19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 18–30 listopada 2015 nr 21 (241)

Podsumowanie polsko-ukraińskich prac konserwatorskich

na Cmentarzu Łyczakowskim – 2015

Na jesieni kończą się prace konserwatorskie, które mają charakter sezonowy. W 2015 roku na Cmentarzu Łyczakow-

skim odnowiono rekordową liczbę pomników – jedenaście. Koszt tegorocznych prac wyniósł 445.000 PLN (około 2,6 mln

UAH). Projekt finansowany jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP (MKiDN) i realizowany

we współpracy z Zarządem Ochrony Środowiska Historycznego Lwowskiej Rady Miejskiej.

bliżej tej postaci, zobaczyliśmy jej

Towarzystwa Ludoznawczego. Iwan

JURIJ SMIRNOW

znaczenie dla lwowskiego i polskie-

Franko był również członkiem tego

tekst i zdjęcia

go dziennikarstwa i postanowiliśmy,

Towarzystwa. Współpraca polsko-

że prace renowacyjne warto rozpo-

Prace konserwatorskie syste-

ukraińska rozwija się teraz w różnych

cząć – mówił Jarosław Włodarczyk.

mowo podejmowano od 2008 roku

wymiarach i w różnych płaszczy-

– Stawki, oczywiście, nie mogły być

na podstawie protokołów uzgodnień,

znach. Obecność tak dużej grupy

rynkowe, ale minimalne, tylko na

podpisanych przez przedstawicieli

dziennikarzy ukraińskich i polskich

materiały. Na nagrobku nie zacho-

MKiDN i reprezentantów władz miej-

podkreśla znaczenie dzisiejszego

wał się krzyż żeliwny, będzie robiony

skich Lwowa. Łączny koszt prac zre-

naszego spotkania i prac, w których

nowy i ustawiony w najbliższych ty-

alizowanych w latach 2008-2015 wy-

uczestniczy polskie Ministerstwo Kul-

godniach. Wtedy przyjedzie też dele-

niósł około 4 mln PLN. Konserwacji

tury i władze miasta Lwowa”.

gacja Press Clubu Polska, który jest

poddano kilka dziesiątków pomników

Obecny na uroczystości Mychaj-

oddziałem Międzynarodowej Federa-

na grobach znanych przedstawicieli

ło Nagaj, dyrektor Muzeum „Cmen-

cji Dziennikarzy. Trzy lata temu ufun-

kultury polskiej, ukraińskiej, ormiań-

tarz Łyczakowski”, zwrócił uwagę

dował nagrodę „Wolność i Słowo” dla

skiej i niemieckiej.

mediów na to, że istnieje kilka pro-

dziennikarzy, którzy mają zasługi w

Komisja ekspertów, która składa

gramów prac na terenie cmentarza.

walce o uniwersalne wartości czło-

się z przedstawicieli stron polskiej

Jeden z takich – to wspólne prace

wieka. Na Cmentarzu Łyczakowskim

i ukraińskiej oceniła wyniki prac

konserwatorskie polsko-ukraińskie,

niejszym jest ratowanie dziedzictwa

na grobie rodziny Skrypciów. Staran-

pochowano wielu znanych polskich

przy każdym konkretnym obiekcie

inny – to prace porządkowe i konser-

kulturowego, niedopuszczanie do

nie odnowiono obeliski na grobach

dziennikarzy. Chcemy żeby dzien-

i omówiła plany na następny 2016

watorskie, które prowadzi dyrekcja

dalszej dewastacji i rujnacji cennych

powstańców i sybiraków Franciszka

nikarze z Kraju pomogli finansowo

rok. Wśród pomników poddanych

muzeum z funduszy otrzymanych

zabytkowych nagrobków i rzeźb”.

Zaremby (1751-1863) i Antoniego

w odnowieniu kolejnych nagrobków

konserwacji wyróżnia się monu-

ze swojej działalności, ze sprzedaży

Obecni dziennikarze ukraińscy

Pióreckiego (1764-1870).

na ich grobach, choćby po jednym

mentalny pomnik na grobie Iwana

biletów wstępu, usług turystycznych.

bardzo chcieli wyjaśnić cenę odno-

Michał Laszczkowski, prezes

na rok”.

