12

Przegląd wydarzeń

15­28 kwietnia 2016 nr 7 (251) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Podwójne życie Ukraińców.

Czy umowa z UE jest nam

w ogóle potrzebna?

Już dawno zwrócilem uwagę, że sowieckie przyzwyczajenie by publicznie mówić

jedno, a myśleć i robić zupelnie inaczej, demonstruje zadziwiającą silę witalną.

Minęlo już 25 lat, od czasu gdy rozpadl się Związek Sowiecki, wyroslo nowe po-

kolenie, wydawać by się moglo, nowych, wolnych ludzi. A przyzwyczajenie ­ jed-

na prawda dla siebie, a druga dla innych ­ pozostalo. Znana jest powszechnie

sila wplywu na tradycyjne spoleczeństwo tezy ,,a co powiedzą ludzie?".

skich ,,tradycyjnych" i ,,narodowych"

WASYL RASEWYCZ

wartości. Akcentuję na tym, że we

wspólczesnym świecie za takie uni-

Chociaż pojawiają się pojedyn-

wersalne wartości uważane są takie,

czy śmialkowie, rzucający wyzwanie

które nie są ograniczone ani religij-

sowieckim tradycjonalistom i mający

nymi, ani rasowymi, ani narodowymi

odwagę żyć wlasnym życiem, nie

cechami. Za wartości uważane są

podlegając starym normom, jednak

te zasady, które harmonizują spole-

sytuacja nie wygląda pociągająco.

czeństwo ­ spoleczeństwo, w którym

panuje równość wszystkich obywateli

nietradycyjna tradycja

i nie ma miejsca na dyskryminację.

Najważniejsze jest to, że nie

Przyjrzyjmy się bliżej, o jakie

zawsze się zastanawiamy, czego

ukraińskie wartości i tradycje ostat-

i przed kim bronimy? I czy ktoś w

nio toczyla się walka.

ogóle nastaje na ważne dla Ukra-

ińców wartości? Wydawać by się

moglo, że historia dwóch ostatnich

Za prawo być zlodziejem,

dziesięcioleci wyraźnie świadczy:

nazistą i rasistą?

Niczym stary, skrzypiący wóz

Ukraińcy zerwali z sowieckim tota-

toczy się spoleczeństwo ukraińskie

litaryzmem i autorytarną przeszlo-

w kierunku Europy. Zdarzają mu

ścią i wytrwale budują swój naro-

się przeblyski, jak np. rewolucja Po-

dowo-państwowy projekt. Jednak,

marańczowa i rewolucja Godności,

gdy sprawa dochodzi do tradycji,

które bezsprzecznie są przedmio-

zaczynają się problemy. Sprawa w

tem dumy wspólczesnych obywateli

tym, że żadna ciąglość nie istnieje.

Ukrainy. Czy nie stal się świadec-

Nie ciągnie się ona, np. od księcia

twem walki o europejskie wartości

Wlodzimierza Wielkiego do czasów

Euromajdan, na którym Ukraińcy nie

dzisiejszych. To raczej my, wycho-

tylko skladali deklaracje, ale i umie-

dząc z teraźniejszości przeklada-

rali za nie? Walczyli i umierali, gdy

my drogę w przeszlość nawlekając

Europa demonstrowala swoje trady-

jedne za drugimi wydarzenia, fakty

cyjne ,,zaniepokojenie". Więc w czym

i osobistości, które my, odpowiednio

jest problem? Co się stalo potem?

do naszych wspólczesnych prze-

Dlaczego my znów po raz kolejny je-

konań, obraliśmy sobie do naszej

steśmy niegotowi bez dodatkowych

tradycji. W ten sposób tradycja jest

warunków i pretensji dolączyć do

modyfikacją przeszlości przyjętą

wlaśnie na wschodnich ziemiach dzi-

Czerwonej, a wśród licznych sowiec-

zachodnich Ukraińców nawet w okre-

wspólnoty europejskiej?

przez wspólczesnych.

siejszych Niemiec.

kich ,,specjalistów", którzy przybyli na

sie sowieckim staralo się dotrzymy-

Na Europę, jak i na tradycję,

Tymczasem, na Ukrainie istnialo

To samo można powiedzieć o

tereny Zachodniej Ukrainy bylo wielu

wać codziennych praktyk religijnych.

można spoglądać pod różnym ką-

kilka regionów historycznych, ludność

Austrii, która we wlaściwym czasie

etnicznych Ukraińców? Jak można

Te dwa kardynalnie różne środowiska

tem. Byli przecież na Euromajdanie

których wedlug wlasnego rozsądku

oglosila się pierwszą ofiarą niemiec-

bylo oglosić, że jedynymi walczą-

należalo w jakiś sposób polączyć.

