27

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 14–27 sierpnia 2015 nr 14–15 (234–235)

niemy krzyk z dołów śmierci i hańby

Zgromadzeni 13 lipca br. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła

II uczestnicy panelu „Doły śmierci i hańby” przywołali temat, będący świadec-

twem sprzeniewierzenia się współczesnych odwiecznym zasadom normalno-

ści, które kształtowały ład społeczny w cywilizcji chrześcijańskiej, europejskiej.

należy do nich szacunek do zmarłych wyrażany w upamiętnieniu miejsc po-

chówku, modlitwie i zadumie. na cmentarzach wyciszały się dawne sprzeczki

i waśnie. Wobec majestatu śmierci milkły swary i kłótnie, godzili się ze sobą

dawni wrogowie, jednali się ci, którzy walczyli ze sobą. De mortibus aut bene

aut nihil – głosiła dawna rzymska maksyma.

jeżdżając wiosną w pole wydobywał

Powiedział on, że narracja narzuca-

WłODZIMIERZ OSADCZY

na wierzch kości pomordowanych.

na polskiemu społeczeństwu dość

Taka codzienność trwała aż do po-

często zgodna jest z banderowską

Przestrzeń pogranicza polsko-

wstania memoriału w duchu urzę-

propagandą, która jeszcze w 1943

ukraińskiego zawsze wpisywała się

dowego pojednania – bez informacji

r. (sic!) zaczęła walkę o przestrzeń

w tę tradycje i doświadczenia. Wie-

kto, dlaczego, z czyich rąk zginął

publiczną, o historię, o film, o sztukę.

my doskonale, że nie tylko wspólna

na tym miejscu. Powstaje pytanie,

Zmiana powinna nastąpić po polskiej

harmonia i bogactwo kultur kształto-

jak może istnieć taka sytuacja pod

stronie, druga zaś strona zdaniem

wały ją w ciągu dziejów. Nie brakło

okiem władz konsularnych Rzeczy-

profesora, przejdzie do wytoczonych

też krwawych zajść i wojen. O tym

pospolitej, wytrawnej dyplomacji

celów.

świadczą krzyże, pomniki, miejsca

polskiej budującej trwałe fundamen-

Do bolesnych doświadczeń

pamięci. W wiecznym spoczynku

ty braterstwa na pohybel putinow-

braku dobrej woli należą próby

łączyli się ze sobą zwalczający się

skim siepaczom. Przypomnijmy, że

koordynowania współpracy z Ko-

nawzajem żołnierze, a potomni po-

profanacji poddawane są szczątki

ściołem greckokatolickim. Wiemy,

trafili uszanować ten wieczny spo-

dziesiątków tysięcy ludzi. Czy jest

że nie doszło do skutku wspólne

czynek. Do pięknych przykładów

Przemawia Włodzimierz Osadczy

podobny precedens jeszcze gdzie-

orędzie obu episkopatów katolic-

wierności swym chrześcijańskim ko-

kolwiek na świecie?

kich Ukrainy w sprawie 70. rocz-

uczcił w swej uchwale ofiary „zbrod-

budują strategiczne partnerstwo,

rzeniom tradycji należały wzajemne

Wobec ogromu problemu, głosy

nicy ludobójstwa. Mówił o tym

ni, których na Kresach Wschodnich

solidaryzują się w przeciwdziałaniu

odwiedzania w okresie uroczystości

które wybrzmiały w czasie panelu,

Adam Kulczycki z Uniwersytetu

II Rzeczypospolitej Polskiej dopu-

imperialnym zakusom, ustawicznie

Wszystkich Świętych mogił Strzelców

były swoistym memento skierowa-

Rzeszowskiego, doktor teologii

ściły się Organizacja Ukraińskich

zagrażającym bytowi suwerennemu

Siczowych na cmentarzu janowskim

nym przede wszystkim do Polaków.

i socjologii, specjalista od spraw

Nacjonalistów i oddziały Ukraińskiej

obu narodów. Wspólną platformą

i kwater Lwowskich Orląt na cmenta-

W sytuacji, kiedy na Ukrainie na

wyznaniowych na pograniczu et-

Powstańczej Armii”. Dalej polski par-

porozumienia jest wybór europejski

rzu Obrońców Lwowa w przedwojen-

skutek wiadomych ustaw została

nicznym. Bp Buczek wskazał na

lament zaznaczył, iż „zorganizowany

i wartości demokratyczne. Jednak

nym Lwowie. Księża greckokatoliccy

zakneblowana wszelka dyskusja

przyczynę takiej sytuacji – jest ona

i masowy wymiar Zbrodni Wołyńskiej

powierzchniowość i deklaratywny

święcili wówczas „groby polskie” a

na temat ludobójstwa, do Polski

charakter wysiłków polityków obnaża

należy zadbać o pochówki swych

fakt istnienia tysięcy(!!!) dołów śmier-

współobywateli, na których wyrok

ci, które nie zostały upamiętnione, a

śmierci został przygotowany z po-

nawet ustawiczne bezczeszczenie

wodu winy – bycie Polakiem. Te

szczątków ludzkich. Są to dziesiątki

akcenty wypunktował Jacek Bury

tysięcy trupów, o których współcze-

z Fundacji Niepodległości regular-

śni stratedzy polityczni, orędowni-

nie uczestniczący w wyjazdach na

cy wyższych „racji stanu” wolą nie

Wołyń w celu ratowania polskich

wspominać. Na samym Wołyniu

grobów.

