17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 29 listopada­15 grudnia 2016 nr 22 (266)

co w efekcie sprowadzilo na rodzi-

wlącznie z dziećmi, pani Ulmowa

gnięta w niemym krzyku czaszka

miec i Związku Radzieckiego. Jest to

A jeżeli już o koncertach mowa...

nę tragedię. Hitlerowcy wymordo-

jeszcze do tego byla w ciąży. Jedno z

polskiego oficera zamordowanego

bardzo wzruszająca wystawa. To dla

W tym roku wystąpil dla nas zna-

wali calą rodzinę Józefa, jego żonę

dzieci usilowalo się uratować, zostalo

w Katyniu, jeszcze można dostrzec

nas pozostaly pamiątki po żyjących

ny lódzki Apertus Quartet z repertu-

Wiktorię, szóstkę dzieci oraz ośmiu

schwytane i wrzucone do plonącego

resztki naramienników stopni wojsko-

wtedy ludziach, ich groby na cmen-

arem czerpiącym z muzyki filmowej

ukrywanych Żydów. Zbrodnia ta mia-

domu. Tak że historia jest straszna.

wych. Tu znów fotografie kościolów

tarzach. Ta wystawa to próba poka-

­ zarówno tej znanej szerokiej pu-

la być nauczką dla innych polskich

Podobno jak historia rodziny Kowal-

i palaców oraz świeżo wzniesionych

zania nam wspólczesnym, którzy nie

bliczności, jak i obcej wspólczesnym

rodzin ukrywających Żydów, jednak

skich. Chcemy w ten sposób czy tą

karcerów. Każde zdjęcie ma glęboki

doświadczyli II wojny światowej, jej

widzom, którzy wlaśnie rozpoczęli

mimo wszystko Polacy postanowili w

wystawą, czy filmami oddać hold

przekaz, każde ­ to skrawek historii.

okrucieństwo, cynizm, nieludzkość.

swoją przygodę z polskim kinem.

dalszym ciągu pomagać prześlado-

tym osobom, które poświęcily siebie,

Historii, która istnieje na kartach ar-

Wystawa ,,Rzeczpospolita utra-

Cztery kobiety, cztery mistrzynie

wanym przez Niemców Żydom.

swoje życie, kierując się odruchem

chiwalnych dokumentów i w ludzkich

cona" byla prezentowana już w kra-

smyczka i strun zaprezentowaly ,,Pio-

Polacy stanowią jeden z kilku-

chrześcijańskiego milosierdzia, nie

wspomnieniach.

jach europejskich i USA. Jej adresa-

senki zatrzymane w kadrze". Wraz z

dziesięciu narodów wyróżnionych

kierując się żadnymi materialnymi

Otwarcie wystawy ,,Rzeczpospo-

tami są nie tylko Polacy mieszkający

nimi pojawila się również piąta mi-

odznaczeniem ,,Sprawiedliwy wśród

pobudkami. Często byli to ludzie,

lita utracona" z okazji Dnia Niepodle-

w Polsce lub poza jej granicami.

strzyni, tym razem śpiewu i sceny

Narodów Świata", przyznawanym

którzy razem z nimi mieszkali w tej

glości Rzeczypospolitej Polskiej mia-

Galaszewski podkreśla, że wystawa

­ polska aktorka kinowa i teatralna

przez Izrael nie-Żydom, którzy na-

samej wiosce i którzy po prostu pro-

lo miejsce 11 listopada w Muzeum

skierowana jest do wszystkich tych,

Katarzyna Dąbrowska. Koncert sta-

rażając wlaśnie życie nieśli ratu-

sili ich o taką ludzką pomóc w obliczu

Sztuki Podkarpacia (dawnej kolegia-

którzy interesują się historią. Jej

nowil wyjątkowe wydarzenie z okazji

nek Żydom w czasach Holocaustu.

zaglady.

cie) w Iwano-Frankiwsku (dawnym

celem jest zademonstrowanie, jak

polskiego państwowego Święta Nie-

Wśród wszystkich nagrodzonych

bardzo Polacy pragnęli żyć w jed-

podleglości. W końcu już do tradycji

sami Polacy otrzymali ponad 6 ty-

nym wielokulturowym, wielonarodo-

weszlo świętowanie Dnia Niepodle-

sięcy odznaczeń, co stanowi niemal

wym państwie, które wcielaloby idee

glości Rzeczypospolitej Polskiej w

25% wszystkich wyróżnień.

wspólpracy, nie zaś konfliktów.

