16
Rozmowy kuriera
1629 lutego 2016 nr 3 (247) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Album lwowski.
Obowiązkowa książka na pólce
milośnika Lwowa!
Album lwowski zawiera sylwetki, które zahaczają jeszcze o I Rzeczpospolitą aż po
osoby, które umierają po odzyskaniu niepodleglości. Moim zamiarem bylo pokazanie
takiego przekroju okres zaboru austriackiego poprzez życiorysy konkretnych osób.
w tym dzienniku pisarze, poeci publi-
Maleckiego, znakomitego polonisty i
z BEATą KOST, dziennikarką
kowali swoje utwory, bo nie mogli le-
historyka, autora świetnych opraco-
KG, autorką książki ,,Album
galnie wydawać pisma, które daloby
wań z historii literatury Polski. To byl
lwowski" rozmawial WOJ-
przekrój tego, co dzialo się w literatu-
autor pierwszej obszernej monografii
CIECH JANKOWSKI.
rze. Od I rozbioru, gdy Lwów odcho-
o Slowackim. Przybyl do Lwowa z
dzi od Rzeczypospolitej, następuje
Poznania.
Nazwa ,,album" sugero-
duży zastój. Mamy też takie zapisy,
Album zawiera sylwetki, które
walaby, że książka zawiera
że rozbawione spoleczeństwo nie
zahaczają jeszcze o I Rzeczpospo-
glownie ilustracje, fotogra-
do końca chyba chcialo zdawać so-
litą aż po osoby, które umierają po
fie...
bie sprawę z powagi sytuacji. Bale,
Tak jest po części, bo moim
spotkania, kontrakty taki karnawal
zamierzeniem bylo ,,sfotografowa-
w okresie żaloby. Być może bylo to
nie" ważnych postaci Lwowa z XIX
w pewnym sensie odreagowaniem.
wieku. To jest opowieść o ludziach,
Niedlugo potem mieszkańcy Lwowa
którzy we Lwowie żyli dawno temu
poszli po rozum do glowy i zaczęli
i którzy polożyli szereg zaslug dla
dzialać, by utrzymać te rzeczy, które
tego miasta na różnych polach.
byly ważne dla Polaków. Nie bylo to
Są tam aktorzy, architekci, księża,
latwe w państwie austriackim aż do
dziennikarze, felietoniści, lącznie
okresu autonomii galicyjskiej. Dopie-
ponad 30 sylwetek. Osoby dziś już
ro potem zaczyna się okres rozkwitu,
zapomniane. Ich nazwiska niewiele
język polski jest obecny w szkolach,
mówią czytelnikom. Ale dla Lwowa
w instytucjach, na politechnice i uni-
mieli oni duże znaczenie, bo ich
wersytecie, następuje rozwój stowa-
osiągnięcia, ich praca przyczynily
rzyszeń. Te postacie, które pojawiają
się do rozwoju miasta.
się w ,,Albumie" ich ,,fotografie"
Chyba najwięcej opisów Lwowa
mialy pokazać jak to wszystko odby-
dotyczy dwudziestolecia międzywo-
walo się we Lwowie. Jak ważne bylo
jennego. To barwna epoka: kawiar-
odzyskaniu niepodleglości. Moim
miasto, ile ludzie zrobili dzięki swojej
nia ,,Szkocka", Uniwersytet Jana
zamiarem bylo pokazanie takiego
Beata Kost
zwyklej, codziennej pracy. Często
Kazimierza. Chociaż z drugiej strony
przekroju okres zaboru austriac-
Lwów kojarzy nam się ze zrywami,
sze: mit batiara wykreowany w XX
byl to okres, kiedy miasto przeżylo
kiego poprzez życiorysy konkretnych
telko pamięci dla Cmentarza
na przyklad orlęta lwowskie, obrona
wieku, a z tematów poważniejszych
odplyw osób, wyjeżdżających do sto-
osób. Jest tu zawarty obraz terroru
Lyczakowskiego", której to
Lwowa w 1939 roku. W epokach
choćby ,,legenda" profesora Bana-
licy, do Warszawy. Tym znanym, za-
austriackiego, o którym często nie
akcji jesteś pomyslodawczy-
wcześniejszych wojny tureckie, ko-
cha, genialnego matematyka i calej
slużonym proponowano od razu po
mamy pojęcia. Porównując pierw-
nią: żeby wydobyć z niebytu,
zackie itd. To te obrazki mamy w glo-
lwowskiej szkoly matematycznej. Na-
odzyskaniu niepodleglości przeróżne
sze lata czy dziesięciolecia zabo-
z niepamięci osoby zaslużo-
wie i nie do końca uświadamiamy so-
tomiast wiek XIX, tak naprawdę, nie
stanowiska. I bardzo dużo poetów,
rów zapominamy, że zabór rosyjski
ne dla polskiego Lwowa.
