17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 15 lipca­15 sierpnia 2016 nr 13 (257)

Mlodzież z Polski sprząta cmentarze

my jesteśmy w Europie i robimy tu

Tu  podobne  konflikty

taką swoją malą Polskę.

przebiegaly przez rodziny?

To nie byly konflikty. Slowacy,

Pojana na początku byla

w Brodach i Hucisku Brodzkim

tak jak i Rumuni, byli sojusznikami

wsią polsko-niemiecką, ale

Niemiec. I oni podczas wojny uczyli

potem Niemcy wyjechali do

W ramach akcji ,,Mogilę pradziada ocal od zapomnienia" w dniach 2­12 lipca 25-osobowa grupa

po slowacku, 2-3 klasy. Tak mama

iii Rzeszy?

W 1940 roku oni wyjechali do

opowiadala. Ja też mam rodzinę,

wychowawców, mlodzieży i dzieci z Jugowa (woj. dolnośląskie) i Wschowy (woj. lubuskie) porząd-

Niemiec. W Polsce już trwala wojna,

która wyjechala na Slowację i mam

kowali polski cmentarz legionistów w Brodach i cmentarz w nieistniejącej już wsi Hucisko Brodzkie.

tu jeszcze nie bylo wtedy. Na ich miej-

rodzinę w Polsce.

sce przybyli Rumuni. W 1944 spalili

A jak się żylo w Pojanie

EUGENIUSZ SALO

kościól, wszystkie domy i Dom Pol-

w okresie Ceauşescu?

tekst

ski. Tu w okresie międzywojennym

Uczyliśmy się po polsku, tylko że

KONSTANTY CZAWAGA

szlachta ze Lwowa zbudowala Dom

książki, czytanki ­ to byla przetluma-

zdjęcia

Polski i oni przyjeżdżali na wczasy.

czona literatura rumuńska na polski

Na przyklad w 1938 roku przyjechalo

i to byly takie teksty jak ,,Niech żyje

- Dwa dni pracowaliśmy na cmen-

tu na wczasy dwieście osób z Polski.

Ceauşescu!" ,,Niech żyje Partia Ko-

tarzu w Brodach. Mamy nadzieję, że

Mamusia mówila, że byl bardzo fajny

munistyczna Rumunii!". Na szczę-

doprowadziliśmy go do stanu wla-

Dom Polski u nas.

ście przyjeżdżali Polacy z Polski i

ściwego w jakim powinni spoczywać

przynosili nam książki. Ryzykowali

Nic nie ocalalo? Nic tu

polscy narodowi bohaterowie ­ mówi

w ten sposób! I wiedzieliśmy, że Pol-

nie bylo po wojnie?

Bożena Solek-Muzyka, dyrektor Pu-

Nic. Wszystko jest od zera. Nasza

ska miala wielu królów, a Rumunia

blicznego Gimnazjum nr 1 im. Nobli-

rodzina uciekla do Starej Huty. Mieli

tylko trzech.

stów Polskich w Jugowie. ­ Pomimo

tam rodzinę. Teraz Stara Huta należy

Przed rewolucją Polacy

utrudnień, udalo nam się odnaleźć we

do Ukrainy. Jak przyszli po wojnie, to

tu przyjeżdżali?

wsi Hucisko Brodzkie zbiorową mogi-

zobaczyli tylko kominy. Reszta splo-

Przyjeżdżali przed rewolucją. Mu-

lę ponad pięćdziesięciu Polaków, któ-

nęla. Straszna potem byla zima, to

sieli się meldować na policji, ale przy-

rzy w lutym 1944 roku zostali zamor-

wielka lekcja pokory i patriotyzmu

my wspólpracować z lokalną spo-

byl luty. Ludzie nie mieli co jeść. Ci,

jeżdżali. Czasem handlowali. Wpadali

dowani za to, że byli Polakami.

­ zaznaczyla Agnieszka Mala, któ-

lecznością, żeby Polskie mogily na

którzy uciekli do Gury Humoru, szyb-

tu jadąc do Turcji.

