25

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 16­29 lutego 2016 nr 3 (247)

Skrzynia pelna wspomnień

polskich korzeniach. Zgodnie z na-

pokazując nam kątem oka miejsco-

zwiskiem, jego ród wywodzi się z dziś

we piękności.

ukraińskiego Buczacza, choć sam Ni-

Polskich śladów jest tu zresztą

kolai po polsku nie mówi. Korzystając

w okolicy więcej. W pobliskim Rasz-

24 stycznia, w galerii Polskiego Towarzystwa Przyjaciól Sztuk Pięknych we

z pomocy polskiego misjonarza, ser-

kowie, przepięknie polożonym ma-

Lwowie ,,Wlasna strzecha" zostala otwarta zbiorowa wystawa ,,Skrzynia pelna

canina ojca Marcina stacjonującego

lym miasteczku nad meandrującym

wspomnień". Prezentacje przygotowala szkola plastyczna ,,Wrzos". Tym razem

na stale w Benderach, udajemy się

Dniestrem, na kartach ,,Pana Wolo-

na pólnoc nieuznawanego reżimu.

dyjowskiego" wbijano przecież na

plastycy amatorzy przedstawili nieco inną wystawę niż zwykle. Oprócz obrazów,

­ To Jahorlik, tu kiedyś przebiegala

pal Azję Tuhajbejowicza. To wlaśnie

wykonanych w różnych technikach malarskich i starych fotografii, można bylo

granica I Rzeczypospolitej ­ mówi w

gdzieś tu znajdowal się jar Horpyny z

pewnym momencie duchowny pod-

,,Ogniem i mieczem", gdzie Rzędzian

zobaczyć sprzęty użytku domowego sprzed lat. Pomyslodawcą zorganizowania

czas naszej podróży samochodowej.

celnym strzalem z samopalu ugodzil

obecnej wystawy jest jeden ze sluchaczy szkoly ,,Wrzos" Miroslaw Kachza.

Wjeżdżamy do Polski naddniestrzań-

pomocnika czarownicy Czeremisa,

skiej. Kraju, który nie istnieje, w pań-

następnie wbijając osinowy kolek w

MARIA BASZA

stwie, którego, z punktu widzenia

serce strasznej wiedźmy. Co prawda,

tekst i zdjęcia

prawa, nie ma.

wskazane zdarzenia to tylko wymysl

Serce polskości w Naddniestrzu

literacki Henryka Sienkiewicza, ale

Jerzy Komorowski, który wcielil

stanowi polska wioska Sloboda

pobliski polski cmentarz jest już jak

się w rolę hrabiego, wital przybywa-

Raszkowska (niegdyś nosząca na-

najbardziej prawdziwy. Znajdująca

jących gości. Rozpoczynając prezen-

zwę Księdzówka). To siolo polożone

się na niewielkim wzgórzu nekropolia

tację, kierowniczka szkoly ,,Wrzos"

jest wlaściwie na samej granicy z

jest raczej zaniedbana i zarośnięta,

Marta Andruszko powiedziala m.in.:

Ukrainą i jeszcze kilka lat temu, żeby

choć wciąż przywoluje wielkość daw-

- Każdy z nas przyniósl z domu

dotrzeć do niej należalo przekroczyć

nej Rzeczypospolitej. Pani Natalia,

na tę wystawę jakieś przedmioty,

specjalny ukraińsko-naddniestrzań-

żyjąca w Tyraspolu mieszkanka Nad-

które mają swoją historię. Na jed-

ski punkt graniczny. W takich miej-

dniestrza polskiego pochodzenia,

nym stole widzimy przedmioty, które

scach najlatwiej spotkać wszystkich

wlaśnie w Raszkowie zalożyla nie-

slużyly panom, na innym ­ rzeczy,

na mszy świętej, co też niechybnie

dawno Dom Polski ­ nazywając go

którymi poslugiwaly się panie, są tu

czynimy. Boża slużba trwa tu grubo

,,Domem Pana Wolodyjowskiego".

też rzeczy dla uczniów, m.in. piórni-

ki, które obecnie wyglądają zupelnie

Wnuczka Marii Grzegockiej Julia

Konsul RP we Lwowie Marian

inaczej.

