16

kurier kulturalny

18­30 marca 2016 nr 5 (249) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

W tlumaczeniach

nie wolno wycinać czarnej strony

Myślę, że należy mieć caly, prawdziwy obraz. Takie bylo życie ­ i czarne, i biale. Nie

można wycinać tej czarnej strony. Trzeba po prostu to przyjąć jako historię, jako prze-

szlość. Trzeba to wyznać, nie krzyczeć, że niczego takiego nie bylo i ­ jak się mówi po

polsku ­ pod dywan zamiatać.

Prace nad tlumaczeniem na ję-

jest latwe, bo nie każdy historyk zna

zyk ukraiński książek Tadeusza Ol-

język polski. Doszlam do wniosku, że

szańskiego o Stanislawowie ,,Kresy

muszę to przetlumaczyć tak, jak jest.

kresów. Stanislawów" i ,,Stanislawów

Przyczyny jeszcze będą opisane w

jednak żyje" zostaly zakończone. W

slowie wstępnym. Myślę, że należy

oczekiwaniu na publikację, z NATA-

mieć caly, prawdziwy obraz. Tam są

LIą TKACZYK, polonistką, tlu-

opisane bardzo mile strony wspól-

maczką, dziennikarką z Iwano-Fran-

życia, więc jeżeli my zostawiamy te

kiwska rozmawial WOJCIECH

bardzo przyjemne strony towarzy-

JANKOWSKI.

skie, wspólżycia, tolerancji ­ czego w

książce też jest dużo ­ to dlaczego

nie możemy pokazać innej strony?

Czy praca nad tlumacze-

Takie bylo życie ­ i czarne, i biale.

niem książek Tadeusza Ol-

Nie można wycinać tej czarnej stro-

szańskiego byla trudna? Ja-

ny. Trzeba po prostu to przyjąć jako

kie przeszkody warsztatowe

historię, jako przeszlość. Tu też jest

napotkalaś w trakcie swej

ważny moment ­ trzeba to wyznać,

pracy?

Ja bym powiedziala, że to nie

nie krzyczeć, że niczego takiego nie

jest odpowiednie kryterium ­ latwa,

bylo i ­ jak się mówi po polsku ­ za-

trudna... Przede wszystkim, ta praca

miatać pod dywan. Po prostu ,,wyjąć"

byla interesująca i w pewnym sensie

to, poznać to, przyjąć i żyć dalej, wy-

rodzinna. Przede wszystkim, chodzi-

ciągając z tego jakieś wnioski z obu

lo o emocje. Tlumaczylam emocje

stron.

historyczne starszego pokolenia dla

Jakie wydawnictwo wyda

czytelnika wspólczesnego. Chodzi

książkę?

o emocje wlaśnie mojego rodzinne-

Wydawnictwo Dyskursus Wa-

go miasta. Kiedy okazalo się, że ta

syla Karpiuka, ale finansuje to pol-

Natalia Tkaczyk

książka nie jest przetlumaczona na

ska strona, Konsulat Generalny RP

niezrozumialego. Ukraiński czytel-

Pierwsza część ,,Kres kresów"

fajny, bardzo przyjemny wizerunek

język ukraiński, bylam bardzo zdzi-

we Lwowie i sprzyja temu również

nik będzie na pewno zaintereso-

jest przelożona od ,,a" do ,,z", od de-

z tych czasów.

wiona. Gdy ją czytalam, zrozumia-

Centrum Kultury Polskiej i Dialogu

wany tym Stanislawowem, żywym

ski do deski. Druga część jest tluma-

lam, czym ta książka różni się od in-

Europejskiego w osobie Pani Marii

To jednak znaczy, że

obrazem miasta, którego już nie

czona wybiórczo, ale nie z powodu

nych. O dawnym Stanislawowie jest

Osidacz. Warto dodać, że w książce

ukraiński czytelnik domyśla

ma. I będzie chyba zainteresowany

rzeczy niewygodnych historycznie.

dużo książek historycznych, ale nie

ukażą się zdjęcia rodzinne Olszań-

się, że coś tam bylo?

polskim środowiskiem, którego życie

Tu chcialam podkreślić, że chodzilo o

Tak, ale nie zawsze wie, czy wy-

ma takich, gdzie zawarty jest żywy

skich. Będą tam również unikatowe

nie jest odtwarzane na ogól, bo nikt

konkretne historie pewnych postaci,

rzucono coś ważnego, czy na przy-

duch tego miasta. Nawet zapachy,

fotografie, które nie są znane history-

go nie opisywal, nikt nie tlumaczyl na

które tu się urodzily, ale potem nie

klad, jakiś pejzaż albo jakiś konkretny

dźwięki Stanislawowa ­ Pan Olszań-

kom, od różnych rodzin, które pisaly

ukraiński. Znamy ukraiński kontekst,

mialy żadnego związku ze Stanisla-

konflikt. Czytelnik czyta, co mu się

ski potrafil to wszystko przekazać na

do Tadeusza Olszańskiego. Wysylali

kontekst życia ukraińskiej inteligencji.

wowem. Są wartościowi jako stani-

daje. Nie bardzo zastanawia się na

poziomie intuicyjnym. To jest najcen-

mu zdjęcia, dokumenty. Wydaje mi

Ale niestety ukraińska część miasta,

slawowianie, ale nie będą intereso-

tymi trzema kropkami. Natomiast gdy

niejsze. Poza tym, że są tu obecne

się, że te ilustracje wnoszą dodatko-

polska część, żydowska część są

wać masowego czytelnika...