- Jestem tutaj po raz pierwszy

ra przyjechala z najmlodszą grupą

Kresach Wschodnich doprowadzić

ciej wrócili i sobie wybudowali jakieś

Jak chętni, którzy chcie-

i powiem szczerze, że jak pierwszy

dzieci ze Wschowy.

do wlaściwego stanu ­ podsumowa-

szalasy. Opowiadali, że po wojnie byl

liby tu przyjechać, mogą

raz weszlam na cmentarz, to balam

Podziękowanie ekipie z Polski

la Bożena Solek-Muzyka, dyrektor

straszny glód i bieda.

was znaleźć?

się, że nie damy radę. Ale dzięki

zlożyl proboszcz parafii rzymskoka-

Publicznego Gimnazjum nr 1 im. No-

Mamy stronę internetową:

Czemu po wojnie spośród

miejscowym ludziom i księdzu pro-

tolickiej w Brodach ks. Anatol Szpak.

blistów Polskich w Jugowie.

www.bukowina.ro.

tych, którzy opuścili Pojanę,

boszczowi, którzy nas tutaj milo przy-

­ To dla nas przyklad wiary, patrio-

W tym roku po raz siódmy od-

Tam są różnego typu informacje.

część pojechala do Polski, a

jęli, otrzymaliśmy sporo motywacji

tyzmu i pamięci o swojej historii, o

byla się akcja ,,Mogilę pradziada

część do Czechoslowacji?

Drogi są dwie z Polski

do pracy ­ powiedziala Katarzyna

swoich przodkach. Chcemy uczyć

ocal od zapomnienia", podczas

Tu się porobily różne historie. Na

­ albo przez Ukrainę, albo

przyklad przyszli ze Slowacji nauczy-

przez Slowację i Węgry...

ciele i zaczęli przekonywać, że jeste-

Tak, dwie. Krótsza jest przez

śmy Slowakami, ze względu na to,

Ukrainę, ale trzeba mieć paszport.

że Czadca leży na Slowacji. Niektó-

Niektórzy mówią, że na Ukrainie jest

rzy mówili, że jesteśmy Polakami, bo

wojna, ale tu przyjeżdżają Polacy

rozmawiamy po polsku. Modliliśmy

przez Ukrainę i nie widać, żeby byla

się po polsku. Po slowacku czy po

wojna. Szybciej i taniej przyjeżdża-

czesku ja nie umiem się modlić. A po

ją przez Ukrainę. Można też przez

polsku wiem, bo tak bylem nauczo-

Węgry. Trochę dlużej się jedzie. Każ-

ny od mamy. A ja się uważam za Po-

dy wybiera sobie swoją drogę, jak

laka, chociaż nazywam się Juraszek

uważa. Jadą przez Slowację, Węgry

i ktoś ze Slowacji przekonywal mnie,

i wjeżdżają do Rumuni przez Marma-

że jestem Slowakiem, ale ja się czu-

rosz. Góry tam też są piękne, drew-

ję Polakiem.

niane kościoly. Jest wesoly cmentarz

w Sâpânțy, a później jedzie się dalej

Ktoś ze Slowacji Pana

i znajduje na Bukowinie taką naszą

tak przekonywal?

Peszko, pracownik Gimnazjum w

się tego od was. Niech Pan Bóg wy-

której okolo 1000 wolontariuszy z

Tak, że skoro nazywasz się Iu-

oazę polskości.

Jugowie.

nagrodzi wam tę pracę i niech blogo-

Dolnego Śląska porządkowali po-

raszek, to jestem Slowakiem, a ja

...czyli zapraszamy do

- Jest to niesamowita lekcja hi-

slawi ­ powiedzial ks. Anatol Szpak.

nad 100 zaniedbanych polskich

powiedzialem: skoro jestem Slowa-

Pojany Mikuli!

storii dla nas opiekunów, jak również

Opiekunowie i wolontariusze z

nekropolii polożonych w okolicach

kiem, to czemu modlę się po polsku,

Zapraszamy. Kto raz przyjechal,

dla mlodzieży. Cieszy nas wykonana

Polski udali się również do Huty Pie-

Lwowa, Iwano-Frankiwska (d. Sta-

a nie po slowacku? Krótka rozmowa

potem tu wraca!

praca na cmentarzach w Brodach

niackiej, by zapalić znicze i pomodlić

nislawowa), Tarnopola, na Wolyniu

byla.

i odnalezionym przez nas Hucisku

się przy pomniku pomordowanych

i Podolu.