za pomocą prezentacji multimedial-

Orlikowski podziękowal organizato-

Stanislawa Nowosad przyniosla

nej przedstawila zdjęcia swojej babci,

rom i uczestnikom wystawy, powie-

na tę prezentację porcelanową figur-

jak sama skomentowala ­ od czasu,

dzial, że ekspozycja bardzo mu się

kę bociana, który niesie w dziobie aż

kiedy babcia ,,byla malą dziewczyn-

podoba, a to, co zostalo tu zapre-

troje dzieci. Nie zabraklo gramofonu

ką, chodzila do szkoly, dorastala,

zentowane ma wielką wartość.

i plyt. Byly tu pocztówki muzyczne,

miala piękne marzenia, ciężko pra-

Kilka dni po inauguracji wystawy

album z pokolorowanymi fotografia-

cowala, wychowywala dzieci. Dzisiaj

,,Skrzynia pelna wspomnień" do na-

mi. Janusz Tysson dostarczyl stare,

na pociechę ma wnuczki i prawnuka,

szej redakcji przyszedl e-mail, który

przedwojenne rachunki, odpowiednio

którzy ją bardzo kochają".

napisala sluchaczka szkoly ,,Wrzos"

umieszczone i oprawione w ramce.

Jako że otwarcie wystawy przy-

Bronislawa Melnarowicz. Pani Broni-

Sluchaczka szkoly ,,Wrzos" Irena

padlo po Dniu Babci i Dziadka, po-

slawa pisze m.in.:

Kurganowa opowiedziala wzrusza-

sluchaliśmy piosenki ,,Mój dziadzio i

- Pani Marta Andruszko przypro-

jącą historię rodzinną, która miala

babcia to byli ze Lwowa".

wadzila uczniów 4 klasy ze szkoly im.

miejsce w latach 30., związaną ze

Sloboda Raszkowska

Marta Andruszko przypomniala

św. Marii Magdaleny. Dzieci z zainte-

zdjęciem jej matki, jako dziewięcio-

w jaki sposób dekorowano kiedyś

resowaniem oglądaly rzeczy, których

miesięcznego dziecka, które wy-

ponad 2,5 godz., bo prowadzona jest

­ Chcialabym, żeby jak najwięcej ro-

choinkę. Wieszano pierniki, jablka,

dotychczas nigdzie nie widzialy i

stawila na obecnej wystawie. Jak

wlaściwie w trzech językach. Modli-

daków tu przyjeżdżalo wypoczywać.

cukierki, lańcuszki oraz inne elemen-

pytaly do czego one kiedyś slużyly.

zaznaczyla Marta Andruszko, każ-

twy po polsku, kazanie po rosyjsku, a

Powiedzcie wszystkim swoim znajo-

ty dekoracyjne z papieru i z waty,

Uczniowie razem ze sluchaczami

de zdjęcie na tej prezentacji niesie

pieśni w ukraińskiej mowie. Sam ko-

mym, że u nas w Naddniestrzu też

mile i wesolo spędzili czas w galerii

wieszano orzeszki owinięte w srebr-

swoją historię i o każdym można by

ściól zostal stworzony na bazie domu

mamy swój skrawek Polski ­ apeluje

artystycznej ,,Wlasna strzecha".

ny papier.

bardzo dużo powiedzieć.

prywatnego jednej z prawoslawnych

do nas gospodyni nowego polskiego

mieszkanek Slobody, niegodzącej

ośrodka w quasi-państwie.

się z faktem dwukrotnego wyburzenia

Na pólnocy Naddniestrza rzeczy-

poprzednich katolickich świątyń przez

wiście jest nieco inaczej niż w więk-

wladzę radziecką. W wiosce przeby-

szych ośrodkach miejskich. Duch

wa ksiądz Dima, Ukrainiec, wladający

kresów bije wprost z każdego pa-

piękną polszczyzną, co jest rezulta-

górka, jaru, zrujnowanej cerkwi, albo

tem m.in. jego studiów w Poznaniu.

