4

Przegląd wydarzeń

30 kwietnia–14 maja 2015 nr 8 (228) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Winnica jako centrum pojednania Polaków i Ukraińców  (cd. ze s. 1)

To naprawdę jest ten moment w

historii, którego nie można zaprze-

paścić, i razem z Ukraińcami musi-

my działać w tę stronę, żeby ten na-

ród też był jak najbliżej struktur eu-

ropejskich i ażeby jak najlepiej nam,

Polakom z narodem ukraińskim się

współpracowało. Bo jeżeli my tego

nie wykorzystamy to na pewno wy-

korzysta ktoś inny, i nie koniecznie

pomyślnie dla nas”.

Wielkim świętem narodu polskie-

go i ukraińskiego nazwał to wydarze-

nie konsul generalny RP w Winnicy

Krzysztof Świderek. „W ten sposób

chcieliśmy jeszcze raz dobitnie opo-

wiedzieć historię tamtych czasów i

95. rocznicy Paktu Piłsudski-Petlura

– powiedział polski dyplomata. – W

sposób szczególny zależało nam na

organizacji konferencji, okrągłego

Ogromnie się cieszę, że to wydarze-

rodaków z odległych krajów spro-

Swój pogląd na rzecz Winnicy

stołu, aby z udziałem polskich spe-

książek: „Dla mnie największą war-

nie bardzo poważnie potraktowali

wadziliśmy na rodzinną ziemię, do

jako centrum pojednania Polaków i

cjalistów, szczególnie pana pułkow-

tością jest fakt, że zainteresowały

przedstawiciele władz miasta Winni-

nekropolii w Warszawie, Krakowie

Ukraińców wyraził również pułkow-

nika Krząstka, pokazać tę nieznaną

się tym problemem władze, kadry

cy i obwodu winnickiego. Wspólnie

i innych miast, do małych miaste-

nik rezerwy WP Tadeusz Krząstek

część historii z tamtego okresu.

naukowe, ale nie tylko młodszego

świętujemy, wspólnie mówimy o tej

czek, gdzie się urodzili i wychowy-

ze Studium Europy Wschodniej Uni-

Myślę, że nie tylko polski prelegent,

pokolenia – zaznaczył. – Usłysze-

wielkiej historycznej dacie i razem

wali. I to miejsce jest najbardziej

wersytetu Warszawskiego, z którym

ale i ukraińscy prelegenci wyka-

liśmy też referaty pokolenia śred-

cieszymy się z tego co miało miej-

obpowiednie do tego, żeby Petlura

rozmawialiśmy po projekcji filmu

zali się bardzo dobrą znajomością

nio-starszego. To wielki fenomen.

sce 95 lat temu i mówimy o tym co

wrócił na ukraińską ziemię. Do Win-

dokumentalnego w reżyserii Jerzego

tamtego okresu i sądzę, że wielu z

Winnica jest miastem wielu narodo-

się dzieje dzisiaj na Ukrainie, ponie-

nicy. Myślę, że władze miasta zro-

Lubacha „Trudne braterstwo”, która

nas, w tym również ja, podczas kon-

wości i wielu kultur. Jest duże śro-

waż możemy tę historię przybliżyć

zumieją i podejmą realne decyzje w

odbyła się w miejscowym kinie „Ro-

ferencji dowiedziało się o nowych

dowisko polskie. Mieszka tu ponad

do dni dzisiejszych”.

tym zakresie. Byłoby to znakomitą

dyna”.

wątkach historycznych. Cieszę się

3 tys. Polaków. Co roku organizują

„My mamy już swoją ugrunto-

rzeczą”.

„Jestem tutaj już kolejny raz –

ogromnie, że w sposób szczególny

uroczystości upamiętniające pod-

waną pozycję na Podolu. Obecnie

Następnego dnia, 26 kwietnia,

mówił Tadeusz Krząstek. – Pierwszy

przez prelegentów ukraińskich była

pisanie Układu Piłsudski-Petlura i

wszystkie nasze inicjatywy są bar-

członkowie Stowarzyszenia Rekon-

raz byłem w 2006 roku, kiedy reali-

podkreślana wielka pomoc Polski

spotkanie Marszałka z Głównym

dzo dobrze przyjęte przez władze

strukcji Historycznych Marienburg

zowaliśmy film „Trudne braterstwo”.

w tym czasie dla strony ukraińskiej.

