4

Przegląd wydarzeń

29 lutego­17 marca 2016 nr 4 (248) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Obchody 72. rocznicy zaglady Huty Pieniackiej

28 lutego, w 72. rocznicę zaglady Huty Pieniackiej w miejscu, gdzie dawniej byla ta polska wieś,

uroczyście upamiętniono ofiary tragedii. Przybyli Polacy ze Lwowa i innych miejscowości. Po raz

pierwszy licznie uczestniczyla w obchodach polska mlodzież z Iwano-Frankiwska (stanislawowa).

Delegacji z Polski przewodniczyla prezes stowarzyszenia Huta Pieniacka Malgorzata gośniowska-

Kola. Przyjechala też grupa uczestników Rajdu Katyńskiego. Konsulat generalny RP we Lwowie

reprezentowala konsul sylwia andujar-Piechowska. Pamięć pomordowanych Polaków uczcili

wiceprzewodniczący Lwowskiej obwodowej administracji Państwowej Jurij Pidlisnyj oraz przed-

stawiciele wladz rejonu Brody. wspólnej modlitwie duchowieństwa katolickiego i prawoslawnego

w imieniu arcybiskupa lwowskiego przewodniczyl ks. anatol szpak z Brodów.

wtedy te pytania są bez odpowiedzi.

Konstanty Czawaga

Staramy się jako potomkowie osób

Malgorzata Gośniowska-Kola w

z Huty Pieniackiej ciągle lączyć te

przemówieniu powiedziala:

pozrywane ogniwa naszych rodzin.

- Jest to dla mnie jak zawsze

To jest ważne nie tylko z chrześci-

wielki zaszczyt, że mogę repre-

jańskiego obowiązku. W tym jest

zentować  Stowarzyszenie  Huta

cala nadzieja na naszą przyszlość.

Pieniacka, ale przede wszystkim

Przyjeżdżając tutaj po raz kolejny

jestem w zastępstwie mojej mat-

utwierdzamy się w tym, co w życiu

ki, która tutaj się urodzila, w Hucie

najważniejsze, jakie hasla byly i

Pieniackiej. Bardzo trudno jest prze-

są nadal aktualne. Dla tych ludzi z

mawiać, bo te przemówienia z roku

Huty Pieniackiej i dla nas także. To

na rok są coraz trudniejsze. Ale z

zawsze jest Bóg, Honor, Ojczyzna.

wielką radością, z podziękowaniem

Uczymy się tutaj tego, co znaczy

chcę się zwrócić do wszystkich pań-

patriotyzm. Spotykamy też bardzo

stwa, którzy chcą przyjeżdżać tutaj

życzliwych ludzi. I jeszcze raz za tę

wlaśnie dzisiaj, 28 lutego, w dniu

życzliwość chcę podziękować, bo

kiedy cala ta wieś zostala spalona.

dlatego że tu jesteście, my jesteśmy

Kiedy pomordowano mieszkańców

silniejsi. Modlimy się za tych, którzy

tej wsi i mieszkańców okolicznych

są w tej ziemi pogrzebani. Caly ten

miejscowości: Huta Szklana, Huci-

teren to są przecież groby. Uczymy

sko Brodskie, Huta Werchobuska,

się także modlić za tych, którzy stali

Palikrowy, Podkamień i jeszcze kil-

się tu oprawcami. To Pan Bóg osą-

ku, których już nie ma dzisiaj. A jed-

dza, nie my. Są tutaj przedstawicie-

koleżanka, znajomi, ludzie, którzy tak

dziadek byl bardzo pobożnym czlo-

czlowiek ma czas na dobre decyzje.

nak przyjeżdżamy tutaj co roku, żeby

le wladz ukraińskich, chcemy wam

samo jak ja dotykają tych nazwisk.

