17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16–29 czerwca 2015 nr 11 (231)

Skazany na teatr

Zbigniew Chrzanowski od urodzenia mieszkał w olbrzymim gmachu Teatru Skarbka. I to

chyba przy urodzeniu połknął tego bakcyla, którym były przesiąknięte te mury pełne tajem-

niczych przejść, korytarzy, podziemi. Pachniało tu farbami, którymi malowano dekoracje

i wiekowym kurzem w magazynach teatralnych.

cepcje. Tu ściągają coraz to nowi

KrZYSZTOF SZYMAńSKI

młodzi aktorzy – ci, którzy już połknęli

tekst

bakcyla teatru i ci, którym on potrafił

MArIA BASZA

go zaszczepić.

zdjęcia

7 czerwca 2015 roku jubileusz

80-lecia i 60-lecia działalności arty-

Dziwne byłoby, gdyby stało się

stycznej obchodzony był uroczyście

inaczej. Gdyby Melpomena inaczej

w „domu” Zbigniewa Chrzanowskie-

poprowadziła swego wybrańca. Oj-

go – teatrze im. Marii Zańkowieckiej.

ciec był pracownikiem sceny i często

Zaprosił swych przyjaciół, z którymi

mały Zbysio towarzyszył ojcu. Wtedy

przyszło mu się zetknąć w ciągu

miał możliwość myszkować po tych

tych lat. Przyszli aktorzy teatrów

zakamarkach, dotykać rekwizytów,

lwowskich, przyjechali przyjaciele z

przymierzać stroje. Wyobrażał sobie,

Polski. Przybyli wicemarszałek Sej-

że jest muszkieterem, rycerzem lub

mu RP Marek Kuchciński, dyrektor

innym bohaterem licznych sztuk, wy-

Centrum Kulturalnego z Przemyśla

stawianych w tych murach. Tu po raz

Janusz Czarski, korpus dyploma-

pierwszy pojawił się na scenie, gdy z

tyczny reprezentował konsul gene-

wielkim przejęciem wyniósł wiązankę

ralny Jarosław Drozd z małżonką.

kwiatów dla aktorów po spektaklu

Z Polski przybyli również liczni

i po raz pierwszy stanął w świetle

miłośnicy talentu Zbigniewa Chrza-

rampy. Nie przypuszczał wtedy, że

nowskiego, aktorzy, którzy swoje

tu stać będzie i będzie oklaskiwany

pierwsze kroki stawiali właśnie we

podczas swego jubileuszu.

Lwowie i osoby, którzy lwowski Teatr

Nie tylko z tym gmachem był

uważają za „swój”.

związany. Ojciec zabierał go na

Zbigniew Chrzanowski

Zebrani na sali widzowie obej-

przedstawienie do innych teatrów.

rzeli krótką retrospektywę najważ-

Był świadkiem ostatniego występu

Wachtangowa w Moskwie, nie stracił

stów. Stały się sztandarowymi po-

tyczne wieczory poetyckie i wiele

niejszych dokonań Zbigniewa Chrza-

polskich aktorów w powojennym

kontaktu ze swym nauczycielem Pio-

zycjami w repertuarze Lwowskiego

innych. To właśnie Zbigniewa Chrza-

nowskiego – fragmenty z „Kartoteki”

Lwowie. Było to na niewielkiej scenie

trem Hausvaterem i jego Polskim Te-

Teatru Opery i Baletu.

nowskiego na swego następcę „na-

Różewicza, „Dwóch panów B” He-

przy ul. Zimorowicza (ob. Dudajewa).

atrem Dramatycznym (jak pierwotnie

Najchętniej przesiaduje jednak

maścił” ciężko chory Piotr Hausvater

mara, „Zemsty” Fredry, „Wesela”

Po tym spektaklu aktorzy przenieśli

się nazywał). W 1958 roku 19 kwietnia

we Lwowie w skromnej garderobie w

w liście do „…Aktorów i Aktorek pol-

Wyspiańskiego i innych spektakli,

się na Śląsk. On pozostał.

na scenie szkoły nr 10 bierze udział w

Domu Nauczyciela – od lat siedzibie

skiego Teatru Ludowego”. Od 1965

które znane są lwowskiej i nie tylko

W szkole nr 24, będąc jeszcze w

pierwszym spektaklu Teatru, na któ-

Teatru. To właśnie tu rodzą się nowe

roku (50-letni jubileusz) Zbigniew

lwowskiej publiczności. Padło wiele

młodszych klasach z zapartym tchem

ry złożyły się małe formy teatralne,

spektakle, nowe pomysły, nowe kon-

Chrzanowski zostaje głównym reży-

ciepłych słów uznania, serdeczno-

ści i życzeń długich lat i natchnienia

oraz dalszych wspaniałych realiza-

cji. Były też kwiaty, listy z gratula-

cjami i medale, które dołączyły do

licznych odznaczeń państwowych,

nagród okolicznościowych i dyplo-

mów, którymi Zbigniew Chrzanow-

ski był honorowany za osiągnięcia

na tej drodze, na którą wprowadziła

go przed 80 laty kapryśna Melpo-

mena.

oglądał swych starszych kolegów na

wystawione w skromnych szkolnych

serem Polskiego Teatru Ludowego

Szanowny Pan

nowiuteńkiej scenie w przedstawieniu

warunkach: „Rycerskość wieśnia-

– i jest nim do dziś.