i czlonkowie Swobody, których trudno

budowala osobiste i wspólne mosty

kiego nazizmu. Jeżeli być sprawiedli-

cymi o samorządną Ukrainę byli

Najbardziej bezboleśnie dla obu stron

nazwać eurooptymistami. Gotowi byli

w przyszlość. Mialy one różnych

wym ­ bylo to bardzo wygodne sta-

OUN i UPA, pomijając walczących

można bylo tego dokonać na zasa-

stanąć przeciwko rosyjskiemu impe-

bohaterów (często antagonistycz-

nowisko. Czy ofiara może zamienić

z nazizmem i faszyzmem? Zresz-

dach państwa sekularyzowanego.

rializmowi i reżymowi Janukowycza,

nych), ślubowali wierność różnym

się miejscem z katem? Może, z calą

tą, jak zmusić ludzi do uwierzenia

Jednak Ukraińcy poszli inna drogą.

ale jednocześnie trzymali się zasad

formacjom politycznym. Walczyli

pewnością. Jeżeli spojrzymy na foto-

w to, że OUN walczyla przeciwko

Odrodziwszy niepodleglość państwo-

etnicznego nacjonalizmu, który nie

po różnych stronach barykady i w

grafie świątecznych tlumów na Hel-

,,dwóm totalitaryzmom", jeżeli sama

wą, zaczęli odradzać cerkwie. I robio-

tylko zostal odrzucony przez Euro-

ogóle mialy odmienne rodzinne do-

denplatz we Wiedniu z okazji anszlu-

opierala się na totalitarnej ideologii

no to bardzo tradycyjnymi metodami,

pę, ale wręcz jest nie do zrealizowa-

świadczenie historyczne. W jednych

su Austrii w 1938 roku, można lekko

integralnego nacjonalizmu? Jeżeli z

pozwalając cerkwiom wtrącać się w

nia na Ukrainie. Nawet rozumiejąc,

rodzinach przeważali ludzie religijni,

się przekonać, że 200-tysięczny tlum

rozbijaniem sowieckiego totalitary-

pracę struktur państwowych i nawet

że dla takich idei nie ma miejsca

w innych ­ ateiści. Ktoś walczyl w

nie da się zebrać na manifestacji pod

zmu żadnych problemów nie bylo,

przenikać do państwowej szkoly.

we wspólczesnej wspólnocie euro-

Armii Czerwonej, ktoś walczyl i ginąl

przymusem. A i zaciętości austriac-

to z ukraińskim ,,ruchem narodowo-

Chociaż jest to osobny temat do

pejskiej, aktywiści Swobody glosili:

w UPA. Taka historyczna rodzinna

kim narodowym socjalistom nie bra-

wyzwoleńczym" takie problemy byly.

rozmowy, trzeba powiedzieć mimo

idziemy do Europy, aby uratować ją

polifonia nie jest unikalnie ukraiń-

kowalo, raczej odwrotnie.

I owszem, to trudno bylo tworzyć bo-

wszystko, że próby jednoczesnego

od nadmiernego liberalizmu, przy-

ską. Można tu przytoczyć przyklad

Wróćmy jednak na Ukrainę.

haterski mit UPA i jednocześnie go

ksztaltowania religijnego i naukowe-

wrócić ją do życiodajnych źródel

Hiszpanii z jej dlugą drogą pojedna-

Twórcy wspólczesnej narracji histo-

dekonstruować.

go światopoglądów uczniów nie daly

narodowych. ,,Wspólnie z innymi na-

nia pamięci. Można też wspomnieć

rycznej musieli się istotnie napraco-

Jeszcze jednego czynnika nie

rezultatu. Gdy dodać do tego jesz-

cjonalistycznymi partiami zmienimy

Niemcy, które po II wojnie światowej

wać po 1991 roku. Należalo przed-

sposób pominąć ­ rolę religijnej świa-

cze podzialy międzykonfesyjne, ich

Europę" ­ można bylo uslyszeć nie-

zmuszone byly prowadzić politykę

stawić Ukrainę jako ofiarę sowieckiej

domości w spoleczeństwie. W chwili,

tradycjonalizm i ,,kanoniczność", to

jednokrotnie z ust Olega Tiahnyboka

denazyfikacji, która ominęla komu-

okupacji, ale jak tego dokonać, gdy

gdy sowieccy Ukraińcy przeszli nie

rzecz wygląda naprawdę smutno.

i Iryny Farion.

nistyczną NRD. Dlatego wszelkie

większość obywateli niepodleglej

tylko przez oficjalny ateizm, ale i prze-

Otóż tak można byloby w skrócie

Jednak życie pokazalo, że pra-

prawo-radykalne i wrogie do uchodź-

Ukrainy walczyla w szeregach Armii

żyli czasy ,,wojującego ateizmu", wielu

przedstawić ksztaltowanie ukraiń-

wie wszyscy nacjonalistyczni eu-

ców sily z takim sukcesem dzialają