bie, co w tym Lwowie nas tak urzeka,
Tak. Od ,,Światelka" wszystko
ma żadnych legend. Te postacie nie
naukowców, artystów wyjechalo.
aż do powstania listopadowego byl
dlaczego to miasto bylo niezwykle. A
się zaczęlo, przed laty pracowalam
funkcjonują w nasze świadomości,
przychylniejszy Polakom, niż zabór
Niektórzy twierdzą, że
niezwykle bylo dzięki ludziom, którzy
w radiu i oprowadzalam po Lwowie.
dlatego trudno odbrązowić kogoś,
austriacki. We Lwowie wieszano
Lwów wręcz stracil na zjed-
tam dzialali.
Chodząc po Cmentarzu Lyczakow-
kto nie ma ,,pomnika". Wiadomo, że
więźniów politycznych, terroryzowa-
noczeniu ziem polskich, po-
skim myślalam o tym, że nie pamię-
ludzie zdolni, wybitni często mają
no ludność. Zapisy cenzury byly tak
Czy tu jest intencja od-
nieważ część elit odplynęla
tamy o osiągnięciach ludzi, których
trudne charaktery. Więc są też opisy
ostre, że w zasadzie literaci nie mogli
brązowienia legendy Lwowa
do Warszawy.
tam pochowano. Czytalam o tych po-
klótliwych i zlośliwych.
Na pewno tak bylo. Przed I woj-
wydawać żadnych pism. Wychodzil
czy uzupelnienia naszej wie-
staciach, prowadzilam jakieś wlasne
ną światową Lwów mial status stolicy
na przyklad ,,Dziennik Mód Pary-
dzy?
W czasie tej rozmowy mam
Jeśli chodzi o XIX wiek, to nie
poszukiwania grzebiąc w literaturze,
prowincji, mimo, że byl pod zaborem
skich" wydawany przez zwyklego
wrażenie, że jest tu obecna
ma legendy Lwowa. Są te później-
w archiwach. I towarzyszylo mi takie
tak jak cala reszta Polski. Fakt, że
krawca Tomasza Kulczyckiego i
wspólna myśl z akcją ,,Świa-
przekonanie, że należy im się popu-
tu byla stolica Galicji, przyczynil się
laryzacja, bo mają takie fajne osią-
do rozwoju miasta. Jeszcze jeden
gnięcia! Przecież wiek XIX jest dla
element, który przyczynil się do roz-
nas taką bazą. Nastąpil rozwój nauki,
woju polskich poczynań w XIX wieku
techniki. Byly w tym okresie i wielkie
byl taki, że Austria a później Austro-
osiągnięcia, ale z racji, że byl to okres
Węgry byly coraz slabsze i coraz
zaborów i kraju nie bylo na mapach
mniej mialy zapalu, żeby walczyć z
nie zawsze są one pokazywane jako
mniejszościami, które zamieszkiwaly
polskie, lecz jako Austriaków, Prusa-
tereny wielkiego imperium. I Wiedeń
ków, Rosjan. Poza tym byli to ludzie,
po prostu odpuszczal. Od I rozbioru,
którzy zbudowali spoleczeństwo oby-
przez Wiosnę Ludów 1848 roku, aż
watelskie we wspólczesnym rozumie-
po moment, kiedy zainaugurowano
niu tego slowa, bo to co robili, często
autonomię dla Galicji, byl to okres
robili za wlasne pieniądze dla innych.
walk o utrzymanie polskości. Potem
Nie mieli żadnych dofinansowań, nie
nastaje okres stosunkowej wolności,
bylo żadnych projektów, które mogli-
kiedy można bylo dzialać aktywniej.
by zlożyć, by dofinansować gazetę,
To przyczynilo się też do tego, że
instytucję...
Polacy z innych zaborów jechali do
Lwowa, by zrealizować się zawodo-
Możesz wskazać taką oso-
wo. Panowala tu inna sytuacja. Tak
bę, która wlasne pieniądze
jak po wojnie wyjeżdżano do Warsza-
przeznaczala na taki cel?
Takich osób bylo mnóstwo.
wy, tak wtedy przyjeżdżano do Lwo-
Beata Drozd (od lewej), Andrzej Krzysztof Kunert, Beata Kost
Najglośniejszą i znaną postacią byl
wa. W książce jest historia Antoniego
