2

Przegląd wydarzeń

28 sierpnia–14 września 2015 nr 16 (236) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Andrzej Duda: Nie można się zgadzać,

kiedy naruszane są granice i suwerenność państw.

A tak się dzieje w Europie

Nowo wybrany prezydent Polski Andrzej Duda wybrał się z pierw-

szą wizytą zagraniczną do Estonii. Wizyta miała miejsce 23 sierp-

nia br. w 76. rocznicę Paktu Ribbentrop – Mołotow podpisanego

pomiędzy ZSRS a III Rzeszą. Dzień ten obchodzony jest w UE jako

Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych.

Poniżej zamieszczamy tekst wy-

zować. Na przyszłość potrzebne są

stąpienia prezydenta RP Andrzeja

nam nowe rozwiązania, o nich trzeba

Dudy w Muzeum Okupacji w Tallinie.

będzie mówić na forum UE, NATO,

ale też w relacjach transatlantyckich,

Szanowny Panie Prezydencie,

bo to nie tylko problem Unii, to także

Szanowni Państwo!

problem, którym interesują się rów-

Bardzo dziękuję panu prezyden-

nież inne kraje, choćby USA.

towi Toomasowi Hendrikowi Ilvesowi

My dziś, w tej sytuacji potrzebu-

za zaproszenie, właśnie dziś, 23

jemy mądrej dyplomacji, wspólnoty

sierpnia do Tallina, do Estonii. Dzię-

i zgody w sprawach najważniej-

kuję za te słowa, poruszające, ważne

szych. O tę zgodę trzeba spokojnie

dla Estonii, dla Polski, dla Estończy-

zabiegać, przedstawiając argumen-

ków, dla Polaków – ale myślę także

ty i twarde fakty, ale przede wszyst-

ważne dla całej Europy, a może na-

kim współdziałając ze sobą. Z drugiej

wet dla świata.

strony musimy w ramach NATO dbać

Ten dzień jest dniem szczegól-

o nasze bezpieczeństwo, by było

nym, choć osobiście uważam, że

ono silniej zagwarantowane naszym

cały sierpień jest miesiącem szcze-

narodom. Droga jest wytyczona, ale

gólnym dla całego narodu estoń-

trzeba cały czas prowadzić działania,

skiego. Ten dzień, 23 sierpnia jest

wzmacniać te rozwiązania, które już

na pewno dniem szczególnym dla

zostały zaakceptowane i teraz są

Estończyków, ale także dla Polaków,

wprowadzane. To również kwestia

Łotyszy, Litwinów, Finów i Rumunów.

mądrej polityki. Jestem przekonany,

To te kraje właśnie – w tym nasze –

że razem z panem prezydentem

zostały objęte paktem Ribbentrop-

taką mądrą politykę będziemy mogli

Prezydent RP Andrzej Duda i prezydent Estonii Toomas Hendrik Ilves

Mołotow 23 sierpnia 1939 roku, a

prowadzić. Dla mnie ta współpraca,

ściślej mówiąc tajnym protokołem do

w naszym regionie, w Europy Środ-

dochodziło do niepokojów i wojen.

ście się wspólnotą, jak Polacy, moi

tego paktu, bo sam pakt był „paktem

kowej między naszymi krajami jest

Unii Europejskiej. Oni chcieli spra-

Przykłady takie są, że właśnie ta

rodacy, my czuliśmy wspólnotę.

o nieagresji”. Tajny protokół był proto-

niezwykle ważna.

wiedliwego porządku dla Europy,

przyjaźń i dobre stosunki mogą być

Jak opowiadał mi mój ojciec, wtedy

kołem agresji, był protokołem agresji

Powiem może trochę górnolot-

który uchroni ją przed wojnami,

dobrze budowane. Popatrzmy choć-

gdy w 1979 roku po raz pierwszy

na państwa inne niż te, które mię-

nie i może nie będzie to do końca

ale z poszanowaniem odrębności

by na UE, w której jest RFN, dobrze

przyjechał do naszego kraju Jan

dzy sobą go zawarły, a więc ZSRR i

przenośnia. Chciałbym, żeby ten

narodowej, suwerenności krajów,

współpracująca z państwami, z któ-

Paweł II, papież Polak. Stanął w

Niemcy hitlerowskie.

łańcuch, który nazwano „łańcuchem

współpracując na tych polach, które

rymi toczyła wojnę.

Warszawie wobec setek tysięcy

To pakt, który dzielił Europę, któ-

wolności”, który wtedy stworzyliście,

są dla wszystkich korzystne. Właśnie

Ten sierpień, 23 sierpnia jest

ludzi – a milionów ludzi przed te-

ry stał się tak naprawdę otwarciem

sięgał od Morza Bałtyckiego, od Tal-

z partnerskiego punktu widzenia, bo

szczególny dla Estończyków. Jest

lewizorami – na placu Zwycięstwa

bramy dla Hitlera do II wojny świa-

lina poprzez całą Europę Środkową

przecież Unia od samego początku

szczególny, ponieważ właśnie w

i powiedział, odwołując się do krwi

towej. To dzięki temu paktowi miał

aż do Morza Czarnego i Śródziem-

to nie były tylko kraje wielkie, to były

sierpniu, ale 50 lat później, w 89

polskich bohaterów: „niech zstąpi

on rozwiązane od tej strony ręce i

nego. To byłaby realizacja pewnego

także kraje mniejsze. Cała rzecz w

roku, dawaliście Państwo pięk-

duch Twój i odnowi obliczę ziemi.

mógł śmiało działać, bowiem miał

marzenia, wielkiej idei tworzenia

partnerstwie i mądrym wykorzystaniu

ny przykład poczucia godności,

Tej ziemi”.

