19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 28 sierpnia–14 września 2015 nr 16 (236)

Niezwykła historia

nież wpływy sowieckie w związku

sławy z d. Anczyc, znanej krakowskiej

dniu 27 VIII 1939 r. Funkcję amba-

ze sprawą Komisji Pro Russia. We

rodziny drukarzy. Ich przodkowie byli

sadora pełnił do śmierci Piusa XII

wszystkich tych kwestiach jego po-

znaczącymi twórcami kultury, związa-

(9 X 1958 r.), reprezentując władze

Panoramy Lwowa

czynania były z reguły skuteczne,

nymi głównie z Galicją.

Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą

głównie dzięki dobrym kontaktom w

Dziadek Kazimierza, Fryderyk,

w Londynie. Był dziekanem korpusu

dykasteriach watykańskich i korpu-

pochodził z francuskiej rodziny osia-

dyplomatycznego akredytowanego

We wrześniu w Hali Stulecia we Wrocławiu otwarta zostanie wystawa

przy Watykanie. Od stycznia 1959 r.,

sie dyplomatycznym. Skrzyński mu-

dłej we Lwowie na początku XIX w.

prezentująca Panoramę Plastyczną Dawnego Lwowa. Oddaje ona wygląd

siał także przedstawiać w Sekreta-

Był urzędnikiem miejskim. Spoczy-

podobnie jak przedstawiciel emigra-

miasta pod koniec XVIII wieku.

cyjnego rządu Litwy, kierował spra-

riacie Stanu problemy wynikające z

wa na Cmentarzu Łyczakowskim,

wami ambasady, nie będąc już for-

interpretacji konkordatu i zadrażnień

podobnie jak stryj Kazimierza dr Jan

Jej autorem jest inżynier Janusz Witwicki architekt, pracownik naukowy

malnie ambasadorem. Taka sytuacja

pomiędzy episkopatem a rządem w

Papée, prezes Wschodnio-Galicyj-

Politechniki Lwowskiej. Historia tego niezwykłego obiektu, który od 2006

trwała do 19 X 1972 r., gdy sekretarz

Warszawie. Mając poparcie w MSZ

skiej Izby Lekarskiej i naczelnik Izby

roku jest własnością Ossolineum, kryje w sobie wiele zagadkowych wątków

stanu Stolicy Apostolskiej kard. J.

(Beck i Szembek) oraz zrozumienie

Lekarskiej we Lwowie. Ojciec przy-

dotyczących również twórców dzieła. Na ich wyjaśnieniu zależy dr. Krzysz-

Villot zawiadomił go o zakończeniu

u prymasa Hlonda, łagodził konflik-

szłego dyplomaty, Fryderyk (ur. 1856

tofowi Smolanie, historykowi, wykładowcy UW i archiwiście, który przygoto-

w Złoczowie, zm. 1940 w Krakowie),

misji. Kierowana przez K. Papée

ty. Równocześnie utrzymywał dobre

wuje publikację poświęconą twórcom Plastycznej Panoramy Lwowa.

ambasada przy Stolicy Apostolskiej

relacje z przebywającym na emigra-

ukończył Gimnazjum im. Franciszka

Między innymi o tym opowiedział Marii Wieczorkiewicz. Nasz gość

zwrócił się także z apelem o pomoc w odszukaniu osób, które znały twórców

Panoramy Lwowskiej.

Lista osób związanych z powstaniem

Plastycznej Panoramy Dawnego Lwowa:

1) BEDNARSKI Henryk (ur.1907) archiwista i buchalter PPDL

2) BIAŁY Leszek – fotograf

3) CZESAK Bohdan – fotograf

4) DAŃCZAK Feliks (1924–1974) – artysta modelarz

5) DĘBICKI Zdzisław (ur.1911) – artysta modelarz

6) DIAMANDÓWNA Wanda – modelarka?

7) DOMOSŁAWSKI Adam – inżynier

8) DURSKI – nic o nim nie wiadomo

9) FELDMAN Filip – architekt

10) GELIS Adam – inżynier. Pozostał we Lwowie

11) GROER Franciszek – profesor, fotograf

12) GUBERNARCZUK Anna (ur.1905) – posługaczka

13) HIOLSKI Włodzimierz – „Lwowicz” (1927–2002) („Dunek”) modelarz

14) HRYNIEWIECKA Irena zamężna Smolana – modelarka, żołnierz AK

15) HRYNIEWIECKI Jerzy (1922–1978) – architekt, fotograf, żołnierz AK

16) KARASIŃSKI Janusz (ur.1917) – modelarz, żołnierz AK.

