28
Z pamiętnika podróżnika
29 kwietnia16 maja 2016 nr 8 (252) * Kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Luck katolicką stolicą Wolynia
(cz. II)
Jeżeli spojrzeć na ilość klasztorów rzymskokatolickich w mieście, to na drugiej
pozycji na ziemiach Zachodniej Ukrainy znajdzie się Luck ze swą stosunkowo
niewielką starówką. Wyprzedza go jedynie Lwów. Kontynuujemy opowieść
o katolickich klasztorach i kościolach stolicy Wolynia.
śmierć zabili żebraka Lukiana Piń-
Franciszka Smuglewicza. Zniszczo-
DMYTRO ANTONIUK
skiego, który mieszkal przy klaszto-
no też ambonę i organy. W zakrystii
tekst i zdjęcia
rze prawoslawnym.
zachowaly się wizerunki zniszczo-
Z największym kościolem w Luc-
Po zamknięciu kolegium, do
nych przez carat luckich konwentów
ku i jednocześnie glówną świątynią
1831 roku dzialalo tu polskie gimna-
katolickich. W jednym z sześciu
diecezji luckiej katedrą św. Trójcy i
zjum, a następnie szkola rosyjska. W
oltarzy bocznych doniedawna wisial
św. Apostolów Piotra i Pawla wiążą
okresie międzywojennym dzialalo tu
obraz Józefa Prechtla ,,Św. Jan Ne-
mnie dawne wspomnienia. Wlaściwie
seminarium i archiwum katedralne.
pomucen" (prawdopodobnie jest na
nie z samą świątynią, co z jej tajem-
Dziś w tych celach mieści się Wolyń-
konserwacji). W oltarzach bocznych
niczymi, jak mi się wtedy wydawalo,
skie Technikum Technologii Spożyw-
są obrazy Wlocha Willani z początku
podziemiami i ich niezmiennym prze-
czych. Wnętrze prawie się nie zmie-
XIX wieku. Ściany katedry pokrywają
wodnikiem Olegiem Winogradowym.
nilo: zachowaly się dlugie sklepione
liczne epitafia i tablice pamiątkowe.
Ten bezkompromisowy i dość groźny
korytarze, a w bibliotece (nie spraw-
Najcenniejsze są epitafia ku czci bi-
mężczyzna już od kilku dziesięcioleci
dzilem tego osobiście) zachowaly się
skupów Kacpra Ceciszowskiego i
samodzielnie odkopuje trzypoziomo-
podobno sztukaterie z początku XIX
Bożydara Podhorodeckiego. Jedna
we podziemne labirynty i oprowadza
wieku.
z nowszych tablic zostala odslonię-
po nich wycieczki. Przedstawia foto-
Dzisiejszy wspanialy wygląd
ta na pamiątkę ofiar stalinizmu o.
grafię zachowanego pochówku Mag-
fasady kościola, z tradycyjnymi dla
Alfreda Szelonżka (aresztowanego
daleny Talizinej (koniec XVIII w.), na
jezuitów dwiema wieżami (lewa
w 1945 roku) i jego pomocnika o.
której widoczny jest bialy cień-duch.
ośmioboczna, a prawa czwo-
Stefana Walczykiewicza. Są tu epi-
Prowadzi pan Oleg do pojedynczych
rokątna) powstal w pierwszej polo-
tafia ku czci blogoslawionej matki
cel, gdzie ludzie mogli przebywać je-
wie XVIII wieku dzięki architektowi
Jadwigi Józefy Kuleszy (zm. 1931
dynie na stojąco; pokazuje rozrzuco-
jezuitów Pawlowi Giżyckiemu, który
r.), zalożycielki zakonu benedyk-
ne przez komunistów kości z licznych
odbudowywal świątynię po pożarze.
tynek-misjonarek, która po śmierci
pochówków; zwraca uwagę na wpól
Zwieńczenie fasady zdobią figury
spoczęla na katolickim cmentarzu
zatarte freski i herb oo. jezuitów bo
z piaskowca: prawdopodobnie są
Lucka. W 1999 roku biskup Rain-
ten obiekt w calości kiedyś do nich
to zalożyciel zakonu Ignacy Loyola
hard Lettmann sprezentowal organy
należal.