wiekiem. Chcialabym się tych war-

Że zawsze czlowiek ma czas na to,

oddać hold, żeby pomodlić się za

powiedzieć, że bardzo wam wspól-

Znam moich dziadków z jednego

tości w życiu trzymać. Dlaczego ta

żeby przeprosić. Że musi wiedzieć,

naszych zmarlych. Na tych tablicach

czujemy z powodu, że na Ukrainie w

zachowanego zdjęcia i przyjeżdżając

pamięć jest taka ważna? Ciągle to

że zrobil coś źle. Myślę, że zawsze

są wyryte nasze nazwiska i nazwiska

tej chwili toczy się wojna. I nikt bar-

tutaj chcę im powiedzieć, że zawsze

pytanie sami sobie zadajemy i nam

jest czas. Ale przychodzi też mo-

naszych najbliższych. Są dzisiaj z

dziej, niż ludzie z Huty Pieniackiej,

będę pamiętać. Że pamiętam, że mój

jest zadawane. Myślę, że zawsze

ment, kiedy stajemy na granicy, i

nami przyjaciele. Jest moja kuzynka,

nie czuje tego co to znaczy.

oni coś o ks. Józefie Wieczorku

likrowach. W kopii tego świadectwa

Marian Kladny stale uczestniczy w dorocznych obchodach w Hucie Pieniackiej. Pracowal

i gdzie jest jego mogila. Okazalo

czytamy:

w górnictwie, byl inżynierem, a gdy wyszedl na emeryturę, to zająl się upamiętnieniem

się, że wszystko wiedzą i chętnie

,,Jak wyszlam za mąż, zamiesz-

miejsc męczeństwa Polaków w rodzinnym miasteczku Mosty Wielkie oraz okolicznych miej-

opowiedzieli mi o nim. Nareszcie 1

kalam w Pieniakach, gdzie byl ko-

ściól parafialny. Proboszczem w tej

maja 2009 roku pojechalem do Bro-

scowościach. Może godzinami opowiadać o swoich badaniach i powiązanymi z tym przy-

parafii byl ks. Józef Wieczorek. W

dów i dalej do Podkamienia. A już

godach. Marian Kladny dolożyl wiele wysilku i starań do odzyskania kościola parafialnego

roku 1941 ­ w lecie ­ nie pamię-

z Podkamienia do wioski Pieniaki

w Mostach Wielkich, a również poszukiwal materialy o losie kaplanów, którzy tam slużyli.

tam dokladnej daty, ale bylam na

szedlem na piechotę okolo 12 km.

polu, pracowalam przy suszeniu

Cmentarz w Pieniakach znalazlem

W poprzednim numerze Kuriera Galicyjskiego udostępniliśmy fragmenty jego artykulu o śp.

koniczyny i widzialam, i o czym

odrazu. Na cmentarzu nikogo nie

ks. Aleksandrze Koziele. Przed tegorocznym wyjazdem na uroczystości w Hucie Pieniackiej

zaświadczam, jak soldat-Moskal

bylo. Szukalem dlugo wśród starych

pan Marian przyniósl do redakcji swoją dokumentalną opowieść o życiu i tragicznym losie

jechal na koniu, a ks. Józef Wieczo-

mogil, aż zobaczylem nagrobek na-

rek kolo konia szedl i tak byl pro-

szego rodaka, parafianina ks. Jó-

ks. Józefa Wieczorka, który byl proboszczem w sąsiadującej wsi Pieniaki.

wadzony przez wioskę Maliniska

zefa Wieczorka. Byl on na widocz-

nym miejscu, w środku cmentarza.

­ kolonia niemiecka ­ i za wioską w

Tragiczny los ks. Józefa Wieczorka i osiedla Niwa

Mogila byla zadbana, rosly na niej

lasku byl zastrzelony. Moja kuzyn-

kwiaty. Zapalilem kilka zniczy, po-

ka myślala, że ten Ruski prowadzil

już nieistniającej polskiej wsi Stani-

modlilem się, zrobilem też zdjęcia.

jej brata, bo slyszala strzal. Po ja-

MaRIan KLaDny

slówka ks. Wladyslawa Szeremety,

Wychodzilem z cmentarza z nadzie-

kimś czasie poszla na to miejsce i

który skierowal tę sprawę do siostry

We wrześniu 2006 roku przyje-

ją, że kiedyś tu wrócę z wycieczką

zobaczyla, że zastrzelonym jest ks.

zakonnej Pauliny (Marii Filipowskiej).