Iwano-Frankiwsku w czasie trwania

Jak wyrazila to Pani Maria Osi-

O symboliczności tego wyda-

Przeglądu Najnowszych Filmów Pol-

dacz, spotkanie zostalo poświęcone

rzenia decyduje nawet nie fakt, iż

skich ,,Pod Wysokim Zamkiem".

znaczeniu wartości moralnych w

wystawę ,,Rzeczpospolita utracona"

Obchody związane z niepodle-

życiu czlowieka, milosierdziu oraz

otwarto w Dzień Niepodleglości RP,

glością to dla każdego kraju dzień

czynom popelnionym przez ludzi o

ale również jej miejsce ­ w koń-

szczególny. W końcu o niepodleglość

wielkiej duchowej sile, odpowiedzial-

cu Muzeum Sztuki Podkarpacia to

w trudzie zdobywaną należy nie mniej

nych w sposób absolutny za wlasną

przecież niegdysiejszy kościól rzym-

wytrwale dbać. O tym wlaśnie mówil

najtrudniejszą decyzję o okazaniu

skokatolicki, jeden z najstarszych za-

obecny na uroczystym świątecznym

pomocy innym nawet pod groźbą

bytków historii i architektury danego

koncercie konsul KG RP we Lwowie

utraty wlasnego życia. Ich postawa

Stanislawowa. Dyrektor muzeum Mi-

Rafal Kocot. Podkreślal, że ,,dlatego

jest przykladem humanizmu, toleran-

Na terenach Polski Niemcy w

Stanislawowie) w ramach 5 Prze-

chal Dajnega podkreśla, że otwarcie

tak istotne jest docenianie tego, co

cji oraz polskich gestów czlowieczeń-

1942 roku w ramach operacji Rein-

glądu Najnowszych Filmów Polskich

wystawy w tym miejscu to przejaw

się ma, tego, co zostalo zdobyte z

stwa wobec innych narodów świata.

hard wymordowali w obozach śmier-

,,Pod Wysokim Zamkiem".

pewnego rodzaju braterstwa sąsied-

wielkim trudem, niekiedy w wyniku

Wystawę przygotowal Instytut

ci prawie 3 miliony obywateli polskich

- To wystawa dotycząca tego,

nich narodów.

krwawej walki".

Pamięci Narodowej oraz Muzeum

pochodzenia żydowskiego. Ci ludzie

czego już nie ma, tego, co już utra-

- Razem odnawiamy tradycje po-

- Aktualnie szczególnie dotkliwie

Polaków Ratujących Żydów podczas

nawet nie mieli numerów obozowych.

cone ­ powiedzial podczas otwarcia

jednania, braterstwa dwóch narodów,

odczuwają to Ukraińcy ­ oświadczyl

II wojny światowej im. Rodziny Ulmów

W historii świata, w historii Europy nie

wystawy konsul KG RP we Lwowie

bez względu na jakiekolwiek spory.

w swojej uroczystej przemowie z oka-

w Markowej, które to niedawno zaini-

bylo takiego zdarzenia.

Rafal Kocot. ­ Utrata stanowi nie-

Jest to znak podzięki dla polskiego

zji obchodów święta mer Iwano-Fran-

cjowalo swoją dzialalność. Wystawa

Różne też byly postawy Polaków.

odzowny element ludzkiego życia

narodu na wspólpracę i przyjaźń.

kiwska Ruslan Marcinkiw. ­ Na dzień

byla już pokazywana we Lwowie, a z

My szczególnie honorujemy tych,

­ tracimy zdrowie, przyjaciól, pienią-

Bardzo symboliczne jest to, że dzisiaj

dzisiejszy Ukraina wciąż nie może

Iwano-Frankiwska wyruszy do kolej-

którzy oddali swoje życie, a również

dze, bliskich, rodzinę. To wszystko

Polacy mogą obchodzić swój Dzień

skutecznie rozprawić się z atakami

nych miast Ukrainy.

