26

Z przedwojennej prasy

29 lutego­17 marca 2016 nr 4 (248) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Po kartach Światowida"

Dziś chcę zaproponować Państwu kilka artykulów z niezwykle poczytnego tygodnika z okresu

międzywojennego, noszącego nazwę ,,Światowid". Byl to magazyn spoleczno-kulturalny wyda-

wany w Krakowie przez koncern ,,Ilustrowany Kurier Codzienny". zamieszczano tu relacje z bie-

żących wydarzeń w kraju i zagranicy. Pismo bylo jak na tamte czasy bogato ilustrowane począt-

kowo czarno-bialymi, a później i kolorowymi fotografiami najlepszych polskich fotografików lub

zaczerpniętych z agencji światowych. oto kilka wycinków z roku 1936. Przepraszam za jakość

zamieszczonych ilustracji, bowiem pochodzą one z wydań gazetowych nieodcyfrowanych.

której obecnie wirują namiętności,

nikacji, p. Lachmann z kierownictwa

opracowal

bo chodzi o olbrzymią kasę...

budowy i inż. Platte kierownik ruchu.

KRzysztoF szyMaŃsKI

Pokazują nam urządzenia stacji w

zdjęcia

Pierwsza moja podróż

Kuźnicach, ale ażeby ujrzeć najważ-

agencja fot. ,,Światowid"

kolejką linową w tatrach.

Sezamie otwórz się! ­ krzyknięto w

niejszą część: maszynerję, musimy

Chociaż Lwów i Kraków stale

Tatrach.

znaleźć się na ,,Myślenickich Tur-

rywalizowaly ze sobą, to Wesola

Podobno masowo ginęly owce

niach", na stacji lącznikowej kolejki

Lwowska Fala popularna byla w

na Myślenickich Turniach, najadlszy

na Kasprowy (...).

calej Polsce...

się... opilek żelaznych. Potruly się i

Już odrazu rzuca się w oczy ol-

leżaly pokotem. Tak pisala część pra-

brzymie powodzenie kolejki. Kolejka

na  wesolej  lwowskiej

fali w Krakowie. W ubieglą

sy sugerowanej przez t.zw. ,,ochro-

jest otwarta dopiero drugi dzień. Ale

sobotę zawitala do nas w gościnę

niarzy". Powolywano się na możliwie

już w pierwszy dzień, w sobotę, fre-

Wesola Lwowska Fala. Przyjechali:

najpoważniejsze osoby, po to tylko,

kwencja byla wprost imponująca. Tak

Wiktor Budzyński, kierownik, reży-

aby wlożyć w ich usta najzupelniej

się ludzie palili do tego nowoczesne-

ser i autor lwowskich audycyj: Wla-

karkolomne twierdzenia.

go środka lokomocji!

da Majewska, świetna parodystka,

Wszystko to bylo tematem mo-

Wychodzimy na peron. Oto, z

piosenkarka; Józef Wieszczek, nie-

ich rozmyślań, kiedy przygotowy-

dali po limie sunie ku nam wagonik.

P. Monderer w roli apnkozenkranza w rozmowie ze swym

zrównany imitator przeróżnych ludz-

walem się do podróży straszliwej i

Wagonik ­ jasne i tak lekkie napozór

towarzyszem Untenbaunem, którego postać odtwarza p.

kich i nieludzkich glosów, slynny p.

poczętej w chwili dziwnego rozprzę-

pudlo ­ na kilkanaście metrów przed

Fleischer, kierownik i wykonawca międzynarodowych kon-

Strone-Korabiowski; Adolf Fleischer,

żenia umyslowego. Mianowicie po-

stacją zwalnia biegu, a potem bardzo

certów radjowych Lwowskiego Radja

kierownik i wykonawca międzynaro-

stanowilem wziąć udzial w wyciecz-

pomalu zbliża się do peronu.

dowych koncertów radjowych Lwow-

Przypatruję  się  mlodziutkiej

Krakowa na calą Polskę, która się

skiego Radja, swego rodzaju unikat,

twarzy  Stroncia-Korabiowskiego.