i jego następca Diego Laynez. W
z niemieckiego miasta Neunkirchen,
W 1604 roku biskup Marcin
centrum fasady umieszczono ganek
które stanęly na miejscu zniszczo-
Szyszkowski zaprosil do Lucka je-
uwieńczony figurą Matki Boskiej sto-
nych przez sowietów. Mówi o tym
zuitów i po uzyskaniu stosownych
jącej na kuli ziemskiej i depczącej
stosowna tablica.
funduszy w tym od króla Zygmun-
glowę węża (symbolu zla). Poniżej
Świątynia zostala zwrócona w
ta III odbylo się uroczyste zaloże-
w niszach ustawiono drewniane fi-
1991 roku, wraz z odrodzeniem die-
nie kamienia węgielnego, w którym
gury św. Apostolów Piotra i Pawla.
cezji Luckiej. Katedra mieści się tu
wziąl udzial architekt wloski Giaco-
Na lewej wieży zachowal się zegar.
od 1787 roku, gdy przeniesiono ją
Wnętrze pobernardyńskiego kościola
mo Briano. On to przez większość
Wnętrze katedry robi wrażenie
do kościola jezuitów ze zniszczonej
badaczy uważany jest za autora
nawet po rujnacji, pożarach i syste-
przez pożar poprzedniej świątyni. Ist-
Kolejny architekt wloski Bene-
i organizują tu wielkie artystyczne
projektu kościola. Innym architek-
mie komunistycznym. Jednak wiele
niala do 1948 roku. Dalej zrobiono tu
detto Molli zaprojektowal nie mniej
nabożeństwa, odciągając parafian
tem, który w 1639 roku zakończyl
z dekoracji zostalo utraconych na
magazyn, a potem wspomniane już
monumentalny dwupiętrowy budy-
od katedry". Ta ostatnia usytuowana
budowę świątyni, byl Maciej Maik.
zawsze. Wśród nich cudowna iko-
muzeum ateizmu. Przez pewien czas
nek, w którym rozmieścily się klasztor,
byla przez drogę, vis-a-vis kościola
Nie obeszlo się bez skandalu: gdy
na MB Śnieżnej, przeniesiona tu z
katedra byla sanktuarium cudownego
seminarium i kolegium. Ta budowla,
jezuitów i byla świątynią drewnianą.
kościól zostal ukończony i konse-
klasztoru oo. dominikanów, która
obrazu MB Latyczowskiej, przywie-
w ksztalcie litery U, przylegająca do
Nie ma tu nic dziwnego, że ludzie
krowany, księża diecezjalni poskar-
splonęla w 1926 roku wraz z obra-
zionej do Lucka w obawie przed bol-
prezbiterium kościola, zostala ukoń-
chętniej odwiedzali msze w świątyni
żyli się biskupowi, że ,,jezuici zbudo-
klasztornej o wysokości nawy ponad
wali zbyt wielką i piękną świątynię
40 metrów.
Byly klasztor oo. trynitarzy
czona w 1646 roku. Nauczanie w
zem św. Trójcy pędzla Kunitzera.
szewikami. Po wojnie wierni zabrali ja
kolegium stalo na wysokim pozio-
Pożar wywolalo krótkie spięcie. Gdy
do Lublina. Dziś kopia obrazu umiesz-
mie i bylo bezplatne, więc chętnych
urządzano tu muzeum ateizmu (lata
czona jest w odrębnej kaplicy.
do nauki nie brakowalo. Jednym z
1970-1980), uszkodzony zostal ol-
Co do podziemi, to podczas
uczniów kolegium byl przyszly pry-
tarz glówny, podczas montowania
urządzania tu magazynu warzyw
mas Polski Kazimierz Czartoryski.
tu kompozycji ,,Kosmos". Zniszczo-
w 1951 roku zniszczono i wyrzuco-
Jednak zachowanie uczniów nie
no wówczas barokowe i empirowe
no kilka miedzianych sarkofagów.
zawsze bylo wzorowe. Wedlug da-
sztukaterie, kilka plócien z klasz-
Znaleziono też mosiężną skrzynkę
nych archiwalnych z czasów zaboru
torów trynitarzy, brygidek i domini-
z dokumentacją budowlaną klaszto-
rosyjskiego, uczniowie kolegium na
kanów, w tym liczne obrazy pędzla
ru. ,,Chlopcy" odnaleźli tu dwa pod-
Świątynia pobernardyńska z zewnętrz