to czytają historycy ­ rozmawialam z

ważne wydarzenia, rzeczy, postaci,

wą wartość. Nie byly te zdjęcia jesz-

opisane jak wyspy, które nie mają

takimi ­ oni wszyscy mówią, że nie

gmachy nam znane. Moim zdaniem,

cze publikowane. Prawa do publika-

Zatem to są konkretne

żadnego polączenia. Olszański opi-

ma sensu taka książka, ponieważ

to jest najważniejsze ­ te emocje,

cji zdjęć, które już byly umieszczone

postaci?

suje raczej polską wyspę tego mia-

Bardzo konkretne, gdzie opisane

ona pokazuje ,,jak bylo pięknie". Ale

ten duch.

w oryginalnej książce nakladem wy-

sta, choć bardzo się stara pokazać

są historie z życia, a mniej jest tego

to nie jest pelny obraz. To jest takie

Na innym poziomie, co też jest

dawnictwa Iskry, zostaly nam przez

jak ta wyspa leży w stosunku do

prawdziwego Stanislawowa. Te ustę-

wyświetlenie, jakby tylko jedna lampa

ważne, jest bardzo cieplo opowie-

wydawnictwo przekazane.

żydowskiej, ukraińskiej, ormiańskiej.

py byly skonsultowane z autorem.

z jednej strony rzucala światlo na ob-

dziana czula historia. Autor przeży-

Dziękuję za rozmowę.

Jak między sobą korelują, jak to się

Staraliśmy się nie usuwać niczego

raz. W takiej sytuacji historycy muszą

wa ją do krwi. Tu nie ma dystansu.

Czekamy na publikację prze-

zmienia, jak się oddalają, przybliżają.

ważnego.

sięgać do oryginalu, a nie zawsze to

Stanislawów nie jest dla niego

kladu.

Ukraiński czytelnik może tam znaleźć

obiektem naukowym, jakim jest to

Wszystkie zmiany Tade-

ulice, po których chodzi.

miasto dla większości historyków

usz Olszański zaakcepto-

telewizja kuriera galicyjskiego

Osobne fragmenty zostaly już

ówczesnych i teraźniejszych. Jest

wal?

opublikowane w gazecie Halyćkyj

Tak. Zwracalam się do niego z

zebranych dużo rodzinnych historii

zaprasza!

Korespondent i czasami czytelnicy

każdym pytaniem o to, żeby czegoś

Polaków, którzy tu się urodzili, któ-

zwracają się z pytaniem, czy można

ważnego nie opuścić.

rzy tu spędzili dzieciństwo. Nie ma

kupić oryginaly książek, czy można

czegoś takiego zebranego w jed-

A zatem nic z fragmentów

jeszcze coś poczytać. I na podstawie

nej książce i przetlumaczonego na

niewygodnych nie zostalo

statystyk portalu, wiem że to jest inte-

ukraiński.

opuszczone?

resujące dla ukraińskiego czytelnika.

Celowo nic! Te fragmenty, któ-

Trzecia rzecz, to kontekst histo-

re nazywamy ,,niewygodnymi" czy

rii Galicji, Rzeczypospolitej.

Te książki już trudno w

,,nie bardzo przyjemnymi", zostaly.

Polsce kupić. Są wyprzeda-

Mówilaś, że Tadeusz Ol-

Tu dotykamy takiej kwestii: część

ne.

szański oddaje bardzo do-

Tak. O ile się nie mylę, obydwa

książek polskich autorów, przetlu-

brze atmosferę tamtych lat.

tomy byly sprzedane w nakladzie 25

maczone na język ukraiński, zostaly

Moim zdaniem to są bardzo

tysięcy egzemplarzy. Dla mnie to jest

opublikowane w wersji... nie po-

polskie książki. Na ile one

szokująca liczba! Nawet dla stanisla-

wiedziala bym ocenzurowanej, ale

mogą być zrozumiale? Na

Codziennie nowe materialy filmowe ze Lwowa, Ukrainy Zachodniej i nie tyl-

wowian z calego świata ­ Stanisla-

nieco okrojonej, ,,wykrojonej". Nie-

ile wzbudzą zainteresowa-

ko! Zawsze obiektywne, zawsze prawdziwe, zawsze na czasie!

wów nie jest taki duży. Po ukraińsku

którzy wydawcy uważali, że to może

nie wspólczesnych miesz-

Subskrybujcie kanal Kurier Galicyjski TV na YouTube:

chyba nie ukaże się w takim nakla-

irytować ukraińskiego czytelnika,

kańców miasta?

www.youtube.com/user/KurierGalicyjski

dzie.

nie podobać się. Aby uniknąć takich

W książce będzie slowo wstęp-

i pierwsi dowiadujcie się o nowych filmach.

dyskusji historycznych, usuwano

ne i wywiad z autorem, więc ogólny

Czy caly tekst zostal

Bądźcie z nami i nie przegapcie żadnych materialów ,,Kurier Galicyjski TV".

fragmenty, a w tym miejscu są trzy

kontekst będzie zawarty. Nie będzie

przelożony? Czy są jakieś

Zapraszamy: www.kuriergalicyjski.com

kropki. W rezultacie mamy bardzo

tam niczego aż tak polskiego, że

skróty?