12

Tradycje świąteczne

16 grudnia 2016­16 stycznia 2017 nr 23­24 (267­268) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

karp

Opowiastka wigilijna

Karpie żyją w glębokich, plytkich,

wolno plynących lub stojących wo-

dach. Nie stronią również od silnego

nurtu rzeki, ale najczęściej prefe-

rują spokojne odnogi, starorzecza

stolu, ale dla niej byl on szczególnie

Wiedźma kiwnęla glową.

AGNIESZKA SAWICZ

i rozlewiska. Często przebywają w

ważny. Wiedziala, że nie każdy może

- Rzeczywiście, ale kiedy po-

PRZEMYSLAW MILLER

glębszych partiach zbiorników, trzy-

Mikolaj ściągnąl lejce, i sanie

cieszyć się nim tak wiele razy. Czula

zbylam się wszystkich pretensji,

mając się blisko dna, gdzie szukają

zatrzymaly się w ogrodzie Wiedźmy,

się wyjątkowa.

utyskiwań, biadoleń, smutków i roz-

Większość europejskich

pożywienia (glównie larw owadów

plosząc ptactwo. Wróble rozpierzchly

Nad Osadą zapadala cicha noc.

czarowań nie ma to większego zna-

ras karpi pochodzi z Duna-

wodnych, mięczaków, skorupiaków,

się wśród nagich galęzi, sikorki ob-

Świat czekal na pierwszą gwiazdę,

czenia. Dziwny smak może stać się

ju, ponieważ już w staro-

robaków, roślin i innych organizmów

stąpily karmnik, czujne i niepewne,

by wypelnić zmrok życzeniami szep-

pretekstem do żartów, a nie narze-

żytności Rzymianie pola-

bentonicznych) w mule.

czy przybysze nie zechcą się do

tanymi, roześmianymi, okraszonymi

kania ­ uśmiechnęla się, a Kot po-

wiali tam ryby tego gatun-

Na terenie Galicji w warunkach

niego dobrać. Musiala minąć dluższa

lzami wzruszenia i tymi przemilcza-

myślal, że Smok mial rację mówiąc,

ku, po czym wprowadzali je

naturalnych ryby tego gatunku, nie-

chwila, by zgodnie odetchnęly z ulgą

nymi, zachowanymi w sercu i w pel-

że przynajmniej raz w roku każdy

do: rzek, jezior i stawów na

stety, nie rozmnażają się. Karpie są

i podjęly przerwaną pieśń, którą mia-

nych milości spojrzeniach.

czlowiek mówi ludzkim glosem.

terenie calego kontynentu.

dlugowieczne, mogą żyć nawet do

ly utulić Slońce do snu.

Stara Kobieta pomachala rado-

- Czas zasiąść do stolu ­ zapro-

To wlaśnie dzięki wielowie-

50 lat.

Smok, zadowolony z szaleńczej

śnie do stojącej w progu Śmierci,

sila wszystkich Wiedźma, trącając

kowej selekcji powstal dzi-

Karp dziki należy do ryb dużych,

gonitwy po niebie, otrząsnąl się, roz-

próbującej utrzymać w dloniach tacę

skrawkiem sukni bombki, które roz-

siejszy, szybko rosnący

ponieważ dorasta do 1,2 m i ponad

chlapując wokól bloto. Ogonem umo-

pelną imbirowych ciastek, które spe-

dzwonily się radośnie, opowiadając

mocno wygrzbiecony karp

33 kg wagi. Największy karp w Pol-

rusal i tak już brudne sanie, a renifery,

cjalnie dla niej upiekl Mężczyzna.

świąteczne historie.

hodowlany.

nie chcąc podzielić ich losu, odsunęly

Pomiędzy nimi zawieruszyly się pier-

- Brakuje jeszcze Aniola! ­ za-

się przezornie w stronę furtki i tam

nikowe różowe balwanki. Śmierć pa-

uważyla Śmierć, niespokojna o samo-

zamierzaly pozostać, skuszone wciąż

trzyla na nie rozczulona. Może i byly

poczucie stolu, obciążonego pelnymi

gęstą i jeszcze zieloną trawą.

nietypowe, ale przez to niezwykle.

pólmiskami, parującą wazą i paterami

- Święta nie będą w tym roku

,,Tak jak te święta" pomyślala. Poda-

pelnymi ciast. Uważala, że należy mu

biale ­ Mikolaj wypatrywal ciężkich,

runek zaskoczyl ją i ucieszyl, ale jesz-

jak najszybciej pomóc, palaszując wi-

śniegowych chmur, lecz nad jego

cze bardziej cieszyla się tym, że jest

gilijną wieczerzę.

glową niespiesznie sunąl skromny

ktoś, z kim może się nim podzielić.

Wiedźma rozejrzala się po domu.

obloczek. ,,Mieszkańcy Osady będą

Sąsiadka rozlewala do kubków

Tu i ówdzie unosil się pyl z anielskich

rozczarowani" pomyślal.

