11

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 29 listopada­15 grudnia 2016 nr 22 (266)

Pomnik poety pogranicza

Druga jesień" po raz piętnasty

Bogdana Ihora Antonycza

Tegoroczny listopad jest już piętnastym z kolei, podczas którego w Droho-

we Lwowie

byczu ekumenicznie wspominany jest Bruno Schulz. W tym roku na miejscu

jego tragicznej śmierci po raz pierwszy zabrzmiala modlitwa muzulmańska.

20 listopada w skwerze przy ul. Gródeckiej zostal

odslonięty i poświęcony oryginalny pomnik poety Bog-

skrzypienia bloków. I ta pośpiesz-

,,Akacje kwitną", która jest przygo-

LEONID GOLBERG

dana Igora Antonycza (1909-1937), uważanego przez

na gorączka, ten zdyszany i późny

towywana na Ukrainie do druku.

tekst i zdjęcia

karnawal, ta panika nadrannych sal

Spotkanie moderowal tlumacz An-

niektórych krytyków literackich za twórcę nowoczesnej

balowych i wieża Babel masek, które

drij Pawlyszyn ze Lwowa. Natalia

19 listopada minęlo 74 lata od

liryki ukraińskiej.

nie mogą trafić do swych szat praw-

Filewicz opowiedziala o lwowskim

tragicznej śmierci na zbiegu daw-

dziwych.

etapie w twórczości Schulza. Zebrani

nych ulic Czackiego i Mickiewicza w

kladach pojawily się jeszcze przed II

KONSTANTY CZAWAGA

Jesień, jesień, aleksandryjska

mogli również zapoznać się z rosyj-

Drohobyczu wybitnego pisarza i ma-

wojną światową.

epoka roku, gromadząca w swych

skim przekladem utworów Schulza,

larza Brunona Schulza. Zastrzelony

Urodzil się w Nowicy kolo Gorlic.

Pomnik wzniesiono nieopodal

ogromnych bibliotekach jalową mą-

których dokonal na początku lat 60.

w ,,dziki czwartek" ręką gestapowca

Po gimnazjum w Sanoku studiowal

kamienicy, gdzie mieszkal Bogdan

drość dni obiegu slonecznego. O, te

XX wieku Asap Epel, a które uka-

byl jednym z zamordowanych 265

polonistykę i slawistykę na Uniwer-

Igor Antonycz. W Bortiatyczach kolo

poranki starcze, żólte jak pergamin,

zaly się drukiem dopiero podczas

Żydów, mieszkańców Drohobycza.

slodkie od mądrości jak późne wie-

gorbaczowskiej Pieriestrojki. O tych

Tego dnia już tradycyjnie w tym

sytecie Lwowskim. Byl Lemkiem z

Mościsk, ostatnim miejscu zamiesz-

czory! Te przedpoludnia uśmiech-

przekladach i o odbiorze twórczości

szczególnym miejscu zebrali się

pochodzenia, który w poszukiwaniu

kania jego rodziców, otwarto Mu-

nięte chytrze jak mądre palimpsesty,

Schulza w Rosji opowiedziala polo-

mieszkańcy miasta i goście z Polski,

swej tożsamości szybko nauczyl

zeum poety. W miejscowości Nowica

wielowarstwowe jak stare pożólkle

nistka Uniwersytetu Warszawskiego

aby uczcić pamięć ofiar wspólną mo-

się ukraińskiego języka literackiego.

(obecnie na terenie województwa

dlitwą. Tak rozpoczyna się coroczna

Jeszcze jako student wlączyl się w

malopolskiego) odbywają się co roku

literacko-kulturalna impreza ,,Druga

życie literackie Lwowa.

Międzynarodowe Warsztaty Ikonopi-

jesień". Spotkanie ekumeniczne roz-

Za życia autora ukazaly się jego

sania. Zorganizowano tam też ukra-

poczęla slowem powitania dyrektor

zbiorki: Prywitannia żyttia (Powitanie

ińsko-polski festiwal ,,JazzBez".

Międzynarodowego Festiwalu Bruno

życia, 1931), Три перстені (Trzy pier-

Autorem pomnika Bogdana Igo-

Schulza, kierownik Centrum poloni-

ścienie, 1934) i Knyha lewa (Księga

ra Antonycza we Lwowie jest znany

stycznego Drohobyckiego Uniwer-

Lwa, 1936). Zmarl nagle na powikla-

rzeźbiarz ukraiński Wolodymyr Odre-

sytetu Pedagogicznego doc. Wira

chiwski, rektor Lwowskiej Narodowej

nia związane z zapaleniem pluc i zo-

Meniok. Następnie profesor Krakow-

Akademii Sztuk Pięknych, który po-

stal pochowany na cmentarzu Janow-

skiego Uniwersytetu Pedagogiczne-

chodzi z rodziny Lemków, przesiedlo-

skim we Lwowie. Po śmierci ukazaly

go Pawel Pruchniak i kierownik sekcji

nych po II wojnie światowej do ZSRR.

się jeszcze dwa jego zbiory utworów:

zbiorów Lwowskiej Galerii Sztuki im.

