIELIŃSKA

cie tak smacznych szaszłyków, nie

mówiąc o doskonałych tradycyjnych

Już sama legenda o powsta-

chaczapuri – plackach z serem, czy

niu Gruzji, daje do myślenia. Otóż,

wyśmienitych chinkali – pierogach z

Bóg po tym jak stworzył świat,

mięsem. Wszystko jest idealnie przy-

postanowił podzielić poszczególne

prawione i urozmaicone świetnymi

krainy pośród stworzonych ludów.

sosami. Jedyne w swoim rodzaju

Przedstawiciele wszystkich narodów

gruzińskie wino, podkreśla smak

natychmiast ustawili się w długą ko-

każdego posiłku.

lejkę, licząc na żyzne, bogate tery-

Gruzińskie przysłowie mówi, że

toria. Jedynie Gruzini zignorowali

słońce wschodzi nad domem do

całą sprawę i zamiast stać w ko-

którego zawitali goście. Do które-

lejce, rozpoczęli wielką ucztę. Tań-

gokolwiek z malowniczych zakątków

czyli, śpiewali, jedli i wznosili toasty

Gruzji traficie, zostaniecie ugoszcze-

na cześć Stwórcy. Gdy wszystkie

ni po królewsku, bo gość w tutejszej

ziemie były już rozdane, sam Bóg

tradycji to świętość. Natomiast tury-

zapytał ucztujących: czemu nie

sta, czyli gość przybywający, by po-

zgłosiliście się po swoją część?

dziwiać piękno Gruzji automatycznie

„Wierzymy w Twoją sprawiedliwość

staje się gościem honorowym. No a

i szczodrość, woleliśmy zamiast

jeśli już przyznacie, że przyjechali-

tracić czas w kolejce chwalić ra-

ście z Polski – kraju solidarnych z

dośnie Twoją dobroć”. Stworzyciel,

Gruzinami – powodów do rozpoczę-

mając w dłoniach krzyż, który zrobiła

z jego pierwszych wierszy pt. „Pora-

klanowego charakteru lokalnej spo-

poruszony taką postawą, zdecydo-

nek”: Śpiewał skowronek w błękicie,

cia Supry będzie aż nadto. Filozofię

z gałązek winorośli, związanych pa-

łeczności.

wał oddać Gruzinom najpiękniejszy

/ Wzlatując ponad obłoki, / I słodko

gruzińskiego biesiadowania zgrabnie

smem włosów.

Gruzja to raj dla historyków sztu-

kawałek świata, który początkowo

brzmiący słowik / Zakwilił dzieciom

opisał Ryszard Kapuściński: „Kto

Polacy nie wyobrażają sobie

ki i wszelkiej maści kulturoznawców.

chciał zatrzymać dla siebie – takie

z zarośli: / „Rozkwitaj moja Gruzjo!

trafił do Gruzji, musi spłacić daninę

pobytu w Gruzji bez odwiedzenia

Średniowieczne świątynie i mona-

były początki Gruzji.

/ Niech pokój panuje w kraju! / A wy,

tutejszym obyczajom. Kto tu trafi, bę-

sławnego Batumi. Niesamowite,

stery nie tylko mnożą się w dużych

Legenda piękna i jak każda, za-

przyjaciele, nauką / Rozsławcie swoją

dzie wprowadzony w rytuał biesiady,

jak jedna piosenka zespołu Alibabki

miastach, jak Tibilisi, Mccheta, czy

wiera w sobie ziarnko prawdy. Po

ojczyznę!

która dla Gruzina jest smakiem życia.

potrafiła rozsławić ten czarnomorski

Zugdidi, wyrastają też nagle pośród

pierwsze Gruzini rzeczywiście uwiel-

kurort. Co prawda z herbacianych

lasów i stepów, na bezludziu. Mój

biają biesiadować, a Supra – trady-

pól wokół miasta zostało niewiele,

ulubiony klasztor Dawid Garedża

cyjna uczta jest chyba podstawowym

(św. Dawida) położony jest w Kache-

ale wciąż warto zajrzeć do Batumi,

elementem ich kultury. Po drugie, po-

tii, na granicy z Azerbejdżanem. Aby

chociażby ze względu na znajdują-

nad wszystko kochają swoją ojczyznę

się do niego dostać trzeba pokonać

cy się niedaleko miasta wspaniały

i są absolutnie przekonani, że nigdzie

długie kilometry gruntowej nierównej

ogród botaniczny. Latem na miłośni-

na świecie nie ma piękniejszych gór,

drogi przez step, ale wysiłek jest wart

ków plażowania czekają tu szerokie

ciekawszych zabytków, smaczniej-

osiągnięcia celu podróży. Wizyta w

plaże, niestety – kamieniste.

