27

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 18–30 kwietnia 2015 nr 7 (227)

Zapomniany polski

Humor

Stanów Zjednoczonych prowadzi od

ściwsza dla tego celu. Ponieważ pró-

dłuższego czasu próby zagłuszenia

by czynione są prawie we wszystkich

odgłosów motoru. Postawił sobie

krajach, więc bliski jest czas, kiedy

odkrywca Ameryki

żydowski

jednak przy tym za zadanie, ażeby

na samolotach unosić się będziemy

to stłumienie hałasu w niczym nie

w przestworzach niewidzialni i niesły-

zmniejszało szybkości motoru. Do-

szalni.

KRYSTIAN ŻELAZNY

Gerszon Bitter był znanym bo-

tychczasowe sposoby pociągały za

1,170 godzin bezustan-

red. naczelny The Poland s Time

gaczem w Gródku Jagiellońskim.

sobą zmniejszenie szybkości, oraz,

nej pracy silnika samocho-

Pewnego dnia do jego mieszkania

zwiększenie niebezpieczeństwa po-

dowego.

Odkąd sięgam pamięcią moje

dostał się żebrak. Gerszon uścisnął

żaru. W Stanach Zjednoczonych

Brazylijskie organizacje samo-

zainteresowania w dużej mierze

mu dłoń i pozdrowił słowami, jakimi

pracują również nad wynalezieniem

chodowe wespół z władzami brazy-

krążyły wokół zagadnień związa-

wita się przyjezdnych:

nych z historią. Wpływ miało na to

kabiny aeroplanowej, która by nie

lijskimi z Sao Paolo zorganizowały

- Szolem alejchem!

niewątpliwie domowe wychowanie

przepuszczała żadnych odgłosów

próby wytrzymałości silników sa-

Zdziwiony żebrak pyta:

i cała atmosfera rodzinna związana

mochodowych. Z pośród wszystkich

motoru do wnętrza.

- Z czego szanowny pan wnosi,

z krzewieniem tradycji, patriotyzmu,

że nie jestem tutejszy?

etc. Od dziecka z lubością słucha-

- Gdybyś był tutejszy, dobry

łem licznych opowieści o swoich

człowieku, to byś wiedział, że niko-

przodkach, o ich dokonaniach. Z

mu nie daję jałmużny.

tego zrodziła się u mnie także pasja

***

genealogiczna, którą zaszczepił mi

Baron Rotszyld jest bardzo zaję-

wujek Eugeniusz Śliwowski, niestety

ty. Lokaj wprowadza gościa. Bankier,

już nieżyjący. Genealogia jest tu nie-

nie odrywając wzroku od papierów,

zmiernie istotna, ona to rozbudziła

powiada:

znacznie poczucie mej tożsamości

- Proszę przysunąć sobie fotel.

rodowej i mimo, że przyszedłem na

- Jestem księciem Charles Louis

Jan z Kolna – posąg na Wa-

świat i zostałem wychowany na Ślą-

de Gramont! Rotszyld.

łach Chrobrego w Szczecinie

sku zawsze ciągnęło mnie także do

- Proszę przysunąć sobie dwa

oś zmieniła kąt nachylenia wzglę-

rodzinnych ziem mojego ojca, dziad-

fotele...

dem Słońca co zapoczątkowało tzw.

ka i pradziadów, na Podlasie.

***

„małą epokę lodowcową”, kiedy to

Będąc dzieckiem bardzo czę-

Znany malarz żydowski Fryc

Chevrolet Master Sedan

przedsiębiorczy polscy kupcy sta-

sto odwiedzaliśmy mojego stryja, a

Klajnman, siedząc w gronie artystów

wiali po środku zamarzniętego Bał-

zarazem mego ojca chrzestnego,

Dr. Paweł Heyl, który kieruje tymi

marek samochodowych, użytych do

i literatów, bywalców łódzkiej kawiar-

tyku karczmy, w których to zatrzy-

Cezarego. Gdy moja świadomość

eksperymentami, twierdzi, że natrafił

tego eksperymentu, wyszedł zwy-

ni „Grand”, naszkicował naprędce

mywali się podróżni sunący saniami

pozwoliła w pełni rozumieć tekst czy-

nareszcie na materiał, z którego by

cięsko 6-cylindrowy Chevrolet, bijąc

wychodzącego właśnie z lokalu sze-

z polskiego Gdańska do szwedz-

tany, natrafiłem w jego księgozbiorze

można skonstruować kabinę o ścia-

wszystkie dotychczas ustalone rekor-

fa-juniora Widzewskiej Manufaktury,

kiego Kalmaru. W średniowieczu

na książkę o tytule dość mylącym

nach równocześnie cienkich, a tak

dy długości biegu silnika samochodo-

osławionego Maksa Kona.

temperatury w Polsce były znacz-

w opinii większości współczesnych

silnych, że pasażerowie będą w niej

wego. Wóz ten pozostawał w stałym

- Ty, Fryc – mówi do niego pla-

nie wyższe niż teraz. Zatem gdzie

mieszkańców miejscowości, „Kolno

mogli rozmawiać, jak w zacisznym

ruchu w ciągu 1.170 godzin, czyli w

styk Brauncr. – Ja ciebie nie chcę

tutaj wpływ człowieka na tzw. efekt

na Mazowszu”. Jeden z jej rozdzia-

salonie. Równocześnie z tymi praca-

ciągu 2 tygodni i 7 godzin, z krótkie-

martwić, ale twój szkic nie jest po-

cieplarniany? Jednak temu wypada

łów wywarł na mnie szczególne wra-

mi około bezgłośnego motoru i nie-

mi przerwami dla nabrania benzyny,

dobny do oryginału.

poświęcić osobny artykuł...

