18
kurier sportowy
30 czerwca14 lipca 2016 nr 12 (256) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Rok 1904 Zaczynamy!
Kontynuujemy promocyjny druk części materialów historycznych o początkach
i rozwoju pilki nożnej we Lwowie, które pochodzą z książki, autorami której są BOG-
DAN LUPA, IWAN JAREMKO i JAROSLAW HRYSIO ,,Kronika lwowskiej pilki nożnej
(od pol. XIX w. 1965 r.) Tom 1", która ukazala się drukiem po ukraińsku, a z cza-
sem, dzięki wsparciu Konsulatu Generalnego RP we Lwowie, ukaże się również po
polsku. Publikacja zawiera bogaty material historyczny od II polowy XIX wieku po
rok 1965, pozyskany przez autorów z rozmaitych źródel, a uchylający kulisy powsta-
nia tego najbardziej popularnego sportu, rozwiewający wiele mitów i legend
o gwiazdach tego sportu, jego kibicach i dzialaczach.
conajmniej dwa razy, wydawaly mi
Gralo się przeważnie w mundurkach
Powstanie Klubu
się bardzo latwe do zdobycia. Na
szkolnych lub w zwyklych koszulach.
Gimnastyczno-Sportowego
drużynę skladalo się tylko 11 graczy,
Glówną odznaką przynależności do
(KGS) IV Gimnazjum
a nie jak tam (w Krakowie aut.) do-
Jak zaczynali kopać pilkę mlo-
drużyny, a później do klubu byla spor-
wolna i często nierówna liczba po
dzi chlopcy, którzy tworzyli swoje
towa koszulka, którą ubierano jedynie
obu stronach. Poza tym we Lwowie
kluby szkolne? Interesujące są
podczas ważnych spotkań. Nabycie
nie gralo się ,,kupą", ale w ustawie-
wspomnienia mlodzieńca, urodzo-
jej za wlasny koszt bylo dostępne nie
niu, określonym przepisami gry. Tu
nego w Krakowie, który wiosną 1904
dla każdego. Najmniej popularną w
dopiero dowiedzialem się, że dla pilki
roku przeniósl się do Lwowa. Tym
drużynach byla pozycja bramkarza;
nożnej istnieją przepisy angielskiej
mlodzieńcem byl Edmund Marion
niedobrze, a nawet ze zniewagą od-
,,Football Association", obowiązujące
(21.09.1888, Kraków 08.09.1968,
noszono się do sędziego z gwizdkiem,
wszystkich pilkarzy na świecie, i że
Prabuty, woj. Pomorskie, Polska).
czy nawet do taśmy, którą odmierza-
wlaśnie wedlug tych prawdziwych
Tak wspominal tamte czasy:
no odleglość podczas karnego.
Kiedy dnia 4 kwietnia 1904 roku
regul związku pilkarskiego gra się we
I nastal ranek, i nastal dzień, i
przenioslem się na stale z Krakowa
Lwowie. Tu też udalo mi się po raz
nastal rok, i nastal czas... Czas, gdy
Edmund Marion
Józef Bizoń
do Lwowa, pierwszą moją myślą bylo
pierwszy widzieć sportowe ilustracje
sporadyczne, jedynie wewnątrzklu-
przystąpienie do drużyny pilkarskiej.
geniusza Piaseckiego KGS i inni
jawnie odbywać zawody z drużyna-
angielskie i oglądać z podziwem,
bowe ,,rozgryweczki" przerosly w
Niestety, mimo poszukiwań, nie uda-
uczniowie ze Lwowa po raz pierw-
mi innych zakladów!
pelnym szacunku, grube ilustrowane
dlugo oczekiwane spotkania pomię-
lo mi się odkryć istnienia jakiegokol-
szy wyjeżdżają do Krakowa, aby
Czlonkowie nasi, w osobach
dziela o pilce nożnej w języku angiel-
dzy klubami lwowskimi.
