22
Okruchy historii
1528 kwietnia 2016 nr 7 (251) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
80. rocznica konsekracji kościola w trzcieńcu
Parafia pod wezwaniem św. Józefa w Trzcieńcu wraz z neogotyckim kościolem o ambitnej architekturze z wysoką strzelistą
wieżą stanie się w tych majowych dniach powodem zainteresowania. Cóż jest przyczyną tego, że warto spojrzeć wstecz
historycznej przeszlości tej wspólnoty parafialnej i kościola? Bowiem 4 maja trzcieniecka świątynia obchodzi 80 lat od mo-
mentu konsekracji, czyli uroczystego poświęcenia kościola i oltarza. Konsekracja zalicza się do najważniejszych aktów litur-
gicznych. Poznajmy więc historię miejscowości, a nawet dwóch, albowiem mówiąc o losach tej wspólnoty religijnej wspomi-
namy wspólne dzieje wiosek Trzcieniec i Lacka Wola, które tworzą historię parafii od zarania dziejów.
ks. AnDRzeJ PiekAniec
Wzmiankę o Trzcieńcu k. Mo-
ścisk znajdujemy już w 1418 roku.
Wedlug jednej z wersji, wieś zosta-
la zalożona w XV wieku przez Jana
Sienieńskiego. W 1512 roku wraz
z innymi dobrami odziedziczonymi
przez jego córkę Jadwigę przeszla
na Marcina Kamienieckiego. Szes-
nastowieczne źródla notują jednak
kilku innych wlaścicieli: Stanislawa
Jaksmanickiego (1508 r.), Andrze-
ja Czurylę (1515 r.), Jana Tomasza
Drohojowskiego, Mikolaja Mieleckie-
go i rodzinę Lityńskich (1589 r.). W
1619 roku wójtostwo trzcienieckie
Pamiątka konsekracji ko-
nadano Albertowi Stańskiemu. W po-
ściola
lowie XVII wieku część wsi należala
do rodu Grochowskich. W 1711 roku
Żolyni i Bialobrzegach zostal on
wlaścicielem wsi byl Dzierżek. Nato-
skierowany do Trzcieńca w sierpniu
miast od 1850 roku trzcieniecki ma-
1925 roku. Ksiądz Zygmunt otrzymal
jątek znajdowal się w rękach rodziny
funkcję ekspozyta w tworzonej nowej
Younga de Lenie i pozostal w ich za-
parafii i z oddaniem spelnial tę poslu-
rządzaniu do II wojny światowej.
gę. Sytuację w Trzcieńcu, a zarazem
Drugą miejscowością, która
pole duszpasterskie ekspozyta Dzie-
wchodzi w sklad parafii w Trzcieńcu
dziaka przedstawia jego sprawozda-
Widok kościola od strony zachodniej
jest Lacka Wola (obecnie Wolycia).
nie z 1927 roku: ,,Nabożeństwa od-
Pierwszym dokumentem stwierdza-
(1820-1893), dziejopisarza Przemy-
by kochać mowę ojców i czcić bied-
kościola inż. Stanislaw Majerski,
prawiam w tymczasowym kościólku
jącym istnienie wsi pod nazwą Tyto-
śla i okolic, który pisal: ,,Lacka Wola
ną Ojczyznę".
przedstawiciele przedsiębiorstwa
(grobowcu dziedziców Trzcieńca),
wa Wola jest wydany w 1433 roku akt
to osada czystych Mazurów, spro-
W 1914 roku rozpoczęto budowę
budowlanego Józefa Nikodemowi-
do którego przybudowano baraczek
lokacyjny, w którym król Wladyslaw II
wadzonych między lasy rozbójnicze
świątyni pod kierownictwem miejsco-
cza. Kazanie wyglosil ojciec Bilko,
z desek, jednak jest stanowczo za
Jagiello ,,powierza Janowi Laskow-
przez starostę Drohojowskiego".
wego komitetu parafialnego na czele
redemptorysta z Mościsk, który ,,w
maly, przez co część wiernych albo
skiemu, swemu dworzaninowi, osa-
Znajomość losów Trzcieńca
z panem Adamem Youngą, wlaścicie-
slowach prostych i krótkich podniósl
idzie do Mościsk, albo nigdzie".
dzenie wsi Tytowa Wola w powiecie
i Lackiej Woli ulatwi nam zrozu-
lem Trzcieńca. Lecz już w 1915 roku,
zaslugi inicjatora tego zbożnego
Prace przy budowie tej dużej
przemyskim na prawie magdebur-
mienie ich miejsca w strukturach
w czasie dzialań wojennych, budow-
dziela inż. Adama Youngi, który
świątyni szly sprawnie. W sierpniu
la wznosząca się już na 10 metrów
jako prezes komitetu nie szczędzil
1927 roku budowa nowego murowa-
zostala rozebrana do fundamentów
trudu, by dom Boży jak najprędzej
nego kościola byla już na ukończe-
przez wojsko rosyjskie. Otrzymane
materialy budowlane Rosjanie wy-
korzystali dla wzmocnienia drogi do
Przemyśla. Zostal wtedy zniszczony
material budowlany o wartości ponad
pól miliona zlotych.
