26

Z przedwojennej prasy

30 listopada–17 grudnia 2015 nr 22 (242) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Wtedy i teraz –

echa dawnych publikacji

Przeglądając prasę z okresu międzywojennego przekonujemy się, że wiele wiadomości znaj-

duje swoje analogie w dniu dzisiejszym. A nawet te, ze „starej gazety”, czasami uzupełniają

podawane przez nas obecnie.

ska, w obecności bardzo licznych

lekturę „Pana Tadeusza” A. Mickiewi-

opracował

przedstawicieli władz państwowych,

cza i „Zemsty” A. Fredry w dawnem

KRzySzToF SzyMAŃSKi

samorządowych, wojskowych i spo-

gimnazjum i w szkołach nowego

Niedawno pisaliśmy o Łopatynie,

łeczeństwa.

typu. Koroną obrad była dyskusja

miejscowości koło Lwowa i o grobie

Przemówienie w imieniu Związ-

nad lekcjami pokazowemi, prze-

gen. Dwernickiego na miejscowym

ku Pracy Obyw. Kobiet wygłosiła p.

prowadzonemi przez kierownika

cmentarzu, a w 1935 roku Ilustro-

Zarębianka, w imieniu zaś miasta

ogniska lwowskiego dra Kijasa oraz

wany Kurier Codzienny donosił:

prezydent mgr Hołotka. Uroczystość

prof. dr Stankiewiczównej. Obradom

zakończyła się odegraniem przez

przewodniczył instruktor min. oświa-

Pożegnanie gen. Dwer-

nickiego z armją. Z Paryża

orkiestrę strażacką nieśmiertelnego

ty dr Szyszkowski, który, zamykając

donoszą: Nieznany dokument polski

utworu Konopnickiej „Roty”. Jak po-

dyskusje, udzielił instrukcji w sprawie

odkryto w Laon. Kustosz archiwów

dawaliśmy, tablicę pamiątkową ufun-

stosowania nowego programu na-

departamentu Aisne w Laon odnalazł

dował Zw. Pracy Obyw. Kobiet.

uczania.

w czasie porządkowania dokumen-

Na zakończenie zjazdu zgłosił

tów bardzo ciekawe pismo generała

Źle się działo w Stanisławowie…

delegat ogniska warszawskiego red.

Józefa Dwernickiego, które uważać

Ale to też nic nowego, szczególnie po

„Polonisty” dr Saloni projekt utworze-

można niejako za jego testament

ostatnich wydarzeniach w Paryżu.

nia związku wszystkich polonistów

moralny. Dokument ten przekaza-

Rzeczypospolitej.

Tajemniczy wybuch pe-

no bezzwłocznie ambasadorowi R.

tardy w Stanisławowie. Ze

grób gen. Dwernickiego w łopatynie

Chłapowskiemu, dla restytuowania

Stanisławowa donosi: W sobotę

Granica, ech, granica! Zawsze

nych dla oręża Polskiego bojach pod

Zwodzącem dowódzce rosyj-

go w ręce polskie, jako pamiątkę na-

późnym wieczorem rozległa się w

byłaś źródłem dochodu…

Stoczkiem, Nową Wsią, Puławamj,

skiego z pod Zamoście ku Wiśle po-

rodową. Jest to list datowany z Żyw-

śródmieściu Stanisławowa silna de-

Afera przepustkowa ko-

Kurowem i Lubninem, zniosły Korpus

ruszeniem, stanął Korpus tak zręcz-

ca 24 maja 1831 roku, a skierowany

tonacja, którą słychać było w dale-

misarza straży granicznej.

Jenerała Geismara, gnały pierzchnią-

nie ukrytym pochodem, iż szwadron

do porucznika 8 pułku strzelców kon-

kim promieniu.

Z Kołomyi donosi: Przed trybunałem

cego Kawera, i mężnie się opieraia-

Kozaków (iak wiadomo celuiących

nicy, Ignacego Kisielnickiego.

Jak się okazało, w domu pod

karnym w Kołomyi pod przew. s. s. o.

cego Jenerała Kreutz, do cofnięcia

ostrożnością) w tym punkcie na

Jaką drogą papiery te dostały

domem 15 przy ul. Gołuchowskie-

Kurpiaka, toczyła się rozprawa kar-

się na rzekę Wieprz pod Krasnymsta-

posterunku stoiący, bez wystrzały

się do Francji – trudno sprawdzić.

go zajmowanem przez żydowską

na przeciw komisarzowi straży gra-

wem zmusiły, a prócz oswobodzenia

prawie rozbity i w niewolę zabranym

Znaleziono je w biurku pewnego

organizację skautową „Menorah”

nicznej Jerzemu Kaczanowskiemu

Województw Sandomirskiego i Lubel-

został...

emigranta polskiego, spełniającego

wybuchła petarda. Cały budynek

(zamieszkałemu obecnie w Herbach

skiego do zaszczytnych wawrzynów

Następuje opis dalszych bitew,

w Laon funkcje tłumacza w ekspo-

stanął w płomieniach, a siła wybuchu

Śląskich, pow. Lubliniec), oskarżo-

współbraci, przeszło dwa tysiące

wycieńczających korpus, liczący

zyturze francuskiego ministerstwa

spowodowała zawalenie się stro-

nemu o zbrodnie nadużycia władzy

jeńców i dziewiętnaście armat z ca-

wreszcie już tylko trzy tysiące do

rolnictwa dla rolników polskich w

pu i jednej z ubikacyj, położonej na

urzędowej dla przysporzenia sobie

łemi uprzęgami i amunicyą na wspo-

boju zdatnych. Nadeszła wreszcie

Laon. Tłómacz ten zmarł. Smutny

piętrze. Zaalarmowana natychmiast

korzyści majątkowej oraz sprzenie-

mnianych Jenerałach w przeciągu dni

tragiczna chwila:

ostatni rozkaz generała, żegnające-

straż pożarna przybyła na miejsce

wierzenie.

dwadzieścia zdobyte przyłączyły.