Zbigniew Chrzanowski

„Konrada Wallenroda”. Reżyserem

cza” Verdi, „Babcia i wnuczek”, farsa

Nie będę tu opisywał tych dzie-

dyrektor Teatru Polskiego

przedstawienia był Piotr Hausva-

Gałczyńskiego, „Kumoszki lwowskie”

siątków premier w ciągu 50 lat, ani

we Lwowie

ter, polonista tej szkoły. Tu w szkole

Hausvatera i „Przyjaciółki” Samozwa-

tych trudnych i przykrych chwil, które

miał kolejny debiut. Już jako uczeń

niec. Kolejną próbę, tym razem już

przyszło mu przeżyć. Zawsze cią-

starszych klas wystąpił z wierszem,

reżyserską, podejmuje w tym samym

gnęło go do swego Teatru i do Lwo-

o niezwykle patriotycznej treści i sile

roku. W listopadzie na scenie Teatru

wa. Gdy tylko nadarzyła się okazja,

Z okazji pięknego jubileuszu, 80-tych urodzin, w imieniu redakcji kwartalnika

ideowej – liście żołnierza koreańskie-

Twórczości Ludowej (dawn. „Bagate-

przeniósł się do Przemyśla. Stąd już

„Cracovia Leopolis” życzymy Panu wszystkiego co najlepsze! Przede

go do matki. Za końcową kwestię:

la”) odbyła się premiera „Balladyny”

niecałe 100 km do Lwowa. Dawało

wszystkim dużo zdrowia i kolejnych wspaniałych scenicznych pomysłów

„Niech żyje wolna Korea” – otrzymał

Słowackiego. To był początek tej dłu-

mu to możliwość wyjazdów i tworze-

realizatorskich.

pierwsze brawa w swoim życiu.

giej wspólnej drogi z Polskim Teatrem

nia w „swoim” Teatrze, który tę za-

Od lat z podziwem obserwujemy Pańskie zmagania się z Melpomeną, liczne

Już na studiach na Uniwersy-

Ludowym we Lwowie. Wówczas chy-

wieruchę dziejową jakoś przetrwał, w

sukcesy, poświęcenie i piękno realizowanych przedstawień promujących

tecie Lwowskim odbył się pierwszy

ba nie przypuszczał nawet, że zwią-

dużej mierze dzięki jego serdeczne-

polską kulturę, poezję i sztukę dramatyczną. Wielokrotnie ze wzruszeniem

publiczny występ Zbigniewa Chrza-

że swój los na dobre i na złe z tym

mu przyjacielowi Waleremu Bortiako-

oklaskiwaliśmy spektakle kierowanego przez Pana Polskiego Teatru w

nowskiego. W 1955 roku z okazji 100

Teatrem.

wowi – „okrutnie spolonizowanemu

Krakowie, ale i na deskach scenicznych Lwowa. Jesteśmy pełni podziwu,

rocznicy śmierci Adama Mickiewicza

W latach późniejszych był cały

Rosjaninowi”.

że przez tyle lat, na różnych zakrętach dziejowych, polska sztuka zawsze

Uniwersytet zorganizował wieczór

szereg przedstawień, które reżyse-

Powrót do Lwowa w nowych cza-

obecna była we Lwowie. To zasługa całego zespołu teatralnego – kolejnych

słowno-muzyczny, podczas którego

rował Zbigniew Chrzanowski i sam

sach otwierał nowe możliwości. To

już pokoleń Polaków mieszkających we Lwowie, ale nade wszystko to

brzmiały wiersze poety i muzyka

wcielał się w różne postacie. Zawsze

według jego wizji zrealizowane zosta-

Pańska osobowość, osobisty czar i urok, przyciągający do teatru nowych

Chopina. Publiczność w sali Filhar-

każda premiera była przez lwowską

ły opery „Mojżesz” Skoryka, „Orfeusz

artystów i nie pozwalający odejść tym starszym – zarażonym bakcylem

monii Lwowskiej brawami nagrodziła

wierną publiczność oczekiwana i go-

i Eurydyka” Glucka i „Zaczarowany

sceny! Dziękujemy Panu za to w tym pięknym i uroczystym dniu! Wielkie

„Sonety Krymskie” w jego wykonaniu.

rąco oklaskiwana. Spektakle grano

flet” Mozarta. Dzieła przedstawione

dzięki! Życzymy kolejnych wspaniałych i owocnych lat zarówno na scenie,

Stąd bierze swój początek jubileusz

wielokrotnie, wznawiano w nowych

z rozmachem, wykorzystujące całą

ale i w życiu osobistym!

60-lecia działalności artystycznej.

obsadach. Do takich można zaliczyć:

przestrzeń sceniczną i wszystkie

Pomimo studiów na Uniwersyte-

„Pannę Maliczewską” Zapolskiej,

możliwości techniczne opery lwow-

Ad multos annos Mistrzu!

cie we Lwowie i później w Studium

„Małą studentkę” Pogodina, tema-

skiej i angażujące najlepszych arty-