17) KIRSCHNER Tadeusz – malarz

18) KONDZIOŁA Janina (ur. 1921) – artystka modelarka. Być może z domu

Ambasador Kazimierz Papée w towarzystwie żony Leonii i jej brata majora Henryka Do-

Zającówna.

brzańskiego na płycie lotniska, sierpień, lipiec (?) 1939 r.

19) KŰHNEL Adam (ur. 1909) – architekt

W. Biliński, Bywalcy „Salonu Ambasadorowej” (ze Sztambucha Leonii Papée) w: „Od Kijowa do Rzymu. Z dziejów stosunków Rzeczypospolitej

ze Stolicą Apostolską i Ukrainą”, red. M. R. Drozdowski, W. Walczak, K. Wiszowata-Walczak, Białystok 2012. Narodowe Archiwum Cyfrowe,

20) LENKIEWICZ Adam (1888–1942?) – profesor, reprodukcja planów, foto-

sygn. 1-D-1668-2

grafie. Zamordowany

cji Paderewskim. Postrzegany jako

była najdłużej, po zakończeniu II woj-

Józefa we Lwowie i studia historycz-

21) LINK Danuta zamężna Dańczak

zwolennik Piłsudskiego, był trakto-

ny światowej, formalnie uznawanym

ne na Uniwersytecie Lwowskim. W l.

22) ŁABINOWICZ Adam (ur. 1919) – artysta modelarz

wany wrogo przez partie opozycyj-

przedstawicielstwem wolnej Polski w

1879-1904 pracował we Lwowie jako

23) ŁOBOCKI Jan Kanty Modest (1920–2000) – architekt, fotograf

ne i część episkopatu; próbowano

świecie. Dla rządu PRL w Warszawie

nauczyciel historii w II Gimnazjum,

24) ŁODZIANA Tadeusz (1920–2011) – artysta modelarz

zwalczać go w Watykanie – bez-

stanowiło to poważny problem poli-

skryptor w Zakładzie Narodowym im.

25) MILENICZEK Władysław – pozłotnik

skutecznie! Podczas sprawowania

tyczny. Dla Polaków – egzulów, roz-

Ossolińskich oraz kustosz i zastęp-

26) MORWITZ Zygmunt – architekt

urzędu często chorował i wyjeżdżał

sianych po świecie, była symbolem

ca dyrektora Biblioteki Uniwersytetu

27) MOUSSON Lucyna (ur. 1918) – artystka modelarka

na kuracje zagraniczne. Bywał we

ciągłości państwa.

Lwowskiego, którą przygotował do

28) OLPIŃSKI Jan – Inż. architekt

Lwowie z uwagi na sprawy rodzin-

Kazimierz Papée zmarł w Rzy-

reorganizacji. Był też konserwatorem

29) ROKICKI Władysław (ur. 1889) – dozorca domu przy ul. Ormiańska 23

ne i majątkowe, np. w 1934 r., w

mie 19.I.1979 r. Symbolicznie do-

dla Galicji Wschodniej, członkiem

30) SŁONIEWSKI Jarosław

związku ze śmiercią matki. Związ-

czekał się polskiego pontyfikatu

lwowskiego Towarzystwa Historycz-

31) SZYMAŃSKI Mieczysław (ur. 1928) – technik

ki ze Lwowem nie opuszczały go

Jana Pawła II, ale listów uwierzy-

nego i współzałożycielem Towarzy-

32) TYSS Włodzimierz – mgr, reprodukcja planów

do ostatnich chwil. Przyjaźnił się z

telniających już mu nie mógł złożyć.

stwa Naukowego. Został laureatem

33) UHORCZAK Franciszek (1902–1981) – prof. geograf, kartograf

Karoliną Lanckorońską, docentem

Pochowany został w polskiej kwate-

nagrody naukowej miasta Lwowa.

34) URBANOWSKI Jerzy (ur. 1921) – artysta modelarz

historii sztuki na Uniwersytecie Jana

rze na rzymskim cmentarzu Prima

Po przeniesieniu się do Krakowa

35) WITWICKA Irena z d. Christ (1909–2004) – żona Janusza Witwickiego

Kazimierza, która regularnie prowa-

Porta gdzie spoczywa wraz z żoną

pełnił funkcje dyrektorskie w Bibliote-

36) WITWICKI Janusz (1905–1946) – inż. architekt, modelarz. Twórca PPDL

dziła w Rzymie swoje badania na-

Leonią z d. Dobrzańską (zm. 1960 r.

kach: Jagiellońskiej, Czartoryskich,

37) WITWICKI Jerzy (ur.1928) – artysta-modelarz

ukowe. W swoich „Szkicach wspo-

w Rzymie), skrzypaczką i miłośnicz-

w Polskiej Akademii Umiejętności.

mnień” poświęciła mu piękny esej.