bawila od Karpat do Gdyni, trzymając

wladający perfect 9-ma językami;

Dowiaduję się ze zdziwieniem, że

się za Poznań i Stolpce ,,zy śmichu".

dalej Mieczyslaw Monderer, ,,w cy-

ten poważny, rezonujący ,,pan rad-

W nocy ­ z niedzieli na poniedzia-

wilu"... referendarz Izby Skarbowej

ca" jeszcze studjuje. Wprost wierzyć

lek ­ wesola siódemka powrócila do

lwowskiej, znany powszechnie pod

się nie chce, że to ten sam czlowiek.

Lwowa.

nazwiskiem Aprikosenkranza i Al-

Przenoszę wzrok na innych czlon-

Oby nas częściej odwiedzala!

fred Schütz, akompanjator lwowskiej

ków wesolego zespolu. Oto Wiktor

/ac/.

fali. Przyjechali i wywolali w mieście

Budzyński, mlody czlowiek o żywem

wielki galimatjas.

i niezwykle inteligentnem spojrzeniu

Syria już w 1936 roku byla miej-

Wszyscy ,,bywalcy" radjowi bie-

­ czarnowlosa i piękna Wlada Ma-

scem, gdzie kotlowalo się... prawie

gali jak na wyścigach i ubiegali się o

jewska ­ dalej Adolf Fleischer i Mie-

jak dziś...

bilety na wieczór sobotni, w którym

czyslaw Monderer, znani wszystkim

Bunt w syrii. W Syrji od

mialy się odbyć ,,jedyne dwa" wystę-

powszechnie pod nazwą Unten-

dluższego czasu toczy się pod-

bauma i Aprikosenkranza ­ Józef

ziemna walka przeciwko panowa-

Wieszczek,  wyżej  wspomniany,

niu francuskiemu. Obecnie wrzenie

wagonik kolejki linowej na stacji na Myślenickich tur-

niezrównany imitator i gawędziarz o

doszlo tam do punktu szczytowego

niach. obok konduktorzy tej kolejki w mundurach, zapro-

minie psotnego chlopca ­ i w końcu

i grozi każdej chwili wybuchem re-

jektowanych przez art. mal. Mieczyslawa Różańskiego z

mlodziutki Alfred Schütz. Wszyscy

wolucji, mogącej zachwiać panowa-

warszawy

weseli, uśmiechnięci, mimo zmę-

niem Francuzów. Syrja, kraina Azji

czenia podróżą i przedwystępowej

Wschodniej, rozciągająca się po-

ce dziennikarskiej na kolejkę na

Lekki wstrząs na podporach, a

emocji. Powialo od nich nastrojem

między Morzem Śródziemnem a pu-

Kasprowy. Pozatem należalem do

potem plyniemy w górę. Coś, jak ae-

Lwowa ­ nigdzie niespotykanym

stynią syryjską, należala do 1918 r.

,,weteranów" kolejkowych. Swego

roplan, a nie aeroplan. Albowiem ota-

nastrojem  beztroski  ,,lwowskich

do Turcji. Odebrana następnie przez

czasu bowiem jechalem już austr-

cza nas nie tylko piękno, ale i cisza.

dzieci", do którego nam w Krakowie

Anglików, zostala decyzją Rady Naj-

jacką kolejką linową na Rax. Przeto

Cisza przerywana zresztą nazbyt

tak daleko!

wyższej powierzona opiece Francji

moja mina byla pelna godności i

może często przez zjadliwe wzajem-

Bylem na ich występie i ba-

dnia 25 kwietnia 1920 r. Mandat ten

spokoju ­ nie tak, jak miny niektó-

ne docinki wycieczkowiczów.

wilem się wraz z innymi tak, jak

potwierdzila Liga Narodów dnia 23

rych moich kolegów. Ta determi-

Na trzeciej podporze mija nas wa-

tego już dawno nie pamiętam.

lipca 1922 r.