Zelena Jewanhelija (Zielona Ewan-

Brzmialy wiersze poety, jego rodzinna

Borysa Woźnickiego Natalia Filewicz

gelia, 1938) oraz Rotaciji (Rotacje,

gwara lemkowska, pieśni w wykona-

odczytali po polsku i ukraińsku (w

niu zespolu ,,Lemkowyna" ze Lwowa.

1938). Jego wiersze w polskich prze-

przekladzie Jurija Andruchowycza)

fragment opowiadania ,,Druga Je-

księgi! Ach, dzień jesienny, ten stary

Polina Justowa. Warszawskiego go-

sień" Brunona Schulza:

Wystawa poplenerowa

- Czy potraficie zrozumieć ­ pytal

filut-bibliotekarz, lażący w spelzlym

ścia przedstawila Wira Meniok.

mój ojciec ­ rozpacz tego skazanego

szlafroku po drabinach i kosztujący

Profesor schulzolog z Krakowa

piękna, jego dni i noce? Ciągle na

z konfitur wszystkich wieków i kultur!

Pawel Pruchniak podzielil się wspo-

Wrzosu"

nowo porywa się ono do zludnych

Każdy krajobraz jest mu jak wstęp do

mnieniami o prof. Wladyslawie Pa-

licytacyj, inscenizuje udane wyprze-

starego romansu. Jakże się świetnie

nasie, wybitnym schulzologu, który

daże, halaśliwe i tlumne aukcje, pa-

bawi, wypuszczając bohaterów daw-

wiele zrobil dla powrotu Schulza do

6 listopada br. w galerii ,,Wlasna strzecha"

sjonuje się dzikim hazardem, gra na

nych powieści na spacer pod to za-

Drohobycza. Prof. Pruchniak doklad-

czlonkowie szkoly plastycznej ,,Wrzos" udo-

baissę, rozrzuca gestem utracjusza,

dymione i miodne niebo, w tę mętną i

nie przedstawil publikacje swego na-

marnotrawi swe bogactwo, ażeby,

smutną, późną slodycz światla! Jakich

uczyciela o Schulzu, pośród których

stępnili widzom wystawę poplenerową zaty-

nowych przygód dozna Donkiszot w

trzeźwiejąc, spostrzec, że wszystko

znalazla się i książka o Drohobyczu:

Soplicowie? Jak uloży się życie Ro-

to jest daremne, że nie wyprowa-

,,Willa Bianki. Maly przewodnik po

tulowaną ,,Przyroda ­ bogactwem Skolego".

binsonowi po powrocie do rodzinnego

dza poza zamknięty krąg skazanej

Drohobyczu dla przyjaciól".

Bolechowa? ­ (http://wolnelektury.pl/

na siebie doskonalości i nie może

Spotkanie, które przebiegalo w

ulżyć bolesnemu nadmiarowi. Nic

bibliotece miejskiej, zakończyla pre-

katalog/lektura/schulz-sanatorium-

dziwnego, że ta niecierpliwość, ta

zentacja dwóch map ­ Miejsca Iwana

pod-klepsydra-druga-jesien).

bezradność piękna musiala się w

Franki (autorstwa doc. Wolodymyra

Następnie zabrzmiala wspólna

końcu wzwierciedlić w nasze niebo,

Galika) i mapy związanej z życiory-

modlitwa, w której udzial wzięli prze-

rozgorzeć luną nad naszym horyzon-

sem Schulza, autorstwa mlodego na-

wodniczący spoleczności żydowskiej

tem, wyrodzić się w te kuglarstwa

ukowca Lesi Chomycz. Te prezenta-

Josyf Karpin, kaplani UGKC Miroslaw

atmosferyczne, w te arangementy

cję moderowal dyrektor turystyczno-

Sobolta i Oleg Kekosz, wikariusz ko-

obloczne, ogromne i fantastyczne,

informacyjnego centrum Igor Czawa.

ściola św. Bartlomieja Jerzy Rasz-

które nazywam naszą drugą, naszą

Na spotkaniu obecni byli mer miasta

kowski. Szczególnym akcentem tej

pseudojesienią. Ta druga jesień na-

Taras Kuczma i deputowany Bogdan

listopadowej modlitwy ekumenicznej

szej prowincji nie jest niczym innym

Matkowski.

bylo odczytanie po raz pierwszy sury

jak chorą fatamorganą, wypromie-

Pierwszy dzień ,,Drugiej Jesieni"

z Koranu. Do wspólnej modlitwy do-

niowaną w wyolbrzymionej projekcji

zakończyl pokaz filmu dokumental-

lączyl przewodniczący spoleczności

na nasze niebo przez umierające,

nego o wydarzeniach związanych

Tatarów krymskich w Drohobyczu

zamknięte piękno naszych muzeów.

z Brunonem Schulzem, które mialy

Amet Bekirow.

Jesień ta jest wielkim wędrownym

miejsce w Drohobyczu.

