29

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 30 kwietnia–14 maja 2015 nr 8 (228)

Parafie na Ukrainie

O Lwowie we Wrocławiu

potrzebują pomocy

W barokowym refektarzu Zakładu Narodo-

wego im. Ossolińskich we Wrocławiu 16

Kościoła z Polski

kwietnia odbyła się prezentacja książki

profesor Elżbiety Smułkowej „Był dom we

czek. Od 2007 był tam koadiutorem,

KONSTANTY CZAWAGA

a w latach 2009-14 – ordynariuszem.

Lwowie…” z udziałem autorki. Gospodarzem

- Bardzo pozytywnie przyjęliśmy

„Na terenie tej diecezji panuje bar-

apel Konferencji Episkopatu Polski,

dzo trudna sytuacja materialna, to-

spotkania był dyrektor Ossolineum Adolf

który zachęcił wszystkich wiernych w

też wszelka pomoc jest tam bardzo

Polsce w V Niedzielę Wielkiego Po-

potrzebna” – zaznaczył. Zwrócił przy

Juzwenko.

stu, 22 marca, do modlitwy o pokój

tym uwagę, że bardzo ciężko jest

na Ukrainie – powiedział w rozmowie

przewieźć przez granicę „rzeczy ma-

z Kurierem arcybiskup Mokrzycki,

terialne, jak środki czystości, ubrania

Ostatnim etapem zbierania ma-

EWA ZIÓłKOWSKA

przewodniczący Konferencji Episko-

czy żywność, a tym bardziej leki – jest

teriałów do książki był wyjazd autorki

patu Ukrainy obrządku łacińskiego.

to prawie niemożliwe oficjalnie”.

do rodzinnego miasta latem 2012

Obszerny tom poświęcony jest

Hierarcha zaznaczył, że „ten gest

Parafie łacińskie na terenie die-

roku. Wśród rozmówców były legendy

w głównej mierze domowi przy ul.

solidarności podnosi na duchu, do-

cezji charkowsko-zaporoskiej, obej-

Lwowa: Janina Zamojska, członkowie

Snopkowskiej 11 we Lwowie, zwane-

daje takiej nadziei dla wszystkich na-

mującej 7 obwodów, są biedne i małe.

zespołu Polskiego Teatru Ludowego,

mu Strasznym Dworem, i jego trzem

szych wiernych”. Przypomniał, że od

W diecezji, która nic nie ma, biskup

ks. Bronisław Baranowski, a także śp.

gospodyniom, dr Irenie Pelczarskiej,

momentu wybuchu konfliktu wierzący

musi utrzymywać parafie, podczas

Eugeniusz Cydzik i jego zięć, druh

Marii Skierskiej i Janinie Sosabow-

w Ukrainie trwają nieustannie na mo-

gdy w Polsce to parafie utrzymują

Stefan Adamski. Ich opowieści i czę-

skiej. Autorka, Elżbieta Smułkowa

dlitwie, wspierani przez chrześcijan z

kurię biskupią. Wyjaśnił, że biskup w

sto gorzkie refleksje pozwalają spoj-

to znana slawistka, emerytowany

całego świata. „Jesteśmy wdzięczni

diecezji na wschodzie Ukrainy sam

rzeć na poruszane wątki z bliższej,

profesor zwyczajny Uniwersytetu

za tę solidarność – podkreślił arcy-

musi szukać pieniędzy, żeby ją utrzy-

bardziej współczesnej perspektywy.

Warszawskiego, autorka książek

biskup Mokrzycki. – W historii Zba-

mać. Na przykład, gdy przesiedleńcy

Książka, z założenia prezen-

językoznawczych, wielu rozpraw i

wienia wierzący wielekroć doświad-

z Donbasu przyjeżdżają do Charko-

tująca zaledwie kilka postaci ze

artykułów naukowych, w tym także

czyli potęgi modlitwy, przywracającej

wa czy Połtawy, to nieraz trzeba po-

upragniony pokój i zwyciężającej zło

móc miejscowemu księdzu. Niektórzy

środowiska lwowskich Polaków, jest

z zakresu problematyki społecznej

dobrem. Ta chrześcijańska solidar-

z nich jakoś sobie radzą, inni nie ze

próbą odpowiedzi na zasadnicze py-

i politycznej, a zarazem w latach

ność jest nam bardzo potrzebna. To

względu na wielką liczbę uchodźców

tania dotyczące poczucia tożsamości

1991–1995 początkowo konsul ge-

ona jest podtrzymaniem nadziei i

czy uciekinierów – podkreślił biskup

narodowej, motywacji i życiowych

neralny, a następnie ambasador RP

świadectwem odpowiedzialności jed-

Buczek. Również zwrócił uwagę na

wyborów w sytuacjach skrajnych.

