16

Podróż na krym (cz. IV)

28 sierpnia–14 września 2015 nr 16 (236) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

W rosyjskim” Symferopolu

W pierwszych miesiącach po „referendum” euforia była prawdziwa, sponta-

niczna i nie sterowana. Teraz też można spotkać na ulicy ludzi z flagami rosyj-

skimi i ze wstążkami św. Jerzego ale tym razem są to najczęściej ludzie opłacani.

Euforia nie jest stanem wiecznym, potrzebuje pożywki aby się utrzymać.

– prawdopodobnie z północnego

WOJCIECH JANKOWSKI

Kaukazu bądź z Azji Centralnej. W

tekst i zdjęcia

moim hotelu w recepcji przyjmowała

mnie kobieta o imieniu Dżemila, nie

Symferopol

Okolice dworca kolejowego za-

była Tatarką Krymską. Powoli zmie-

skakują pustką. Tętniący kiedyś ży-

nia się skład narodowościowy Kry-

ciem dworzec kolejowy, który łączył

mu. Eldar zgadza się ze mną – ten

z niemal wszystkimi dworcami daw-

proces już się rozpoczął, a jest za-

nego ZSRR, zieje pustką. Perony,

ledwie 15 miesięcy po aneksji. Gdy

podobnie jak budynek dworcowy, są

wspominam o scenie z autobusu i

puste przez większość dnia. A więk-

mówię o moich przewidywaniach

szość taboru jest uwięziona na pół-

dotyczących zbliżającej się „ukra-

wyspie. Wyjątkiem jest połączenie z

inonostalgii” i niechęci do „Rosjan z

Moskwą przez Kercz, kiedy wagony

Rosji”, odpowiada: „i co z tego, je-

płyną promem.

żeli będzie już tu mieszkał ktoś inny.

Na Krymie pod administracją

Im ludzie nie są potrzebni, mają ich

rosyjską uderza nadreprezentacja

dużo, im jest potrzebny Krym!”.

barw narodowych. Rosyjskie trzy

kolory znajdują się na wielu gma-

Zmiany trzeba zacząć

chach. Spojrzenie na Symferopol z

od siebie

wysokiego piętra ukazuje, jak ude-

Ekaterina Iraczyńska jest mło-

korowane są nimi kopuły dominują-

dą prawniczką. Nie zaakceptowała

cej tu cerkwi Patriarchatu Moskiew-

aneksji. Nie ma możliwości stawia-

skiego. Podobno nawet przyjezdni z

nia realnego oporu, ale pewnymi

Moskwy są zdziwieni widokiem flag

gestami manifestuje stosunek do

Symferopol, dworzec kolejowy

Rosji na każdym kroku. Euforia po-

administracji rosyjskiej. Na przykład,

dżać na kontynent – jeżeli z jakiegoś

ińskimi słowami „zachodte szcze!”

portów. Z czasem nawet bardzo

referendalna zdążyła już opaść, ale

zakłada czasami kolczyki z tryzubem.

powodu Rosjanie jej nie wpuszczą,

(zapraszamy znowu – red.). Niekie-

oporni zaczęli przyjmować rosyj-

władze są w stanie pobudzić akty

Detal nie rzuca się wszystkim w oczy,

straci dobrą pracę. Namawia syna,

dy na parkiecie można zobaczyć

skie dokumenty. Nie przyjęli ro-

poparcia dla nowej administracji.

ale w momencie gdy ktoś zauważy,

żeby przyjechał, ale on nie może

rzadki widok – tańczą sami męż-

syjskich paszportów głównie ci,

Eldar, Tatar z Symferopola, powie-

rozpiętość reakcji jest ogromna od

tu mieszkać, bo ma swoje życie na

czyźni tradycyjne tańce, prawdopo-

którzy mieszkają na Ukrainie kon-

dział, że pierwsze pół roku euforia

obrzydzenia po podziw i sympatię w

Ukrainie. Switłana od jakiegoś czasu

dobnie tatarskie. Po chwili zmienia

tynentalnej. Innym dokumentem,

była prawdziwa, spontaniczna i nie

spojrzeniu, które mówi „jeszcze ktoś

bierze leki uspokajające.

się repertuar i wracają dziewczyny

którego  wymaga  administracja

sterowana. Teraz można spotkać na

porządny został na półwyspie”. Katia

na wysokich obcasach w kusych

rosyjska, jest prawo jazdy. „Ale

ulicy ludzi z flagami, ale oni już są

musiała wziąć rosyjski paszport, ale

spódniczkach. Ja słucham dalej El-

w Europie rosyjskie prawo jazdy

opłacani. Euforia jednak nie jest sta-

nosi go w okładce z tryzubem a kartę

Łapówki są tam.

dara, który opowiada, jak zmieniło

nie jest uznawane, dlatego ludzie

nem wiecznym, potrzebuje pożywki

kredytową ma w barwach błękitno-

Tu się daje pieniądze

W repertuarze piosenek śpiewa-

się życie na Krymie.

zgłaszają utratę ukraińskiego pra-

aby się utrzymać.