żenie, przewracał bowiem do góry

- Jak to, niepodobny?!

przepuszczalnej kabiny, toczą się

oliwy i wody.

Wracając do naszego wspania-

nogami całe moje wyobrażenie o po-

- Zastanów się: od kiedy to fa-

w Anglii prace około wynalezienia

Należy zaznaczyć, że próba od-

łego rodaka. Toczą się spory czy

wszechnie znanej wyprawie Krzysz-

brykant trzyma ręce we własnych

specjalnego szarozielonego koloru,

bywała się nie na blokach w fabryce,

Jan pochodził z Kolna zlokalizowa-

tofa Kolumba do Nowego Świata...

kieszeniach?...

którym pomalowana maszyna nie

w warunkach najbardziej sprzyjają-

nego wówczas nad Pisą, czy też z

Jest rok 1476, szesnaście lat

***

samych Kaszub. Joachim Lelewel,

przed dotarciem słynnego Genueń-

będzie odróżniać się od horyzontu,

cych, lecz w zwykłych warunkach

Zaczątki  milionowej  fortuny

który jako pierwszy z polskich histo-

czyka do wybrzeży Wysp Karaib-

nawet gdy puszczą na nią z ziemi

drogowych, pokrywając 24.073 km.

rodu Poznańskich owiane były mgłą

ryków zwrócił w połowie XIX wieku

skich. Korona Królestwa Polskiego

światło reflektorów. Inna znowu

Większa część drogi była przebyta

tajemniczości. Fama podejrzewała

uwagę na interesującą nas postać

po ponad półtora wieku, odzyskała

metoda ma za zadanie zmniejsze-

w trudnych warunkach atmosferycz-

protoplastę tej dynastii fabrykantów

uważał, iż żył on w latach 1435 – 84

dopiero upragniony dostęp do Bał-

nie i rozerwanie cienia, jaki rzuca

nych, bo podczas silnych deszczów.

łódzkich – Izraela Kalmanowicza – o

i był absolwentem Akademii Krakow-

tyku, a jej największe miasto porto-

aeroplan, tak, iżby wielkość i forma

W ciągu całej próby, samochody bio-

konszachty z diabłem.

skiej z 1455 r. Na ile jest w tym praw-

we Gdańsk wkracza tym samym w

jego skrzydeł nie mogła być z ziemi

rące udział w konkursie, pozostawa-

Ta rozpowszechniona w masach

dy, ciężko dociec. Co ciekawe, do

okres swej największej prosperity. W

dokładnie określona.

ły pod ścisłą kontrolą Towarzystwa

robotniczych legenda przeniosła się

naszego podróżnika prawa roszczą

tym też czasie ambitny, duński mo-

Oczywiście szczegóły poczy-

Budowy Dróg w Sao Paolo.

z ojca na syna Moryca. Opowiadano

sobie też sami Duńczycy, a ponadto

narcha postanawia zazdroszcząc

nionych ulepszeń trzymane są w

Rekord non-stop, osiągnięty

Norwegowie. Przy czym większość

sobie, że Maurycy Poznański posta-

zapewne portugalskiemu księciu

tajemnicy. Jeszcze większe sukcesy

przez Chevrolet nie ma sobie rów-

zapisków i dokumentów jednoznacz-

Henrykowi (zwanemu Żeglarzem)

nowił podobno wyłożyć całą posadz-

uczyniono w dziedzinie uczynienia

nego w rocznikach American Auto-

nie wskazuje na polskie pochodzenie

dokonać własnego, wielkiego przed-

kę dużej sali przyjęć kupieckich, która

samolotów niewidzialnymi. W Anglii

mobile Association, albowiem bije on

pilota wspomnianej wyprawy.

sięwzięcia morskiego. Król Krystian I

służyła również za jadalnię, złotymi

po dłuższych próbach wynaleziono

350 godzinny rekord non-stop, usta-

Czy możemy uznać, iż to właśnie

sfinansował wyprawę, w skład której

pięciorublówkami. Aby ten zamysł

taką kombinację koloru zielonego, że

nowiony przez silnik samolotowy.

