2

Przegląd wydarzeń

30 października–16 listopada 2015 nr 20 (240) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

grząski teren

WYBORY 2015

po wyborach otwierana jest sprawa

dokończenie ze s. 1

karna, a parlament ma zdecydować

Teraz kilka słów o wyborach sa-

co z tym fantem zrobić.

Tym razem na „grząski teren” wkraczam. Polsko-

morządowych na Ukrainie.

W innych okręgach wyborczych

Sytuacja jest tu znacznie bar-

też były różne dziwne rzeczy, jak

ukraiński, ukraińsko-polski dialog historyczny. Dialog

dziej skomplikowana. Już na samym

np. przy otwarciu kart wyborczych

trudny i niewdzięczny, a jednocześnie jednak – dialog

początku (a raczej na kilka dni przed

na dzielnicach, okazywało się, że

startem wyborów) było jasne, że

wydrukowane są one z błędami

w którym, wcześniej czy później, każdemu Polakowi

mogą one zostać sztucznie zerwane

(nawet gramatycznymi), że błędnie

w Mariupolu. Tu w lokalnej komisji

wskazane są nazwy ugrupowań po-

na Ukrainie i każdemu Ukraińcowi w Polsce wziąć

wyborczej przedstawiciele rządzącej

litycznych; cudownie w przeddzień

udział przychodzi. Jestem święcie przekonany, nie – ja

koalicji i opozycji nie mogli dojść zgo-

wyborów ginęły pieczątki, a potem,

wiem po prostu, że codziennie toczą się setki, a może

i tysiące takich polsko-ukraińskich rozmów. W wolnej

Polsce. W wolnej Ukrainie. Od wielu lat. I... niestety,

mam wrażenie jakbyśmy w miejscu stali.

jest  wykorzystanie „historycznej”

prawo oczekiwać szacunku dla jego

ARTUR DESKA

dyskusji dla osiągnięcia bieżących,

opinii (nawet mylnej). Dlatego i ja,

politycznych celów. Aby je osiągnąć,

Od lat nic się nie zmienia bo

szczerze wierząc w prawdziwość

nie zważają oni na nic i kłamią, nad-

ciągle są to rozmowy wrogów, a nie

mego „świata obrazu”, cieszę się

interpretują, manipulują, używają

przyjaciół. Najczęściej bardzo emo-

gdy ktoś podobnie go widzi lecz jed-

półprawd, przypisują niecne intencje,

cjonalne, z wzajemnymi pretensja-

nocześnie szanuję prawo wszyst-

Prezydent Ukrainy Petro Poroszenko z żoną Maryną

kompleksy hołubią, karmią wszelakie

mi, oskarżeniami, podejrzeniami,

kich na inny sposób jego postrze-

lęki. Nawet wtedy, gdy już prawdą się

roszczeniami. Dla przebiegu tych

gania. Takiegoż szacunku dla mej

dy. Raz po raz zrywano kolejne po-

takim samym cudem, odnajdywały

posługują, to prawda ta przeważnie

rozmów nie ma znaczenia to, że

„wizji” oczekuję.

siedzenia, odrzucano wydrukowane

się po dwóch dniach. Były okręgi,

jest kontekstem lub komentarzem

zgodnie z sondażami przeróżnymi,

Nie zamierzam się zajmować

już karty wyborcze, kwestionowano

gdzie odpowiedzialne za wybory oso-

tak podanym, że zatraca swą praw-

Ukraińcy lubią Polaków. Nie ma zna-

wyliczaniem wzajemnych, polsko-

legalność ich druku w określonej

by nie wytrzymywały presji i popeł-

dziwość. O polityzacji polsko-ukraiń-

czenia to, że w Polsce ukraińskie dą-

ukraińskich pretensji. Nie o „rachun-

drukarni itd. Obwiniano się o to wza-

niały samobójstwo. W śledztwie jako

skiego dialogu o historii pisać można

żenie do Europy jest przyjmowane (w

ku grzechów” chcę pisać. Interesuje

jemnie. Na koniec doszło do tego,

motyw uznano nieuleczalną chorobę

bez końca. Ograniczę się jednak to

znamienitej większości przypadków)

mnie mechanizm prowadzenia pol-

że kart nie rozwieziono do komisji

przewodniczącego. Ale nie ma odpo-

tych kilku zdań, bo temat ten odręb-

z wielka sympatią. Nie ma znaczenia

sko-ukraińskiego dialogu o historii.

dzielnicowych i lokali wyborczych nie

wiedzi, dlaczego ta osoba targnęła

nego potraktowania jest godny.

to, że Polacy ramię w ramię z Ukra-

Uważam bowiem, że to właśnie to,

otwarto. Ponad 600 tys. wyborców

się na swoje życie na dzień przed

ińcami „stali” na Majdanie. Nie ma

jak ten dialog jest prowadzony i jakie

pozbawionych zostało prawa udziału

wyborami?