chalem do Polski w gościnę do swe-

pielgrzymów z Polski. Szedlem kolo

Józef Wieczorek. Byl to czas frontu,

Wkrótce dostalem od niej jedyne

go kuzyna Jana Kladnego, który po-

skweru i spotkalem siedzące na la-

jak Niemcy ruszyli na Rosję, więc

ocalale zdjęcie ks. Józefa Wieczorka

chodzi z nieistniejącej już dziś czysto

weczce kobiety. Przywitalem się z

ks. Wieczorek zabity kilka dni leżal

oraz kserokopie materialów z archi-

polskiej wsi Wieczorki (dawny powiat

nimi. Zapytalem o księdzu Wieczor-

w tym lasku. Na miejsce ks. Wie-

wum archidiecezji lwowskiej w Luba-

żólkiewski ­ red.), mieszkańcy której

ku. Jedna z kobiet przedstawila się.

czorka przyszedl do naszej parafii

czowie.

w styczniu 1941 roku zostali deporto-

Na ten czas miala 83 lata, urodzila

ks. Józef Piechota i po tygodniu byl

Józef Wieczorek urodzil się 22

wani przez wladze sowieckie do Be-

pogrzeb śp. ks. Józefa Wieczorka.

się w 1926 roku. Opowiadala, że

lutego 1899 roku w osiedlu Niwa.

sarabii. Po II wojnie światowej wyje-

Bylam na pogrzebie".

dobrze pamięta księdza, bo wtedy

Po wyświęceniu slużyl w katedrze

chali do Polski na tak zwane ,,ziemie

Tak tragicznie zginąl za wiarę

miala już 15 lat. ­ Ksiądz byl bardzo

Marian Kladny

lwowskiej, na parafii Hodowica

Odzyskane". Obecnie są oni rozsiani

chrystusową nasz ziomek. Takiemu

dobry, pomagal swoim parafianom

Polsce nikt z bylych naszych miesz-

kolo Lwowa, w Oleszycach kolo

po calej Polsce, a największe skupi-

księdzu należy się upamiętnienie.

materialnie, leczyl wszystkich, kto

kańców nie mógl konkretnie coś po-

Lubaczowa, później byl probosz-

sko tych rodzin jest kolo Szczecina.

Bylem zdziwiony, kto postawil taki

do niego się zwracal za pomocą ­

wiedzieć o tym księdzu. Przywiozlem

czem w Pieniakach (powiat Brody).

Tam u Mieczyslawa Waszczyszyna

ladny nagrobek na mogile. Kobieta

wspomniala kobieta.

ksero obrazku do domu i zacząlem

Chcialem się dowiedzieć, gdzie on

wśród zdjęć przedwojennych zoba-

powiedziala, że odnalazla się jakaś

O tej tragedii, która stala się 26

poszukiwania. Tylko jedna nasza pa-

jest pochowany i postanowilem od-

czylem też obrazek ze święceń ka-

rodzina z Ameryki i podala koszty.

czerwca 1941 roku, w czasie przed

rafianka Eugenia Wieczorek, urodzo-

naleźć jego mogilę. 28 lutego 2009

plańskich ks. Józefa Wieczorka i jego

A nagrobek postawil miejscowy

wkroczeniem niemieckich wojsk, gdy

na w 1923 roku, potwierdzila, że byl

roku bylem na uczczeniu 65. rocz-

prymicji, którą odprawil w kościele w

ksiądz. Nagrobkiem opiekują się

już cofaly się rosyjskie wojska, zlo-

taki ksiądz, który jak i ona pochodzil

nicy zaglady wsi Huta Pieniacka.

Mostach Wielkich w lipcu 1923 roku.

mieszkańcy Pieniak. Wielkie im Bóg

żyla też w 2001 roku w Polsce świa-

z osiedla Niwa. Dostalem też z Polski

Zapytalem nielicznych ocalalych

Od razu zauważylem, że kaplan po-

zaplać!

dectwo Magdalena Luczków z domu

potwierdzenie od bylego mieszkańca

mieszkańców tej wsi czy wiedzą

chodzil z naszych stron, jednak w

KG

Micher, urodzona w 1915 roku w Pa-