Brodskim ­ dodal Marcin Antosik,

mieszkańców tej wsi. Natomiast 11

Autorem i koordynatorem akcji

nauczyciel Publicznego Gimnazjum

lipca na cmentarzu w Brodach uczci-

,,Mogilę pradziada ocal od zapo-

Zapraszamy na wystawę Jedność w różnorodności",

nr 1 im. Noblistów Polskich w Jugo-

li 73. rocznicę Krwawej Niedzieli na

mnienia" jest Grażyna Orlowska-

której wernisaż odbędzie się 29 lipca o godz. 17:00

wie.

Wolyniu oraz oddali hold wszystkim

Sondej z TVP Wroclaw. Akcja

w Lwowskim Palacu Sztuki

- Cieszę się, że mieliśmy maly

polskim żolnierzom pochowanym w

odbywa się pod patronatem Dolno-

wklad w odnowienie tych polskich

tym miasteczku.

śląskiego Urzędu Wojewódzkiego

GDAŃSK przez ponad 1000 lat

Państwu prezentujemy, jest przykla-

nekropolii. Dla tych najmlodszych

- Mamy nadzieję, że za rok przy-

we Wroclawiu i Dolnośląskiego Ku-

swojej historii byl budowany przez

dem takiego dzialania. Przedstawia-

dzieci, jak również dla mnie jest to

jedziemy w te same miejsca i będzie-

ratora Oświaty.

przedstawicieli wielu narodów: Pola-

my na niej postacie i prace wybitnych

ków, Niemców, Szkotów, Holendrów,

gdańskich artystów różnych pokoleń

Wyjazd z Opolszczyzny na Ukrainę

Flamandów, Żydów i innych. Miasto

podążających każdy swoją indywi-

zawsze bylo otwarte na imigran-

dualną drogą twórczą. Staramy się

tów i wspólpracę handlową z calym

pokazać bogactwo gdańskiej sztuki

Polacy znów chcą jeździć na

światem. Ta OTWARTOŚĆ cechuje

w jej wielu wymiarach. Dlatego za-

Ukrainę. Po dwóch latach, gdy ruch

Gdańsk również obecnie. STOLICA

tytulowaliśmy tę wystawę JEDNOŚĆ

turystyczny z Polski na Ukrainę byl

POMORZA jest najsilniejszym ośrod-

W RÓŻNORODNOŚCI.

ograniczony do jednodniowych wy-

kiem gospodarki w pólnocnej Polsce.

Mamy nadzieję, że wystawa

jazdów, znowu wracają wycieczki kil-

Gdańsk jest także bardzo żywot-

wzbudzi Państwa zainteresowa-

kudniowe. W polowie lipca przybyla

nym ośrodkiem KULTURY I SZTUKI.

nie, skloni do refleksji i, być może,

tu 35-osobowa wycieczka z Opolsz-

Fundamentalne znaczenie mają:

zachęci do odwiedzenia Gdańska,

czyzny. Organizatorem byla Barbara

AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH i

by zobaczyć naszą sztukę w dużo

Biliczak ze Stowarzyszenia Wspól-

uczelnie prywatne ksztalcące arty-

większej skali. Chcielibyśmy, by

pracy Polska-Wschód. W programie

stów i animatorów kultury, samorzą-

ta wystawa stala się początkiem

wyjazdu byl m.in. Stanislawów, Dro-

dowe placówki kultury oraz bardzo

trwalej wymiany kulturalnej między

hobycz, Lwów, okoliczne zamki. Na

aktywne organizacje pozarządowe.

Gdańskiem i Lwowem.

Opolszczyźnie mieszka wielu kre-

Gdański świat kultury wspólpra-

sowian. W wycieczce byly również

cuje z licznymi ośrodkami w Polsce

Andrzej Stelmasiewicz

osoby pochodzące ze Stanislawowa

i za granicą. Często jest inicjatorem

prezes Zarządu Fundacji

i innych miejsc na Kresach.

takiej wspólpracy. WYSTAWA, którą

Wspólnota Gdańska

Wj