wiek ,,prawdziwego" klubu. Kopano
zapoczątkować zawody sportowe
Karola Szajdeka i Stanislawa Pola-
skim. Prof. dr Piasecki pozwalal nam
Oto co pisze Kazimierz Hemer-
pilkę tylko w tworzonych po szkolach
pomiędzy tymi miastami. Razem
kiewicza, którzy znacznie więcej niż
często w czasie pogadanek w jego
ling w Wieku Nowym przed rozpo-
średnich zespolach, przeważnie na
z KGS w wyjeździe uczestniczyli
reszta klubowców wiedzieli o sporcie
mieszkaniu zaglądać do tych cza-
częciem sezonu (21.04.1904):
Placu Powystawowym, ale jednak
uczniowie I i II Szkól realnych. Po
zagranicznym, wyszperali w tygo-
rownych książek i tlumaczyl nam to,
...Zaczyna się też nasza mlo-
już wedle regul angielskich. Gracza-
dziesięciu latach od pierwszego
dnikach sportowych, że barwy klubu
co nas szczególnie zajmowalo.
dzież do tej pięknej gry naprawdę
mi byli niemal wylącznie uczniowie
spotkania sportowców tych miast we
,,Everton" ówczesnego mistrza Anglii
Zdaje mi się, że tu wlaśnie znaj-
zabierać. Z obecnych i bylych uczni
zgrupowani w drużynach klasowych.
Lwowie, miala odbyć się rewizyta.
są niebiesko-czerwone.
dowalo się pierwsze w Polsce źró-
IV gimnazyum utworzyly się już pod
Zagrano jednak nie w pilkę nożną, a
kierownictwem dra Piaseckiego dwie
w tzw. ,,uszatą pilkę". Przeciwnikiem
drużyny, które grywają pilnie na placu
KGS byli uczniowie III krakowskiego
powystawowym w każdą niedzielę i
Gimnazjum.
święto w godzinach przedpoludnio-
Gra w ,,uszatą" pilkę odbywa się
wych. Zarówno też w innych gimna-
1,5 kilową pilką z przymocowanym
zyach i w szkole realnej, jak niemniej
do niej sznurkiem. Gra toczy się na
w lonie ,,Sokola" organizują się kólka
polu 100 x 15 m. Podstawowy rzut,
footballowe...
tzn. ,,schleider" to rzut pilką ze
Na stworzenie samofinansującej
sznura (jak procą). Po nabraniu sily
się struktury, jaką byl klub gimnazjal-
odśrodkowej rozkręconą pilkę wyrzu-
ny, czy drużyna, potrzebne bylo po-
ca się w kierunku bramki przeciwni-
zwolenie dyrekcji zakladu szkolnego.
ka, w grze jest jeszcze rzut ,,schock"
W IV Gimnazjum w latach poprzed-
bez sznura. Kopniecie takiej pilki
nich dyrektorem byl Walenty Koziol,
jest niebezpieczne z racji jej wagi. Ta
a w roku szkolnym 1903-1904 zostal
gra nie byla nawet blisko podobna do
dr filozofii Karol Petelenc czlowiek,
pilki nożnej. Lwowiacy przegrali 0:3.
który nie tylko zgodzil się na legali-
Ale na pożegnanie Henryk Jordan i
zację klubu, ale i udzielil na treningi
kierownik krakowskiego parku spor-
KGS salę sportową, a nawet wspieral
Uczniowie IV gimnazjum, zalożyciele Klubu Gimnastyczno-Sportowego (KGS)
towego dr Tokarski obiecywali, że w
klub finansowo.
dlo wiedzy o prawdziwym footballu.
- Więc na początek miejmy przy-
I nasza 4 klasa IV-go gimnazjum
następnym roku zorganizują drużyny
W taki sposób, do dwóch pierw-
Równocześnie tworzyly się także
najmniej takie same barwy, które
miala swoją drużynę. Zostalem jej
dla gry w pilkę możną.
szych klubów Lechii i drużyny I Szko-
w innych szkolach średnich ośrod-
poza tym pokrywają się z kolorami
zawodnikiem.
ly realnej dodal się jeszcze jeden
Początek sezonu pilkarskiego
ki sportowe zwlaszcza w I szkole
naszego grodu!