nacja, pokrywana dowcipami! Inna

gonik, zjeżdżający z góry. Oto przed

Sala brzmiala prawie bezustannie

Francja początkowo podzielila

rzecz, że w miarę podróży naszej

nami najpiękniejsza część trasy.

oklaskami,  salwami szczerego,

Syrję na szereg jednostek auto-

do Zakopanego, coraz mniej widzia-

Pod nami stumetrowa przepaść.

wlada Majewska jedna z

serdecznego śmiechu. Bez aktor-

nomicznych, a mianowicie Wielki

lem determinacji, a coraz mniej sly-

Śnieżny szlak otoczony z obu stron

,,gwiazd" wesolej fali lwow-

skiego szablonu, poprostu i nie-

Liban ze stolicą Bejrutem, Fede-

szalem dowcipów (...).

lampasem lasu. Jesteśmy coraz wy-

skiej

zwykle bezpośrednio interpretowa-

rację Syryjską, skladającą się z

Ostatecznie, kiedy tam przybyli-

żej. I otwiera się przed nami widok

py lwowskiej fali w sali Starego Te-

ne poszczególne punkty niezwykle

państw Damaszku, Alepu, Sandża-

śmy, nikt nie mógl doczekać się chwili,

coraz szerszy, coraz piękniejszy.

atru. Na parę minut przed rozpoczę-

bogatego programu, przeplatane

ku, Aleksandretty i terytorjum Alu-

kiedy wyruszymy do Kuźnic i żalowal,

Śnieżą się szczyty i srożą turnie.

ciem pierwszego programu zabraklo

doskonalą konferansjerką Wikto-

itów, oraz Dżebel Druz ze stolicą

że jest noc! Stara żylka wlóczęgow-

Góry stają się bliskie i stają się

już biletów na... drugi i ludzie smętnie

ra Budzyńskiego, trzymaly salę

Sueida. Charakterystycznem jest

ska sprawila, iż powlóczyliśmy się po

drogie. A oto już stacja Myślenickie

odchodzili od kasy, klnąc w duchu

w napięciu od początku do końca

także, że w sprawie wypadków w

niektórych lokalach zakopiańskich, w

Turnie. I tu przepiękny, nowoczesny

tego budowniczego, który tak malą

bez przerwy. Chcialoby się sie-

Syrji interweniowal delegat Iraku.

których przeważnie tak bylo pelno, iż

budynek stacyjny.

salę wybudowal. Pocieszali się jed-

dzieć dwa razy tak dlugo i sluchać

Oczywiście Francja jest zbyt silna,

wizyta nasza w nich polegala wlaśnie

Oglądamy jego urządzenia: ol-

nak tem, że na drugi dzień ­ w nie-

tych przemilych dzieci lwowskich

aby nie potrafila stlumić irredenty w

na stwierdzeniu... że jest pelno.

brzymie maszyny, które obslugują

dzielę ­ będą mogli uslyszeć bodaj

do rana. Drugie przedstawienie

Syrji, wypadki jednakże tamtejsze

Wreszcie rano podróż autobu-

dolną część trasy i drugą halę ma-

sympatycznych gości przez glośnik

zakończylo się prawie o pierwszej,

świadczą o tem, że biala rasa jest

sem do Kuźnic i tak dojechaliśmy na

szyn, które wkrótce podejmą ruch

lub sluchawki, wesola fala lwowska

wykonawcy musieli dawać wiele

coraz bardziej zagrożona w swem

miejsce.

na odcinku Myślenickie Turnie ­ Ka-

bowiem wystąpila w ten dzień go-

,,naddatków".

panowaniu nad światem.

Piękny budynek, który czem-

sprowy Wierch.

ścinnie ,,na deskach" tutejszego stu-

Na drugi zaś dzień ­ w niedzie-

Atrakcja, która dziś jest codzien-

prędzej zwiedzamy. Przyjmuje nas

Podziwiamy ogrom wysilku,

dio radjowego (...).

lę ­ wesola fala Lwowa poplynęla z...

nością. Chociaż wokól prywatyzacji

naczelnik Szelichowski z min. komu-

podjętego przez budowniczych.