świąteczny kompot, a Dobra Wróż-

skrzydel, lecz furkot ich samych do-

- Cóż, nie muszą być idealne,

ka przeglądala kartki z życzeniami.

biegal gdzieś z ogrodu.

ważne, aby byly prawdziwe ­ zauwa-

- Karp pozdrawia z dna stawu

- Aniol wydeptuje ścieżkę ­

żyl Smok i pożegnal się uprzejmie.

wraz z calą rodziną! ­ obwieścila

stwierdzil Kot z wyżyn parapetu.

Chcial jeszcze wyczyścić skrzydla

strząsając krople wody na podlogę.

­ Chodzi wzdluż drogi i zostawia w

W czasach nowożytnych konty-

sce zostal zlowiony 7 marca 2016 r.

przed wieczornym spotkaniem z

Zanim zdążyly do niej dotrzeć, wsią-

blocie swoje ślady, choć zupelnie nie

nuowano rozpoczętą przez Rzymian

w Jeziorze Rybnickim, ważyl 34,5 kg.

Jaszczurką.

kly w futrzane buty Wędrowca. Mial

wiem, po co to robi.

introdukcję karpia do różnego rodza-

Największy okaz karpia o wadze 98

ju wód otwartych na obszarze calej

kg zamieszkuje wody filipińskiego je-

Europy.

ziora Pinatubo na Wyspie Luzon.

Kolebką wspólczesnego karpia

europejskiego (hodowlanego) są

Galicyjskie karpie

Czechy, w których od XII w. istnialy

są zdrowe

już specjalistyczne hodowle tej ryby.

Od 1987 r. prowadzone są inten-

Największe ośrodki hodowli karpia

sywne badania monitorujące, których

staly się szybko bardzo dobrze pro-

celem jest określenie dopuszczalne-

sperującą i kwitnącą dziedziną ów-

go stężenia następujących związków:

czesnego przemyslu. W czasach pa-

pestycydów chloroorganicznych, po-

nowania Karola IV Luksemburskiego,

lichlorowanych bifenyli (PCB), metali

który w XVI w. osobiście zaangażowal

ciężkich oraz substancji toksycznych

się w tworzenie stawów hodowlanych

w mięsie karpi.

najwięcej gospodarstw zajmujących

W pracach laboratoryjnych prze-

się tego typu dzialalnością powstalo

badano sto różnych próbek tkanki

wlaśnie na terenie wschodnich i środ-

mięśniowej karpi, w których stwier-

kowych Czech.

dzono tylko dwa nieznaczne prze-

Poza najbardziej rozpowszech-

kroczenia pestycydów chloroorga-

nioną w Europie pelnoluską odmianą

nicznych (NDP). Stężenie izomeru

karpia udalo się również wyselekcjo-

DDT przekraczające poziom 1 mg/kg

nować odmiany calkowicie pozbawio-

stwierdzono w tkankach karpi pocho-

W domu pachnialo cieplem, cy-

tej nocy wspinać się na Najpiękniej-

- Może chce, aby po nich ktoś

ne lusek oraz formy z tylko jednym

dzących z dawnego województwa

namonem, migdalami i orzechowym

szy Szczyt, ale uznal, że góry mogą

trafil do waszego domu? ­ szepnęla

szeregiem (olbrzymich lusek) wzdluż

zielonogórskiego. Obecność HCB

kremem, lasem pelnym grzybów i ka-

jeszcze na niego zaczekać. Ludzie

Znajoma.

linii bocznej i malych w okolicy grzbie-

wykryto w 23% próbek, a izomeru

puścianymi liśćmi, miodem klejącym

nie zawsze mają tę szansę.

- To dar dla kogoś, kto poblądzil

tu. Z czasem także wyhodowano

V-HCH w 17% próbek. Średnie stę-

się do makowych ziaren, suszonymi

*

­ odpowiedzial Mag.

karpie, u których pojedyncze, duże

żenie izomerów DDT w mięśniach

jablkami i rozgrzanym kominkiem,

Wokól talerza przygotowanego

- A może raczej nie potrafil się

luski występują jedynie poniżej ple-

ryb w przeliczeniu na wyekstraho-

wonną żywicą i igliwiem choinki, dum-

dla Niespodziewanego Gościa klębily

odnaleźć? ­ zadumala się Wiedź-

twy grzbietowej lub u nasady innych

wany tluszcz wynioslo 0,314 mg/kg.

nie rozpościerającej ramiona. Wyda-

się Wspomnienia, Marzenia i Nadzie-

ma i zapalila jeszcze jedną świecę.

pletw. Wśród tych odmian istnieje

Najwyższe wyniki DDT odnotowano

walo się, że drzewko pragnie objąć

je.

