18

Okruchy historii

28 sierpnia–14 września 2015 nr 16 (236) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Ze Lwowa do Watykanu.

Lwowianie – ambasadorzy II RP

przy Stolicy Apostolskiej

Lwów w okresie II Rzeczpospolitej był siedzibą wielu urzędów konsularnych państw, z któ-

rymi Polska utrzymywała kontakty dyplomatyczne. Pod tym względem był najważniejszym,

po Warszawie, miastem w Polsce, w którym rezydowali zagraniczni dyplomaci. Wymienić tu

należy: 10 konsulatów zawodowych oraz 12 konsulatów honorowych. Dla porównania,

w 1914 r. we Lwowie, u schyłku Austro-Węgier było 8 placówek konsularnych.

ożeniony z Konstancją siostrą Alek-

przyjęć. W takim apartamencie

WOJCIECH BILIŃSKI

sandra Fredry (była więc prababką

Skrzyński witał dyplomatów swo-

Władysława Skrzyńskiego a babką

bodnie, grzecznie i nieco łaskawie,

Po odzyskaniu niepodległości

metropolity Andrzeja Szeptyckiego)

przybrany w czerwony szlafrok, któ-

przez Polskę, w 1922 r. powstała,

posiadał liczne galicyjskie honoro-

ry mógł wielu urazić, a natomiast nie-

założona przez Izbę Handlową i

we tytuły szlacheckie: arcystolnik

jednemu zaimponował. Nie, wobec

Przemysłową, Wyższa Szkoła dla

koronny, miecznik koronny, podstoli

tak pogodnego pana, który w sposób

Handlu Zagranicznego we Lwowie,

koronny. Cesarz nadał mu również

tak bardzo niezależny podejmował

przekształcona w 1937 r. w Akade-

prestiżowy Order Leopolda. Na niwie

gości, żaden dyplomata nie mógł

mię Handlu Zagranicznego. Jej mury

społecznej miał znaczące zasługi.

nadawać sobie władczych tonów.

opuściło ponad 2000 absolwentów,

Był współzałożycielem Galicyjskiej

Przy tym w dyskusji dyplomatycz-

z których niektórzy znaleźli zatrud-

Kasy Oszczędności (1844) i fun-

nej Skrzyński bywał nieporównany.

nienie w placówkach RP za granicą.

datorem Zakładu dla Ociemniałych

Zawsze pełen dynamizmu, umiał go

Przy Wydziale Prawa Uniwersytetu

(1851). Wdzięczne miasto uczciło

okazać, gdy zachodziła potrzeba. W

Jana Kazimierza w 1930 r. utworzo-

jego pamięć nazywając w 1871 r.

paru zwięzłych, mocnych zdaniach

no Studium Dyplomatyczne. Jako

jego imieniem jedną z bocznych ulic

uwalniał się od chwytu przeciwnika

jedyne w Polsce nadawało stopień

dolnej Łyczakowskiej (dzisiaj Witwe-

i sam stanowczo wpychał dyskusję

magistra nauk dyplomatycznych.

ra Hartmana).

na odpowiednie tory, po czym, nie

Studenci obowiązkowo odbywali

Dziadek Władysława Ignacy

bez przeróżnych kurtuazji i delikat-

praktyki w polskich placówkach dy-

(1807-1895) był posłem do Sejmu

ności, doprowadzał swą zaskoczoną

plomatycznych. Odrodzona Polska

Krajowego Galicyjskiego. Najstar-

i nieraz oczarowaną ofiarę do swych

za jeden ze swoich priorytetów uzna-

szemu synowi Władysławowi zapi-

własnych konkluzji. Wszystko to, nie

ła godną reprezentację zewnętrzną.

sał rodzinne gniazdo w Bachórzu

tracąc na chwilę równowagi i nawet

Wielu pracowników polskiej służby

opodal Dynowa, które w 1927 r.

na pozór dobrodusznie. Niezła me-

zagranicznej to osoby urodzone we

odziedziczył  ojciec  Władysława

toda, której nabrał zapewne poza

Lwowie lub związane z miastem po-

Zdzisław (1846-1927): „Eques de

życiem politycznym. Zimną krew za-

przez studia lub pracę. Również w

Zaremba Skrzyński”. Był posłem w

chowywał bowiem zawsze.” W listo-

ten sposób jedno z najważniejszych

Sejmie Krajowym Galicyjskim, re-

padzie 1919 r. Skrzyński objął stano-

miast polskich dało wkład w tworze-

Władysław Skrzyński – ambasador Polski w Watykanie.

gularnie rezydował we Lwowie. Tam

wisko posła w Madrycie. Przebywał

nie i rozwój międzywojennej Polski.