zaryzykowali. Ale byli też tacy, którzy

wiąże się z niewymownym smutkiem,

Niepodleglości tutaj, na Ukrainie, w

pólnocnego sąsiada na jej suweren-

Film dokumentalny ,,Świat Jó-

obawiali się za swoje życie i życie

żalem i bólem. W takich chwilach sta-

Iwano-Frankiwsku. Mam nadzieję,

ność. Federacja Rosyjska anektowa-

zefa" zostal stworzony na potrzeby

swoich rodzin. Byli też tacy, których

la część suwerennego ukraińskiego

i zamówienie IPN-u, obraz jest rów-

my nazywamy ,,szmalcownikami".

terytorium, jakim jest Krym, rozpę-

nież wykorzystywany jako element

To osoby, które donosily albo szan-

tala wojnę hybrydową na wschodzie

ekspozycji Muzeum w Markowej.

tażowaly Żydów za pieniądze. I byla

Ukrainy,  wspierając  tamtejszych

Jego zadaniem jest popularyzacja

rzeczywiście bardzo duża grupa

terrorystów i separatystów bronią,

historii rodziny Józefa Ulmy, a przede

osób, które mimo masowych represji

środkami finansowymi i wojskową

wszystkim opowiedzenie jej mlode-

pomagaly tym osobom. Ponieważ

kadrą. I to wlaśnie Polska jako jedno

mu pokoleniu, osobom, które nie

byly to osoby wyznania mojżeszo-

z pierwszych państw podala Ukrainie

mogą już pamiętać wojny, lub wcale

wego, niezbędne bylo tutaj zaanga-

pomocną rękę w tej krwawej walce o

jej nie znają, aby chociaż z tych ist-

żowanie Kościola katolickiego. Żeby

ukraińską niepodleglość i o europej-

niejących przekazów mogli wyobra-

przetrwać po ,,aryjskiej" stronie, czyli

ski wybór Ukrainy.

zić sobie, czym byla okupacja i na

poza gettem, potrzebne byly papiery

Powracając jednak do Apertus

czym polegaly heroiczne czyny zwy-

wystawione przez Kościól katolicki o

Quartet i Katarzyny Dąbrowskiej ­

czajnych ludzi. Bo przecież nie byli to

przyjęciu chrztu. W innym wypadku

niech żalują ci, których nie bylo na

żolnierze z bronią w ręku, a jedynie

taka osoba byla natychmiast roz-

koncercie. Swoim glosem i postawą

zwykli ludzie, którzy oddawali życie

strzeliwana.

ramy się wszystko to zachować cho-

że niebawem Ukraina będzie mogla

Katarzyna Dąbrowska przenikala

za wlasne czlowieczeństwo. Wlaśnie

Przypomnijmy sobie, na przy-

ciaż we wspomnieniach. Wystawa

świętować swój Dzień Niepodleglości

do serc i dusz. Dokladnie tak samo

o tym między innymi mówil przedsta-

klad, Irenę Sendlerową, pielęgniarkę,

,,Rzeczpospolita utracona" to wlaśnie

jako pelnoprawny kraj pośród państw

jak swoją aktorską grą w filmie

wiciel warszawskiego IPN-u Dariusz

która przemycala z getta dzieci, które

nasze wspomnienia.

europejskiej rodziny ­ powiedzial Mi-

,,Sprawiedliwy",

prezentowanym

Galaszewski:

często zapominaly nawet jak mają na

Ponad 20 ogromnych plansz

chal Dajnega.

w tym roku w ramach 5 Przeglądu

- To wystawa o szczególnej ro-

imię, bo byly ratowane w wieku 2-3

ze zdjęciami podzielono umownie

Najnowszych Filmów Polskich ,,Pod

dzinie, takiej symbolicznej, jednej z

lat. Trafialy one do polskich rodzin,

na trzy części: Ludzie, Dziedzictwo,

Wysokim Zamkiem". Po koncercie

,,Piosenki zatrzymane

wielu, co prawda, ale symbolicznej,

byly w nich traktowane jako Polacy,

Duchowość. Każda z tych części pre-

wyglądalo na to, że wykonawcy ­

w kadrze"

która poświęcila swoje życie i zosta-

uczono je obyczajów polskich, bo

zentuje czym byla i czym mogla być

Wszystko, co dobre, szybko się

żeński kwartet smyczkowy Apertus

la bestialsko zamordowana przez

chodzilo o to, żeby Niemcy nawet

II Rzeczpospolita.