Już pierwsze mecze przyniosly
KGS IV Gimnazjum. I tu zaczynają
we Lwowie zaaranżowal w czerwcu
realnej, III i VI gimnazjum. Okolo r.
Matkom i siostrom naszym przy-
mi wiele rozczarowania. Nasz wy-
mecz między KGS i Slawą. Pierwsze
się nie ,,dyrdymalki-rozgryweczki"
1904 zorganizowaly się stale kólka
padl w udziale zaszczyt uszycia
chowawca sportowy prof. dr. Euge-
zawody sportowe odbyly się na bo-
pomiędzy sobą, ale stala rywaliza-
sportowe, które przybraly nazwy:
czerwonych spodenek i niebieskich
niusz Piasecki stale wykluczal mnie
iskach jarmarkowych w niedzielę 19
cja między klubami, która często
I.L.K.P.N. ,,Slawa", L.K.S ,,Lechia"
koszulek, które potem w czasie
z gry za samolubne wózkowanie,
b. m., a mianowicie... też i partyja pil-
dochodzila do wrogości na boisku
i ,,Klub Gimnastyczno-Sportowy
zawodów nasunęly porównanie z
którego nauczylem się w Krakowie.
ki nożnej, rozegrana między ucznia-
pomiędzy zawodnikami walczą-
IV-go Gimnazjum" (K.G.S) (jak
makami i blawatkami redaktorowi
Trudno mi bylo odzwyczaić się od
mi IV gimnazyum z jednej a ucznia-
cych drużyn. Za honor, za slawę, za
,,Slowa Polskiego" śp. Zygmuntowi
tego i nagiąć się do gry zespolowej.
mi szkoly realnej z drugiej strony...
wiadomo, Slawa i Lechia powsta-
pierwszeństwo! A gdy na trybunie
Klośnik-Januszowskiemu i poecie
Zauważylem przytem ogromne róż-
sędzia rozjemczy p. Król, czlonek
ly wcześniej, niż wspomina o tym
byla piękna osoba, która wodzila
Henrykowi Zbierzchowskiemu (...).
nice, zachodzące między pilką noż-
kólka footballistów ,,Sokola" lwow-
Marion, a prawnie klubami zostaly
za tobą zakochanymi oczyma? To
ną krakowską a lwowską. Przede
skiego tak relacjonowala ten mecz
później aut).
Drużyny w tym okresie nie po-
musialeś nawet ryć ziemię, ale po-
Wśród ,,męczenników" kl. Va,
wszystkim ksztalty i wymiary boiska
siadaly sprzętu pilkarskiego, dlatego
kazać na co cię stać...
gazeta Wiek Nowy. Z tej gazety rów-
cierpiących dotąd niewinnie dla idei
byly inne. Zamiast elipsoidalnego i
posiadanie prawdziwej pilki przez któ-
nież można bylo się dowiedzieć, że
uprawianego nielegalnie sportu, za-
pozbawionego trawy jak to bylo w
regoś z zawodników, prawie zawsze
w drużynie KGS wspólnie z uczniami
Pierwsze zwycięstwa,
panowal szalony entuzjazm.
parku Jordana ujrzalem tu pole tra-
dawalo mu tytul kapitana drużyny.
gimnazjum grali też absolwenci Gim-
pierwsze porażki
- Będziemy mieli wlasny klub,
wiaste, prostokątne i znacznie więk-
Często korzystal z tego, dyktując
Na Zielone Święta, 21-22 maja
nazjum już akademicy (tak wtedy
będziemy mogli bezkarnie i zupelnie
sze. Bramki szersze niż w Krakowie
zasady gry, zgodnie z wlasną wizją.
1904 r., pod przewodnictwem Eu-
nazywano studentów Uniwersytetu i
