16

kurier kulturalny

30 czerwca–16 lipca 2015 nr 12 (232) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Nowy tom wierszy

Spotkanie z poezją

Na spotkanie Uniwersytetu Trzeciego Wieku

poetki lwowskiej

przyjechał z Krakowa Józef Janczewski – czło-

wiek niezwykle twórczy – poeta i artysta malarz.

Jego wystąpienie zgromadziło pełną salę słu-

W niedzielę, 21 czerwca na Poddaszu Artystycznym przy ul. Ry-

chaczy w gościnnej szkole nr 10 im. św. Marii

lejewa we Lwowie, został zaprezentowany najnowszy tom wier-

Magdaleny. Przedstawiła gościa Ewa Małanicz,

prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku, przy-

szy poetki lwowskiej Stanisławy Nowosad pt. „Wierność”. Są

bliżyła życiorys artysty i kresowe pochodzenie

w nim zawarte przede wszystkim wiersze o tematyce religijnej

jego rodziców, mających rodowód bukowiński.

i patriotycznej. Kilkanaście spośród ponad 100 utworów poetyc-

kich zawartych w tomiku deklamowały słuchaczki Uniwersytetu

Trzeciego Wieku we Lwowie, którego członkinią jest poetka.

zumieć epifanię książki jak poetka,

która całe życie poświęciła właśnie

książce? Bezpośrednio z nią zwią-

zała swój los. […] Poetycki raport

z miasta Stanisławy Nowosad jest

przede wszystkim szczery, bezpo-

średni, pisany bez dystansu, prze-

kazywany w wierszach, które nie

współgrają ze współczesnymi tren-

dami literackimi, nowymi poetyka-

mi, programami. Czasem utwory jej

pobrzmiewają nutą, jaką odnajdu-

jemy w antologiach poezji barskiej.

Raczej bliższa jest jej jednak szkoła

poezji Leopolda Staffa, Kazimierza

Wierzyńskiego, Jana Kasprowicza,

Józef Janczewski

Henryka Zbierzchowskiego, Maria-

na Hemara, Jerzego Lieberta, niż

z takich wyjazdów napisał esej. Była

JURIJ sMIRnow

stanisława nowosad podpisuje książki

pierwszej i drugiej międzywojennej

to podróż przez Podole i Kamieniec

tekst i zdjęcia

awangardy czy poetyki najnowszej,

Podolski na Bukowinę, do Czernio-

„Kurierze Galicyjskim”, czasopiśmie

jest to przede wszystkim szkoła

MaRIa Basza

wiec – miasta, skąd pochodzili jego

Józef Janczewski urodził się w

FOPnU „Nasze Drogi”. W 2008 roku

Adama Asnyka – umiłowanego

tekst i zdjęcia

rodzice. Ten tekst przeczytała Ewa

1942 roku w Bukareszcie. Jest au-

ukazał się tomik poezji Stanisławy

przez poetkę mistrza. Powaga zaś,

Małanicz. Sala z zainteresowaniem

torem 26 tomików wierszy, esejów,

Konsul RP we Lwowie Marian

Nowosad pt. „Gdzie jesteś Ojczy-

klimat duchowy tych wierszy przy-

słuchała pięknych opisów i refleksji

reportaży. Tworzy różne gatunki

Orlikowski dostarczył piętnaście eg-

zno?”, dzięki pomocy Towarzystwa

pomina myślenie i ton czułości, z

autora.

wierszy od sonetów do haiku. Jego

zemplarzy książki „Wierność”, które

Miłośników Lwowa i Kresów Połu-

jakim pisał o rodzinnym mieście

Jeden z krytyków nazwał Józe-

twórczość zdobywała nagrody i wy-

uczestnicy spotkania mogli otrzymać

dniowo-Wschodnich (oddział w Po-

Zbigniew Herbert. […] Wiersze jej

fa Janczewskiego „poetą z piórem,

różnienia w ogólnopolskich konkur-

wraz z autografem poetki. Dyploma-

znaniu) oraz finansowemu wsparciu

zapisywane przez wiele lat stały

pędzlem i paletą w ręku”. Sam Józef

sach poetyckich, była tłumaczona

ta wręczył Stanisławie Nowosad bu-

rektora Wyższej Szkoły Hotelarstwa

się cenną kroniką lwowską, w któ-

Janczewski mówi: „Wiersze są spo-

na języki obce – niemiecki, nor-

kiet kwiatów i zaproponował aby na

i Gastronomii w Poznaniu.

rej odnajdujemy postacie nie tyle

wiedzią, obnażaniem siebie przed

weski, ukraiński. Pan Janczewski

jej cześć wspólnie zaśpiewano „Sto

Aby ukazać ducha poezji Stani-

charakterystyczne, co wyjątkowe w

światem, a jeśli odbijają się od pance-

jest również malarzem-akwarelistą.

lat”. Następnie powiedział:

sławy Nowosad posłużę się słowami

najnowszych dziejach miasta: wielu

rza gruboskórności, trzeba odgrodzić

Wszystko to robi z zamiłowania, bo z

- Pani Stasia jest wszechobecna.

kapłanów, wiele osób świeckich. To

swoisty poczet indywidualności ma-

Nie ma takiego wydarzenia ważnego

lowanych słowem”.