Po pierwszej wojnie światowej,
w 1919 roku inżynier Adam Youn-
ga znów ofiarowal pieniądze, grunt
oraz material na budowę kościola, a
4 stycznia 1920 roku skierowal proś-
bę do kurii biskupiej o księdza eks-
pozyta. Wychodząc naprzeciw gorli-
wym staraniom i prośbom miejsco-
Biskup Wojciech Tomaka przed szkolą
Ksiądz proboszcz Zygmunt Dziedziak wśród dzieci
wej ludności, ordynariusz przemyski
biskup Józef Sebastian Pelczar w
kościelnych na przestrzeni historii.
skim". Wielką uwagę przykuwa po-
i w jak najpiękniejszej szacie oddać
niu, trwalo wewnętrzne tynkowanie
tymże roku erygowal w Trzcieńcu
Tak więc do okresu międzywojen-
stać Jana Laskowskiego, który przy-
na użytek ludności".
ścian. Na ukończeniu byla też budo-
ekspozyturę (jednostkę administra-
nego Trzcieniec i Lacka Wola wcho-
slużyl się dla rozwoju wsi. Sam król
W 1924 roku rozpoczęto budo-
wa plebanii. Zbudowana byla już sto-
cyjną) oraz mianowal jej pierwszego
dzily w sklad parafii w Mościskach.
Jagiello powierzyl mu tę misje. Lata
wę dzięki funduszom wspomnia-
dola. Brakowalo jedynie ,,plebańskich
ekspozyta ks. Wladyslawa Bachotę,
Mościska z kolei należaly do diecezji
1620-1629 byly katastrofalne dla
nego wyżej wlaściciela majątku, a
stajen". Sprawozdanie o stanie para-
wikariusza z Mościsk.
przemyskiej, obszar i granice której
mieszkańców Tytowej Woli. W owym
także Teodora Kozieka, wlaścicie-
fii z 1927 roku przedstawia kondycję
Bezpośrednim następcą ks. Ba-
ustalily się ostatecznie pod koniec
okresie bylo aż osiem napadów Tata-
la sąsiednich dóbr w Lackiej Woli
duchową wiernych. Duszpasterz
choty zostal ks. Augustyn Partykie-
XIV wieku.
rów krymskich i budziackich.
oraz przy pomocy rządu polskiego,
wylicza liczbę osób przystępujących
wicz, staraniem którego 26 paździer-
W styczniu 1910 roku w cza-
Zmiana nazwy z Tytowej na Lac-
przyznanej jako odszkodowanie za
do Komunii świętej, a bylo ich w cią-
sopiśmie Echo Przemyskie ukazal
nika 1924 roku dokonano poświęce-
ką Wolę przypada na początek XVII
zniszczenia wojenne. Kościól budo-
gu roku 12965 osób. Natomiast do
nia kamienia węgielnego pod kościól
wieku, gdy epidemia cholery do tego
Pierwszej Komunii świętej przystą-
wano wedlug projektu przemyskiego
się apel wystosowany przez komi-
parafialny w Trzcieńcu. Poświęcenia
stopnia zdziesiątkowala mieszkań-
pilo 52 dzieci. Ks. Zygmunt pisze:
architekta Stanislawa Majerskiego, a
tet budowy kościola w Trzcieńcu.
dokonal biskup Karol Józef Fischer.
ców Tytowej Woli, że wieś byla prak-
,,ochrzcilem 148 dzieci ślubnych, 9
prace prowadzilo przedsiębiorstwo
Czytamy tam, że ludność Trzcieńca
W niedzielę 26 października 1924
tycznie wyludniona. Do wyludnionej
nieślubnych". W parafii bylo dwie
budowlane Jana Nikodemowicza z
i Lackiej Woli ,,odczuwa dotkliwie
roku biskup dokonal poświęcenia
wioski zaczęla naplywać ludność z
pary żyjące bez sakramentu mal-
Przemyśla.
brak miejscowego kościola w któ-
kamienia węgielnego przy wspól-
Karpat Zachodnich. Bez wątpienia,
żeństwa. Zmarlo 40 osób starszych
Jednak w zamyśle Bożej Opatrz-
rymby czerpala pociechę w swych
udziale ks. pralata Konstantego Bie-
nadając wsi przydomek Lacka, ów-
i 43 dzieci. Bezcenną notatką księ-
ności to inny duchowny mial dokoń-
troskach, podnosila się moralnie i
dy i księży z dekanatu mościskiego.
cześni jej mieszkańcy zamierzali w
czyć tego dziela budowy świątyni.
dza Dziedziaka jest jego zapis, że
któryby stal niejako na straży ich na-
W uroczystości wzięla udzial licznie
ten jednoznaczny sposób określić
Poznajmy więc jego osobę. To ksiądz
jedyną potrzebą parafii bylo ,,wyko-
rodowości, bo w nim nie tylko zano-
zgromadzona okoliczna ludność
się narodowościowo. Wiarygodna
Zygmunt Dziedziak (1892-1958). Po
nanie i oddanie nowego kościola do
silaby modly do Wszechmocnego o
oraz projektant i kierownik budowy
jest relacja ks. Wojciecha Michny
duszpasterskiej pracy w Dylągowej,
użytku wiernych i wówczas można
codzienne potrzeby, ale uczyla się,