Atamanem Armii Ukraińskiej Repu-

miejscowe – wyjaśnił Jerzy Wójcic-

w mundurach WP wzorca 1920

Wtedy odnaleźliśmy historyczny stół,

Choć ten Pakt zakończył się niepo-

bliki Ludowej na winnickim dworcu.

ki. – Nawet na tej dzisiejszej uro-

roku wkroczyli do kościoła kapucy-

przy którym były podpisywane doku-

wodzeniem, to był to jednak poważ-

Nie ma takiego drugiego miejsca na

czystości władze miasta Winnicy

nów w Winnicy, gdzie 95 lat temu

menty przez Petlurę i Piłsudskiego w

ny sygnał w sprawie niepodległości

Ukrainie, gdzie byłaby kultywowana

przekazały nam 10 tys. hrywien, co

modlił się Józef Piłsudski. W 2010

czasie ich spotkania. Odnaleźliśmy

państwa ukraińskiego. A dlaczego

w tak szerokim zakresie pamięć o

jest może niezbyt dużą kwotą, ale

roku został tam pochowany sługa

ten stół oraz lustro, które widoczne

Winnica? Dlatego, że tutaj doszło do

Rządzie Ukraińskiej Republiki Lu-

sam fakt wsparcia finansowego ini-

Boży o. Serafin Kaszuba, który

są na zdjęciach archiwalnych. Opo-

spotkania Petlury z Piłsudskim. Tu-

dowej i osoby samego Atamana Pe-

cjatywy polskiej mniejszości to jest

wieść ta była ogromnym zaskocze-

wcześniej spoczywał na Cmenta-

taj się spotkali i tutaj wypowiedzia-

tlury. Pragnąłbym doczekać takiego

bardzo piękny gest. Udostępniono

rzu Janowskim we Lwowie. Po za-

niem dla obecnego mera miasta.

no te bardzo ważne słowa: „Nie ma

momentu w swoim życiu, że jego

nam pomieszczenia, a także miej-

kończeniu liturgii miejscowi Polacy

Dał słowo honoru, że zadecyduje,

niepodległej Polski bez niepodległej

prochy z ziemi francuskiej, która

sce na ekspozycję wystawy „Kuriera

i goście upamiętnili pierwszą rocz-

ażeby ten stół przenieść do muzeum

Ukrainy”. I cieszę się ogromnie, że

jego przyjęła po tragicznej śmierci

Galicyjskiego” – „Za naszą i waszą

obwodowego jako cenną pamiątkę

nicę kanonizacji Jana Pawła II przy

dużo inicjatywy przy organizacji

w wyniku zamachu, wrócą do jego

wolność”. Hotel dla rekonstruktorów

narodową”.

pomniku Papieża Polaka. Zapalili

tego przedsięwzięcia zawdzięczamy

ojczyzny, na Ukrainę, którą kochał,

został opłacony przez władze mia-

Tadeusz Krząstek przejeżdżał

znicze, złożyli kwiaty, a następnie

naszym rodakom, organizacjom pol-

której poświęcił swoje całe życie.

sta. Nie mamy żadnych problemów

wspólnie odśpiewali „Barkę”.

też do Winnicy na konferencje na-

skim w Winnicy, których członkowie

My Polacy mamy wielki sentyment

z porozumieniem z władzami”.

ukowe oraz na prezentacje swoich

bardzo licznie przybyli na to święto.

do historii. Prochy wielu naszych

kg

Rzeczpospolita utracona” we Lwowie

Poranna kawa poetycka

17 kwietnia w Muzeum Historycznym miasta Lwowa została otwarta wystawa „Rzeczpospolita