znaczenia to, że ponad 100 tysięcy

nim rządzą prawa decyduje o tym,

Problem drugi –

w głosowaniu. Powstaje tu pytanie,

Dziś – 29 października 2015 roku

Ukraińców pracuje w Polsce. Nie ma

że pomimo czasu, sprzyjających

brak wiedzy

gdzie była ukraińska Centralna Ko-

– na oficjalnej stronie CWK podane

Zapewne wielu się narażę, ale

znaczenia, że tysiące wolontariuszy,

okoliczności i bezsprzecznie – życzli-

misja Wyborcza w przededniu wy-

są jedynie oficjalne dane o frekwen-

uważam że bardzo często rozmowy

organizacji pozarządowych, zwy-

wości wzajemnej, tkwimy w miejscu,

cji w regionach i na całej Ukrainie –

borów, gdy wszystkie media o tym

o polsko-ukraińskiej historii prowa-

czajnych Polaków wreszcie, wspie-

a czasami mam wrażenie że się nie-

trąbiły? Gdzie był prezydent, premier

46,61%. To na razie tylko tyle. Cze-

dzone są bez posiadania odpowied-

ra Ukrainę w toczącej się wojnie.

znacznie cofamy. Dlatego, jeśli ktoś

i parlament? Teraz dopiero w dwa dni

kamy na wyniki oficjalne.

niej wiedzy. Polacy niewiele o historii

Wszystko to nie ma znaczenia, gdy

oczekuje, że historię „roztrząsać”

Ukrainy wiedzą, a i Ukraińcy mają

sprawa zaczyna polsko-ukraińskiej

będę – niestety będzie zawiedziony.

Angelus dla Żadana

bardzo fragmentaryczną wiedzę o

historii dotyczyć. Mieszkam na Ukra-

Nie, nie dlatego o historii pisał nie

historii Polski. Nawet jeśli coś ktoś

inie już lat wiele i siłą rzeczy, także

będę że się czegoś obawiam. Nie

wie – to Polak zna „polską” historię

bywam zmuszony (a tak! zmuszony!)

boję się! Mam i własne zdanie i od-

Literacką Nagrodę Europy Środkowej „Angelus” przyznano Serhijo-

Ukrainy, a Ukrainiec „ukraińską”

do historycznych dyskusji które nie

powiednią wiedzę posiadam. Jednak

wi Żadanowi. Ukraiński pisarz nagrodzony został za powieść „Mezo-

historię Polski. Ha, nie tylko tak!

prowadzą do niczego. Nie, nie tak!

po pierwsze, uważam że artykuł, na-

potamia” wydaną w Polsce przez wydawnictwo „Czarne”.

I Ukraińcy i Polacy nie tylko znają

Prowadzą! Służą one, niczym śluza,

wet w najszacowniejszej gazecie to

(i to fragmentarycznie zazwyczaj)

do wylewu wzajemnych pretensji,

nie najlepsze miejsce na poważną hi-

własną wersję historii sąsiada, ale

złości i kompleksów. Nic więcej! I tak

storyczną dyskusję. Po drugie, forma

do tego wersja ta jest zdeformowana

jest praktycznie zawsze i wszędzie.

artykułu ma się nijak do dyskusji – to

tejże historii polityzacją (o czym pisa-

Dlatego, poza pewnymi wyjątkami,

monolog. Po trzecie wreszcie, uwa-

łem), oraz miłymi sercu stereotypa-

jak ognia staram się podobnych dys-

żam że problem braku postępu leży

mi. Wielokrotnie byłem świadkiem

kusji unikać. Nie przeszkadza mi to

nie w tym jakie historyczne fakty są

podobnych polsko-ukraińskich dys-

jednak, od lat już wielu, zastanawiać

omawiane, lecz w tym kto i jak o nich

kusji. Pomimo tego, że adwersarze

się dlaczego tak?

mówi. Dlatego – o mechanizmach

używali realnych dat, liczb, nazw i na-

Dzisiaj, po zakończeniu wybor-

polsko-ukraińskiego dialogu histo-

pomiędzy uczuciem a pożądaniem”

BEATA KOST

zwisk, to słuchając tych rozmów, a ra-

czych kampanii tak w Polsce, jak i

rycznego, a nie o samej historii.