Franki, wybitnego ukraińskiego po-

„W 2015 roku udało się odnowić

wienia pomnika Iwana Franki, na co

Fundacji Dziedzictwa Narodowego

Komisja ekspertów na zakończe-

ety i działacza społecznego. Michał

lub uporządkować około 15 zabyt-

otrzymali odpowiedź, że na prace

z Warszawy, powiedział, że fundacja

nie pracy na Cmentarzu Łyczakow-

Michalski, przedstawiciel MKiDN

kowych obiektów – mówił Mychajło

konserwatorskie przy tym pomniku

dokłada wszystkich sił, żeby odnowić

wyraził zadowolenie, że „polska stro-

polskie Ministerstwo Kultury wyasy-

jak najwięcej zabytkowych pomni-

na w taki sposób przyłączyła się do

gnowało 60 tysięcy złotych, czyli

ków. Czas nie czeka, i w niektórych

zaplanowanych na 2016 rok przed-

360.000 hrywien.

przypadkach  rujnacja  postępuje

sięwzięć poświęconych obchodom

Po zakończeniu uroczystości

bardzo szybko. Z innej strony, przy-

160-lecia dnia urodzin i 100-lecia

przy pomniku Iwana Franki, komisja

jemnie jest usłyszeć słowa wdzięcz-

śmierci „Wielkiego Kamieniarza”. W

ekspertów przystąpiła do swoich bez-

ności nie tylko od turystów, ale też

uroczystościach złożenia wieńców

pośrednich obowiązków – do oceny

od krewnych tych ludzi, na grobach

przy grobie Iwana Franki udział wzięli

jakości wykonania prac konserwator-

których pomniki zostały odnowione.

przedstawiciele lwowskich władz ob-

skich przy każdym z odnowionych po-

Takie słowa podziękowania fundacja

wodowych i miejskich, Konsulatu Ge-

mników. Dokładna prezentacja wyko-

i MKiDN otrzymały od rodziny Za-

neralnego RP we Lwowie, polskiego

nanych zabiegów konserwatorskich

rembów oraz od prawnuków Urszuli

Ministerstwa Kultury. W swoich prze-

oraz pilna uwaga ekspertów pozwoliły

z Chrzanowskich Puzyniny.

mówieniach każdy z nich podkreślił

wyciągnąć wniosek, że wszystkie po-

Niespodzianką była propozycja

znaczenie współpracy polsko-ukraiń-

mniki odnowiono bardzo starannie, fa-

warszawskiego Press Clubu Polska

skiej w dziedzinie kultury, a także w

Pomnik Iwana Franki

chowo i praktycznie bez uwag. Przez

z prezesem Jarosławem Włodarczy-

innych kierunkach rozwoju naszych

lata wspólnej pracy ukraińscy i polscy

kiem na czele, który przeprowadził

krajów.

Nagaj. – Odnowiono monumentalną

konserwatorze opanowali technologię

zbiórkę pieniędzy w swoim środowi-

Jarosław Drozd, powiedział, że

bramę od ul. Schimserów, uporząd-

renowacji pomników z piaskowca i ro-

sku na renowację pomnika na grobie

„wyniki wspólnych prac potwierdza-

kowano alejki i dróżki, ustawiono

bią to naprawdę precyzyjnie. Chciało-

Aleksandra Fogla. Znany lwowski

ją, że jesteśmy razem, że wspólne

nowe ławeczki. Zabytkowe pomniki

by się raz jeszcze zwrócić uwagę na

dziennikarz i adwokat Aleksander

działania przynoszą pozytywne re-

w starej części cmentarza mają już

odnowienie monumentalnego pomni-

Fogel był prezesem syndykatu dzien-

zultaty, razem możemy zrobić więcej.

po 150-200 lat. Są tysiące rzeźb, któ-

ka poety Seweryna Goszczyńskiego,

nikarzy lwowskich. Na nagrobku

Idą takie czasy, że trzeba być razem.

re wymagają uwagi konserwatorów.