Rzym 1929.

też urodziło się młodsze rodzeń-

przy Eskurialu niespełna dwa lata.

Wśród kilkudziesięciu placówek

W. Biliński, Bywalcy „Salonu Ambasadorowej” (ze Sztambucha Leonii Papée) w: „Od Kijowa do

Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej ze Stolicą Apostolską i Ukrainą”, red. M. R. Droz-

stwo Władysława: w 1878 r. Ignacy,

Był to punkt zwrotny w jego życiu

zagranicznych w randze: ambasad,

dowski, W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012. Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygn.

którego w 1908 r. odnajdujemy jako

osobistym. Na dworze królewskim

poselstw i konsulatów jedną z naj-

1-D-1670

attaché w Ambasadzie Austro-Wę-

poznał miłość swego życia, Izabelę

ważniejszych była Ambasada przy

gier przy Watykanie (jako „Skrzyn-

wicz, radca kanoniczny Ambasady

to przepustkę do pracy w polskiej

da Silva de Santa Cruz, z którą oże-

Stolicy Apostolskiej.

no-Skrzyński”) i Maria ur. 2.X.1881

RP przy Watykanie. W Zakopanem

służbie zagranicznej.

nił się w Watykanie, gdzie wspólnie

Bezprecedensowy  przypadek

r. przy ul. Czarnieckiego 6 (obecnie

Skrzyński w towarzystwie W. Tetma-

Po odzyskaniu przez Polskę

przez 16 lat przydawali splendoru

zrządził, że dwóch kolejnych am-

Vynnyczenki). Po jej śmierci w 1934

jera, H. Sienkiewicza, W. Kossaka i T.

niepodległości, współtworzył Mini-

polskiej ambasadzie przy Stolicy

basadorów II RP, urodzonych we

r., jej córka Maria została ostatnią

Boya-Żeleńskiego recytował swój hu-

sterstwo Spraw Zagranicznych w

Świętej. Skrzyński rozpoczął swoją

Lwowie, składało listy uwierzytelnia-

morystyczny poemat: Pieśń o Rdza-

spadkobierczynią Bachórza. Warto

Warszawie. Jako wiceminister w

misję 31 VIII 1921 r. w randze posła

jące kolejnym papieżom przy Sto-

wym Rycerzu. Zapewne zamiłowanie

zauważyć, że rodzina hr. Aleksandra

rządzie Paderewskiego, od kwiet-

nadzwyczajnego i ministra pełno-

licy Świętej. Tym wybitnym synom

Skrzyńskiego, ministra Spraw Za-

do poezji odziedziczył po Fredrach.

nia do listopada 1919 r., w praktyce

mocnego przy papieżu Benedykcie

lwowskiej ziemi pragnę poświęcić to

granicznych i premiera II RP, h. Za-

Jego stryjeczny brat Seweryn (matka

kierował MSZ-tem. Był oficjalnym

XV już pod koniec jego pontyfikatu.

wspomnienie.

remba (linia z Zagórzan) wywodziła

z d. Fredrówna), dziedzic Nozdrzca,

przedstawicielem Polski na paryskiej

Kolejnemu pontifexowi, Piusowi XI

Władysław

Bolesław

się z tego samego pnia rodowego

był z zamiłowania aktorem-komikiem.

konferencji pokojowej. Blisko zwią-

złożył listy uwierzytelniające w 1922

Ignacy Anzelm Skrzyński

(Skrzynno-Skrzyński). Skrzyńscy z

W pałacu nad Sanem, gdzie bywał

zany z Piłsudskim, miał wpływ na

r. Cieszył się jego zaufaniem jeszcze

(Skrzynno-Skrzyński) h. Zaremba

Bachórza byli spokrewnieni z wielo-

Aleksander Fredro grywano jego

obsadzanie stanowisk na placów-

z czasów gdy Achilles Ratti był nun-

urodził się we Lwowie 21.IV.1873 r.

ma galicyjskimi rodami ziemiański-

komedie. Zachowała się pamięć o

kach zagranicznych II RP. Międzyna-

cjuszem apostolskim w Warszawie.

