24

Kurier kulturalny

29 kwietnia­16 maja 2016 nr 8 (252) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

Krzemieniec ­ ateny Wolyńskie ­

miasto juliusza Slowackiego

w kolekcji Stanislawa Ledóchowskiego

Wystawa ,,Krzemieniec ­ Ateny Wolyńskie ­ miasto Juliusza Slowackiego w kolekcji Stanislawa

Ledóchowskiego" to pierwsza tego rodzaju ekspozycja w dziejach Muzeum im. Anny i Jaro-

slawa Iwaszkiewiczów w Stawisku. Zostala uroczyście otwarta w dniu 12 marca br.

Slowackiemu, której otwarcie mialo

obszarem jego dzialalności stalo się

MARIUSZ OLBROMSKI

nastąpić 4 września 1939 roku w

kolekcjonerstwo dziel sztuki i naro-

Wlaściciel tej unikalnej i bezcen-

Krzemieńcu, w 130. rocznicę urodzin

dowych pamiątek. W tym zakresie

nej kolekcji, pochodzący z rodu o

Juliusza Slowackiego. Dlatego nasz

zorganizowal kilka wystaw z wla-

wielkich zaslugach dla duchowości

skromny pokaz dedykujemy pamięci

snych zbiorów, korzystając z popar-

chrześcijańskiej ­ że wspomnę tu

tej wybitnej humanistki, publikującej

cia muzeów i bibliotek. Uczestniczyl

Świętą Urszulę Ledóchowską ­ ale

w ,,Życiu Krzemienieckim", ,,Roczniku

w dorocznych Międzynarodowych

także kultury Kresów, a zwlaszcza

Wolyńskim" i ,,Ziemi Wolyńskiej", ku-

Spotkaniach Literacko-Artystycznych

dla Podola i Wolynia, zgromadzil z

stosza Biblioteki Narodowej i Biblio-

,,Dialog Dwóch Kultur", organizowa-

wielkim znawstwem i zamilowaniem

teki Polskiej w Londynie, bez reszty

nych w Krzemieńcu przez piszące-

w ciągu dziesiątków lat wytrwalych i

oddanej książce polskiej w kraju i na

go te slowa. Jest autorem wierszy

żmudnych poszukiwań zbiory zwią-

obczyźnie, a zwlaszcza na Kresach".

nawiązujących do tradycji poezji

zane z biografią i twórczością Juliu-

Wernisaż wystawy w Stawisku

skamandrytów, wpisujących się tym

sza Slowackiego i dziejami Liceum

uświetnil też koncert ,,Proroctwo"

samym w literacką atmosferę Pod-

Krzemienieckiego. Kolekcja sklada

Dominiki Świątek, artystki, która do

kowy Leśnej i Stawiska. Jego tomik

Liście od Krakowa, z ilustracjami

się z wielu cennych grafik, sztychów,

natchnionych wierszy Slowackiego

map, medali, ceramiki, przedwojen-

skomponowala sugestywną muzy-

Roslawa Szaybo, uzyskal nominację

nych zdjęć, kart pocztowych, pla-

kę i z wdziękiem i maestrią ją za-

do najpiękniejszej książki 2013 roku.

katów, ogloszeń i druków ulotnych,

prezentowala. Dominika Świątek to

Wskutek prześladowań w okresie

dawnych wydań dziel Juliusza Slo-

pieśniarka, autorka muzyki i tekstów.

stalinowskim należy do grona osób

wackiego, opracowań naukowych

Wspólzalożycielka reaktywowanego

represjonowanych. Za wielostronne

Stanislaw Ledóchowski (od lewej), Dominika Świątek,

oraz krzemienieckich pamiątek. To

w 2005 roku studenckiego Teatru Hy-

dokonania przyznano mu odznakę

Mariusz Olbromski

na przyklad mosiężna, wygrawero-

brydy. Związana jest z tym teatrem

honorową ,,Zaslużony dla Kultury

Za to piszącemu przywraca

Jana Kazimierza (1661) spotykaly

wana szarfa z wieńca, który zlożyla

do dziś. Prowadzi tam zajęcia ze

Polskiej".