Ustawila ją w oknie dla tego, komu

oczywiście wiele form pośrednich,

u ryb pochodzących z regionu za-

nimi jeśli nie wszystkich gości, to

- Jeśli nadejdzie, ustąpimy mu

tej nocy tak bardzo potrzeba świa-

których doskonalym przykladem

chodniego ­ średnia 0,995 mg/kg.

przynajmniej wszystkie prezenty, któ-

miejsca ­ szeptaly i podskakiwaly

tla.

może być karp lustrzeń.

Natomiast pozostalości HCB wykryto

re mościly się na podlodze. Przepy-

wesolo z każdym drgnieniem drzwi.

Goście zajmowali swoje miej-

Natomiast w Azji w zlewni Morza

jedynie w śladowych ilościach. Ozna-

chaly się z cichym szelestem papieru,

- Myślę, że powinniście tak reago-

sca, Kot rozkoszowal się zapachem

Kaspijskiego, Azowskiego i Aralskie-

czono również zawartość tluszczu w

delikatnym szumem zaciskających

wać na każde drgnienie serca ­ rze-

potraw ignorując woń spalenizny, na

go oraz w Europie ­ zlewni Morza

mięsie ryb, która średnio wyniosla

się wstążek i sznurków, powiewaly

kla Milość, rozbawiona tym widokiem.

kominku tańczyl ogień. Aniol cichutko

Czarnego żyje dzika forma karpia ­

3,5% (od 0,7 do 15,5 %).

literami zdobiących je imion. Każdy

Wiedziala, że miejsce dla niezwykle-

stanąl w progu i zanucil kolędę.

sazan, który przed 8 tys. lat, kiedy

Pozostalości PCB w przeliczeniu

chcial być dostrzeżony jako pierwszy

go przybysza znajdzie się tylko w tym

*

klimat byl cieplejszy, zamieszkiwal

na masę mięśni badanych ryb wynio-

i liczyl na to, że wywola uśmiech na

domu, w którym choć jeden czlowiek

Wyjątkowy Gość zatrzymal się

wody górnego Dunaju. Dzisiaj gra-

sly średnio 0,001 mg/kg, a stężenie

twarzy obdarowanego.

znajdzie je w samym sobie.

na rozstajnych drogach. Wydawa-

nicą występowania jego w Europie

w mięsie karpi należy zaklasyfikować

- Ciekawe, co w tym roku przygo-

*

lo mu się, że jedna z nich skrzy się

jest odcinek Dunaju pomiędzy Au-

i określić jako bardzo male ­ zdecy-

towal dla ciebie Mikolaj ­ Mag usiadl

Wiedźma kończyla porządki. Po-

platkami śniegu, choć musialo to być

strią i Węgrami.

dowanie niższe aniżeli normy obo-

w fotelu obok Starej Kobiety.

zbierala okruchy miski, zbitej przez

tylko zludzenie. A może magia? Bo

Dziko żyjące karpie mają nie-

wiązujące w Unii Europejskiej. Za-

- Ciekawe, czy spodoba mu się

Syna, wymiotla żale uczepione plasz-

choć siąpil deszcz i na zimowy kra-

znacznie wydlużone, bocznie splasz-

wartość metali ciężkich (kadm, rtęć,

mój upominek ­ odparla, a zmarszcz-

cza Znajomego, starla rozgoryczenie,

jobraz trzeba bylo jeszcze poczekać,

czone cialo pokryte w calości dużymi

olów i arsen) oscylowala wokól tzw.

ki zatańczyly wokól oczu i ust blysz-

pozostawione przez Przyjaciólkę.

to w Osadzie panowal duch najpięk-

luskami, charakterystyczną dlugą

granicy oznaczalności tj. 0,01 mg/

czących uśmiechem. Stara Kobieta

Przetrząsnęla swoje myśli i uczucia

niejszych ze świąt.

pletwę grzbietową i dwie pary krót-

kg. Na zakończenie warto dodać, że

dostala już swój najpiękniejszy pre-

i wyrzucila z nich wszystko, co prze-

Gość ruszyl z wolna migocącą

kich wąsików. Formy hodowlane są

średnie stężenie cynku ­ 4,24 mg/kg

zent ­ kolejny rok, który dane bylo

stalo dawać radość.

ścieżką. Przeszedl w życiu już wiele

dla odmiany wysoko wygrzbiecone,

i miedzi - 0,26 mg/kg w tkance mię-

jej spędzić z bliskimi. Co prawda taki

- Myślę, że barszcz się przypala

dróg, ale tym razem byl pewien, że

zaokrąglone, często ze zredukowaną

śniowej badanych ryb bylo znacznie

sam podarunek otrzymali wszyscy,

­ pociągnąl nosem Kot, pilnie obser-

na jej końcu ktoś będzie na niego

pokrywą luskową na ciele.

poniżej dopuszczalnych norm.

którzy zasiądą dziś do wigilijnego

wujący jej poczynania.

czekal.