ką kultury. Przez lata w Ambasadzie

Jako profesor wykładał na Uniwer-

38) WITWICKI Michał (1921–2007) architekt, bratanek Janusza Witwickiego

Podczas jego misji, sekretarzem w

RP przy Watykanie prowadziła sa-

sytecie Jagiellońskim. Wśród jego

39) WITWICKI Władysław – (1878–1948) ojciec Janusza Witwickiego

Ambasadzie był Leon Siemiradzki,

lon dyplomatyczny i przygarniała

licznych prac naukowych wymienić

40) ZAJĄCÓWNA Janina – modelarka być może zamężna Kondzioła

syn Henryka, twórcy kurtyny dla Te-

Polaków przybywających do Wiecz-

należy wydaną w 1894 r., do dzisiaj

41) ZATURSKI Ludwik – dr, reprodukcja planów

aktualną, Historię miasta Lwowa.

atru Miejskiego we Lwowie, którego

nego Miasta. Jej bratem był Henryk

42) ŻDŻARSKA Aleksandra zamężna Hryniewiecka (ur.1924) – fotolabo-

kilka dzieł malarskich eksponuje dzi-

– sławny „Hubal”.

Kazimierz Papée uzyskał dokto-

rantka, modelarka

siejsza Lwowska Galeria Sztuki.

Dwaj wybitni Lwowianie, którzy

rat na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Z góry wyrażamy podziękowanie za wszelka informację dotyczącą współ-

Władysław Skrzyński zmarł na-

sprawowali zaszczytne funkcje am-

Podczas „Wielkiej Wojny” walczył

twórców Plastycznej Panoramy Dawnego Lwowa, również i tych, których za-

gle w Rzymie 26.XII.1937 r. Począt-

basadorów Drugiej Rzeczypospolitej

w Legionach. W dyplomacji II RP

brakło na powyższej liście. Prosimy również o kontakt członków ich rodzin

kowo został pochowany na tamtej-

przy Stolicy Apostolskiej, zmarli w

pełnił  szereg  odpowiedzialnych

źródło: radiozagranica.pl

szym cmentarzu Campo Verano. Po

Rzymie – na obczyźnie. Władysław

stanowisk na placówkach dyploma-

Skrzyński zgasł, gdy Polska była

ekshumacji, jego szczątki spoczęły

tycznych: Haga, Kopenhaga (char-

gé d affaires), Ankara, Tallin (chargé

niepodległa. Zapewne nie przy-

w rodzinnym grobowcu w Bachórzu.

Poszukujemy świadków

d affaires), Królewiec (konsul gene-

puszczał, że Polska na długie lata

Podczas II wojny światowej nekro-

polia Skrzyńskich została w barba-

ralny). Był komisarzem generalnym

znajdzie się za kordonem, po drugiej

z tytułem posła nadzwyczajnego i

stronie wolnego świata. Paradoksal-

rzyński sposób sprofanowana przez

Poszukujemy świadków, którzy latach 1935-1939 znali wła-

ministra pełnomocnego w Wolnym

nie, wojna odnalazła go w grobie w

sowieckich żołnierzy.

ścicieli Drukarni KS Jakubowski, pracowali w tej drukarni przy ul.

Mieście Gdańsku oraz posłem w

Bachórzu. Kazimierz Papée umierał

Dwa lata po śmierci Skrzyńskie-

Piekarskiej 11 we Lwowie albo mieszkali pod tym adresem. Jeśli

Pradze do dnia 20 III 1939 r. czyli

w osamotnieniu, nie mając nadziei

go, ambasadorem przy Stolicy Apo-

jesteś dzieckiem, bądź wnukiem takich osób i z opowiadań rodzin-

do końca istnienia państwa czecho-

na powrót do niepodległej Ojczyzny.

stolskiej został Kazimierz Jan „Ducla-

nych masz informacje, dokumenty dotyczące działalności Ada-

słowackiego.

Ze wszystkich sił starał się kontynu-

nus” (nazwany tak na cześć św. Jana

ma i Zygmunta Jakubowskich we Lwowie, skontaktuj się z nami.

Nominację na ambasadora przy

ować swoją misję przedstawiciela

z Dukli, patrona Lwowa) Papée. Uro-

Stolicy Apostolskiej Papée otrzymał

emigracyjnych władz przedwojennej

dził się we Lwowie 10 I 1889 r. przy

Kontakt: Bernadeta Niedzielska

Polski. Obaj zasługują na pamięć i

15 VII 1939 r. Listy uwierzytelniają-

ul. Gosiewskiego 4 (obecnie Tersza-

e-mail: bniedzielska@vp.pl, tel. 48 798372906

wielkie uznanie.

ce złożył papieżowi Piusowi XII w

kiwciw) w rodzinie Fryderyka i Włady-