dla środowiska polskiego we Lwo-

wie, żeby pani Stasi nie było. Pani

Tom wierszy Stanisławy Nowo-

Stasia charakteryzuje się tym, że ma

sad „Wierność” został wydany na-

bardzo młodą duszę i ta młoda dusza

kładem czasopisma FOPnU Nasze

wylewa się na zewnątrz. Poetka na-

Drogi przy wsparciu Konsulatu Ge-

leży do Uniwersytetu Trzeciego Wie-

neralnego Rzeczypospolitej Polskiej

ku, ale jest najlepszym przykładem

we Lwowie.

tego, że nie ma drugiego, trzeciego,

Poniżej prezentujemy wiersz po-

czwartego wieku – człowiek jest albo

filologa, poety i eseisty – Mariusza

etki, w którym, niejako streszczona

żywotny, albo jest tylko żywy. Pani

Olbromskiego. We wstępie, którym

jest całość przesłania, zawartego w

Stasia jest żywotna. Sama frekwen-

opatrzył on tom wierszy poetki lwow-

jej ostatnich utworach poetyckich.

cja świadczy o tym, że pani Stasia to

skiej czytamy: „Wierność zatem

się ironią, by cierpieć w samotności.

zawodu jest zegarmistrzem. Jest też

jest ktoś.

oznacza w tej książce trwanie w wie-

Wierność

Może gdzieś i kiedyś gołąb z listem u

wieloletnim członkiem Stowarzysze-

Stefania Łabaziewicz, która peł-

rze, nadziei i miłości, w przywiązaniu

nóżki, czy wrzucona do morza butel-

nia Artystyczno-Literackiego w Kra-

Muszę być wierną tym waszym

niła rolę konferansjera, w skrócie

do wspaniałych i prastarych tradycji

ka z przesłaniem odnajdzie adresa-

kowie. Był wieloletnim sekretarzem i

słowom,

przedstawiła życiorys Stanisławy No-

łacińskiej archidiecezji lwowskiej.

ta, bo chodzi o to, aby być słyszanym

skarbnikiem. Za pracę społeczną na

Co otrzymałam w spuściźnie,

wosad. Poetka urodziła się w 1942

[…] To wierność tablicom Mojżesza,

choćby przez jedną duszę…”.

rzecz Krakowa został uhonorowany

Zawsze i wszędzie, wciąż i na nowo

roku we Lwowie i przez całe życie

tym dziesięciu strunom, na których

Takie wdzięczne dusze Józef

Złotą Odznaką Miasta Krakowa. Za

We Lwowie, małej ojczyźnie.

mieszkała w tym mieście. Wiersze

poetka wygrywa dźwięczne kolędy,

Janczewski spotkał wśród słuchaczy

swoją twórczość literacką i malar-

zaczęła pisać w szkole podstawo-

hymny, pieśni żałobne, pieśni oko-

lwowskiego Uniwersytetu Trzeciego

ską otrzymał Srebrny i Złoty Krzyż

Muszę być wierna waszym naukom

wej. Pracowała najpierw w dawnym

licznościowe – ku większej chwale

Wieku. Wyrazem tego były gorące

Zasługi, medale „Bona Fide” i medal

W czynach, jak przykład zawartych,

Ossolineum, a później jako bibliograf

Wszechmocnego. Ale z tą wiernością

oklaski dla niego i jego wierszy.

„Honoris Gratia” miasta Krakowa.

Taki to przekaz dzieciom i wnukom

w bibliotece uniwersyteckiej, doryw-

łączy się jeszcze druga równie waż-

Józef Janczewski przywiózł ze

Prezentację swoich wierszy po-

Służbę drugiemu podparły.

czo pracowała w laboratorium prof.

na i silna – to właśnie przywiązanie

sobą kilka kartonów starych książek

eta podzielił na dwie części. W pierw-

Henryka Mosinga w Instytucie Epide-

do bliskich jej osób współczesnych,

zebranych przez literatów krakow-

szej zabrzmiały wiersze o Krakowie,

A dziś skropiona soplami lodu

miologii i Bakteriologii.

do roślin, zwierząt, przedmiotów,

skich. Uczestnicy spotkania wybrali

w drugiej – wiersze o Kresach, mię-

Na tafli życia lustrzanej,

Utwory Stanisławy Nowosad we-

do istniejącego świata, przeniknię-

lektury dla siebie. Na zakończenie

dzy innymi o Lwowie. Józef Jan-

Jak ptak z rozdartym skrzydłem

szły do antologii poezji religijnej „Mi-

tego duchem transcendencji. I do

spotkania Ewa Małanicz podarowała

czewski wiele razy odwiedzał Kresy

za młodu

łość jak ziarno odwagi” (Białystok,

świetnych tradycji kultury polskiej we

poecie z Krakowa tomik poezji Stani-

z wycieczkami, na zaproszenie towa-

Śpiewam o własnej przegranej,

2000), „Habemus Papam” (Lwów,

Lwowie, do tradycji patriotycznych

sławy Nowosad i nagrania pieśni w

rzystw polskich, uczestniczył w wy-

Śpiewam o bańce mydlanej.

2001). Wiersze jej publikowane były

grodu nad Pełtwią”. Dalej autor pyta:

wykonaniu chóru „Lutnia”.

jazdach sentymentalnych. O jednym

w „Gazecie Lwowskiej”, ostatnio w

„Któż lepiej może pojąć fenomen, ro-

KG