– czytamy na stronie wydawcy.

czej sporów zajadłych, nie potrafiłem

na Ukrainie (dzięki Ci Boże za to!),

Urodzony w 1974 Serhij Żadan

„Cyrk przypominał Reichstag

się oprzeć wrażeniu, że ich uczestni-

po ogłoszeniu wyników wyborów, w

Problem pierwszy –

związany jest z Charkowem, jego

po szturmie: wszyscy mieli radosne

cy błąkają w oparach „Bajki o mchu

czas gdy emocje i namiętności powo-

polityzacja

książki przetłumaczono na 16 języ-

twarze, ale pomieszczenie w sposób

i paproci” czy o „Sierotce Marysi”,

li zasypiają, czuję potrzebę szersze-

Zdawać by się mogło, że bezsen-

ków.

oczywisty wymagało remontu. Zimne

a nie poważną dyskusję prowadzą.

go podzielenia się moimi przemyśle-

sem jest mówienie o historii jako o

Nagrodę Literacką Europy Środ-

korytarze, kobiety w futrach, koniak

Tymczasem historia polsko-ukraiń-

niami na tematy powyższe. Jako, że

nauce apolitycznej. Przecież historia

kowej „Angelus” ufundował Wro-

w bufecie i zwierzęta Mezopotamii na

ska jest niesamowicie skomplikowa-

(jak już wspominałem) „teren to jest

to także historia polityki, a wydarzenia

cław, jest przyznawana prozaikom

ponurej arenie” – ten cytat z najnow-

na i tak, jak chirurg który skompliko-

grząski”, a i ja za geniusza i wszech-

wszelakie, szczególnie te między na-

piszącym w języku polskim lub tłu-

szej książki Serhija Żadana mógłby

waną operację przeprowadza, tak też

wiedzącego bynajmniej się nie uwa-

rodami, bywają albo polityki motorem

maczonym na język polski. Nagra-

być znakomitym opisem jego naj-

ktoś kto sploty tej historii rozwikłać się

żam, wyjaśniam – to rezultaty moich

albo jej efektem. To prawda. Jednak

dzani pisarze pochodzą z Europy

nowszej powieści i błyskotliwą meta-

stara, powinien posiadać zarówno

osobistych rozmyślań. Oczywiście

sprawa nie w zamykaniu oczu na to,

Środkowej, zgodnie z regulaminem

forą poplątanych życiorysów bohate-

wiedzę jak i instrumenty odpowied-

wierzę w to, że są one słuszne i

jaki kontekst polityczny miało niegdyś

mogą otrzymać ją twórcy, którzy w

rów. To bliżsi i dalsi znajomi z jedne-

nie. Wyobraźmy sobie efekt opera-

gotów jestem ich bronić. Chciałbym

to czy inne wydarzenie, lecz w tym,

swoich pracach „podejmują tematy

go miasta, doświadczeni przez los,

cji na przykład, przeszczepu nerki

też, by wielu myślało podobnie. Tak

że dzisiejsza polityka miesza się do

najistotniejsze dla współczesności i

przytłoczeni codziennością, spętani

prowadzonej przez dyletanta. Strach

Polaków, jak i Ukraińców. Jednak,

dialogu o czasach dawnych. Warto

pogłębiają wiedzę o świecie innych

własnymi słabościami i ambicjami,

pomyśleć! Dokładnie taki sam efekt

wierząc w mych opinii słuszność,

przyjrzeć się, jak politycy niektórzy,

kultur”. Do nagrody wydawcy mogą

którzy piją, biją się i szukają spełnie-

mają dyskusje prowadzone przez

absolutnie nie zamierzam nikomu

partie przeróżne i „historycy” będą-

zgłaszać autorów żyjących, pocho-

nia, będącego namiastką wyższych

ludzi żyjących pośród mniemań wła-

mego sposobu spraw widzenia na-

cy na ich usługach, w ukraińsko-

dzących z Albanii, Austrii, Białorusi,

uczuć. Mezopotamia to wspaniała,

snych. Rozchodzą się źli, obrażeni,

rzucać, jakichś wzorców ustalać,

polskich rozmowach głos zabierają.

Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chor-

pełnokrwista ballada o miłości, której

żałując często, że w ogóle rozmowę

myślących inaczej postponować.

Niestety, zazwyczaj ich celem nie

wacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy,

nikt się nie spodziewa i która niczego

taką zaczęli. Problem jest poważny,

Uważam i głoszę to nieustannie, że

jest budowanie współpracy i zrozu-

nie zmienia. Znakomicie napisana,

Macedonii, Mołdawii, Niemiec, Pol-

nie sposób bowiem uniknąć podob-

każdy ma prawo myśleć i oceniać

mienia (o zrozumieniu pisał będę

ski, Rosji, Rumunii, Serbii, Słowacji,

głęboko zanurzona w ukraińskiej rze-

nych dyskusji. Ludzie będą ze sobą

tak, jak to za słuszne uważa. Każdy

jeszcze). Nie jest też ich celem do-

Słowenii, Ukrainy i Węgier.

czywistości, balansująca na krawędzi

o tym rozmawiali. Warto jednak się

też ma prawo się mylić i każdy ma

tarcie do historycznej prawdy. Celem

pomiędzy brutalnością a kruchością,

KG