17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 29 lutego­17 marca 2016 nr 4 (248)

Wydumane przewiny cichociemnych?

w starokonstatynowie na 16 lutego zaplanowana byla wielka uroczystość. w obecności

ministrów obrony Polski i Ukrainy mialy być odslonięte tablice pamiątkowe ku czci

dwóch cichociemnych, waclawa Kapisto i Leonarda zub-zdanowicza. Uroczystość

zaplanowano w miejskim Memoriale Pamięci, gdzie upamiętniono poleglych na Majda-

nie, w ato i w trakcie II wojny światowej. zainterweniowal ukraiński Instytut Pamięci

narodowej. tablice zostaly poświęcone i zlożone w kościele.. i czekają...

dzialań mających jakiekolwiek zna-

należy przekonać, nawet jeżeli jest

cichociemnych wplynęla do instytutu

się tej idei. Do tego wyslali do nas list

woJCIECH JanKowsKI

miona eksterminacji czy dzialań nie-

to taka osoba, jak szef IPN".

12 lutego, cztery dni przed uroczysto-

z informacją, że obydwaj cichociemni

tekst i zdjęcie

godnych żolnierza wobec ukraińskiej

Zastępca burmistrza Jurij Mudryk,

ścią. Pomimo krótkiego czasu, pra-

brali udzial w akcjach antyukraińskich

Uroczystość miala być uczcze-

ludności cywilnej, natomiast jako szef

który przygotowywal uroczystości,

cownicy IPN przeprowadzili badania.

na Wolyniu i w Zamościu. ,,Jeżeli bę-

niem 75. rocznicy zrzutu z Anglii

dywersji, szef kedywu na Wolyniu w

zaczyna rozmowę od uwagi na temat

Efekt pracy byl następujący: ,,Szybko

dziecie kontynuować przygotowania,

cichociemnych, którzy urodzili się

inspektoracie luckim szkolil niewąt-

francuskiego dokumentu wyemitowa-

znaleźliśmy informację o udziale w

zwrócę się do administracji prezy-

w okolicach Starokonstantynowa.

pliwie ludność polską, organizowal

nego przez prywatną telewizję TVN:

walkach z OUN-UPA na Wolyniu Wa-

denta, żeby na was wplynęli albo

Zamówiono tablicę, zaproszono go-

samoobronę, między innymi jedną

,,Jak można robić coś takiego, żeby

clawa Kapisto i prawdopodobnego

zabronili" ­ to są slowa Wiatrowycza

ści, burmistrz wyrazil zgodę. W wy-

z najslynniejszych w Przebrażu ­ w

sklócić dwa państwa, żeby ambasa-

udzialu drugiego z nich, Leonarda

­ dodaje burmistrz.

darzeniu mieli wziąć udzial minister

określonym celu". Dyrektor zazna-

dor Ukrainy musial wystosować notę

Zub-Zdanowicza, który byl nie tylko

W odpowiedzi na list ze Staro-

obrony RP, przedstawiciele Sejmu i

czyl, że dzialania UPA mialy charak-

protestacyjną, bo tak wypaczono ob-

żolnierzem AK ale i NSZ, w antyukra-

konstantynowa, Wolodymyr Wiatro-

MSZ, kościola i polskiego konsulatu

ter eksterminacyjny. Waclaw Kapisto

raz Majdanu?". Szybko jednak prze-

ińskich akcjach na Zamojszczyźnie.

wycz, szef IPN napisal, iż Leonard

w Winnicy. O odwolanym odslonię-

odbyl przeszkolenie w Anglii i byl

chodzi do tematu rozmowy. Konsulat

Biorąc to pod uwagę, wyslaliśmy list,

Zub-Zdanowicz bral udzial w akcjach

ciu tablic pisaly niemalże wszystkie

osobą odpowiednią do szkolenia lud-

polski prosil, aby wskazano miejsce

w którym zaznaczaliśmy, że należalo-

,,karalnych" przeciw przedstawicie-

polskie media, o niedoszlym wyda-

ności polskiej na Wolyniu.

uczczenia pamięci cichociemnych i

by odlożyć wydarzenie do momentu,

lom ukraińskiej ludności cywilnej

rzeniu zrobilo się również glośno na

Calej sprawie tragedii dodaje to,

przeprowadzono konsultacje spolecz-

gdy sprawa obydwu cichociemnych

Zamościa i okolic. Waclaw Kapisto

Ukrainie. Do zasadniczych uroczy-

co Krzysztof Tochman powiedzial w

bral udzial w walkach z Ukraińską

ne. W trakcie glosowania nad tablicą

będzie dokladnie sprawdzona".

stości nie doszlo.