Krzemieniec pamięć zamierzchlych

się z edukacyjną misją szkoly zalo-

na Wawelu delegacja Liceum Krze-

śpiewu i interpretacji piosenki.

W czasie wernisażu wystawy

już wydarzeń, kiedy to wielki ksią-

żonej w 1805 roku przez Tadeusza

mienieckiego w czasie uroczystego

Komponuje fascynującą muzykę

Stanislaw Ledóchowski podzielil się

żę litewski Kazimierz Jagiellończyk

Czackiego i Hugona Kollątaja. Nic

pogrzebu Juliusza Slowackiego w

do wierszy polskich poetów. Wydala

z licznie zebranymi swymi refleksja-

nadal Nestorowi Halce 12 stycznia

więc dziwnego, że Liceum Krzemie-

czerwcu 1927 roku, zorganizowane-

trzy plyty ze swoimi kompozycja-

mi zatytulowanymi ,,Dlaczego", w

1442 roku wieś Leduchów w pobliżu

nieckie odrodzilo się w 1920 roku z

go z inicjatywy Józefa Pilsudskiego

mi: do wierszy Zbigniewa Herberta

których uzasadnial swoją pasję ko-

Krzemieńca i Podkamienia. Tak na-

woli Józefa Pilsudskiego. Nie tylko

i z udzialem Marszalka, rządu, se-

(,,Siódmy aniol" pod patronatem

lekcjonerską dotyczącą Krzemieńca

zwana od ogromnego, otoczonego

Lwów zaslużyl na miano ,,semper

natów uczelni, wladz miasta Krako-

Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa

następująco:

legendą glazu okolica stala się nie-

fidelis".

wa, pisarzy z calej Polski, przed-

Narodowego), Juliusza Slowackiego

,,Krzemieniec to slowo, które

bawem rodzinnym sanktuarium, po-

Ta niewielka kolekcja, tworzona

stawicieli miast, wielu środowisk

(,,Proroctwo" pod patronatem Sena-

budzi wspomnienia i nostalgię, lecz

twierdzonym licznymi fundacjami na

w trudnych warunkach powojen-

naukowych i twórczych, wielkich

tu RP) oraz wspólczesnego poety

nade wszystko kojarzy się z życiem

rzesz milośników twórczości autora

Jerzego Hajdugi (,,Coraz ciszej").

Króla-Ducha.

Jest autorką muzyki do spektakli te-

Kolekcja Stanislawa Ledóchow-

atralnych ,,Mandelsztam" wg poezji

skiego zostala wyeksponowana w

Osipa Mandelsztama oraz ,,Gonimy

Stawisku w gablotach, mapy i grafiki,

dopóki żywi" opartego na twórczości

sztychy na ścianach, a towarzyszy

Czeslawa Milosza, zrealizowanego

jej także prezentacja multimedialna

przez Teatr Hybrydy, a także ,,Czas

­ pokaz kilkuset zdjęć przedstawia-

śpiewu kobiety" wedlug twórczości

jących przedwojenny Krzemieniec i

Marleny Zynger.

jego mieszkańców, najważniejsze

Koncertuje w calej Polsce i za

wydarzenia kulturalne i spoleczne

granicą, występowala m.in. we Lwo-

tamtego okresu. Trzeba podkreślić,

wie i Krzemieńcu na zaproszenie

że ta unikalna kolekcja zostala nie

piszącego te slowa. Z Teatrem Hy-

tylko wyeksponowana, ale po raz

brydy trzykrotnie odbyla tournee po

pierwszy z tej okazji wstępnie ska-

Stanach Zjednoczonych Ameryki.