W Centrum Kultury Polskiej i Dia-

sami opracowują i określają program

logu Europejskiego w Iwano-Fran-

spotkania. Spotkanie odbywa się

utracona”. Oprócz zniszczonych zamków, dworków, pałaców i świątyń, można zobaczyć zdjęcia

kiwsku (d. Stanisławowie) odbyło się

przy porannej kawie i ciastkach.

dokumentaujące popełnione zbrodnie na mieszkańcach wielonarodowej Rzeczpospolitej. Są tam

spotkanie w ramach projektu „Pora-

Wczesny weekendowy poranek

również przedstawione dramaty ludzkie powiązane z przesiedleniami i emigracjami.

nek literacki”. W sobotę, 18 kwietnia

poetycki w CKPiDE udał się wspa-

o 9 rano, w kawiarence CKPiDE ab-

niale. Panowała miła atmosfera po-

solwenci kursów języka polskiego,

etycka, grała muzyka. Uczestnicy

Jarosław Drozd

prowadzonych w Centrum w ciągu

nabierając odwagi recytowali wiersze

konsul generalny

Rzeczypospolitej Polskiej

we Lwowie

- Myślę, że trzeba patrzyć na to

tak, że czasy się zmieniają, a to co

było ważne i ciekawe w dalszym cią-

gu jest pouczające i przynosi pewną

porcję idei i refleksji, która przydaje

się w czasach obecnych. Widzimy

wszystko to, co straciła II Rzeczpo-

ze strony sowieckiej Rosji i hitlerow-

spolita po II wojnie światowej. Trze-

ALEKSANDER KUŚNIERZ

skich Niemiec. Pokazujemy też straty

ba szanować to co jest swoje, to, co

tekst i zdjęcie

które Polska poniosła po kilkunastu

staje się tradycją i trzeba to wszystko

ostatnich pięciu miesięcy, rozmawiali

i czytali poezję po polsku. Zabrzmiały

latach rządów komunistycznych, kie-

umiejętnie stosować w życiu współ-

Jacek Pawłowicz

o literaturze polskiej.

wiersze Andrzeja Chrąściela, Joanny

dy próbowano wymazać z pamięci

czesnym.

kierownik Referatu

Podzieleni na małe grupy uczest-

Klaczyńskiej, Anny Marii Musz, Ste-

Polaków II Rzeczpospolitej. Tu moż-

Wystawa „Rzeczpospolita utra-

Edukacji Historycznej

nicy najpierw wybierali dzieła do oma-

fana Jurkowskiego, Andrzeja Gra-

na zobaczyć świat, który był pięk-

cona” została zorganizowana w ra-

Oddziału IPN w Warszawie

wiania: współczesną poezję polską

bowskiego.

ny, bardzo barwny, świat dworów,

mach projektu realizowanego przez

dostępną w bibliotece Centrum. W

Dyrektor CKPiDE Maria Osidacz

pałaców, synagog, cerkwi. Między

biuro edukacji publicznej Instytutu

- Wystawa pokazuje Rzeczpo-

określonym czasie, słuchacze kursu,

ma nadzieję, że takie spotkania będą

innymi, bardzo poruszająca jest fo-

Pamięci Narodowej w Warszawie.

spolitą utraconą, której już nigdy nie

uczestnicy poranków spotykają się i

się odbywać regularnie i zaowocują

opowiadają przygotowaną informa-

głębszym poznaniem języka oraz li-

tografia cerkiewki którą ja pamiętam

Zadaniem projektu jest pogłębianie

zobaczymy. Tutaj widzimy świat, któ-

cję o autorze, recytują i czytają po-

teratury polskiej wśród chętnych.

jak jeszcze stała, a my pokazujemy

wiedzy i przypominanie o Rzeczypo-

ry odszedł, bezpowrotnie w wyniku II

ezje. Bez udziału lektora uczestnicy

CKPiDE

już tylko stertę drewna.

spolitej w kształcie historycznym.

wojny światowej i działań wojennych