spośród 60 tys. ofiar pochówku do-

Może w tej sytuacji będzie do-

czekali się jedynie ok. 3 tys. A reszta

brym początkiem obudzenia uśpio-

– ponad 50 tys. szczątków ludzkich

nych w zakłamaniu sumień pomysł

– w XXI wieku w obszarze partner-

zaproponowany na panelu przez ks.

stwa strategicznego, festiwali pojed-

bpa Mariana Buczka, przedstawicie-

nawczych, obozów młodzieżowych,

la Konferencji Episkopatu Ukrainy,

happeningów z udziałem polityków,

bp Marian Buczek

emerytowanego biskupa charkow-

hierarchów Kościołów, intelektuali-

sko-zaporoskiego. Otóż, hierarcha

„w skrajnym nacjonalizmie, a może

stów, biznesmenów są bezczesz-

zaproponował by na stronie polskiej,

nawet szowinizmie” części episko-

czone. To tylko na Wołyniu. A podob-

tuż przy granicy z Wołyniem posta-

patu greckokatolickiego. W czasie

na sytuacja jest także na terenach

wić krzyże, w liczbie kilku tysięcy,

modłów za ofiary mordów nigdy nie

dawnych województw lwowskiego,

upamiętniające miejscowości, gdzie

ma biskupów greckokatolickich.

tarnopolskiego, stanisławowskiego.

dochodziło do zbrodni, a gdzie wła-

Jak można kształtować sumienia

Ofiary ludobójstwa nie tylko nie do-

dze przeszkadzają właściwie upa-

innych, zajmując taka postawę? –

czekały się upamiętnienia, ale z ra-

miętnić pomordowanych. Pomysł

powiedział bp Buczek.

cji na złą wolę celowo są hańbione.

poparł w swym przemówieniu po-

Spotkanie zakończyło się pre-

W wystąpieniu w czasie panelu dra

seł Franciszek Stefaniuk apelując:

mierowym wyświetleniem filmu w

Leona Popka z IPN zostały przed-

„Niech znaki krzyży wołają – powie-

reżyserii Macieja Wojciechowskiego

stawione zdjęcia, ilustrujące wyko-

dział. – Niech ktoś się zapyta, co

„Sieroty Wołynia. Córki Zamościa”,

paliska na miejscach zbrodni. Otóż

one znaczą”.

będącego wstrząsającym świadec-

w samym środku trupiego pola w

Takie upamiętnienie jest potrzeb-

twem okrucieństwa ludobójstwa

miejscowości Gaj powiat kowelski

ne najpierw dla Polski, dla Polaków.

postrzeganego przez dzieci, dziew-

powstaje wysypisko śmieci, zawar-

O polskim wymiarze zakłamania i

czynki, na oczach których zostali

nadał jej charakter czystki etnicznej

tość którego – plastikowe butelki i

kapłani łacińscy modlili się na „gro-

hipokryzji, a także potrzebie zaanga-

zamordowani najbliżsi.

o znamionach ludobójstwa”. Według

inne towarzyszące europeizującemu

bach ukraińskich”.

żowania środków politycznych, me-

W czasie Mszy św. celebrowa-

najbardziej udokumentowanych usta-

się pokoleniu przedmioty – świad-

Idyllę tę zaburzyły nie tylko lata

dialnych, akademickich dla wydoby-

nej w kościele akademickim KUL

leń, śmierć męczeńską ponieśli wów-

czą o żywotności pamięci o śladach

totalitaryzmów i zniewolenia obu na-

cia się z tego stanu upodlenia mówił

przez ks. bpa Buczka i ks. Marcina

czas na Wołyniu 60 tys. ludzi i tyle

zbrodni i nieodpartej chęci ukryć jej

rodów ale i głęboka bruzda, powstała

także prof. Andrzej Gil, zasłużony na

Jankiewicza, wieloletniego duszpa-

samo na terenach dawnej Małopolski

ślady pod gruzami śmieci. Podobny

na skutek bezprecedensowego ze

rzecz pojednania polsko-ukraińskie-

sterza wschodu Ukrainy, Bożemu

Wschodniej.

eksces nie należy do wyjątków. W

względu na skalę i okrucieństwa lu-

go historyk, wieloletni współpracow-

miłosierdziu zostały polecone dusze

Minęło ćwierć wieku odkąd Pol-

Ostrówkach, tuż przy obecnej gra-

dobójstwa, symbolem którego stał

nik prof. Jerzego Kłoczowskiego.

pomordowanych.

ska i Ukraina cieszą się wolnością,

nicy Polski ciągnik regularnie wy-

się Wołyń. Sejm Polski w 2013 r.