w Republice Białorusi. Skąd u pani

nych za drugich, a także uczy nas,

brak partnerskich kontaktów parafii i

Jest znaczącym przyczynkiem do

profesor tak dogłębna znajomość

że my chrześcijanie jesteśmy jedną

całej diecezji z zagranicą. „Już dawno

zrozumienia, czym była – jak należy

realiów życia środowisk polskich w

wielką rodziną, w której powinniśmy

zaczęliśmy rozmawiać z biskupami

sądzić – wymagająca wielkiej odwagi

powojennym Lwowie? Żeby to zrozu-

okazywać sobie tę jedność, szcze-

w Polsce na ten temat, ale na razie

decyzja o pozostaniu we Lwowie,

mieć należałoby się cofnąć w czasie

gólnie w trudnych sytuacjach”.

nic to nie dało” – powiedział biskup

czym jest wierność swojemu miastu

do spędzonego w mieście pod Wy-

Nawiązując do komunikatu z

Buczek. Jego zdaniem, nawiązanie

bez względu na okoliczności, czym

sokim Zamkiem dzieciństwa autorki,

obrad KEP arcybiskup Mokrzycki

takiej współpracy między diecezjami

traktowana w sposób jak najbardziej

a także prowadzonych przez nią po

przypomniał, że już wcześniej kilka

czy parafiami w Polsce i na Ukrainie

naturalny postawa służby.

wojnie lwowskich badań naukowych

razy on sam zwracał się w swoich

nie byłoby wielką stratą dla strony pol-

Podczas ossolińskiej prezentacji

i kwerend archiwalnych oraz będącej

wypowiedziach i w komunikatach z

skiej. Przyjeżdżaliby wówczas księża

znakomitą puentą okazało się wspo-

ich następstwem wieloletniej przyjaź-

Świadectwem tego są dwa zamiesz-

apelem, aby powstawały tak zwane

i świeccy z Polski, aby zobaczyć, jak

mnienie ambasadora dr. Henryka

ni z mieszkankami Strasznego Dwo-

czone w książce teksty badaczy

parafie partnerskie. „Cieszę się bar-

żyją ich współwyznawcy za wschod-

Litwina, w latach 1991–1994 kierow-

ru. Polacy po wojnie we Lwowie – nie

Ewy Wolnicz-Pawłowskiej „Panie na

dzo, że Episkopat Polski teraz przyjął

nią granicą. Biskup jest przekonany,

nika polskiej misji konsularnej we

jest to temat mający zbyt obszerną

Snopkowie” oraz Zbigniewa Budzyń-

taką uchwałę. Jest ona zachętą dla

że najlepiej jest, gdy przyjeżdżają

Lwowie: „W latach osiemdziesiątych

literaturę, jeśli nie liczyć opracowa-

skiego „Trzy siostry. Wspomnienie

każdego biskupa diecezjalnego, aby

świeccy, którzy widzą miejscowe wa-

i na początku lat dziewięćdziesiątych

nia wrocławskiej dziennikarki Anny

o niezłomnych lwowiankach”. Prof.

w swoich diecezjach zmobilizować

runki życia i zaraz coś organizują, nie

jedną z najważniejszych polskich

Fastnach-Stupnickiej „Zostali we

Smułkowa przedstawia też grono

księży i wiernych do nawiązywania

angażując w to księdza. Zbierają, co

organizacji społeczno-kulturalnych

przyjaciół Strasznego Dworu, by

Lwowie”. Tym większa zasługa prof.

takich kontaktów” – powiedział arcy-

trzeba i przywożą na miejsce, spra-

były Panie ze Snopkowskiej: Irena

Smułkowej. Jej książka nie jest ani

wspomnieć jedynie o ks. biskupie

biskup Mokrzycki.

wiając radość ludziom.

Stwierdził, że sytuacja na Ukra-

Biskup Marian Buczek także po-

Pelczarska, Maria Skierska i Janina

publikacją naukową, ani sentymen-

Janie Cieńskim.

inie jest dość ciężka. Na skutek woj-

wiedział, że wśród uchodźców jest

talną gawędą, a rzeczowym, choć

ny cierpi społeczeństwo, cierpią też

też grupa wiernych Kościoła rzym-

nie pozbawionym emocji, zapisem

wierni różnych wyznań. „Myślę jed-

skokatolickiego. Ludzie ci mają kon-

pamięci o ludziach i wydarzeniach.

nak, że większą uwagę powinniśmy

takt ze swym proboszczem, którego

Walorem książki jest jej charakter

zwrócić na parafie rzymskokatolickie

wyrzucono z parafii i którego teraz

dokumentalny, cytowane dokumenty,

w Ukrainie, ponieważ one są wspól-

szukają przez telefon, a on też stara

listy, rozmowy, wypowiedzi, anegdo-

notami nielicznymi i małymi, liczący-

się im jakoś pomóc. Zdaniem bisku-

ty. Wplecione w odautorską narrację,

mi często 30-50 osób – zaznaczył.