Nagrobek Franciszka Jawor-

które wykonano w ciągu dwóch se-

Aleksandra Fogla napis: „W UZNA-

Szanujemy pamięć tych kto leży na

Podjąć takie zadania możemy tylko

skiego

zonów konserwatorskich. Znaczną

NIU NAJWYŻSZYCH ZASŁUG KU

tym cmentarzu i spodziewamy się na

poprzez wspólne działania. Nieste-

umiejętność wykazali specjaliści przy

skim zebrała propozycje pomników,

WIECZNEJ JEGO CZCI I PAMIĘCI.

dobre owoce naszych tegorocznych

ty, Ministerstwo Kultury Ukrainy nie

konserwacji pomników figuralnych

które warto byłoby poddać renowacji

ZMARŁ 27.02.1926 ROKU, W 67

prac, naszej współpracy. Postać Iwa-

asygnuje żadnych kosztów na pra-

– nagrobków Honoraty Borzęckiej,

w 2016 roku. W najbliższym czasie

ROKU ŻYCIA. SYNDYKAT DZIEN-

na Franki jest i dla Polaków bliska,

ce konserwatorskie, ale bardzo po-

Józefa Sas-Czułowskiego, Urszuli z

lista zostanie ułożona i uzgodniona

NIKARZY POLSKICH. TOWARZY-

był on znaną osobistością w intelek-

magają władze miejskie. Przez lata

Chrzanowskich Ignacowej Puzyniny,

na wspólnym posiedzeniu polskiej i

STWO DZIENNIKARZY POLSKICH.

tualnym życiu Lwowa i Galicji. Nie

działania muzeum odnowiono około

Franciszka Jaworskiego, Stanisława

ukraińskiej stron.

KASYNO I KOŁO LITERACKO-

tak dawno obchodziliśmy 120 rocz-

570 obiektów, z nich około połowy

Kępińskiego oraz pięknego anioła

ARTYSTYCZNE”. „Przyjrzeliśmy się

nicę powstania we Lwowie Polskiego

mają polskie napisy. Dla nas najważ-

KG

Zbieramy pieniądze na elektryczny wózek inwalidzki dla Wasyla Słapczuka!

armią do afgańskiego piekła. Ciężko

dochód z książki Wasyla na zakup

wej im. Tarasa Szewczenki (2004).

Wasyl Słapczuk jest współcze-

Wydawnictwo Wysoki

ranny po ponad dwuletnim leczeniu

wózka. Akcja będzie trwała do maja

Dziś mieszka w Łucku w post-

snym ukraińskim pisarzem „straco-

Zamek

wrócił na wózku inwalidzkim do ro-

2016 roku. Wierzymy, że z Państwa

sowieckim blokowisku, żyje bardzo

ul. Dobrego Pasterza 99d/30,

nego pokolenia”, jego znakomita po-

dzinnej wsi na Wołyniu.

pomocą w czerwcu 2016 roku poda-

skromnie. Od kilku lat prawie nie

31-416 Kraków

wieść „Księga zapomnienia” o wojnie

Przebył bardzo długą drogę. Od

rujemy Wasylowi elektryczny wózek

wychodzi z domu, potrzebuje elek-

Z dopiskiem: na inwalidzki wózek

w Afganistanie ukazała się w 2014

okaleczonego przez wojnę prostego

inwalidzki.

trycznego wózka inwalidzkiego by

elektryczny dla Wasyla

roku w wydawnictwie Wysoki Zamek

żołnierza, absolwenta Zasadniczej

odzyskać możliwość kontaktu z oto-

(informacje o książce i o Wasylu

Szkoły Zawodowej do doktora nauk

Pomóc można w dwojaki spo-

czeniem.

Zakup książki Wasyla „Księga

znajdują się na stronie www.wysoki

filologicznych. Jest wybitnym poetą,

sób. Wpłata gotówkowa na rachu-

Cena takiego wózka to 14.000

zapomnienia”. Obojętne czy książ-

zamek.com.pl)

prozaikiem, tłumaczem, autorem kil-

nek wydawnictwa, każda złotówka

kę zakupią Państwo w księgarni

zł. Każda, najdrobniejsza wpłata się

Prosto ze szkolnej praktyki w

kunastu tomów wierszy, kilku książek

się liczy:

liczy.

internetowej wydawnictwa czy w ja-

Fabryce Samochodów „Komunar” w

dla dzieci, zbiorów esejów, kilku po-

Wydawnictwo Wysoki Zamek

kiejkolwiek innej księgarni. Książkę

Zaporożu jako dziewiętnastoletni po-

97 1050 1445 1000 0090

wieści, laureatem Nagrody Państwo-

postanowiło przeznaczyć całkowity

można też kupić w formie e-book.

borowy w 1980 roku trafił z sowiecką

7463 7068