…nieodebrawszy do ostatniego

go się z armją – wraca do Polski...

momentu żadnych posiłków, pomimo

niedostatku wszelkiego rodzaju i spu-

stoszenia iakie cholera w szeregach

zdziałała, z zupełnem postanowie-

niem przelania ostatniey kropli krwi

byliśmy gotowi do przyięcia bitwy:

ieżeli już nie dla dokonania zamie-

rzonego przez Korpus celu; to przy-

najmniej dla utrzymania sławy oręża

Polskiego: uniknięcia sromoty dosta-

nia się wniewole i oddania ostatniey

usługi kraiowi, zadaiąc cios okropny

nieprzyiacielowi: którym niechybnie

Krążownik niemiecki „Prinz Adalbert”

musiałby okupić zagładą…

i po kilku godzinach pożar ugasiła.

Akt oskarżenia zarzuca kom.

Lecz tu nastąpił koniec... Od-

Na miejsce przybyli przedstawiciele

Kaczanowskiemu, że przepustki

dział wciśnięty został przez przewa-

władz z komendantem Policji Pań-

uprawniające do przekroczenia gra-

żające siły wrogie na teren Austrii,

stwowej Zakrzewskim i wiceproku-

nicy rumuńskiej, a przeznaczone

na „ziemię Galicyiską”.

ratorem Trembałowiczem. W toku

dla konfidentów straży granicznej,

Sklep, prowadzony przez Żydów w Stanisławowie, zdemo-

dochodzeń ustalono, że wybuch

wydał dalszym oskarżonym, po-

Lwów w II Rzeczypospolitej był

lowany wybuchem petardy

spowodowany został podrzuceniem

bierając przy tym po 100 zł. od

prężnym ośrodkiem kształcenia po-

Pod Zamościem dla niepodob-

na strychu petardy prawdopodob-

przepustki oraz pieniądze pobrane

W pierwszych zdaniach swe-

lonistów. Obecnie też wiele imprez

nych do pokonania przeszkód iakie

nie zegarowej. Narazie nie zdołano

z urzędu powiatowego, a przezna-

go pisma wódz podkreśla męstwo

tego charakteru odbywa się we Lwo-

stan dróg w wiosennej porze przed-

ustalić, w jaki sposób sprawca dostał

czone na walkę z kłusownictwem,

podwładnego mu korpusu i pragnie

wie.

stawiał w krótkiey w ważniejszych

się na strych, ponieważ drzwi były

sobie przywłaszczył.

spełnić swój obowiązek, „podając

lV zjazd polonistów we

działaniach przerwie niepokoiąc cią-

zamknięte, a zamki nienaruszone.

Lwowie. Ze Lwowa donoszą: W

do wiadomości świata” szczegóły z

gle podjazdami dwudziestotysięczny

Z powodu zdemolowania budynku,

Lwów ma grób Marii Konopnic-

piątek, w drugim dniu IV ogólnopol-

działania wojska. Opis walk zapeł-

Korpus pod osobistym dowództwem

jako też gruzów, śledztwo natrafia na

kiej, a w Suwałkach poetkę uczczo-

skiego zjazdu kierowników ognisk

nia więc strony następne (pisownia

Jen. Szefa Sztabu Tolla z Armji Feld-

pewne trudności w ujawnieniu pozo-

no odsłonięciem tablicy…

polonistycznych oraz X-tej konfe-

oryginalna – red.):

marszałka Dybicza za nami wysłany

…Szczupłe hufce naszego Kor-

stawionych przez sprawcę śladów.

rencji rejonowej lwowskiego ogniska

Tam, gdzie urodziła się

celem zniszczenia nas, lub wpędze-

pusu z młodych i nowo formowanych

Również nie zdołano ustalić z jakich

Marja Konopnicka. Z Białego-

metodycznego nauczania języka

nia do fortecy oraz przecięcia nam

wojowników złożone, w spiesznych

części składała się petarda, albo-

stoku donosi: W Suwałkach odbyła

polskiego, zakończono obrady nad

związków z Warszawą i Wołyniem

pochodach na prawym i lewym brze-

wiem odłamki leżą pod gruzami.

się uroczystość odsłonięcia tablicy

sprawą nauczania języka ojczystego

zdołaliśmy przez ten czas nietylko

gu Wisły, osłaniały Polską stolicę od

Wiadomości o wybuchu petardy

pamiątkowej na domu przy ul. Ko-

w klasie III gimnazjum nowego typu.

zaopatrzyć tę Twierdzę w żywność,

posuwaiących się ku niej wprzema-

wywołają w Stanisławowie zrozumia-

ściuszki 31, w którym urodziła się

Referat na temat obowiązu-

ale nadto ubytek przez zarazę cho-

gaiącey zawsze sile nieprzyjaciela.

Marja Konopnicka. Aktu odsłonięcia

łe wrażenie, tem bardziej, że jest to

jących w tej klasie podręczników,

lery w iey załodze zrządzony, zebra-

Po kruszących się iuż lodach trzy

tablicy dokonała dyrektorka miej-

już drugi z kolei zamach bombowy w

w obecności autorów, wygłosił dyr.

nemi kantonistami zastąpić...

razy przebywaiąc tę rzekę w świet-

scowego gimnazjum p. Rotelew-

ciągu roku na lokal tej organizacji.

Przyboś. Dr Skólski omówił obszernie