24

Z pamiętnika podróżnika

30 czerwca–16 lipca 2015 nr 12 (232) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Podróż na Krym  (cz. I)

Do wrót Mordoru

Podróż na Krym 15 miesięcy po „referendum” nie wydawała się

niczym trudnym. Jedyną obawą wydawała się reakcja rosyjskich

pograniczników i ewentualna rozmowa z funkcjonariuszem FsB.

Rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana…

jechała po prostu na wakacje, ale

woJCIECH JanKowsKI

niektórzy z nich mieli szczególne

tekst i zdjęcia

związki z Krymem. Pojazd ruszył,

Pamiętałem silne emocje pa-

pozwalając na wymianę ciężkiego,

nujące na półwyspie w marcu 2014

dusznego powietrza na świeże,

roku: wielki wiec Tatarów w Biełogor-

równie gorące, niemniej wymuszony

sku, ogromne mitingi poparcia dla

szybkością przeciąg przynosił ze-

Rosji i skromniejsze za integracją

branym w środku nieopisaną ulgę.

terytorialną Ukrainy, zielone ludziki,

Odebrany przeze mnie telefon po

tzw. Samoobronę Krymu i tatarskie-

polsku wywołał ciekawość sąsiadów

go taksówkarza z Symferopola, który

i szybko stał się okazją do rozmów.

powiedział mi „Módlcie się za nami!”.

„Nie lepiej do Włoch? Dokąd Polacy

Te wspomnienia coraz bardziej po-

jeżdżą na wakacje?” – zapytał męż-

budzały moją ciekawość, jak wyglą-

czyzna w sile wieku. Rozpoczęła się

da sytuacja na Krymie ponad rok po

pogawędka. Jak wyjawił nowopo-

tzw. referendum. Powziąłem w końcu

znany, mieszka w Kijowie, ale ma

decyzję, że powinienem tam jeszcze

mieszkanie na Krymie. Przyjeżdża

raz pojechać.

tam od czasu do czasu, dogląda,

Pragnący dostać się na półwy-

płaci czynsz i świadczenia. Kolega

sep wybierają jedną z dwóch dróg.

obok ma na Krymie żonę, jest ze

W grę wchodzi trasa wiodąca przez

Lwowa, często jeździł do Polski i

Armiańsk albo Nowoaleksiejewkę.

mówi po polsku, pracuje w Niem-

Armiańsk jest mniej popularnym roz-

czech. O Krymie mówi bez emocji

Przejście graniczne w armiańsku

wiązaniem, ponieważ ruch kolejowy

i nie pomstuje na Moskali. Z bliska

Przechodzimy wąskim przejściem

Obywatele innych państw nie mają

jest na tej trasie rzadszy. Wybierając

życie okazuje się dalekie od tego, co

za Polaka. Usłyszawszy mój ak-

między ciężarówkami, które stoją tu

wstępu na Krym... stałem osłupiały

mój szlak, zdałem się na przypadek.

wydawałoby się oczywiste: aneksja,

cent zaczął się śmiać i powiedział:

w nieprawdopodobnie długich kolej-

w morderczym upale i chyba jesz-

Dojechałem z Warszawy do Lwowa,

okupacja, wrogowie… Życie pisze

„Mariusz, mówi tak samo jak ty!”.

kach na poboczu drogi. Szereg tirów

cze nie do końca rozumiałem, co się

licząc na to, że uda mi się na miej-

scenariusz każdego z tych życiory-

Pomimo poczucia ograbienia przez

jednoznacznie świadczy o tym, że

stało. Nowe prawo wprowadzono

scu znaleźć jakieś połączenie kole-

sów indywidualnie, dalekie jest to od

szofera, atmosfera stała się familiar-

ruch pasażerski zamknięto z półwy-

dwa dni wcześniej.