Zdaniem szefa IPN odslonięcie

TVP Rzeszów. W 1944 roku Kapisto

Armią Powstańczą. W związku z tym

33 osoby byly za, 17 przeciw, 14 się

Upamiętniono cichociemnych je-

zostal zlapany przez NKWD i skazany

tablic zaszkodziloby dialogowi pol-

istnieje możliwość, że ,,brali udzial w

wstrzymalo. Swoboda zażądala, by

dynie w kościele. W mszy św. uczest-

na śmierć. Zamieniono mu wyrok na

sko-ukraińskiemu: ,,Moje stanowisko

zabójstwach Ukraińców". List kończy

zglosić się do IPN z prośbą o ocenę

niczyl Leon Dubrawski, biskup ordy-

10 lat więzienia. Byl między innymi w

jest takie, że ci cichociemni mogą

się frazą: ,,Uważamy, że bez odpo-

sytuacji, ponieważ mieli wątpliwości

nariusz diecezji kamieniecko-podol-

lagrach Kolymy i Magadanu. Tam byl

skiej. Wladze miasta reprezentowal

gnębiony i naciskany. Proponowano

zastępca burmistrza Jurij Mudryk.

mu jako zemstę za zbrodnie UPA

Przybyli również prezes Partii Po-

na Polakach donoszenie na Ukraiń-

laków Ukrainy Stanislaw Kostecki,

ców. Kopisto odmówil, mówiąc, że w

polscy dzialacze, wierni katoliccy,

sowieckim lagrze Ukraińcy są jego

miejscowi Polacy. Polskę reprezen-

wspólbraćmi...

towal konsul generalny RP Tomasz

***

Olejniczak. Po mszy świętej poświę-

Jerzy Wójcicki, prezes winnickich

cono tablice.

Kresowiaków, który byl bardzo zaan-

Nie przybyli do Starokonstantyno-

gażowany w odslonięcie tablic, tak

wa minister obrony narodowej Antoni

skomentowal przepychanki z ukraiń-

Macierewicz, przedstawiciele Sejmu

skim IPN: ,,Jesteśmy zakladnikami tej

i Ministerstwa Spraw Zagranicznych

sytuacji, podobnie jak zakladnikiem

RP. Wizyta byla przygotowana ze

jest burmistrz tego miasta. Wolody-

wszystkimi detalami. Przemówienia

myr Wiatrowych w liście odwolal się

czekaly odczytania. Wydarzenie od-

do ,,inicjatywy polskich partnerów".

wolano niemalże w ostatniej chwili.

On chyba myśli, że ta inicjatywa wy-

Dlaczego? Odpowiedzi szukaliśmy w

szla nie od lokalnej wspólnoty Pola-

Starokonstantynowie.

ków, a od polskich wladz, polskiego

Memorial Pamięci w starokonstantynowie

Starokonstanynów istnieje od

IPN. Ale ta inicjatywa wyszla oddol-

1525 roku. Uzyskal prawa magde-

nie i nie miala na celu podżegania do

wiednich badań podobne inicjatywy

co do dzialalności Armii Krajowej.

być i są bohaterami dla narodu pol-

burskie po tym jak miejscowość kupil

żadnych konfliktów". Wójcicki uważa,

mogą zaszkodzić w utrzymaniu do-

Potem wszystko bylo coraz bardziej

skiego, ale ze względu na dzialalność

Konstanty Ostrogski. Pierwotna na-

że istnieją dwa warianty rozwiązania

brosąsiedzkich i partnerskich sto-

skomplikowane: telefon z IPN, reak-

przeciw narodowi ukraińskiemu jest

zwa to Konstantynów. Obecnie jest

tej sytuacji: odslonić tablice w koście-

sunków między Ukrainą i Polską,

cja Slużby Bezpieczeństwa Ukrainy.

wątpliwe uszanowanie ich pamięci

to liczące ponad 30 tysięcy miesz-

le, czego nikt nie może zabronić, lub

spowodować ostry spoleczno-poli-

Mudryk tak zrelacjonowal swoją od-

na terytorium Ukrainy. Takie uszano-

kańców miasto w obwodzie chmiel-

próbować rozmawiać z ukraińskimi

tyczny konflikt na Ukrainie, jak i na

powiedź SBU: ,,Chlopcy wy szukacie

wanie mogloby zaszkodzić polsko-

nickim. Leży w odleglości 46 kilome-

historykami. Za drugim przemawia

arenie międzynarodowej. W takiej

nie tych, co trzeba. Szukajcie tych

ukraińskiemu dialogowi. To tak jakby

trów od stolicy obwodu. ,,Marszrutka"

to, że na ten rok zaplanowane są

sytuacji rekomendujemy odlożenie

separatystów lepiej!". Relacja Mu-

Ukraińcy chcieli odslonić takie tablice

pokonuje tę odleglość trochę ponad

odslonięcia tablic ku czci żolnierzy

odslonięcia tablic poświęconych Wa-

dryka zbliża się do granic absurdu.

ukraińskich żolnierzy na terenie Pol-

czterdzieści minut.

