14

wspomnienia

14–27 sierpnia 2015 nr 14–15 (234–235) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Człowiek o gołębim sercu –

adam Sołtys we wspomnieniach

„Promieniował dobrocią. Miał szczere, szaro-błękitne oczy. Do dziś mam

przed sobą te przepełnione mądrością oczy i miły uśmiech, który odzwier-

ciedlał kryształową czystość jego duszy. Patrzył na ludzi z łagodnością,

pragnął szerzyć dobro. Był jednocześnie bardzo skromnym człowiekiem.

nie była to naiwność. Ludzie mieli wówczas twardy charakter i niezmienne

przekonania. Miał bogatą, wszechstronną osobowość” – wspomina prof.

Stefania Pawłyszyn.

także prezesem wielu towarzystw

wość z twórczością. Chodzi mi nie

AnnA GORDIJEWSKA

artystycznych. Z inicjatywy Adama

tylko o Adama Sołtysa, ale o otocze-

W tym roku przypada 125. rocz-

Sołtysa i przy jego aktywnym współ-

nie. Był taki czas, taka tradycja wie-

nica urodzin Adama Sołtysa – cenio-

udziale reaktywowana została w la-

lowiekowa i tak wychowani ludzie.

nego dyrygenta, kompozytora, peda-

tach 30. Filharmonia Lwowska, której

Miałam szczęście w życiu, ponieważ

goga, krytyka muzycznego, dyrektora

został dyrektorem. W czasie okupacji

przez dwa lata byłam studentką Ada-

Towarzystwa Muzycznego i konser-

niemieckiej, żeby przeżyć, uczył w

ma Sołtysa. Przekonałam się osobi-

watorium, kontynuatora dzieła swo-

szkole gospodarczej. Jego głęboka

ście, że był on nie tylko wspaniałym

jego ojca, wybitnego kompozytora

wiara pomogła mu przetrwać wszyst-

pedagogiem, ale również człowie-

Mieczysława Sołtysa, ofiarnego ani-

kie kataklizmy dziejowe i trudne sytu-

kiem. Jako wykładowca, stosował

matora przedwojennego życia mu-

acje życiowe. Po wojnie, aż do samej

berlińską szkołę, bardzo dokładną

zycznego we Lwowie. W lipcu br. w

śmierci, uczył w państwowym Kon-

i precyzyjną. Kto przeszedł jego

„Izbie Pamięci Mieczysława i Adama

serwatorium im. M. Łysenki, ponadto

kurs, mógł doskonale analizować

Sołtysów” odbyło się spotkanie zor-

był kierownikiem Katedry Dyrygen-

każdą twórczość. Dzisiaj stosowana

ganizowane przez Marię Ewę Sołtys,

tury. Z klasy Adama Sołtysa wyszli

jest zupełnie inna metoda i tego co

na które przybyły osoby, pamiętające

wspaniali kompozytorzy: Giennadij

było nie da się więcej powtórzyć.

Adama Sołtysa, w tym jego ucznio-

Laszenko, Igor Macijewski, Andrzej

Dawna metoda była unikalną. Adam

wie: prof. dr hab. Stefania Pawłyszyn

Nikodemowicz, Myrosław Skoryk.

Sołtys imponował nam bardzo jako

i słynny dyrygent Jurij Łuciw. Obecne

Każdy z tych twórców jest inny, ory-

człowiek. Skromność tych ludzi nie

były także przedstawicielki trzech po-

ginalny i niepowtarzalny, ponieważ

pozwalała im opowiadać o swoich

koleń pianistek z Akademii Muzycz-

Adam Sołtys jako pedagog wyczuwał

dobrych uczynkach. Chciałabym

nej we Lwowie – Lidia Krych, Oksana

preferencje każdego ucznia z osob-

wspomnieć o dwóch fragmentach z

Rapita i Ołena Hawiuk.

na i zapewniał możliwość jego indy-

życia Adama Sołtysa, które świadczą

Podczas wieczoru zabrzmiała

widualnego rozwoju. Przedmiotów

o nim jako o człowieku ze wspaniałą

muzyka wykonana na fortepianie ro-

teoretycznych u Adama Sołtysa uczył

duszą. Kiedyś kompozytor zaopie-

dziny Sołtysów. Profesor konserwa-

się nasz dzisiejszy gość – dyrygent

kował się zdolną studentką Muzą

torium lwowskiego Oksana Rapita

Jurij Łuciw, muzykolog Wsiewołod

Nikolską, pochodzącą z rosyjskiej

zagrała dwa fragmenty z opery Opo-

Zadieracki i wielu, wielu innych nie

inteligenckiej rodziny z wieloletnią

wieść kresowa Mieczysława Sołty-

mniej znanych i cenionych muzyków.

tradycją. Nie miały gdzie mieszkać

sa, a jej uczennica, utalentowana

Twórczość Adama Sołtysa – to osob-

z matką i maleńkim synkiem, więc

pianistka Ołena Hawiuk – Wariacje

na strona jego działalności, której

Adam Sołtys zaproponował im kąt

na fortepian op. 4 Adama Sołtysa.

poświęcał się właściwie przez całe

we własnym domu rodzinnym. O

Na początku spotkania Maria

życie. Powiem tylko, że jest autorem

tym jacy to byli ludzie, świadczy fakt,

Sołtys, muzykolog, córka kompo-

utworów orkiestrowych, chóralnych,

że kiedy po latach, z kolei ja zosta-

Adam Sołtys

zytora, przybliżyła życiorys Adama

fortepianowych i kameralnych, m.in.