jowe. Niestety na Ukrainie trwały już

opowieści z mediów: ATO, wojna,

na. Spytałem, jak tam jest. „Połowa

spem ale ruch towarowy trwa i ma

Kradzież telefonu była dopiero

wakacje i bilety na wiele pociągów,

Rosja, polegli – te słowa nie padły

mówi, że tak, połowa, że inaczej. No,

się dobrze. Bezsprzecznie ktoś na

zapowiedzią pecha w tej podróży

zwłaszcza jadących na południe,

ani razu…

ale drogi wcale im się nie poprawiły,

kontynencie na tym zarabia i moż-

– spóźniłem się o dwa dni! Tylko

były wyprzedane. Koleżanka, nawi-

Po dojechaniu do tzw. granicy

jest tak samo fatalnie jak było” – od-

na śmiało zaryzykować, tezę, że nie

tyle i aż tyle. Podjąłem kilka prób

gując moją podróż przez internet z

wychodzimy z marszrutki, podcho-

rzekł. Mój taksówkarz jeździł kiedyś

mało… Doszedłem do punktu cel-

negocjacji, rozmów, przekonywania

Warszawy, napisała, że są jeszcze

dzimy do umocnień i czekamy. Ukra-

na drugą stronę po benzynę, która

nego i usłyszałem kobietę mówiącą

– wszystko bez rezultatu. Zostałem

bilety do Chersonia. Zatem Chersoń!

ińscy pogranicznicy wzywają po 5,

jest tańsza ale wcale nie lepsza. Te-

przez telefon: „Nie wpuścili mnie,

odesłany do tzw. stołu emigracyjne-

Pojawiły się jeszcze nieoczekiwane

czasami 10 osób. Nie wiadomo od

raz woli droższą, ukraińską. Twier-

nie wpuścili… Bo mam mołdawski

go w Chersoniu. Kierowca taksówki

kłopoty. Na Dworcu Zachodnim w

czego to zależy… Czekamy. Upał

dzi, że coraz więcej osób z półwy-

paszport”. Spytałem nieznajomej,

zainkasował 600 hrywien i zawiózł

Warszawie zostałem okradziony z

jest nieznośny. Ile stopni? Powyżej

spu wybiera ukraińskie paliwo. Po-

dlaczego jej nie przepuszczono?

mnie z powrotem do Chersonia.

telefonu komórkowego. Pierwsze

30 na pewno. Czekamy. W końcu

gawędka trwała w najlepsze a ja w

Nie wpuszczają obcokrajowców.

Jak się okazało jego córka wyszła

godziny na Ukrainie spędziłem bie-

udało mi się pójść z kolejną grupą.

tym czasie oddalałem się od Krymu.

gając po Lwowie w poszukiwaniu

W Chersoniu w urzędzie, tzw. sto-

nowego telefonu. Podróż zaczynała

le migracyjnym poznałem nowych

się pechowo…

współtowarzyszy niedoli: Gruzin,

W drodze do Chersonia za-

który mieszka na Krymie, ma tam

stanawiałem się, skoro to mniej

żonę i dziecko ale nie wpuszczono

uczęszczana trasa, jak dotrę do

go, ponieważ nie ma ukraińskiego

„granicy”. Na miejscu okazało się,

paszportu i Julia, muzułmanka z

że na podróżnych oczekują mar-

Krymu, która wyszła za mąż w Au-

szrutki (ukraińska nazwa busa). Tak

stralii. Mąż ma australijski paszport.

jak by nic się nie zmieniło i była to

Chociaż są małżeństwem, prawo

normalna destynacja, jakich wiele.

Ukrainy nie uważa ich za osoby bli-

Ruch pasażerski na Krym został

skie. On nie wjedzie zatem na pół-

co prawda zamknięty, ale życie nie

wysep. Jego żona może to uczynić

lubi próżni. Z Chersonia, jak i kilku

w każdej chwili. Czekaliśmy długo

innych miejsc na Ukrainie, kursują

na rozmowę… Każdy wypadek był

regularnie autobusy do Symferopo-

osobno omawiany, ale każdy podsu-

la. Procedura okazała się prosta.

mowany w ten sam sposób – w tej

Pasażerowie kupując bilet, dostają

chwili nic się nie da robić…

plastikową kartę z napisem z jednej

Wiedzieliśmy, że nie mamy

strony Chersoń, z drugiej Symfero-

szans na wjazd na Krym i postano-

pol. Po przejściu „granicy”, oddając

wiliśmy pojechać do Kijowa. Nieste-

ją kierowcy, wsiadają do marszrutki

ty biletów z Chersonia do Kijowa już

po drugiej stronie.

nie było. Z całą grupą pojechałem

Dwie marszrutki zapełniły się

więc do Krasnoarmiejska, by tam

błyskawicznie. Udało mi się ku-

kupić bilety do Kijowa. Rozeszliśmy

towarzysze niedoli: taksówkarz ormianin (od lewej), w kapeluszu gruzin, australijczyk,

pić bilet na ostanie wolne miejsce.

się do swoich wagonów i więcej nie

jego żona Julia (jako jedyna w naszym towarzystwie miała ukraiński paszport)

Prawdopodobnie część pasażerów

spotkałem już moich współtowa-