pa, trudno ustalić, ilu jest potrzebują-

z właściwą warsztatowi badacza dba-

– Parafiom jest ciężko utrzymywać

cych, „bo nie wiemy, kto jest jakiego

łością o szczegół i autentyzm, także

świątynie i podjąć niezbędne remon-

wyznania”, ale trzeba im pomagać

językowy, są istotnym dopełnieniem

ty”. Zdaniem metropolity lwowskiego

„po prostu jako ludziom”. Kuria die-

wywodu.

nawet symboliczna pomoc w wyso-

cezji charkowsko-zaporoskiej stara

Główne bohaterki są trzy: Irena

kości 100 euro miesięcznie byłaby

się też zdobywać środki higieniczne

Pelczarska (1911–1990), doktor

ogromną szansą na rozwój i na to „by

i opatrunkowe dla szpitali.

medycyny, przewodnicząca Komitetu

wierni mogli wyznawać swoją wiarę

Ponad sto rodzin polskiego po-

Kościelnego przy Katedrze Łacińskiej,

w tym obrządku, w którym modlili się

chodzenia z Donbasu czeka na wy-

społecznik – dla przyjaciół Kot oraz

ich ojcowie i praojcowie”.

jazd do Polski. Pomocy na miejscu

Maria Skierska (1916–2002) – Mysz

O wielkich potrzebach diecezji

osobom z polskim pochodzeniem

Sosabowska. Trzy damy z dobrych

i Janina Sosabowska (1925–2007)

Impulsem do podjęcia pisarskiego

charkowsko-zaporoskiej, na której

udzielają konsulat RP w Charkowie

przedwojennych polskich domów,

– Zając, obie harcerki, żołnierze

trudu było przekazanie autorce przez

terenie trwa od roku krwawa wojna

i Kościół.

które mieszkały razem, podejmowały

AK, po wojnie laborantki medyczne,

Marię Skierską w 1999 roku zbioru ry-

powiedział biskup-senior Marian Bu-

kg

niezliczone prace na rzecz polskich

członkinie kolegium redakcyjnego

sunków wraz z okolicznościowymi tek-

środowisk we Lwowie i stanowiły trzy

„Gazety Lwowskiej”, w 1996 roku

stami. Nie mogły pozostać zamknięte

POLSKI ZESPół PIEŚNI I TAńCA LWOWIACY”

– a potem dwuosobową organizację

odznaczone Krzyżem Armii Krajowej.

w pożółkłej teczce. Drugą część książ-

charytatywną – opieki społecznej,

Te trzy panie stworzyły w powojennym

ki wypełniają więc zabawne kolorowe

ZAPRASZA do Studium Tańców Polskich,

promocji kulturalnej i opieki nad miej-

Lwowie prawdziwie polski inteligencki

rysunki, świadectwo niewątpliwego

założonego przy PZPiT „LWOWIACY”,

scami pamięci jednocześnie” (Polski

dom, patriotyczny, wierny tradycjom,

talentu artystycznego zaprzyjaźnionej

dzieci i młodzież w grupach wiekowych

Konsulat we Lwowie 1987–2012,

ciepły, serdeczny, będący oparciem

z domem na Snopkowskiej Henryki

5–8 lat, 8–12 lat, 12–15 lat oraz do starszej grupy zespołu

s. 150).

i dla lwowiaków, i dla gości z Polski.

Biernackiej, stanowiące pełną ciepłe-

Próby zespołu odbywają się w szkole nr 10 we wtorki i czwartki, w godzi-

Wrocław, skąd do Lwowa tak

go humoru kronikę życia Strasznego

Otwartość i gościnność domu szcze-

nach od 18:00 do 21:00. Zgłoszenia przyjmujemy podczas prób zespołu lub

blisko, przyjął autorkę i jej opowieść

Dworu uzupełnioną wierszami. Uwagę

gólnie odczuli pracownicy naukowi

na telefon: 0-677-982-315 bądź: 233-05-70, a także udzielamy fachowych rad

bardzo ciepło. Wydawcą książki

przyjeżdżający z kraju, obdarzani

zwraca symbolika zwierzęca będąca

w dziedzinie polskiego tańca i strojów ludowych.

jest Fundacja „Pomoc Polakom na

wsparciem duchowym, kulinarnym, a

swego rodzaju odtrutką na codzienną

prezes LMDMSO Stanisław Durys,

Wschodzie”.

zarazem gruntowną wiedzą o mieście.

trudną rzeczywistość.

kierownik artystyczny PZPiT „Lwowiacy”