talogowana  przez  pracowników

Pamiętam prapremierę koncer-

muzeum. Oczywiście na wystawie

tu ,,Proroctwo" Dominiki Świątek w

znalazly się tylko wybrane, najcie-

Krzemieńcu w niezwyklych okolicz-

kawsze eksponaty, bo calość wy-

nościach. Odbyla się ona 4 września

maga większych możliwości eks-

w 2009 roku, w dwusetną rocznicę

pozycyjnych, którymi nie dysponuje

urodzin poety, w Muzeum Juliu-

stawiskie Muzeum. Niemniej to, co

sza Slowackiego. Rok 2009 zostal

można na niej zobaczyć, zasluguje

ogloszony przez Sejm RP Rokiem

rzecz klasztoru ojców dominikanów

nych strat i zniszczeń, powstala z

na szczególną uwagę.

Slowackiego. W Warszawie i w ca-

i twórczością Juliusza Slowackie-

z wizerunkiem Matki Bożej Różańco-

potrzeby serca i z przekonania, że

Warto przedstawić, choćby la-

lym kraju, a także w wielu krajach

go, z rolą i znaczeniem Gimnazjum

wej (dziś w dominikańskim kościele

nikt nie może z nas zdjąć obowiąz-

pidarnie, postać twórcy i wlaściciela

Europy odbyly się z tej okazji róż-

Wolyńskiego, następnie Liceum

św. Wojciecha we Wroclawiu).

ku przekazywania pamięci i wiedzy

kolekcji ­ jakże zaslużonego dla kul-

nego rodzaju uroczystości: wieczo-

Krzemienieckiego. Ostal się tam nie

Z biegiem lat Halka-Ledóchow-

o kraju naszych ojców następnym

tury polskiej. Urodzil się 15 sierpnia

ry poetyckie, konferencje naukowe

tylko gmach szkoly, lecz także grób

scy rozejdą się po bezkresnych

pokoleniom. Aby to, co może tylko

1932 roku w Warszawie. Po studiach

i popularno-naukowe, festiwale i

Salomei z Januszewskich Bécu,

obszarach Wolynia, Podola i Bra-

pozornie przeminęlo, stalo się teraz

w Akademii Sztuk Pięknych poświęcil

przedstawienia teatralne, koncerty.

matki poety, i dworek Slowackich,

clawszczyzny, pozostawiając ślady

zaczynem przyszlości.

się krytyce sztuki m.in. na lamach

Ale najistotniejsze ­ z oczywistych

dziś muzeum jego imienia. Aż do

swojej wiary i oddania ojczyźnie.

Takie też bylo życiowe prze-

,,Przeglądu Kulturalnego", ,,Kultu-

względów ­ byly te w Krzemieńcu.

opuszczenia kraju w 1831 roku,

Miejscem  niezwyklym,  które

slanie Marii Danilewicz Zielińskiej

ry", ,,Poezji" i na antenie Polskiego

Odbyly się one w ramach ,,Dialogu

będzie poeta nieustannie powracać

(1907­2003), autorki rozprawy Życie

obok Wilna i Lwowa wyrażalo ducha

Radia oraz zajmowal się dekoracją

Dwóch Kultur". Uczestniczyli w niej

do miejsca swojego dzieciństwa i

naukowe dawnego Liceum Krze-

naszych Kresów, byl Krzemieniec,

wnętrz, m.in. w filmach Andrzeja

pisarze, naukowcy i artyści z Polski,

mlodości, przenosząc duszę utęsk-

mienieckiego oraz kuratorki wielkiej

gdzie tradycje Uniwersytetu Stefana

Żulawskiego. Byl wspólzalożycie-

Ukrainy i z kilku innych krajów, m.in.

nioną również z daleka, w listach do

Batorego (1579) oraz Uniwersytetu

wystawy poświęconej Juliuszowi

lem ,,Wspólczesności". Odrębnym

z Francji i Wielkiej Brytanii. Z Pol-

matki.