kończy. Tak to już jest, że na coś się

Quartet oraz Katarzyna Dąbrow-

Niemców za to, że próbowali urato-

nie wpadli na pomysl, że to są osoby

Przedstawiciel  warszawskiego

czeka, do czegoś trzeba się przygo-

ska same byly zaskoczeni reakcją

wać rodzinę żydowską ­ powiedzial

pochodzenia żydowskiego. W ten

oddzialu Instytutu Pamięci Narodo-

towywać, a potem to coś wydarza się

publiczności. Cala sala na stojąco

Dariusz Galaszewski. ­ Bestialstwo,

sposób uratowala 2,5 tysiąca osób

wej Dariusz Galaszewski zdradzil, że

zbyt szybko nie dając nam się na-

oklaskiwala artystki nie pozwalając

sposób w jaki Niemcy dokonali tego

­ mówil Dariusz Galaszewski.

wystawa ta jest efektem konferencji

sycić, uchwycić w pamięci... i znów

zejść ze sceny. Dlatego też dzięki

morderstwa, nawet dzisiaj powoduje,

naukowej zorganizowanej pod tą

trzeba czekać na kolejny raz.

wytrwalemu i gromkiemu aplauzo-

że ludzie, którzy slyszą tę historię, czy

samą nazwą, podczas której zapre-

Dobiegl końca 5 Przegląd Naj-

wi jeszcze raz wykonaly specjalnie

,,Rzeczpospolita utracona"

widzą ją w filmie dokumentalnym, nie

Aby obalić stereotypy, aby roz-

zentowane zostaly dokumenty, pa-

nowszych Filmów Polskich w Iwano-

przygotowaną na ten koncert pieśń

mogą uwierzyć, że skala bestialstwa,

powszechnić wspólczesną wiedzę

miątki, przedmioty kultury materialnej

Frankiwsku, który otrzymal miano

,,Milość ci wszystko wybaczy".

jakiej dopuścili się Niemcy w czasie

historyczną, aby w ten wlaśnie spo-

i inne świadectwa dotyczące okresu

malego jubileuszu. Wszystko zaczęlo

Ale to już ostatnia nuta prze-

okupacji wobec Polaków ratujących

sób oddać hold twórcom II Rzeczy-

II Rzeczypospolitej.

się 5 lat temu od zaledwie jednego fil-

brzmiala pod sklepieniem obwodo-

Żydów byla aż tak wielka. Proszę

pospolitej, aby okazać szacunek dla

Jak wyrazil to Dariusz Galaszew-

mu, by urosnąć do rangi prawdziwej

wej filharmonii w Iwano-Frankiwsku,

pamiętać, że Polska byla jedynym

niej samej ­ oto cel, jaki obrali sobie

ski, II Rzeczpospolitą tworzyli zwy-

imprezy filmowej, oferującej liczne

ostatni projektor zamknąl swoje oko,

krajem w Europie, gdzie za pomoc

organizatorzy wystawy ,,Rzeczpo-

czajni ludzie, którzy pod przywódz-

i niekoniecznie kinowe wydarzenia

a sala opustoszala. Pelna wrażeń i

Żydom, jakąkolwiek, żywnościową

spolita utracona".

twem Józefa Pilsudskiego usilowali

towarzyszące, chociaż zawsze w ja-

dobrze nastrojona publiczność już

nawet, grozila kara śmierci i ona byla

Zdjęcia ludzi, budynków, wojsko-

odtworzyć I Rzeczpospolitą, utraconą

kiś sposób związane z filmem. Byly

się rozeszla, aby za rok powrócić

przez Niemców bezwzględnie egze-

wych odznaczeń... A na innym nie-

w rezultacie imperialnej okupacji. Pol-

to przedstawienia teatralne, spotka-

na następne spotkanie z polskim

kwowana, byly to egzekucje publicz-

mieccy żolnierze ciągną na linach za

skę więc odbudowano, by ponownie

nia z aktorami i reżyserami, lekcje

filmem i wziąć udzial w kolejnych

ne, na oczach calej wsi. W Markowej

samochodem ciala zamordowanych

ją utracić wskutek agresji dwóch reżi-

historii, miejskie gry terenowe, a

interesujących wydarzeniach.

cala rodzina zostala wymordowana,

żolnierzy AK. Na kolejnym ­ zasty-

mów totalitarnych ­ hitlerowskich Nie-

nawet koncerty.

źródlo: filmlwow.eu