Tegoroczna impreza, zresztą

stano zwykly ziemniak. Poetka Sta-

STEFANIA LABAZIEWICZ

teatrem klamiącym poezją, ogromną

Kolejny dzień imprezy, 20 listo-

jak i poprzednie, świadczy, że dzięki

nislawa Nowosad, byla zaskoczona

tekst

kolorową cebulą luszczącą się platek

pada minąl w nie mniej interesujący

Fundacji ,,Muzeum i Festiwal Bruno

i zadziwiona, jakie wspaniale dziela

po platku coraz nową panoramą. Ni-

IRENA KURGANOWA

sposób. Centralnym wydarzeniem

Schulza", Centrum polonistycznemu

gdy nie dotrzeć do żadnego sedna.

można stworzyć tym pospolitym wa-

stala się prezentacja badań o po-

im. Igora Meńka, Towarzystwu ,,Festi-

zdjęcie

Za każdą kulisą, gdy zwiędnie i zwi-

bycie w Lublinie żolnierzy i oficerów

wal Bruno Schulza" (Lublin), teatrowi

rzywem. Natchnęlo to ją do napisania

nie się z szelestem, ukaże się nowy

armii Petlury i ich pochówków na

,,Alter", bibliotece miejskiej i ludziom

Wystawionych zostalo 50 prac.

,,Ballady o ziemniaku", która byla ar-

i promienny prospekt, przez chwilę

cmentarzu przy ul. Lipowej Igora Sta-

nieobojętnym są faktycznie dwa

Podczas pleneru, który odbywal się

tystycznym dopelnieniem programu

żywy i prawdziwy, zanim, gasnąc, nie

chiwa (teatr ,,Alter"). Te badania są

schulzowskie festiwale: jeden co dwa

latem br. w tak uroczym zakątku Kar-

imprezy.

zdradzi natury papieru. I wszystkie

wynikiem pobytu autora w Lublinie w

lata na wiosnę ­ duży i o ogólnym za-

pat, jakim jest miejscowość Skole,

Honorowym gościem wystawy

perspektywy są malowane i wszyst-

ubieglym roku na stypendium ,,Gau-

sięgu i drugi, coroczny, skromniejszy,

czlonkowie szkoly ,,Wrzos" nabrali

byl konsul RP we Lwowie ds. kul-

kie panoramy z tektury i tylko zapach

de Polonia". Na zakończenie odbylo

lokalny ­ ,,Drugą jesień".

sil i ochoty do wyeksponowania tego

tury Marian Orlikowski. Wraz z nim

jest prawdziwy, zapach więdnących

się przedstawienie ,,Wichola" ­ swe-

Program tego dnia byl nasyco-

piękna. W wyniku tego powstalo wie-

przybyli podziwiać prace pracownik

kulis, zapach wielkiej garderoby, pe-

go rodzaju oddźwięk twórczości

ny i nosil przeważnie charakter lite-

le rozmaitych prac ­ glównie pejzaży

placówki konsularnej Karolina Ko-

len szminki i kadzidla. A o zmierzchu

Schulza w obecnych wydarzeniach

racko-naukowy. W ramach Spotkań

górskich. Góry, poloniny, architektura

ziol, prezes Towarzystwa Milośników

ten wielki nieporządek i gmatwanina

na Ukrainie. Przedstawieniu teatru

literackich tlumacz Jurko Prochaśko

tych terenów zostaly uwiecznione na

Sztuk Pięknych Mieczyslaw Malaw-

kulis, ten zamęt porzuconych kostiu-

,,Alter" towarzyszyla na żywo muzyka

zaprezentowal przeklady wierszy

obrazach, w które artyści wlożyli calą

ski wraz z synem Wladyslawem.

mów, wśród których brodzi się bez

znanego kwartetu ,,Tet-kwartet".

znanej żydowskiej poetki, przyja-

swą umiejętność, cząstkę serca i po-

Slowa pochwaly i zachwytu, któ-

końca, jak wśród szeleszczących,

Organizatorzy tegorocznej ,,Dru-

ciólki Schulza Debory Fogel ,,Figury

zytyw duszy.

re uslyszeliśmy od naszych gości,

zwiędlych liści. I jest wielkie bezholo-

giej jesieni" wdzięczni są Romanowi

dni. Manekiny" (wyd. ,,Duch i litera",

Obrazy zostaly wykonane w róż-

są najlepszą charakterystyką naszej

wie, i każdy ciągnie za sznury kurtyn,

Timofijewowi, wlaścicielowi projektu

2015). Następnie Prochaśko i Wira

nych technikach: olej, tempera, akryl,

twórczości i zachętą do jej kontynu-

i niebo, wielkie jesienne niebo, wisi

,,Lokal na Pańskiej", za partnerskie

Romanyszyn zapoznali zebranych

grafika. Do tworzenia nawet wykorzy-

owania.

w strzępach prospektów i pelne jest

wsparcie imprezy.

ze swymi przekladami prozy Fogel