łam bez mieszkania, zaproponowali

mistrzowskiej Georga Schumanna.

mal wszystkimi koncertami Polskiego

Sołtysa:

pięknych pieśni solowych.

mi miejsce w swoim 12-metrowym

Przez cały ten czas prowadził chóry,

Towarzystwa Muzycznego, osiągając

- Życie mojego ojca było niezwy-

Swoimi wspomnieniami podczas

pokoju (bez żadnych wygód), gdzie

które działały w ramach polskiego

coraz większe sukcesy. Szczególnie

kle ciekawe, pełne dramatycznych

spotkania podzieliła się również prof.

mieszkali we trójkę. Znałam wów-

Towarzystwa „Harmonia”. Występo-

aktywnie popularyzuje utwory naj-

przeżyć i wydarzeń. Tak się złożyło,

Stefania Pawłyszyn:

czas takich, co mieli 5 pokoi i nigdy

wał również jako solista-skrzypek,

nowsze – m.in. w 1928 roku wykonu-

że dorastał w zaborze austriackim, a

wziął udział jako altowiolista w ber-

je III Symfonię „Pieśń o nocy” Karola

największe jego sukcesy przypadają

lińskim wykonaniu oratorium Śluby

Szymanowskiego. Było to światowe

na okres wskrzeszonej Rzeczypo-

Jana Kazimierza autorstwa Mieczy-

prawykonanie tego dzieła w pełnym

spolitej. Potem przeżył okupację

składzie z chórem, na które osobi-

sława Sołtysa. Potem nastąpiła prze-

sowiecką, następnie niemiecką,

ście przyjechał autor. Po koncercie

rwa, gdyż został wcielony do wojska

a potem znów powrót sowietów.

podczas uroczystego przyjęcia, Szy-

austriackiego i brał czynny udział w

Chcąc przeżyć, zmuszony był przy-

manowski zaproponował memu ojcu

I wojnie światowej. Po powrocie do

stosowywać się do zmian w sytuacji

bruderszaft. Kolejne wielkie sukcesy

Lwowa jakiś czas studiował w kon-

geopolitycznej. Urodził się w 1890

dyrygenckie Adama Sołtysa to mię-

serwatorium, ale fakt, że nie dokoń-

roku we Lwowie jako syn Mieczy-

dzy innymi wykonania Symfonii psal-

czył studiów, nie dawał mu spokoju.

sława Sołtysa, znanego już kom-

mów Igora Strawińskiego oraz orato-

Powrócił więc do Berlina i wkrótce

pozytora i dyrygenta i Józefy Mora-

rium Król Edyp Honegera. Oczywi-

obronił pracę doktorską, poświęconą

wieckiej. Naukę muzyki rozpoczął w

niemieckiemu kompozytorowi Geor-

ście, mój ojciec wykonywał również

szóstym roku życia pod kierunkiem

gowi Österreichowi. Był to rok 1921 –

utwory dawniejsze, m.in. pasje Ba-

ojca. Następnie uczył się w Konser-

przełomowy moment w życiu mojego

cha, symfonie Beethovena, Bruck-

watorium Galicyjskiego Towarzystwa

ojca. Rozpoczął się okres najbardziej

nera, Mahlera i wielu, wielu jeszcze

Muzycznego, wówczas grał już na

Jurij łuciw wręcza Marii Sołtys archiwalne zdjęcie

intensywnej działalności muzycznej

innych słynnych kompozytorów. W

skrzypcach i altówce w tamtejszej

nie dostałam od nich żadnej propo-

Adama Sołtysa w wielu kierunkach.

1929 roku, po śmierci ojca, Adam

- Mieczysław i jego syn Adam

orkiestrze, a także śpiewał w chórze.

zycji. Przychodzi mi do głowy jesz-

W konserwatorium PTM uczy wszyst-

Sołtys zostaje dyrektorem konser-

byli postaciami, które wyróżniały się

Po ukończeniu konserwatorium GTM

cze jedno wspomnienie, dotyczące

kich przedmiotów teoretycznych i od

watorium PTM. Działa również jako

na tle ówczesnym. Prawie każdy ar-

(i maturze w gimnazjum niemieckim)

tego, jakim był człowiekiem. Kiedyś

razu zdobywa sobie sławę niezwykle

krytyk muzyczny, pisując artykuły do

tysta przeżywa rozdwojenie osobo-

kontynuował studia w Niemczech.

spóźniłam się na wykład i profesor

utalentowanego pedagoga. Prowadzi

„Kuriera Lwowskiego”, warszawskiej

wości: z jednej strony jest człowie-

Początkowo podjął studia na uni-

zauważył, że przyszłam w niezbyt

też szkołę operową i kurs orkiestro-

„Muzyki” oraz innych czasopism. Był

kiem, z drugiej – twórcą. Mieliśmy

wersytecie, następnie w Królewskiej

dobrym nastroju. Zapytał mnie po

wy. Od 1924 roku – jeszcze za życia

też kierownikiem działu muzycznego

szczęście mieć takich muzyków,

Akademii Muzyki, a na koniec w Kró-

wykładzie, co mi dolega, a ja odpo-

Mieczysława Sołtysa – dyryguje nie-

w przedwojennym „Radiu Lwów”, a

którzy harmonijnie łączyli osobo-

lewskiej Akademii Sztuki, w klasie