synagogi. Nad niespiesznie plynącym

Ze znajomością ojczystego ję-

Dniestrem unosi się melodia ,,Na zie-

zyka jest jednak w Slobodzie bar-

lonej Ukrainie" lub ,,Oj, czyj tam koń

dzo różnie. Tu co prawda większość

stoi". Polsko-ukraińska idylla. Ot, taka

spotkanych osób powie o sobie bez

pocztówka z Naddniestrza ­ państwa,

wahania: ,,jestem Polakiem", ale

którego tak naprawdę nie ma.

zrobi to... po ukraińsku. Wdowiec

***

Roman na nasz przyjazd wygrzebuje

Czas wracać do uznanego świa-

ze starej szafy swoje wszystkie pasz-

ta. Czekamy na pustym dworcu kole-

porty. Jedno życie, kilka obywatelstw.

jowym w Benderach na pociąg relacji

Związek Radziecki, Moldawia, Ukra-

Kiszyniów ­ Odessa. Przez moment

ina, Naddniestrze. We wszystkich

mamy wątpliwości, czy lokomotywa

z dumą wpisane: ,,Polak". Sloboda

rzeczywiście zatrzyma się na stacji w

Wycieczki do Czarnobyla

to jedyne miejsce, gdzie w miejsco-

państwie nieuznanym. Pociąg powoli

wej szkole język polski to przedmiot

wtacza się na peron. Większość spo-

obowiązkowy, ale niestety miejsco-

tkanych w wagonie Moldawian cieszy

wi wstydzą się znajomości rodzimej

się już na urlop na jednej z plaż nad

Realny świat po apokalipsie ­

na Ukrainie" i ,,Klasztory rzymskoka-

mowy przed gośćmi z kraju nad Wi-

Morzem Czarnym w Odessie. Kon-

opuszczone wioski, dzika zwierzyna

tolickie na Ukrainie", podróżnikiem,

slą. Spotkane przy polu kukurydzy

duktor nie kryje zdziwienia, kiedy do-

walęsająca się wśród opuszczonych

dziennikarzem, polonistą Dmytrem

mlode dziewczęta odpowiadają nam

wiaduje się, że kilku ,,turystów" z Pol-

domostw, pochlaniająca budynki

Antoniukiem. W propozycji są zna-

tylko po ukraińsku, puszczając przy

ski bawilo z wizytą w Naddniestrzu.

mieszkalne przyroda, gigantyczna

ne i nieznane posiadlości polskich

tym swoje ulubione ukraińskie pio-

Proszę wsiadać, drzwi zamykać. Za

antena radarowa z epoki zimnej

rodów, cuda natury i miejsca walk z

senki takich grup jak Okean Elzy, czy

godzinę będziecie już w normalnym

wojny, zabytkowy Czarnobyl i mia-

I i II wojen światowych, obiekty prze-

Skriabin, choć widać, że wszystko po

świecie.

Aby otrzymać upust, należy po

sto-duch Prypeć.

myslowe, prowincjonalne ciche mia-

polsku rozumieją. ­ Mam nadzieję,

wypelnieniu zgloszenia na stronie

Z okazji 30. rocznicy katastrofy

steczka i życie wielkich miast.

Autor jest redaktorem naczelnym

że nadchodzące Światowe Dni Mlo-

www.chornobyl-tour.ua wskazać kod

elektrowni jądrowej w Czarnobylu

Zgloszenia:

,,Stosunków  Międzynarodowych";

dzieży i obiecana wizyta w Krakowie

rabatu PTAL705D12E.

firma turystyczna ,,Czarnobyl Tur"

Dmytro Antoniuk

doktorantem w Katedrze Prawa Mię-

jeszcze bardziej zmotywuje mlodych

proponuje 5% upustu na wszystkie

Tel.: +48 518 851 062

dzynarodowego WPiA na Uniwersy-

do nauki ­ wskazuje ojciec Marcin.

Wycieczki po Ukrainie z autorem

wycieczki od 1 po 7-dniowe z nocle-

E-mail:

tecie Lódzkim.

­ No i wy musicie tu częściej przy-

książek ,,Polskie zamki i rezydencje

giem w Czarnobylu.

dmytroan37@gmail.com

jeżdżać ­ uśmiecha się tajemniczo,