Polak był pierwszym odkrywcą Ame-

wchodziły dwa znaczne okręty dowo-

urzeczywistnić, musiał uzyskać zgo-

aeroplan pomalowany tą farbą znika

Z poprzednich non-stop rekor-

ryki? Wydaje się to wielce proble-

dzone przez niemieckich kapitanów.

dę najwyższych czynników.

matyczne. Po pierwsze – wyprawa

Cały problem polegał na zatrudnie-

dla oczu w przestworzu i nawet re-

dów najwyższy był ustanowiony w

Skierował tedy do cara Mikołaja

była duńska, po drugie – w sposób

niu zdolnego i odważnego nawiga-

flektorami odszukać się nie daje. Nie

roku 1912 przez samochód marki

II wiernopoddańcze pismo z uniżoną

niezbity dowiedziono, że co prawda

tora, który nie bałby się wyprawy w

wiadomo tylko czy ta barwa, skutecz-

Warren i wynosił 827 godzin. Jak

prośbą o placet na wyłożenie po-

przez krótki czas, ale jednak, na No-

nieznane. Tutaj właśnie pojawia po

sadzki złotymi monetami. W piśmie

na w mglistym angielskim powietrzu,

widzimy, postęp w konstrukcji samo-

wej Fundlandii funkcjonowały w XI

raz pierwszy postać mało znanego

tym zapytywał również samodzier-

może być z równym powodzeniem

chodów od tego czasu jest olbrzymi,

wieku osiedla Wikingów. Gdyby iść

żeglarza z Polski, Jana z Kolna (łac.

żawcę, którą stroną wolno mu będzie

stosowana i gdzie indziej. Pod nie-

tak, że samochód nowoczesny gwa-

Johannes Scolus).

jeszcze dalej to nikt nie może ode-

przytwierdzać złote ruble do podłogi

bem włoskiem na przykład barwa

rantuje długą i pewną służbę swemu

brać palmy pierwszeństwa ludom

Kroniki duńskie podają, że nasz

– wizerunkiem cesarza czy godłem

niebieska okaże się zapewne wła-

właścicielowi.

syberyjskim, które zasiedliły ten

rodak doprowadził ekspedycję do

państwowym.

kontynent przechodząc przesmyk

brzegów dzisiejszej Kanady (kon-

Po wielu perypetiach i szczodrze

zwany dziś Cieśniną Beringa i to już

kretnie do Labradoru), po czym

rozdzielanych łapówkach nadeszła

15 tys. lat temu.

szczęśliwie z powrotem dopłynął do

z Cesarskiego Sioła odpowiedź:

Wszystko to nie umniejsza jed-

Kopenhagi. Królowie duńscy, wbrew

„Najjaśniejszy Pan raczył przy-

nak roli jaką odegrał tutaj Polak, Jan

pozorom, nie byli dobrze obeznani z

chylić się do prośby fabrykanta Mau-

z Kolna. Dotarł on do wybrzeży Ame-

tymi terenami. Grenlandia została co

rycego Poznańskiego i zezwolił na

ryki wcześniej od Kolumba. Zatem

prawda już dawno skolonizowana w

wyłożenie posadzki sali jadalnianej

skoro jego wyprawę z 1492 r. uznaje

X wieku, ale jej osadnikami byli emi-

złotymi rublami. Nakazał jednak naj-

się za datę odkrycia Nowego Świata,

granci z Islandii. Do Unii Kalmarskiej

miłościwiej, aby były ustawione pio-

to czemu my nie możemy upierać się

(1397 r.) ta niegdyś zielona, urodzaj-

nowo...”

przy tym, że to nasz rodak, a nie ja-

na wyspa była natomiast domeną

***

kiś Genueńczyk jest tutaj pionierem?

władców Norwegii. Dlaczego Duń-

Uszer Kon, oprowadzając zna-

Na turystyce można dużo zarobić,

czycy skierowali swój wzrok tak da-

jomego po nowo wybudowanym pa-

kraj wzbogacić, a takie historie są

leko na zachód? Prostą odpowiedzią

łacyku, objaśnia szczegółowo:

niezwykle potrzebne. Na razie wiel-

wydają się tutaj być zmiany klimatu,

- To jest salon... to jest sypialnia...

które de facto do połowy XIV wieku

kiego podróżnika w samym mieście

to jest mój gabinet do pracy... A tu w

jego urodzenia doceniono nazywając

spowodowały exodus z wyspy ostat-

tej dużej sali jadalnianej na parterze

imieniem Jana z Kolna najkrótszą

nich, europejskich osadników.

może zasiąść razem do obiadu – nie

ulicę miejscowości. Izby pamięci,

Co ciekawe, o czym powszech-

daj Bóg! – pięćdziesiąt osób...

karczmy, czy muzeum poświęcone-

nie się nawet nie wspomina, wła-

Horacy Safrin,

Mechaniczna tarcza separacyjna leszczyńskiej oczysz-

go podróżnikowi znaleźć w Kolnie

śnie od XV wieku nastąpiły znaczne

Przy sabasowych świecach

czalni ścieków

nie sposób. A szkoda...

zmiany klimatyczne na Ziemi. Jej