żółtych. Spacer z nią po Symferopolu

nych przez gości lokalu są również

Administracja rosyjska po okre-

wa jazdy i wyrabiają sobie nowe,

Eldar prowadzi nocny lokal z

przypomina chodzenie z Polakiem po

ukraińskie: „Czerwona ruta” i utwory

sie przejściowym zaczęła wprowa-

rosyjskie” – opowiada Eldar. To nie

karaoke. Wśród kelnerów są Tata-

Lwowie, który wypatruje na każdym

Skriabina. W tej chwili goście śpie-

dzać szereg rosyjskich uregulowań.

koniec z kłopotami motoryzacyjny-

rzy ale pracować tu może każdy,

kroku śladów polskości tego miasta.

wają ukraińskie piosenki bez obaw.

Jedną z pierwszych zmian było

mi – wymaga się od mieszkańców

nie ma ograniczeń etnicznych. El-

Katia działa jak skaner, wyszukuje z

Switłana czasami żegna ich ukra-

wprowadzenie rosyjskich pasz-

półwyspu aby zmienili tablice reje-

dar opowiada o nowych realiach. W

otoczenia wszystkie tryzuby i barwy

stracyjne. Tutaj już ciężko zgłosić

Rosji wszyscy boją się policji podat-

błękitno-żółte. Przechodzimy koło

zagubienie tablic rejestracyjnych.

kowej. Przybyli do naszego lokalu

sklepu z torebkami i nagle woła:

Na takich tablicach można jechać

sprawdzać nasze papiery i pytają

„stój! Spójrz w lewo! Tam” – wska-

na Ukrainę. Po minięciu rosyjskie-

dlaczego kelnerzy chodzą? W tym

zuje ręką. Z naszej perspektywy

go punktu kontroli ludzie wymie-

czasie kelnerzy pracowali, chodzili

dwie torebki na wystawie sklepowej,

niają numery na ukraińskie. Jak się

między stolikami: „Pracują”. „A za

błękitna i żółta, układają się we flagę

rozwiązuje ten kłopot? Najstarszą

Ukrainy tak było?”. Eldar opowie-

Ukrainy… Po kilkudziesięciu minu-

metodą pod słońcem: „Daje się

dział o ich zdumieniu. „Oni są przy-

tach spędzonych z nią, mój mózg za-

pieniądze”. Eldar tłumaczy eufe-

zwyczajeni, że wszyscy przed nimi

czyna pracować w ten sam sposób

mizm „dać pieniądze”: w mediach

stoją na baczność a nasi kelnerzy

– niczym skaner wyszukuje śladów

cały czas mówi się źle o Ukrainie, o

są młodzi, wyrośli w normalnych

Ukrainy na ulicach Symferopola:

ukraińskiej korupcji, o tym, że tam

warunkach, nie znają tego”. Eldar

budek  telefonicznych,  skrzynek

daje się łapówki. Słowo „łapówka”

ma dwóch dorosłych synów. Ro-

pocztowych, napisów, a nawet przy-

jest zarezerwowane dla Ukrainy.

zumie decyzję starszego o wyjeź-

padkowych spotkań błękitu i żółci w

„Łapówki są tam, tu daje się pienią-

dzie na kontynent. Jest Tatarem i

przestrzeni miasta.

dze” – śmieje się, choć chyba nie

nie chce, by Krym się „zdetatary-

Katia powinna kontynuować stu-

do końca jest mu do śmiechu.

zował”, ale chce dobrze dla syna.

dia ale nie chce uczyć się w Rosji, boi

Ktoś kto wyrósł w miarę normalnym

się, że potem wyślą ją do pracy do,

kraju – tłumaczy – źle się czuje pod

na przykład, Moskwy. Pragnie studio-

Zmiany ludnościowe

Trudno ocenić, w jakim stopniu

administracją Federacji Rosyjskiej.

wać w Stanach Zjednoczonych. Ma

zmienia się skład ludnościowy Kry-

Drugi syn też często wyjeżdża na

nadzieję, że z jej papierami będzie

mu. Wielu Ukraińców wyjechało.

kontynentalną Ukrainę.

tam chciana. Jest księdzem jednego

Tatarzy rzadziej wyjeżdżają, ale

Administratorem lokalu jest Swi-

z kościołów reformowanych. Ma na-

młodzież, zwłaszcza wykształco-

tłana, atrakcyjna kobieta z Dniepro-

rzeczonego na kontynencie. Jej przy-

na, ucieka do Kijowa, Charkowa,

pietrowska. Kanon ukraińskiej urody:

szły mąż zmienił dla niej wyznanie.

Lwowa i innych miast. Wyjeżdżają

czarnooka, czarnobrewa – mogłaby

Zwracam uwagę na zachowanie…

również wyznawcy radykalnych

pozować do zdjęć w wyszywance

nietypowe dla tej części świata. Nie

nurtów islamu, którzy nie definiują

z błękitno-żółtą wstążką. Okupacja

wyrzuca niedopałków na ulicę. Gasi

się specjalnie ze sprawą tatarską.

Krymu to prawdziwy dramat jej życia

i trzyma póki nie znajdzie kosza na

Tymczasem na ulicach Symferopola

osobistego. Jej syn mieszka po stro-

śmieci. „Po Majdanie uznałam, że

można usłyszeć języki, które wcze-

nie ukraińskiej. Nie widziała go już od

zmiany należy zacząć od siebie. Od

Dziwne sąsiedztwo – flaga rosyjska i tatarska

śniej występowały tu sporadycznie

kilkunastu miesięcy. Boi się wyjeż-

Majdanu nie wyrzucam niedopałków