szego jedzenia i doskonalszego wina.

klasztorze, otoczonym jaskiniami, w

Historycy i badacze dziejów

Co najciekawsze – moim zdaniem

których zachowały się kilkusetletnie

ZSRR często odwiedzają rodzinną

mają rację.

freski chrześcijańskie na długo za-

miejscowość Józefa Dżugaszwili. W

Gruzja zachwyca krajobrazami

pada w pamięć. Urocze położona

Gori do dziś można zwiedzać mu-

i arcyciekawą historią, oraz onie-

jest również świątynia w Bodbe. To

zeum poświęcone biografii Stalina.

śmielającą wręcz gościnnością jej

miejsce związane z życiem i dzia-

Można się tu dowiedzieć wielu intere-

mieszkańców. Nic dziwnego, że

Urok starych monastyrów

sujących ciekawostek na temat dyk-

łalnością patronki Gruzji – świętej

ostatnie lata to w polskiej turystyce

Kto raz odwiedził Gruzję będzie

Gruzin ucztuje przy każdej okazji.

tatora, chociażby tego, że w młodości

Nino. Zgodnie z tradycją pochodząca

prawdziwy gruziński boom. Zaczę-

tu chciał wracać prawdopodobnie

Jego pociąg do biesiady nie wynika

był obiecującym poetą, drukowanym

z Kapadocji święta miała jako jedna

ło się prawdopodobnie od naszego

nie ze względu na to, co zobaczył,

z próżniactwa czy beztroski. Mało wi-

w tbiliskich gazetach pod pseudoni-

z pierwszych przynieść na Kaukaz

politycznego wsparcia w wojnie gru-

ale z tęsknoty za tym, czego tu

działem narodów równie pracowitych

mem Soselo. Przewodniczki opro-

dobrą nowinę o zbawieniu. Przekazy

zińsko-rosyjskiej 2008 roku. Gruzini

skosztował. Gruzińska kuchnia nie

jak oni. Gruzin lubi, żeby jego dzień

wadzające po muzeum cytują jeden

mówią, że nauczała o Jezusie, trzy-

bardzo docenili gest solidarności z

pracy i trosk został zamknięty pogod-

naszej strony, a Polacy przy okazji

nym akcentem. (…) Żaden dzień nie

politycznej zawieruchy zaczęli się

powtórzy się dwa razy i dlatego każ-

bardziej interesować Kaukazem.

dy z osobna trzeba czcić jak święto,

Oferta tanich połączeń lotniczych z

jak wydarzenie. I Gruzin oddaje się

Warszawy i Katowic do Kutaisi i Tibi-

temu obrzędowi całym sobą. Biesia-

lisi sprawiła, że minionego lata Pola-

da ta nie ma nic wspólnego z wyżerą,

cy byli jedną z najliczniejszych grup

z ochlajem, z bibą. Tu się przychodzi

narodowościowych pośród turystów

żeby mieć przerwę w życiorysie. Gru-

przybywających do Gruzji.

zin gardzi pijaństwem, nie znosi picia

W Sakartwelo, bo tak Gruzini

na ilość. Stół jest tylko pretekstem,

nazywają swój kraj, każdy znajdzie

smakowitym i winem zakrapianym,

coś dla siebie. Miłośnicy górskich

ale właśnie pretekstem. Okazją żeby

wspinaczek chętnie odwiedzają

uczcić życie”.

Swanetię. Potężne szczyty Szchary

Takiej właśnie radosnej filozofii

i Uszby robią niesamowite wrażenie,

świętowania każdego dnia nauczy-

a wycieczki górskie organizowane

łam się od Gruzinów, kultywowania

przez Swanów, to przygoda sama w

jej na co dzień życzę Wam, drodzy

sobie. W górskich osadach – Mestii

Czytelnicy KG. Świętujcie radośnie,

i Uszguli zachowały się tradycyjne

gaumardżos! (gruz. na zdrowie).

kamienne wieże obronne, które sto-

Swański krajobraz

ją tu od kilkuset lat, jako świadectwo

KG