przy ul. Długosza 15 (dzisiejsza

mi: Badeniowie, Dunin-Borkowscy,

głównej roli jaką Seweryn zagrał w

rodowe znajomości, które nawiązał

Głównym zadaniem Skrzyńskiego,

Cyryla i Metodego) w ziemiańskiej

Dzieduszyccy, Fredrowie, Krasiccy,

dzięki pracy w służbie dyplomatycz-

fredrowskich „Kaloszach”.

w początkowym okresie, było przy-

rodzinie Zdzisława i Celiny z hr. Du-

Łosiowie, Szeptyccy… Takie konek-

nej Austro-Węgier, oraz doskonała

Władysław Skrzyński rozpoczął

gotowanie konkordatu ze Stolicą

nin-Borkowskich. Skrzyńscy, którzy

sje ułatwiały przyszłemu dyploma-

znajomość języków obcych, zaowo-

karierę w służbie dyplomatycznej

Apostolską. Bezpośrednie rokowania

posiadali liczne majątki na Pogórzu

cie karierę.

cowały skutecznością jego działań

Franciszka Józefa I w 1899 r. Prze-

prowadził Stanisław Grabski jako ofi-

Dynowskim w ziemi przemyskiej,

Władysław Skrzyński ukończył

w dyplomatycznych relacjach Polski

bywał kolejno na placówkach w: Kon-

cjalny delegat władz RP. Skrzyński,

byli mocno związani ze Lwowem od

Liceum im. Króla Jana III Sobieskie-

ze światem. Galicyjska kindersztuba

stantynopolu, Monachium, Sztok-

mianowany 27 XI 1924 r. ambasa-

końca XVIII w. Pradziadek Włady-

go w Krakowie. Studiował prawo we

i umiejętność obcowania z elitami

holmie, Paryżu, Hadze, Brukseli,

dorem, był konsultowany na bieżąco

sława, s. Ignacego i Teresy, Wincen-

Lwowie, Grazu i Krakowie. Pod Wa-

kultury pozwalały mu na swobodę w

Rzymie i Watykanie. Misję zakończył

i w lutym 1925 r. złożył podpis pod

ty (1770-1850) był najwybitniejszym

welem pochłonęło go życie miejsco-

kontaktach z otoczeniem. Jego bliski

w listopadzie 1918 r. w randze rad-

tekstem konkordatu. Lata następne

przedstawicielem rodu. Rezydował

wej Cyganerii. Był za pan brat z pisa-

współpracownik, radca J. Perłowski

cy ambasady I klasy w Szwajcarii

wypełniły mu zadania dyplomatycz-

w Pałacu Skrzyńskich zbudowa-

rzami i malarzami: „szczery patriota,

tak wspominał pierwsze miesiące

(Berno, Lozanna). Podczas wojny

ne i polityczne. Przeciwdziałał wpły-

nym w l. 1800-1810 znajdującym

wspólnego urzędowania: „Jego styl

ale poeta i artysta, przyjaciel Rydlów,

uczestniczył ze strony Cesarstwa w

wom niemieckim w Kurii oraz wyja-

się przy ul. Marii Magdaleny (od

Tetmajerów, Malczewskich i całej

tajnych rokowaniach pokojowych z

oddziaływał magicznie na każdego

śniał problemy polsko-ukraińskie w

1893 – Ujejskiego, obecnie Ustyja-

Młodej Polski. Trzeba było słyszeć jak

Aliantami. Trzeba podkreślić, że re-

cudzoziemca, przestępującego próg

kontekście spraw obrządku wschod-

nowicza). Na tym miejscu, pod nr 4,

mówił: Nad mą kolebką szumiał z Tatr

alizując zadania dyplomacji austro-

izby, która w obdrapanym gmachu

nio-słowiańskiego i tonował antypol-

w 1906 r. zbudowano okazałą ka-

o orle skrzydła otarty wiatr”, napisał o

węgierskiej, w swoich poczynaniach,

ministerstwa służyła mu równocze-

skie działania Kościoła greckokato-

mienicę, w której do 1939 r. działał

ambasadorze ks. prałat W. Meyszto-

zawsze dbał o dobro Polski. Dało mu

śnie za sypialnię, jadalnię i salę

lickiego w Watykanie. Osłabiał rów-

Konsulat Czechosłowacji. Wincenty