w kwestii podziału terytorialnego

wspólnoty. Da się budować wspól-

potencjału. Każdy kraj, tak jak każdy

potrzeby wolności, podkreślenia

Wtedy ojciec mój wspominał, że

już zawarte porozumienie z Rosją.

notę, trzeba tylko szukać tego, co

człowiek ma swój potencjał i swoje

swojej odrębności, ale zarazem

zobaczył, że nie tylko on myśli o wol-

Porozumienie tragiczne dla naszych

łączy i szanować się nawzajem nie-

możliwości.

i wspólnoty. Stanęliście wtedy w

nej i suwerennej Polsce, że są takich

narodów. Dlatego też 23 sierpnia zo-

zależnie od wielkości państwa i jego

Druga z tych podstaw, [obok

wielkim łańcuchu wolności, razem

ludzi miliony myślących podobnie. I to

stał długim staraniem ustanowiony,

potencjału.

podmiotowości] to wspomniane prze-

z Łotyszami, razem z Litwinami.

właśnie w moim przekonaniu zrodziło

Europejskim Dniem Pamięci Ofiar

Szanowni Państwo, jeszcze raz

ze mnie prawo międzynarodowe. Nie

Wpisano go zaraz później do księgi

solidarność. Poprzez „Solidarność”

Stalinizmu i Nazizmu. Wtedy właśnie

dziękując panu prezydentowi za za-

ma pokoju na świecie bez poszano-

rekordów Guinessa i był przez długi

potrafiliśmy pokazać światu naszą

stalinizm i nazizm dotknęły kraje Eu-

proszenie, oddając hołd wszystkim

wania prawa międzynarodowego.

czas tym rekordem był. Ponad 600

podmiotowość i nasze oczekiwania.

ropy Środkowej w sposób szczegól-

ofiarom tamtych wydarzeń 39 roku

To jest sprawa jednoznaczna. Nie

km złączonych rąk, trzy kraje. 700

Dziś jest to niezwykle ważne, ponie-

ny, straszliwy. To niewola deportacje,

i lat następnych, tym którzy zginęli,

wolno nam się zgadzać na przy-

tys. Estończyków, 500 tys. Łotyszy i

waż podmiotowość musi być podsta-

śmierć, wojna, utrata niepodległości,

ale także tym, którzy byli ofiarami

padki łamania tego prawa, kiedy

milion Litwinów. Pokazaliście wtedy

wą relacji międzynarodowych. Fun-

utrata suwerenności. Wiemy dosko-

deportacji, cierpień, oddając im hołd

naruszane są granice i suweren-

wspólnotę, ale co niezwykłe poczu-

damenty tych relacji muszą być dwa:

nale o czym mówimy.

tutaj w Muzeum Okupacji – chcę po-

ność i niepodległość krajów. Tak się

liście i pokazaliście podmiotowość.

podmiotowość państw i narodów, a z

Trzeba o tym pamiętać w prze-

wiedzieć, że patrzę z optymizmem

niestety znów dzieje w Europie, to

Była ona wtedy już w Polakach.

drugiej strony prawo, zwłaszcza pra-

strzeni europejskiej i światowej,

w przyszłość Estonii, w przyszłość

nasze wielkie zadanie i dla Sojuszu

Estończycy ją zademonstrowali w

wo międzynarodowe. Poszanowanie

politycznej, ale przede wszystkim w

mojego kraju, Polski, ale i Europy

Północnoatlantyckiego, w którym je-

piękny sposób, choć ona istniała i

godności jednego kraju względem

sferze polityki historycznej. Dziś na

Środkowo-Wschodniej.

steśmy, ale także dla UE. Do tego,

była w mniejszej skali pokazywana

drugiego. Nie dopuszczanie, by tylko

zachodzie Europy o tym pakcie się

Daliśmy wielokrotnie przykłady

aby w spokojny, ale zdecydowany

od dawna. Od dawna, od lat wtedy

argument jakiegoś potencjału, czy

nie mówi. Mało się mówi, że było to

dobrej współpracy, bohaterstwa. Da-

sposób nakłaniać do powrotu do

trwała tzw. „śpiewająca rewolucja”.

to gospodarczego, czy nie daj Boże

jaskrawe i jawne naruszenie zasad

wajmy dzisiaj także przykład tego,

prawa międzynarodowego, do jego

Piękny pokaz wspólnoty narodowej,

militarnego, rozstrzygał w relacjach

prawa międzynarodowego. Trzeba

że można kreować dobre relacje w

stosowania i przestrzegania. Stosu-

poczucia tradycji, godności, wbrew

międzynarodowych. To partnerskie

o tym spokojnie przypominać, po-

przestrzeni międzypaństwowej, w

jąc metody dyplomatyczne, metody,

temu, co chcieli okupujący wasze

traktowanie, poszanowanie dla in-

nieważ pamięć historyczna i prawda

przestrzeni międzyludzkiej.

które są metodami pokojowymi.

państwo.

nych krajów i narodów. Ich suweren-

historyczna jest niezwykle ważna.

Niech żyje Polska! Niech się

Jednocześnie działając w sposób

Jesteśmy w muzeum okupacji

ności, wolności i tradycji. To również

Tylko ona pozwala budować dobre

rozwija! Niech żyje Estonia! Niech

zdecydowany, przemyślany i sta-

i trzeba dziś mówić, że ta podmio-

oparte na nich współdziałanie. Taka

relacje pomiędzy narodami, nawet

się rozwija! Niech żyje nasz region

nowczy. To wielkie zadanie, które

towość została pokazana, że czuli-

myśl przecież przyświecała ojcom

takimi, pomiędzy którymi niegdyś

Europy, niech żyje cała Europa!

na razie nie w pełni udaje się zreali-