AK i uczestników powstania war-

clawowi Kapisto i Leonardowi Zub-

Przypomina scenariusz komedii albo

ski, na przyklad, w Przemyślu. Na

Burmistrz miasta Mykola Melny-

szawskiego w Winnicy, Berdyczo-

Zdanowiczowi".

ponure czasy ZSRS: Potem przycho-

przyklad, Roman Szuchewycz jest

czuk odebral telefon i powiedzial, że

wie, Żytomierzu. ­ Dlatego musimy

Wedle relacji Melnyczuka, Wo-

dzi kontrwywiad: ,,Czy wy chcecie

i będzie bohaterem dla Ukrainy, ale

z radością się spotka pomimo uro-

rozmawiać z panem Wiatrowyczem

lodymyr Wiatrowycz nie tylko opto-

międzynarodowego skandalu" ­ py-

nie będzie nim nigdy w Polsce. I tak

czystości w miejscowej szkole. Aku-

i będziemy to robili, ale chcemy by

wal za dokladnym sprawdzeniem

tają. ,,Ja nie chcę, ja się boję, czy to

samo jest z polskim bohaterami na

rat tego dnia, tuż po ogólnokrajowych

nas uslyszeli, bo dotychczas slysze-

życiorysu cichociemnych, byl kate-

wy nie zrobicie międzynarodowego

Ukrainie".

obchodach rocznicy masakry na Maj-

li nas tylko w kwestii dekomunizacji,

gorycznie przeciw odslonięciu ta-

skandalu".

***

danie, uczczono pamięć nauczyciela

upamiętniania ofiar operacji polskiej

blic. Podkreśla jednak, że odwolano

Maly skandal w stosunkach pol-

W sprawie cichociemnych za-

fizyki ze Starokonstantynowa, który

NKWD i wielkich czystek ­ dodaje.

obchody nie z powodu interwencji

sko-ukraińskich jednakowoż zaist-

bral glos dyrektor rzeszowskiego

zginąl na Instytuckiej w Kijowie. Po

***

szefa ukraińskiego IPN. Do Staro-

nial. Na skwerze niemal naprzeciwko

Instytutu Pamięci Narodowej Dariusz

akademii spotykamy się w budynku

Sprawę tablic cichociemnych z

konstantynowa mialy przybyć waż-

kościola pod wezwaniem św. Jana

Iwaneczko. Z ustaleń najlepszego

rady miejskiej. Zdecydowanie jest

pewnością będziemy jeszcze jakiś

ne osobistości z Polski i Ukrainy.

Chrzciciela znajduje się Memorial

specjalisty od cichociemnych w Pol-

niezadowolony z przebiegu wyda-

czas obserwować. Wladze Starokon-

Nie chciano ryzykować protestów

Pamięci z niezagospodarowanym

sce Krzysztofa Tochmana wynika,

rzeń. Prawdopodobnie miala to być

stantynowa nie chcą zrezygnować z

aktywistów z czerwono-czarnymi

miejscem na nieszczęsne tablice.

że Zub-Zdanowicz nie mial nigdy

wzorcowa impreza w kalendarzu

godnego odslonięcia tablic. Miejscowi

flagami. Dodaje: ,,Tym bardziej, że

Burmistrz zapewnil, że godne ich

kontaktu zbrojnego z formacjami

miasta. Mieli tu przybyć ministrowie

Polacy deklarują chęć rozmów. Wolo-

teraz przechodzimy trudny okres,

odslonięcie odbędzie się pomimo

ukraińskimi, tym bardziej ludnością

obrony obydwu państw. Tak sam opi-

dymyr Wiatrowycz zapewnia, że blo-

ale to jednocześnie jest wspanialy

wszystko.

cywilną. Iwaneczko podkreślil, że

suje sytuację:

kada jest czasowa, póki nie zostaną

okres w stosunkach Polski i Ukrainy,

***

poza zapoznaniem się z literaturą

- Wszystko szlo dobrze dopóki

wyjaśnione dokladnie sylwetki oby-

gdy Polska najwięcej dla wejścia

Wolodymyr Wiatrowycz, szef

przedmiotu, dwukrotnie rozmawial z

do mojego doradcy nie zatelefonowal

dwu Polaków. Należy zadać pytanie,

Ukrainy do Unii Europejskiej robi. I

ukraińskiego Instytutu Pamięci Naro-

Tochmanem w tej sprawie. O Wacla-

szef IPN Wolodymyr Wiatrowycz, któ-

ile trwać będą takie badania i jak bar-

sprzeciwia się Rosji, tak jak i Ukra-

dowej zaznaczyl, że prośba o reko-

wie Kapisto Iwaneczko zaświadcza:

ry zacząl kategorycznie sprzeciwiać

dzo mamy uzbroić się w cierpliwość.

ina. A jeśli ktoś się spzreciwia, tego

mendację odslonięcia tablicy ku czci

,,Z calą pewnością nie prowadzil